Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Şalimar bağları — Pakistanın Lahor şəhərində yerləşən kompleksi. 1641-ci ildə tikinti işlərinə başlanılmış növbəti ildə isə tamamlanmışdır. Layihənin idarə olunması Şahcahan sarayının əyanı, Əlimərdan Xan və Molla Alaul Maulk Tuni ilə əməkdaşlıq edən Xəlilullah xanın nəzarəti altında həyata keçirilib. Şalimar sözünün mənası sirli olaraq qalır, ancaq güman ki, [ru]nın "Lahoru sevmək: şərq şəhərinin topofiliyası" kitabında irəli sürdüyü kimi söz Ərəb və ya Fars mənşəli ola bilər. Şalimar bağları Lahor şəhərinin əsas hissəsindən təxminən 5 km şimal – şərqdə olan böyük magistral yol boyu Baqbanpura yaxınlığında yerləşir. Şalimar bağlarının yaradılması üçün ilham mənbəyi olan əsasən beş coğrafi məkan var: Mərkəzi Asiya , Kəşmir, Pəncab, İran və Dehli sultanlığı.
| Şalimar bağları | |
| urdu شالامار باغ | |
 | |
| Ölkə |  Pakistan |
|---|---|
| Tip | Mədəni |
| (Kriteriya) | i, ii, iii |
| Keçid | 171 |
| Region | Asiya |
| Daxil edilməsi | 1981 (5-ci sessiya) |
| | |
| |
Tarixi
Şalimar bağlarının yeri Arain qəbiləsindən olan Mian ailəsinə məxsusdur. Ailəyə imperiyadakı xidmətlərinə görə Moğol imperatoru tərəfindən Mian kral titulu verilib. Mian ailəsinin başçısı Məhəmməd Yusif təzyiqlərdən sonra imperator Şahcahana yaxşı vəziyyəti və torpağı olan İshaq Puranı verib. Şahcahan isə bunun əvəzində Şalimar bağlarını ailənin idarəsinə verib. Bağlar 350 ildən artıq müddətdə bu ailənin qəyyumluğu altında qalıb.
1962-ci ildə Pakistanda hərbi vəziyyət Mian ailəsinin üzvlərinə qarşı çıxdığı üçün prezident Şalimar bağlarını milliləşdirib.
Mela Çirağan festivalı 1958-ci ildə Eyyub xanın qadağasına qədər Şalimar bağlarında təşkil olunurdu.
Memarlığı
Şalimar bağları hündür kərpic divarları əhatə edən uzunsov paraleloqram formasında uzanır. Bağlar həmçinin özünün məşhur birləşdirilmiş dekorativ dizaynı ilə tanınır. Bağın ölçüləri şimaldan cənuba 658 metr, şərqdən qərbə 258 metrdir. 1981-ci ildə Şalimar bağları 1972-ci ildə dünyanın mədəni və təbii irsi abidələrinin qorunması ilə bağlı olan YUNESKO konvensiyası altında ilə yanaşı Ümumdünya irsi siyahısına əlavə edilib.
Bağların üç səviyyəli terrasları
Şalimar bağları biri digərindən 4-5 metr hündür olmaqla üç səviyyəli terrasdan təşkil olunub. Terraslara uyğun adlar aşağıdakı siyahıda göstərilib:
- Üst səviyyə və ya üçüncü səviyyə Fərəh Bakş adlanır (zövq gətirən mənasında)
- Orta səviyyə və ya ikinci səviyyə Faiz Bakş adlanır (səxavət gətirən mənasında)
- Aşağı səviyəli terras Hayat Bakş adlanır (həyat verən mənasında)
Fəvvarələr
Fəvvarələr aşağıdakı kimi bölünür:
- Üst səviyyəli terrasda 105 fəvvarə var
- Orta səviyyəli terrasda 152 fəvvarə var
- Aşağı səviyyəli terrasda 153 fəvvarə var
- Ümumilikdə isə bağlarda 410 fəvvarə var.
Bağdakı ağaclar
Şalimar bağlarında olan ağacların bəziləri aşağıdakılardır:
|
|
| |
İstinadlar
- Google maps. "Şalimar bağlarının yeri". Google maps. 2020-03-13 tarixində . İstifadə tarixi: 7 noyabr, 2015.
- Şalimar bağları 2018-12-26 at the Wayback Machine Gardens of the Mughal Empire. Retrieved 20 June 2012
- "The meaning of 'Shalimar'". tribune.com.pk. 25 yanvar, 2012. 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 7 noyabr 2015.
- "Shalamar Garden". mughalgardens.org. 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 7 noyabr 2015.
- "Upon a Trailing Edge: Risk, the Heart and the Air Pilot, səh 238". 2016-04-09 tarixində . İstifadə tarixi: 7 noyabr 2015.
