Şur sözünün farsca bir mənası "eşq, sevgi"dir, digər mənası "qalmaqal"dır . Bu keyfiyyətə görə də həmin dəstgah dinləyicini şura gətirərək, xəyala daldırır, onu düşünməyə sövq edir. Eyni zamanda Şur dinləyicidə, şən, lirik, əhval–ruhiyyə oyadır.
Tarixçəsi
Şur adlı muğama nə ərəb, nə türk, nə də Orta Asiya şifahi – peşəkar musiqisində təsadüf edilmir. Bu ada həmçinin orta əsrlər cədvəllərində də rast edilmir. Şur təkcə İran və Azərbaycanda şifahi-peşəkar musiqisinin bir dəstgahıdır. Şur Azərbaycanda əsas muğam dəstgahlarından ikincisidir. Muğam dəstgahları içərisində Şur ən sanballı, irihəcmli dəstgahdır.
Tədqiqatçıların fikrincə, “Şur” muğamının özülünü Orta əsrlərdə 12 klassik muğamdan biri olan “Nəva” muğamı təşkil edir. Doğrudan da “Nəva”nın səs sırası “Şur” məqamının səs sırasına çox uyğundur. Bununla belə, digər bir fikir də var. Bu baxımdan, professor Məmmədsaleh İsmayılovun bəzi mənbələrə əsaslanan fikirləri də maraqlıdır. O, “Şur” adının XVI əsrdən sonra yaranmasını göstərərək, belə ehtimal edir ki, “Şur” muğamı müəyyən dövrdə “Dügah” adını daşımışdır və təsadüfi deyil ki, “Şur” məqamının səs sırası “Dügah”ın səs sırasına oxşardır. Üzeyir Hacıbəyli zaman keçdikcə həm muğamların, həm də onların şöbə və guşələrinin dəyişikliyə uğramasını göstərərək, “Bayatı-Şiraz” və “Şur” kimi yeni adların meydana gəlməsini bununla izah etmişdir .
Şur muğam dəstgahı kimi
Dəstgahlar içərisində şur ən böyük həcmli, ən sanballı dəstgah sayılır. Belə ki, özlüyündə müstəqil bir dəstgah mahiyyəti kəsb etmiş şur-şahnaz, Əbu-əta, dəşti, bayatı-türk kimi kiçik dəstgahlar da əslində şura mənsub muğamlardır. Başqa dəstgahlara nisbətən şurun zərbli muğamları da çoxdur (səmayi-şəms, ovşarı, osmanlı (maani), arasbarı və s.).
Ən lakonik şəkildə verilmiş olsa, şur dəstgahı tərkibinə aşağıdakı şöbə və guşələr daxildir: mayə, səlmək, Hacı Yuni, şur-şahnaz, busəlik, bayatı-Qacar (bayatı-türk), şikəsteyi-fars, əşiran, səmayi-şəms, zəmin-xara, hicaz, sarənc, nəşib-fəraz.
Muğam şöbələri arasında ifa olunan rənglər də əsas muğamın adını daşıyır.
Örnəklər
Əhsən Dadaşov adına "Xatirə" xalq çalği alətləri ansamblı - Şur rəngi
Iran musiqisində 7 əsas (dəstgah) muğamdan (makamdan) biridir.
Şur musiqi ladı (məqamı) kimi
Azərbaycan xalq musiqisində əsas məqamlardan biridir. Şur muğamının kökü aşıq musiqi yaradıcılığında da görkəmli yer tutur – aşıq mahnılarının çoxu məhz şur kökündə olur. Azərbaycan xalq mahnıları, oyun havaları və başqa instrumental formalar (cəngi, qəhrəmani, koroğlular və s.) da çox vaxt şur muğamı kökündə yaradılır. Quruluşu: 1 - 1/2 - 1 ton formullu üç tetraxordun qovuşuq üsulla (x1- intervalı məsafəsində) birləşməsindən ibarətdir; səssırası 10 pilləlidir, IV pillə mayə (tonika) pilləsidir. Məqamın səssırasının III, IV, VI, VII, VIII pillələri istinad-dayaq pilləsi kimi “Şur” muğamının şöbələrinin əsasını təşkil edir; bu məqamda qurulan musiqi nümunələri həmin pillələrə əsaslanır. Re şur məqamının səssırası:
Эльнара Дадашева. Некоторые особенности мелодических отклонений в азербайджанских народных танцах. Международный музыкальный культурологический журнал "Harmony".
Üzeyir Hacıbəyov. Azərbaycan xalq musiqisi əsasları. - Didaktik material. Şur.
