1926-cı ildə “Bakı fəhləsi kooperativ nəşriyyatı” tərəfindən Bakıda nəşr olunub. Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev tərəfindən 1921-ci ildə qələmə alınan pyes iki pərdədən ibarətdir. Sovet dövründə qələmə aldığı ilk pyeslərdə olduğu kimi burada da yazıçı feodalizmi tənqid edir. Əsərdə monarxiya rejimindəki xalqların problemləri əks olunur.
Yazıçı pyesdə ölkələrin birində dövləti ədalətsiz idarə edən şahın acı sonunu təsvir edir. Özünü ədalətli görən şah cəza metodlarını insanlara tətbiq edir. Bu ağır cəzaların qurbanları arasında öz qızının sevgilisi də var. Qızının bütün təkidlərinə rəğmən onu edam etməyə qərar verir. Lakin xalqın reaksiyası ilə qarşılaşır və taxtdan salınır. Beləliklə, ölkədə dinc günlər başlayır.
Əsərin xülasəsi
Hadisələr şahın hərəmində vaqe olur. Şahın qızı bağbanın oğluna vurulur və bu səbəbdən xəstələnir. Şahın bütün səylərinə baxmayaraq, dərdinə çarə tapılmır.
Birinci pərdə şahın qızı ilə xidmətçi Asiyanın arasındakı söhbətlə başlayır. Şahın qızı yaşadığı problemləri xidmətçiyə danışır və dərdinə çarə tapa bilmədiyini deyir. Asiyə onun Rizvana aşıq olduğunu başa düşür və onu təsəlli etməyə çalışır. Fəqət heç bir təsəlli sultanın qızına təsir etmir, Asiyadan onu tək qoymağını xahiş edir. Asiyə getdikdən sonra Firuz gizlincə otağa girir və şahın qızına Rizvanın gəldiyini deyir. Asiyə Rizvanla görüşəndə atasının onların evlənməyinə icazə verməyəcəyini deyir və birlikdə qaçmağı təklif edir. Rizvan razı olur və tezliklə gəlib onu götürəcəyinə söz verir.
Rizvan gedəndən sonra şah qızının otağına gedir və Rizvanın əvvəllər burada olduğunu anlayır. Lakin qızına heç nə demir. Sadəcə ona ziyafət təşkil edəcəyini bildirir və ora qoşulmağı xahiş edir. Şah getdikdən sonra Asiyə şahın qızına atasının hazırlatdırdığı “Ədalət qapıları”ndan bəhs edir. Buraya şah cəzalandırdığı insanları gətirdir. Şah söyləyir ki, məhkum bu dörd qapının yalnız birini açanda qurtulmaq şansı olacaq.
Asiyənin danışdıqlarından sonra şahın qızı atasının sabah onu həmin yerə nə üçün dəvət etdiyin başa düşür. Şahın qızı atasının Rizvanı həmin qapılardan keçirəcəyini biləndə onu xilas etmək üçün yollar axtarmağa başlayır.
İkinci pərdə şahın təşkil etdiyi ziyafətlə başlayır. Şah Rizvanın “Ədalət qapıları”na tərəf gətirilməsini əmr edir. Rizvanı ona xəyanət edərək hərəmə girməkdə günahlandırır. Ona deyir ki, bu təqsirlərin müqabilində bu dörd qapının birinə daxil оlmalısan. Ya hеyvanlara və atəşə xörək оlarsan və ya bir arvada malik оlarsan ki, оnu almağa məcbur еdilərsən. О vaxt ədalət yоlu ilə səni azad еdib, arvadınla bir yеrdə xaric еdəcəyəm. Rizvan şahın yanında əyləşən qızın işarəsi ilə bir qapını açır və buradan şahın qızı çıxır. Şah ona qarşı qurulmuş oyunu başa düşür və Rizvanı öldürməyi əmr edir. Baş verən bütün bu zülmülərə dözə bilməyən Xacə Firuz xalqı şaha qarşı üsyan etməyə çağırır. Padşah taxtdan salınır və ədalət öz yerini tapır.