Xarici keçidlər
- UNESCO Ümumdünya irsi
- Səttar Sikander, Şalimar: Tipik müsəlman bağları, İslam Ekoloji Araşdırmalar Mərkəzinin Layihələndirilməsi 2006-02-14 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Salimar baglari Pakistanin Lahor seherinde yerlesen kompleksi 1641 ci ilde tikinti islerine baslanilmis novbeti ilde ise tamamlanmisdir Layihenin idare olunmasi Sahcahan sarayinin eyani Elimerdan Xan ve Molla Alaul Maulk Tuni ile emekdasliq eden Xelilullah xanin nezareti altinda heyata kecirilib Salimar sozunun menasi sirli olaraq qalir ancaq guman ki ru nin Lahoru sevmek serq seherinin topofiliyasi kitabinda ireli surduyu kimi soz Ereb ve ya Fars menseli ola biler Salimar baglari Lahor seherinin esas hissesinden texminen 5 km simal serqde olan boyuk magistral yol boyu Baqbanpura yaxinliginda yerlesir Salimar baglarinin yaradilmasi ucun ilham menbeyi olan esasen bes cografi mekan var Merkezi Asiya Kesmir Pencab Iran ve Dehli sultanligi Salimar baglariurdu شالامار باغ Olke PakistanTip MedeniKriteriya i ii iiiKecid 171Region Asiya Daxil edilmesi 1981 5 ci sessiya Salimar baglariIngilis dilindeki resmi siyahi UNESCO nun tesnifatina gore bolgeTarixiSalimar baglari 1895 ci il Salimar baglarinin yeri Arain qebilesinden olan Mian ailesine mexsusdur Aileye imperiyadaki xidmetlerine gore Mogol imperatoru terefinden Mian kral titulu verilib Mian ailesinin bascisi Mehemmed Yusif tezyiqlerden sonra imperator Sahcahana yaxsi veziyyeti ve torpagi olan Ishaq Purani verib Sahcahan ise bunun evezinde Salimar baglarini ailenin idaresine verib Baglar 350 ilden artiq muddetde bu ailenin qeyyumlugu altinda qalib 1962 ci ilde Pakistanda herbi veziyyet Mian ailesinin uzvlerine qarsi cixdigi ucun prezident Salimar baglarini millilesdirib Mela Ciragan festivali 1958 ci ilde Eyyub xanin qadagasina qeder Salimar baglarinda teskil olunurdu MemarligiSalimar baglari hundur kerpic divarlari ehate eden uzunsov paraleloqram formasinda uzanir Baglar hemcinin ozunun meshur birlesdirilmis dekorativ dizayni ile taninir Bagin olculeri simaldan cenuba 658 metr serqden qerbe 258 metrdir 1981 ci ilde Salimar baglari 1972 ci ilde dunyanin medeni ve tebii irsi abidelerinin qorunmasi ile bagli olan YUNESKO konvensiyasi altinda ile yanasi Umumdunya irsi siyahisina elave edilib Baglarin uc seviyyeli terraslari Salimar baglari biri digerinden 4 5 metr hundur olmaqla uc seviyyeli terrasdan teskil olunub Terraslara uygun adlar asagidaki siyahida gosterilib Ust seviyye ve ya ucuncu seviyye Fereh Baks adlanir zovq getiren menasinda Orta seviyye ve ya ikinci seviyye Faiz Baks adlanir sexavet getiren menasinda Asagi seviyeli terras Hayat Baks adlanir heyat veren menasinda Fevvareler Fevvareler asagidaki kimi bolunur Ust seviyyeli terrasda 105 fevvare var Orta seviyyeli terrasda 152 fevvare var Asagi seviyyeli terrasda 153 fevvare var Umumilikde ise baglarda 410 fevvare var Bagdaki agaclar Salimar baglarinda olan agaclarin bezileri asagidakilardir Badam Alma Erik Albali Manqo Tut Saftali Qavali Tumsuz heyva Serv agaci Kol bitkileri Turs ve sirin portagalEtirli etirli olmayan ve meyve getiren coxlu diger agaclar da var IstinadlarGoogle maps Salimar baglarinin yeri Google maps 2020 03 13 tarixinde Istifade tarixi 7 noyabr 2015 Salimar baglari 2018 12 26 at the Wayback Machine Gardens of the Mughal Empire Retrieved 20 June 2012 The meaning of Shalimar tribune com pk 25 yanvar 2012 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 7 noyabr 2015 Shalamar Garden mughalgardens org 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 7 noyabr 2015 Upon a Trailing Edge Risk the Heart and the Air Pilot seh 238 2016 04 09 tarixinde Istifade tarixi 7 noyabr 2015 Xarici kecidlerVikianbarda Salimar baglari ile elaqeli mediafayllar var UNESCO Umumdunya irsi Settar Sikander Salimar Tipik muselman baglari Islam Ekoloji Arasdirmalar Merkezinin Layihelendirilmesi 2006 02 14 at the Wayback Machine