Şamaxı yeparxiyası (erm.Շամախու թեմ) — 1815-ci ildə Qafqaz Albaniyası katolikosluğunun ləğvindən sonra onun ərazisində yaradılmış iki yeparxiyadan biri. Digəri isə Qarabağ yeparxiyası idi. 1911-ci il məlumatlarına görə kilsə üzvlərinin sayı 60.000 nəfər idi. 1918-ci ildən sonra Bakı yeparxiyası kimi tanınmağa başlamışdır.
Yeparxiyanın ilk mərkəzi əvvəl indiki Şamaxı rayonun o dövrdə xristian tatlar yaşayan Saqiyan kəndindəki Müqəddəs Şəhid Stepannos monastırı idi. Yurisdiksiya ərazisi Dağıstan vilayəti və Şamaxı quberniyasından (Göyçay, Şamaxı, Bakı və Saqiyan) ibarət idi. 1838-ci ildə yepiskop Hovhannes Şahxatunyants (erm.Հովհաննես Շահխաթունյանցի) tərəfindən mərkəzi Saqiyandan Şamaxı şəhərinə köçürülmüşdü. Baş kafedral məbədi Şamaxı Surp Astvatsatsin kilsəsi (1701-ci ildə tikilib) təyin edilmişdi. 1844-cü ildə yurisdiksiyaya Türkmənistan da daxil edilsə də, 1892-ci ildə Rusiya hökumətinin tələbi ilə Həştərxan yeparxiyasına verildi. 1853-cü il məlumatlarına əsasən 34 kilsə və 31 kilsə işçisi vardı. 1890-cı ildə bu say 39 kilsəyə çatmışdı.
Azərbaycan Demokratik Respublikası qurulandan sonra yepiskop Baqrat Vardazaryan tərəfindən kilsə mərkəzi Bakıdakı Müqəddəs Qriqori kilsəsinə köçürüldü. Bu dövrdən sonra yeparxiya Bakı Yeparxiyası kimi tanınmışdır. Cumhuriyyətin süqutundan sonra isə 3 sentyabr 1920-ci ildə yeparxiya müvəqqəti olaraq Gəncə vikarlığı ilə birləşdirildi və Gəncədən Səmərqəndəcən geniş bir yurisdiksiyaya çevrilərək "Bakı-Türkmənistan yeparxiyası" adlandırıldı. 3 il sonra Gəncə yenidən yeparxiyadan çıxarılaraq əvəzində Nişapur və Məşhəd kimi İrandakı erməni kilsələri tabe edilərək "Bakı-Türküstan yeparxiyası" quruldu. 1927-ci ildə o vaxtadək Qarabağ yeparxiyasının tərkibində olmuş Lənkəran da bu yurisdiksiyaya verildi. 1930-cu illərdə yeparxiyanın fəaliyyətinə son verilmişdir. Yeparxiyanın ərazisində sonradan Erməni Qriqorian Kilsəsinin Bakı yeparxiyası fəaliyyətə başlamışdı.
Məktəbləri
Yeparxiya ərazisində müəyyən dini məktəblər açılmışdı. Bunlar 1864-1885-ci illərdə fəaliyyət göstərən Saqiyan kəndindəki Müqəddəs Şəhid Stepannos monastırı məktəbi, Şamaxı teoloji seminariyası (1844-cü ildə tikilib), Mədrəsə kəndi prixod məktəbi, Bakıda 1869-cu ildə açılmış Mesrop prixod məktəbi, Müqəddəs Hripsime Qız məktəbi, 1873-cü ildə Dərbənddə fəaliyyətə başlamış Məryəmyan məktəbi idi.
Bilinən yepiskopları
Hovhannes Şahxatunyants (1838-1840)
Daniel Şahnazaryants (~1863)
Mesrop Smbatyants (1887-1894)
Makar Bərxudaryan (1895-1896)
Yeprem Sukiasyan (1900-1904)
Karapet Ter-Mkrtçyan (1914-1915)
Baqrat Vardazaryan (~1918)
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir.