Dövr
Yazıçı əsərdə komkret bir təqvim göstərməyib. Pyesdə hadisələr sultanlıq dövrünün hökm sürdüyü bir dövrdə keçdiyi qeyd edilsə də, dəqiq bir il və ya əsr göstərilmir. Ədib sadəcə əsərdə orta əsrlərdə şahların xalqa etdiyi zülümləri, ədalətsizliyi təsvir edir.
Eyni zamanda yazıçı əsərdə hadisələrin iki gün ərzində baş verdiyini bildirir. Dövrlə bağlı vacib məqamlardan biri də odur ki, Haqverdiyev əsərin əvvəllində şahın qızının Rizvana neçə müddətdir aşiq olduğunu söyləyir: “Mehriban bacım, budur, iki aydır naxoşam, mərəzim gün-gündən şiddət etməktədir”.
Əsərdə dil və üslub xüsusiyyətləri
Yazıçının Sovet dövründə qələmə aldığı əvvəlki əsərlərində olduğu kimi, bu əsərində də atalar sözləri və deyimlər yer almışdır. Əsərdə əsas məqsəd oxucuya qədim zamanlarda yaşanan çətinlikləri göstərməkdir. Müəllif əsərdə bu gün istifadə olunmayan bəzi ərəb və farsca sözlərdən istifadə etmişdir: “Müntəzir”, “mütəğəyyir”, “izhar”, “nütfə”, “niqab”, “üməra” və s. Haqverdiyev bu pyesdə qədim ənənələrdən uzaqlaşsa da, bəzi özünəməxsus üslub xüsusiyyətlərini qoruyub saxlamışdır. Bununla əlaqədar əsərdə azda olsa işlədilən jarqon ifadələri nümunə kimi göstərmək olar: “Məlun”, “gəda” “ifrit”…
İstinadlar
↑ Ayvaz MORKOÇ. "Abdurrahim Bey Hakverdiyev Hayatı-Sanatı ve Tiyatro Eserleri.pdf" (PDF)(türk). 3 iyun 2020 tarixində (PDF).
ədalət, qapıları, pyes, ədalət, qapıları, pyesi, pərdədən, ibnarət, pyes, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, mündəricat, əsər, haqqında, əsərin, xülasəsi, dövr, əsərdə, üslub. Edalet qapilari pyesi Iki perdeden ibnaret pyes Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Mundericat 1 Eser haqqinda 2 Eserin xulasesi 3 Dovr 4 Eserde dil ve uslub xususiyyetleri 5 IstinadlarEser haqqinda Redakte1926 ci ilde Baki fehlesi kooperativ nesriyyati terefinden Bakida nesr olunub Ebdurrehim bey Haqverdiyev terefinden 1921 ci ilde qeleme alinan pyes iki perdeden ibaretdir Sovet dovrunde qeleme aldigi ilk pyeslerde oldugu kimi burada da yazici feodalizmi tenqid edir Eserde monarxiya rejimindeki xalqlarin problemleri eks olunur Yazici pyesde olkelerin birinde dovleti edaletsiz idare eden sahin aci sonunu tesvir edir Ozunu edaletli goren sah ceza metodlarini insanlara tetbiq edir Bu agir cezalarin qurbanlari arasinda oz qizinin sevgilisi de var Qizinin butun tekidlerine regmen onu edam etmeye qerar verir Lakin xalqin reaksiyasi ile qarsilasir ve taxtdan salinir Belelikle olkede dinc gunler baslayir 1 Eserin xulasesi RedakteHadiseler sahin hereminde vaqe olur Sahin qizi bagbanin ogluna vurulur ve bu sebebden xestelenir Sahin butun seylerine baxmayaraq derdine care tapilmir Birinci perde sahin qizi ile xidmetci Asiyanin arasindaki sohbetle baslayir Sahin qizi yasadigi problemleri xidmetciye danisir ve derdine care tapa bilmediyini deyir Asiye onun Rizvana asiq oldugunu basa dusur ve onu teselli etmeye calisir Feqet hec bir teselli sultanin qizina tesir etmir Asiyadan onu tek qoymagini xahis edir Asiye getdikden sonra Firuz gizlince otaga girir ve sahin qizina Rizvanin geldiyini deyir Asiye Rizvanla