Rayon respublikanın mərkəzi hissəsində yerləşir. Cənubda Şatoy rayonu, şərqdə Vedeno və Kurçaloyevski rayonları, qərbdə Qroznı rayonu və şimalda Arqun şəhər dairəsi ilə həmsərhəddir. Hər tərəfdən ölkənin rayonları ilə sərhəddir. Rusiyanın digər subyektləri və xarici ölkələrlə sərhədə malik deyil. Rayonun ərazisi 598,89 km²-dir. Ərazisindən bir çox çay axır. Bunlardan ən böyüyü Arqun, Bass, Calka, Xulxulay və başqalarıdır.
İqlim
İqlimi mülayim kontinentaldır. Qış mülayim keçir, tez-tez duman müşahidə edilir. Qar örtüyü qeyri-sabit olması ilə seçilir. Yanvar ayının orta temperaturu −4 ° C -dir. Yay isti və quraq havası ilə seşilir. İyulun orta temperaturu + 25 ° C -dir. Orta illik yağıntının miqdarı 500 mm-dir. Yağıntı əsasən aprel-oktyabr ayları arasında düşür. Orta illik nisbi rütubət təxminən 70%-dir. Ərazisində şərq və qərb küləkləri üstünlük təşkil edir.
Tarixi
Şalı rayonu 1920-ci ildə qurulmuşdur. 1921-ci ilin yazında rus həkimləri Şaliyə gəlir və burada kiçik bir dispanser, məktəb tikilir. Bir müddət sonra Şali rayonunda aqronomlar, həkimlər və müəllimlər meydana çıxır. İlk buxar dəyirmanı Şalidə inşa edilir. Torpaq milliləşdirilir, savadlılıq mərkəzləri qurulur. Bununla belə eyni zamanda rayonda uşaqlara ərəbcə oxu və yazı öyrədilən mədrəsələr də mövcud olur.
Lakin yerli əhali bolşeviklərin zorla kollektivləşdirmə üsullarını bəyənmirdi. Varlı kəndlilərin torpaq sahələri, atları və mal-qara müsadirə edilir, digərləri zorla kolxozlara göndərilir. Bu da 1929-cu ildə Qırmızı Ordunun keçmiş komandiri Şita İstamulovun silahlı qiyam qaldırması kimi hadisələrə səbəb olur. Üsyan yatırılır, bir çox dini lider tutulur və Sibirə sürgün edilir.
Çeçenlərin və İnquşların deportasiyası və Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının ləğvi dövründə, 1944–1957-ci illərdə rayon Mejdureçenski rayonu adlandırılır (RSFSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin avqust tarixli fərmanı ilə). 30 aprel 1944-cü ildə RSFSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 10 aprel 1957-ci il tarixli Fərmanı ilə rayon yenidən əvvəlki adını alır.
70-ci illərdə Şali rayonunun sənaye potensialı artırılır. Rayonda Çeçen-İnquş sement zavodu, Şimali Qafqaz broyler quşçuluq ferması, Qazfqaz quşçuluq fabriki, dəmir-beton zavodu, kərpic zavodu, tikinti təşkilatları və regional qida emalı zavodu tikilmişdir.
SSRİ dağılmadan evlər, məktəblər, mədəniyyət müəssisələri, məişət və sosial xidmətlər tikilərək istifadəyə verilir. Ali və orta təhsilli mütəxəssislər xalq təsərrüfatında çalışırırlar.
Əhali
Əhalisi 134 479 nəfərdir. Əhalinin sıxlığı 1 kv km-ə 211,11 nəfərdir. Şali rayonunun əhalisi ümumi əhalinin 8,98% -ni təşkil edir.
Urbanizasiya
Rayon ərazisində ümumi əhalinin 41,81 % (Şali şəhəri) şəhərlərdə yaşayır.
Milli tərkib
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə rayonun milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir:
26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
"Бовза хьай Дайхмохк". 2019-10-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-09.
Закон Чеченской Республики от 04 октября 2019 года N 41-РЗ "О преобразовании, изменении границ отдельных муниципальных образований Чеченской Республики и внесении изменений в некоторые законодательные акты Чеченской Республики" 2021-08-30 at the Wayback Machine — С. 1822
"Хасан и Щита Истамуловы". 20-12-2013. 2021-10-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-30.
"Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населённым пунктам, сельским населённым пунктам с численностью населения 3000 человек и более"". 2015-09-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-01-01.
