fbpx
Wikipedia

Əbdürrəzaq bəy Dünbili

Dünbüli Əbdürrəzaq bəy Nəcəfqulu xan oğlu (1762/63, Xoy ş. 1827/28, Təbriz) — Azərbaycan və İran tarixçisi, təzkirəçi, şair.

Əbdürrəzaq bəy Dünbili
Əbdürrəzaq bəy Nəcəfqulu xan oğlu Dünbüli
Doğum tarixi 1753
Doğum yeri Xoy
Vəfat tarixi 1826
Vəfat yeri Təbriz
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti yazıçı, tərcüməçi, tarixçi

Həyatı və yaradıcılığı

Xoy bölgəsində yaşamış məşhur dünbililər nəslindəndir. Atası Təbriz bəylərbəyisi olmuşdur. 10 yaşın da ikən icti mai-siyasi səbəblər üzündən girov kimi Şiraza göndərilmiş, 14 il Şirazda ev dustağı, bir müddət isə İsfahanda qalmış, Ağa Mə həmməd şah Qacar İsfahanı tutduqdan sonra (1785) başqa azərbaycanlı girovlarla birlikdə vətənə qayıtmışdır. Mükəmməl təhsil almış, bir müddət vəliəhd Abbas mirzə Qovanlı-Qacarın yanında xidmət etsə də, əsasən, elmi-ədəbi fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. Ərəb və fars dillərində yazmışdır.

Avtobioqrafik səciyyəli "Hədaiq ül-cinan" ("Cənnət bağları") əsərində həyatının Şiraz dövrünü, şirazlı alim və şair müasirlərinin həyat və yaradıcılığını işıqlandırmışdır.

"Hədiqə" ("Bağ"), "Rövzət ül-adab və cənnətül-əbvab" ("Ədəb bağçası və qəlb cənnəti", 1809), "Həqayiq ül-ənvar" ("Nurun həqiqəti", 1814), "Hədaiq ül-üdəba" ("Ədiblər bağı", 1816), "Nigaristani-Dara" ("Dara sərgisi", 1825) təzkirələrində klassik və müasir ərəb, fars və Azərbaycanlı şairlərinin, o cümlədən Nizami Gəncəvi, Fələki Şirvani, Xaqani Şirvani, Əbülüla Gəncəvi, Mücirəddin Beyləqani və başqalarının həyat və yaradıcılığından danışılır. Fətəli şah dövründən bəhs edən "Məasiri-sultaniyyə" ("Sultan abidələri", 1826-cı ildə Təbriz də nəşr edilmişdir), "Camei-xaqani" ("Şahlığın mükəmməl tarixi"), Dünbülilər sülaləsinin tarixi haqqında "Riyaz ül-cənnə" ("Cənnət bağları"), "Məftun" təxəllüsü ilə yazdığı mənzum və mənsur bədii yaradıcılıq nümunələrinin bir hissəsinin toplandığı "Təcrübət ül-əhrar və təsliyyət ül-əbrar" ("Nəcabətlilər üçün təcrübə və müqəddəslər üçün təsəlli", 1813) əsərləri, qəzəl və qəsidələrdən ibarət "Divan"ı, "Naz və Niyaz", "Hümayün-namə", "Səlim və Səlfi" məsnəviləri var.

"Məasiri-sultaniyyə" əsərində XVIII yüzilin sonu –XIX yüzilin əvvəllərində Azərbaycanda baş vermiş hadisələr, o cümlədən Qarabağ, Gəncə, Şəki, Quba, Bakı, Lənkəran xanlıqları haqqında da məlumat verilir. Səfəvilər dövlətinin süqutundan bəhs edən "İbrətnamə" əsərini (əsli latınca adıcadır) türkcədən fars dilinə tərcümə etmişdir.

Mənbə

  • Hüseynzadə Ə., XIX əsrin ikinci yarısında Azərbaycan tarixşünaslığı, B., 1967;
  • Tərbiyət M., Danişməndani-Azərbaycan, B., 1987, səh. 204–208.