şamaxı, yeparxiyası, Շամախու, թեմ, 1815, ildə, qafqaz, albaniyası, katolikosluğunun, ləğvindən, sonra, onun, ərazisində, yaradılmış, yeparxiyadan, biri, digəri, isə, qarabağ, yeparxiyası, 1911, məlumatlarına, görə, kilsə, üzvlərinin, sayı, nəfər, 1918, ildən, . Samaxi yeparxiyasi erm Շամախու թեմ 1815 ci ilde Qafqaz Albaniyasi katolikoslugunun legvinden sonra onun erazisinde yaradilmis iki yeparxiyadan biri Digeri ise Qarabag yeparxiyasi idi 1911 ci il melumatlarina gore kilse uzvlerinin sayi 60 000 nefer idi 1 1918 ci ilden sonra Baki yeparxiyasi 2 kimi taninmaga baslamisdir Samaxi yeparxiyasi Ermeni Qriqorian KilsesiYeparxiya merkezi Muqeddes Qriqori kilsesiMelumatOlke Rusiya Imperiyasi Rusiya ImperiyasiErazi Baki quberniyasiYeparxiya merkezi Saqiyan Samaxi sonra BakiQurulub 1815Legv olunub 1930 cu illerMebed sayi 34 prixodBas kafedral mebedi Muqeddes Qriqori kilsesiArxiyerey derecesi ArxiyepiskopArxiyerey titulu Samaxi yepiskopuBaki yepiskopu Mundericat 1 Tarixi 1 1 Mektebleri 2 Bilinen yepiskoplari 3 Istinadlar 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidlerTarixi RedakteYeparxiyanin ilk merkezi evvel indiki Samaxi rayonun o dovrde xristian tatlar 3 yasayan Saqiyan kendindeki Muqeddes Sehid Stepannos monastiri idi Yurisdiksiya erazisi Dagistan vilayeti ve Samaxi quberniyasindan Goycay Samaxi Baki ve Saqiyan ibaret idi 1838 ci ilde yepiskop Hovhannes Sahxatunyants erm Հովհաննես Շահխաթունյանցի terefinden merkezi Saqiyandan Samaxi seherine kocurulmusdu Bas kafedral mebedi Samaxi Surp Astvatsatsin kilsesi 1701 ci ilde tikilib teyin edilmisdi 1844 cu ilde yurisdiksiyaya Turkmenistan da daxil edilse de 1892 ci ilde Rusiya hokumetinin telebi ile Hesterxan yeparxiyasina verildi 1853 cu il melumatlarina esasen 34 kilse ve 31 kilse iscisi vardi 1890 ci ilde bu say 39 kilseye catmisdi Azerbaycan Demokratik Respublikasi qurulandan sonra yepiskop Baqrat Vardazaryan terefinden kilse merkezi Bakidaki Muqeddes Qriqori kilsesine kocuruldu Bu dovrden sonra yeparxiya Baki Yeparxiyasi kimi taninmisdir Cumhuriyyetin suqutundan sonra ise 3 sentyabr 1920 ci ilde yeparxiya muveqqeti olaraq Gence vikarligi ile birlesdirildi ve Genceden Semerqendecen genis bir yurisdiksiyaya cevrilerek Baki Turkmenistan yeparxiyasi adlandirildi 3 il sonra Gence yeniden yeparxiyadan cixarilaraq evezinde Nisapur ve Meshed kimi Irandaki ermeni kilseleri tabe edilerek Baki Turkustan yeparxiyasi quruldu 1927 ci ilde o vaxtadek Qarabag yeparxiyasinin terkibinde olmus Lenkeran da bu yurisdiksiyaya verildi 4 1930 cu illerde yeparxiyanin fealiyyetine son verilmisdir Yeparxiyanin erazisinde sonradan Ermeni Qriqorian Kilsesinin Baki yeparxiyasi fealiyyete baslamisdi Mektebleri Redakte Yeparxiya erazisinde mueyyen dini mektebler acilmisdi Bunlar 1864 1885 ci illerde fealiyyet gosteren Saqiyan kendindeki Muqeddes Sehid Stepannos monastiri mektebi Samaxi teoloji seminariyasi 1844 cu ilde tikilib Medrese kendi prixod mektebi Bakida 1869 cu ilde acilmis Mesrop prixod mektebi Muqeddes Hripsime Qiz mektebi 1873 cu ilde Derbendde fealiyyete baslamis Meryemyan mektebi idi 4 Bilinen yepiskoplari RedakteHovhannes Sahxatunyants 1838 1840 Daniel Sahnazaryants 1863 Mesrop Smbatyants 1887 1894 5 Makar Berxudaryan 1895 1896 6 Yeprem Sukiasyan 1900 1904 7 Karapet Ter Mkrtcyan 1914 1915 8 Baqrat Vardazaryan 1918 2 Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Arxiyepiskop Maqakia Ormanyan Ermeni kilsesi Հայոց եկեղեցին 1911 Red S S Arevsatyan Yerevan Ankyunakar 2006 seh 232 ISBN 99941 949 4 1 1 2 Xac isaresi altindaki heyat Tirayr Martikyan Rus dilinde Mehemmed Eliyev Azerbaycan tatlari MBM 2006 ISBN 9952 29 24 1 seh 20 1 2 Xristian Ermenistan Ensiklopediyasi Samaxi yeparsiyasi 2002 ISBN 5 89700 016 6 Gevorg Stepanyan 2016 Arxiyepiskop Mesrop Smbatyants Samaxidaki Ermeni Yeparxiyasinin bascisi kimi Ermeni dilinde olu kecid Makar Berxudaryan Bioqrafiya Rus dilinde Yeprem Sukiants Bioqrafiya Rus dilinde Karapet Ter Mkrtcyan Bioqrafiya Ermeni dilinde Hemcinin bax RedakteXarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Samaxi yeparxiyasi amp oldid 6079429, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