şur, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, dəqiqləşdirmə, azərbaycan, musiqisində, yeddi, ladlarından, məqamlarından, biri, əsas, azərbaycan, muğam, dəstgahlarından, biri, mündəricat, etimologiya, tarixçəsi, muğam, dəstgahı, kimi, muğamı, iran, musiqisində, . Bu adin diger istifade formalari ucun bax Sur deqiqlesdirme Sur 1 Azerbaycan musiqisinde yeddi ladlarindan meqamlarindan biri 2 esas Azerbaycan mugam destgahlarindan biri 1 Mundericat 1 Etimologiya 2 Tarixcesi 3 Sur mugam destgahi kimi 3 1 Sur mugami Iran musiqisinde 4 Sur musiqi ladi meqami kimi 4 1 Sur meqaminda besteler 5 Menbe 6 Filmoqrafiya 7 Xarici kecidler 8 Hemcinin baxEtimologiya RedakteSur sozunun farsca bir menasi esq sevgi dir diger menasi qalmaqal dir 2 Bu keyfiyyete gore de hemin destgah dinleyicini sura getirerek xeyala daldirir onu dusunmeye sovq edir Eyni zamanda Sur dinleyicide sen lirik ehval ruhiyye oyadir Tarixcesi RedakteSur adli mugama ne ereb ne turk ne de Orta Asiya sifahi pesekar musiqisinde tesaduf edilmir Bu ada hemcinin orta esrler cedvellerinde de rast edilmir Sur tekce Iran ve Azerbaycanda sifahi pesekar musiqisinin bir destgahidir Sur Azerbaycanda esas mugam destgahlarindan ikincisidir Mugam destgahlari icerisinde Sur en sanballi irihecmli destgahdir Tedqiqatcilarin fikrince Sur mugaminin ozulunu Orta esrlerde 12 klassik mugamdan biri olan Neva mugami teskil edir Dogrudan da Neva nin ses sirasi Sur meqaminin ses sirasina cox uygundur Bununla bele diger bir fikir de var Bu baximdan professor Memmedsaleh Ismayilovun bezi menbelere esaslanan fikirleri de maraqlidir O Sur adinin XVI esrden sonra yaranmasini gostererek bele ehtimal edir ki Sur mugami mueyyen dovrde Dugah adini dasimisdir ve tesadufi deyil ki Sur meqaminin ses sirasi Dugah in ses sirasina oxsardir Uzeyir Hacibeyli zaman kecdikce hem mugamlarin hem de onlarin sobe ve guselerinin deyisikliye ugramasini gostererek Bayati Siraz ve Sur kimi yeni adlarin meydana gelmesini bununla izah etmisdir 3 Sur mugam destgahi kimi RedakteDestgahlar icerisinde sur en boyuk hecmli en sanballi destgah sayilir Bele ki ozluyunde musteqil bir destgah mahiyyeti kesb etmis sur sahnaz Ebu eta desti bayati turk kimi kicik destgahlar da eslinde sura mensub mugamlardir Basqa destgahlara nisbeten surun zerbli mugamlari da coxdur semayi sems ovsari osmanli maani arasbari ve s En lakonik sekilde verilmis olsa sur destgahi terkibine asagidaki sobe ve guseler daxildir maye selmek Haci Yuni sur sahnaz buselik bayati Qacar bayati turk sikesteyi fars esiran semayi sems zemin xara hicaz sarenc nesib feraz 4 Mugam sobeleri arasinda ifa olunan rengler de esas mugamin adini dasiyir 5 Ornekler Ehsen Dadasov adina Xatire xalq calgi aletleri ansambli Sur rengi Fikret Emirov Sur Simfonik mugam Sur mugami Iran musiqisinde Redakte Iran musiqisinde 7 esas destgah mugamdan makamdan biridir 6 Sur musiqi ladi meqami kimi RedakteAzerbaycan xalq musiqisinde esas meqamlardan biridir Sur mugaminin koku asiq musiqi yaradiciliginda da gorkemli yer tutur asiq mahnilarinin coxu mehz sur kokunde olur Azerbaycan xalq mahnilari oyun havalari ve basqa instrumental formalar cengi qehremani koroglular ve s da cox vaxt sur mugami kokunde yaradilir Qurulusu 1 1 2 1 ton formullu uc tetraxordun qovusuq usulla x1 intervali mesafesinde birlesmesinden ibaretdir sessirasi 10 pillelidir IV pille maye tonika pillesidir Meqamin sessirasinin III IV VI VII VIII pilleleri istinad dayaq pillesi kimi Sur mugaminin sobelerinin esasini teskil edir bu meqamda qurulan musiqi numuneleri hemin pillelere esaslanir Re sur meqaminin sessirasi Sur meqaminda besteler Redakte Xalq mahnilari Agacdan alma derrem sataram Gul acdi ReqslerQizil gul 7 Bestekar mahnilari instrumental parcalariUzeyir Hacibeyov Asiqsayagi triosu Uzeyir Hacibeyov Koroglu operasindan Cenlibel xoru Uzeyir Hacibeyov Arsin mal alan operettasindan Gulcohrenin ariyasi Asiq oldum Uzeyir Hacibeyov Sefqet bacisi mahnisi Uzeyir Hacibeyov Yaxsi yol mahnisi Cavansir Quliyev Skripka ve saz ucun sonata 8 Gulare Eliyeva Sur fantaziyasiMenbe Redakte Efrasiyab Bedelbeylinin Izahli monoqrafik musiqi lugeti Sur Eldar Mansurov Mugamin tarixi Mugam adlarinin yaranmasi haqqinda Qobustan jurnali 2016 03 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 05 09 Elnur Ehmedov Sur mugami Konservatoriya jurnali 2 2011 PDF 2016 03 05 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 06 06 Mugam Ensiklopediyasi Sur Mugam Ensiklopediyasi Reng 1 Elnara Dadasheva Nekotorye osobennosti melodicheskih otklonenij v azerbajdzhanskih narodnyh tancah Mezhdunarodnyj muzykalnyj kulturologicheskij zhurnal Harmony Uzeyir Hacibeyov Azerbaycan xalq musiqisi esaslari Didaktik material Sur Filmoqrafiya RedakteSur film 1967 Efsaneler aleminde film 1975 Mugam film 1995 Xarici kecidler Redakte Ustad dersi verilisi Sur mugami VIDEO Mugam festivali Arxivlesdirilib 2016 03 13 at the Wayback MachineHemcinin bax RedakteMugam Sur balet Simfonik mugamMenbe https az wikipedia org w index php title Sur amp oldid 5713946, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