Həmçinin bax

əbdürrəzaq, bəy, dünbili, dünbüli, əbdürrəzaq, bəy, nəcəfqulu, oğlu, 1762, 1827, təbriz, azərbaycan, iran, tarixçisi, təzkirəçi, şair, əbdürrəzaq, bəy, nəcəfqulu, oğlu, dünbülidoğum, tarixi, 1753doğum, yeri, xoyvəfat, tarixi, 1826vəfat, yeri, təbrizvətəndaşlığ. Dunbuli Ebdurrezaq bey Necefqulu xan oglu 1762 63 Xoy s 1827 28 Tebriz Azerbaycan ve Iran tarixcisi tezkireci sair Ebdurrezaq bey DunbiliEbdurrezaq bey Necefqulu xan oglu DunbuliDogum tarixi 1753Dogum yeri XoyVefat tarixi 1826Vefat yeri TebrizVetendasligi IranFealiyyeti yazici tercumeci tarixciHeyati ve yaradiciligi RedakteXoy bolgesinde yasamis meshur dunbililer neslindendir Atasi Tebriz beylerbeyisi olmusdur 10 yasin da iken icti mai siyasi sebebler uzunden girov kimi Siraza gonderilmis 14 il Sirazda ev dustagi bir muddet ise Isfahanda qalmis Aga Me hemmed sah Qacar Isfahani tutduqdan sonra 1785 basqa azerbaycanli girovlarla birlikde vetene qayitmisdir Mukemmel tehsil almis bir muddet veliehd Abbas mirze Qovanli Qacarin yaninda xidmet etse de esasen elmi edebi fealiyyetle mesgul olmusdur Ereb ve fars dillerinde yazmisdir Avtobioqrafik seciyyeli Hedaiq ul cinan Cennet baglari eserinde heyatinin Siraz dovrunu sirazli alim ve sair muasirlerinin heyat ve yaradiciligini isiqlandirmisdir Hediqe Bag Rovzet ul adab ve cennetul ebvab Edeb bagcasi ve qelb cenneti 1809 Heqayiq ul envar Nurun heqiqeti 1814 Hedaiq ul udeba Edibler bagi 1816 Nigaristani Dara Dara sergisi 1825 tezkirelerinde klassik ve muasir ereb fars ve Azerbaycanli sairlerinin o cumleden Nizami Gencevi Feleki Sirvani Xaqani Sirvani Ebulula Gencevi Mucireddin Beyleqani ve basqalarinin heyat ve yaradiciligindan danisilir Feteli sah dovrunden behs eden Measiri sultaniyye Sultan abideleri 1826 ci ilde Tebriz de nesr edilmisdir Camei xaqani Sahligin mukemmel tarixi Dunbuliler sulalesinin tarixi haqqinda Riyaz ul cenne Cennet baglari Meftun texellusu ile yazdigi menzum ve mensur bedii yaradiciliq numunelerinin bir hissesinin toplandigi Tecrubet ul ehrar ve tesliyyet ul ebrar Necabetliler ucun tecrube ve muqeddesler ucun teselli 1813 eserleri qezel ve qesidelerden ibaret Divan i Naz ve Niyaz Humayun name Selim ve Selfi mesnevileri var Measiri sultaniyye eserinde XVIII yuzilin sonu XIX yuzilin evvellerinde Azerbaycanda bas vermis hadiseler o cumleden Qarabag Gence Seki Quba Baki Lenkeran xanliqlari haqqinda da melumat verilir Sefeviler dovletinin suqutundan behs eden Ibretname eserini esli latinca adicadir turkceden fars diline tercume etmisdir Menbe RedakteHuseynzade E XIX esrin ikinci yarisinda Azerbaycan tarixsunasligi B 1967 Terbiyet M Danismendani Azerbaycan B 1987 seh 204 208 Hemcinin bax RedakteCenubi Azerbaycan Menbe https az wikipedia org w index php title Ebdurrezaq bey Dunbili amp oldid 6083105, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.