gorusende atasinin onlarin evlenmeyine icaze vermeyeceyini deyir ve birlikde qacmagi teklif edir Rizvan razi olur ve tezlikle gelib onu gotureceyine soz verir Rizvan gedenden sonra sah qizinin otagina gedir ve Rizvanin evveller burada oldugunu anlayir Lakin qizina hec ne demir Sadece ona ziyafet teskil edeceyini bildirir ve ora qosulmagi xahis edir Sah getdikden sonra Asiye sahin qizina atasinin hazirlatdirdigi Edalet qapilari ndan behs edir Buraya sah cezalandirdigi insanlari getirdir Sah soyleyir ki mehkum bu dord qapinin yalniz birini acanda qurtulmaq sansi olacaq Asiyenin danisdiqlarindan sonra sahin qizi atasinin sabah onu hemin yere ne ucun devet etdiyin basa dusur Sahin qizi atasinin Rizvani hemin qapilardan kecireceyini bilende onu xilas etmek ucun yollar axtarmaga baslayir Ikinci perde sahin teskil etdiyi ziyafetle baslayir Sah Rizvanin Edalet qapilari na teref getirilmesini emr edir Rizvani ona xeyanet ederek hereme girmekde gunahlandirir Ona deyir ki bu teqsirlerin muqabilinde bu dord qapinin birine daxil olmalisan Ya heyvanlara ve atese xorek olarsan ve ya bir arvada malik olarsan ki onu almaga mecbur edilersen O vaxt edalet yolu ile seni azad edib arvadinla bir yerde xaric edeceyem Rizvan sahin yaninda eylesen qizin isaresi ile bir qapini acir ve buradan sahin qizi cixir Sah ona qarsi qurulmus oyunu basa dusur ve Rizvani oldurmeyi emr edir Bas veren butun bu zulmulere doze bilmeyen Xace Firuz xalqi saha qarsi usyan etmeye cagirir Padsah taxtdan salinir ve edalet oz yerini tapir 1 Dovr RedakteYazici eserde komkret bir teqvim gostermeyib Pyesde hadiseler sultanliq dovrunun hokm surduyu bir dovrde kecdiyi qeyd edilse de deqiq bir il ve ya esr gosterilmir Edib sadece eserde orta esrlerde sahlarin xalqa etdiyi zulumleri edaletsizliyi tesvir edir 2 Eyni zamanda yazici eserde hadiselerin iki gun erzinde bas verdiyini bildirir Dovrle bagli vacib meqamlardan biri de odur ki Haqverdiyev eserin evvellinde sahin qizinin Rizvana nece muddetdir asiq oldugunu soyleyir Mehriban bacim budur iki aydir naxosam merezim gun gunden siddet etmektedir 1 Eserde dil ve uslub xususiyyetleri RedakteYazicinin Sovet dovrunde qeleme aldigi evvelki eserlerinde oldugu kimi bu eserinde de atalar sozleri ve deyimler yer almisdir Eserde esas meqsed oxucuya qedim zamanlarda yasanan cetinlikleri gostermekdir Muellif eserde bu gun istifade olunmayan bezi ereb ve farsca sozlerden istifade etmisdir Muntezir mutegeyyir izhar nutfe niqab umera ve s Haqverdiyev bu pyesde qedim enenelerden uzaqlassa da bezi ozunemexsus uslub xususiyyetlerini qoruyub saxlamisdir Bununla elaqedar eserde azda olsa isledilen jarqon ifadeleri numune kimi gostermek olar Melun geda ifrit 1 Istinadlar Redakte 1 2 3 4 Ayvaz MORKOC Abdurrahim Bey Hakverdiyev Hayati Sanati ve Tiyatro Eserleri pdf PDF turk 3 iyun 2020 tarixinde arxivlesdirilib PDF Tehsin Mutellimov Ebdurrehimbey Haqverdiyevin poetikasi Baki Yazici 1988 seh 86 Menbe https az wikipedia org w index php title Edalet qapilari pyes amp oldid 6117609, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