May 17, 2023
şali, rayonu, çeç, Шелан, кӏошт, rusiya, federasiyası, çeçenistan, respublikasının, tərkibindəki, inzibati, ərazi, vahidi, inzibati, mərkəzi, şali, şəhəridir, Шелан, кӏоштbayraq43, ölkə, rusiya, inzibati, mərkəz, şali, tarixi, coğrafiyasıyaradılıb, 1920sahəsi,. Sali rayonu cec Shelan kӏosht 4 Rusiya Federasiyasi Cecenistan Respublikasinin terkibindeki inzibati erazi vahidi Inzibati merkezi Sali seheridir Sali rayonuShelan kӏoshtBayraq43 09 sm e 45 54 s u Olke Rusiya 1 2 Inzibati merkez Sali 1 Tarixi ve cografiyasiYaradilib 1920Sahesi 700 km Saat qursagi Moskva vaxti d UTC 03 00EhalisiEhalisi 131 644 nef 1 yanvar 2018 3 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 87146Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Cografiya 1 1 Iqlim 2 Tarixi 3 Ehali 4 Inzibati erazi bolgusu 5 IstinadlarCografiya RedakteRayon respublikanin merkezi hissesinde yerlesir Cenubda Satoy rayonu serqde Vedeno ve Kurcaloyevski rayonlari qerbde Qrozni rayonu ve simalda Arqun seher dairesi ile hemserheddir Her terefden olkenin rayonlari ile serheddir Rusiyanin diger subyektleri ve xarici olkelerle serhede malik deyil Rayonun erazisi 598 89 km dir 5 Erazisinden bir cox cay axir Bunlardan en boyuyu Arqun Bass Calka Xulxulay ve basqalaridir Iqlim Redakte Iqlimi mulayim kontinentaldir Qis mulayim kecir tez tez duman musahide edilir Qar ortuyu qeyri sabit olmasi ile secilir Yanvar ayinin orta temperaturu 4 C dir Yay isti ve quraq havasi ile sesilir Iyulun orta temperaturu 25 C dir Orta illik yagintinin miqdari 500 mm dir Yaginti esasen aprel oktyabr aylari arasinda dusur Orta illik nisbi rutubet texminen 70 dir Erazisinde serq ve qerb kulekleri ustunluk teskil edir Tarixi RedakteSali rayonu 1920 ci ilde qurulmusdur 1921 ci ilin yazinda rus hekimleri Saliye gelir ve burada kicik bir dispanser mekteb tikilir Bir muddet sonra Sali rayonunda aqronomlar hekimler ve muellimler meydana cixir Ilk buxar deyirmani Salide insa edilir Torpaq millilesdirilir savadliliq merkezleri qurulur Bununla bele eyni zamanda rayonda usaqlara erebce oxu ve yazi oyredilen medreseler de movcud olur Lakin yerli ehali bolseviklerin zorla kollektivlesdirme usullarini beyenmirdi Varli kendlilerin torpaq saheleri atlari ve mal qara musadire edilir digerleri zorla kolxozlara gonderilir Bu da 1929 cu ilde Qirmizi Ordunun kecmis komandiri Sita Istamulovun silahli qiyam qaldirmasi kimi hadiselere sebeb olur Usyan yatirilir bir cox dini lider tutulur ve Sibire surgun edilir 6 Cecenlerin ve Inquslarin deportasiyasi ve Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin legvi dovrunde 1944 1957 ci illerde rayon Mejdurecenski rayonu adlandirilir RSFSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin avqust tarixli fermani ile 30 aprel 1944 cu ilde RSFSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 10 aprel 1957 ci il tarixli Fermani ile rayon yeniden evvelki adini alir 70 ci illerde Sali rayonunun senaye potensiali artirilir Rayonda Cecen Inqus sement zavodu Simali Qafqaz broyler qusculuq fermasi Qazfqaz qusculuq fabriki demir beton zavodu kerpic zavodu tikinti teskilatlari ve regional qida emali zavodu tikilmisdir SSRI dagilmadan evler mektebler medeniyyet muessiseleri meiset ve sosial xidmetler tikilerek istifadeye verilir Ali ve orta tehsilli mutexessisler xalq teserrufatinda calisirirlar Ehali RedakteEhalisi 134 479 neferdir Ehalinin sixligi 1 kv km e 211 11 neferdir Sali rayonunun ehalisi umumi ehalinin 8 98 ni teskil edir UrbanizasiyaRayon erazisinde umumi ehalinin 41 81 Sali seheri seherlerde yasayir Milli terkib2010 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasinin melumatlarina gore rayonun milli terkibi haqqinda asagidaki melumatlar verilmisdir 7 Xalq Say nef Umumi ehaliye olan nisbeti cecenler 111 065 95 77 ruslar 2 636 2 27 qumuqlar 368 0 32 avarlar 286 0 25 qazaxlar 216 0 19 tabasaranlilar 202 0 17 digerleri 1 046 0 90 bildirmeyenler 151 0 13 umumi 115 970 100 00 Inzibati erazi bolgusu RedakteSali rayonuna eyni adli 10 inzibati erazi vahidliyi daxildir Umumilikde rayonda 1 seher ve 9 kend tipli yasayis menteqesi movcuddur Istinadlar Redakte 1 2 3 http www gks ru free doc 2016 oktmo tom4 oktmo rar 1 2 GEOnet Names Server 2018 26 Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2018 goda Rusiya Dovlet Federal Statistika Xidmeti Bovza haj Dajhmohk 2019 10 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 09 Zakon Chechenskoj Respubliki ot 04 oktyabrya 2019 goda N 41 RZ O preobrazovanii izmenenii granic otdelnyh municipalnyh obrazovanij Chechenskoj Respubliki i vnesenii izmenenij v nekotorye zakonodatelnye akty Chechenskoj Respubliki Arxivlesdirilib 2021 08 30 at the Wayback Machine S 1822 Hasan i Shita Istamulovy 20 12 2013 2021 10 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 11 30 Tom 4 kniga 1 Nacionalnyj sostav i vladenie yazykami grazhdanstvo tablica 1 Nacionalnyj sostav naseleniya Chechni po gorodskim okrugam municipalnym rajonam gorodskim naselyonnym punktam selskim naselyonnym punktam s chislennostyu naseleniya 3000 chelovek i bolee 2015 09 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 01 01 Menbe https az wikipedia org w index php title Sali rayonu amp oldid 6696945, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.jpg.html){kind=link}
.png.html){kind=link}
.svg.html){kind=link}