Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
İznik saxsısı ilk olaraq XV əsrdə ortaya çıxmışdır. O dövrdə hazırlanan Bursa Yaşıl Məscidində və Türbəsində (1421), Bursa Muradiyə Məscidində (1426) ilk nümunələrinə rast gəlinir. XVI əsrdə isə Osmanlı Dövlətinin güclənməsi və yeni formaların ortaya çıxması ilə İznik saxsısı ən möhtəşəm günlərini yaşadı. Bu dövrdə tikilən Süleymaniyyə Məscidində və Səlimiyə kimi əsərlərdə İznik saxsıları ilə müxtəlif bəzəmələr edilmişdir. XVII əsrdə isə İznik Saxsısı itməyə başlamış və XVIII əsrin əvvəllərində tamamilə məhv olmuşdur. 300 il aradan sonra 1985-ci ildə Faiq Krımlı Usta, İstanbuldan İznikə gələrək Əşrəf Əroğlu və xanımı Seyhan Ağayeva ilə birlikdə bir sex qurmuşdur. İznik saxsıları burada təkrar istehsal edilməyə başlanmışdır. XV və XVI əsrlərdə Osmanlı Türk Mədəniyyət Sənətinin zirvələrindən biri olan İznik saxsısını məscidlərdə, evlərdə, Türk və dünya muzeylərində mövcud nümunələri hələ də heyranlıqla izlənir.
İznik saxsısının hazırlanma mərhələləri
- Naxışlarının quruluşu: İznik saxsısı müxtəlif formalarda olduğundan (boşqab, fincan və s), əvvəlcədən uyğun naxış bu görüləcək işə görə müəyyən olunur.
- Naxış iynələmə: Hazırlanacaq naxış kağız üzərində cizgilər iynə ilə deşilir.
- Xəmirinin hazırlanması: Hazırlanacaq saxsıya görə xəmir qarışığı əl ilə yoğrulur.
- Qəlibə tökülməsi: Hazırlanan taxta qəliblərə xəmir halında olan qarışıq, əl təzyiqinin köməyi ilə basılır.
- Qurutma: Təzyiq nəticəsində basılmış xəmirlər təbii şəraitdə qurudulur.
- Ön bişirmə: Quruyan xəmirlər üçün ön bişirmə edilir. Beləliklə saxsının ön tərəfi bişirilir.
- Plomblanması: İznik saxsısının quruyan xəmirlərinin üzəri plomblanır.
- Naxış təminatı: Qurumamış plombun üzərinə xüsusi alət ilə müxtəlif naxışlar salınır.
- Konturlanması: Saxsının konturlanması qələm vasitəsilə baş tutur.
- Boyama: Naxışların üzəri oksid xüsusiyyəti daşıyan boyalar ilə rənglənir.
- Sirləmə: Saxsıların boyanması bitdikdən sonra, qurumağa qoyulur.
- Bişirmə: Sonuncu mərhələ, ocaqda bişirilməsidir.
Bu görülən işlərdə bişirmə mərhələsində çatlamamış saxsı qiymətləri daha ucuz olur.
Ədəbiyyat
- Nurhan Atasoy, Julian Raby: . Alexandra Press, London 1989, .
- John Carswell: . British Museum Press, London 1998.
- Walter Denny: . Hirmer, München 2005.
- Arthur Lane: . Faber and Faber, London 1971.
- Katharina Otto-Dorn: . Türk tarih kurumu basımevi, Istanbul 1957.
- Maria Queiroz Ribeiro: . Scala Books, 2010, .
Həmçinin bax
- Saxsının inkişaf mərhələləri 2012-05-25 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iznik saxsisi ilk olaraq XV esrde ortaya cixmisdir O dovrde hazirlanan Bursa Yasil Mescidinde ve Turbesinde 1421 Bursa Muradiye Mescidinde 1426 ilk numunelerine rast gelinir XVI esrde ise Osmanli Dovletinin guclenmesi ve yeni formalarin ortaya cixmasi ile Iznik saxsisi en mohtesem gunlerini yasadi Bu dovrde tikilen Suleymaniyye Mescidinde ve Selimiye kimi eserlerde Iznik saxsilari ile muxtelif bezemeler edilmisdir XVII esrde ise Iznik Saxsisi itmeye baslamis ve XVIII esrin evvellerinde tamamile mehv olmusdur 300 il aradan sonra 1985 ci ilde Faiq Krimli Usta Istanbuldan Iznike gelerek Esref Eroglu ve xanimi Seyhan Agayeva ile birlikde bir sex qurmusdur Iznik saxsilari burada tekrar istehsal edilmeye baslanmisdir XV ve XVI esrlerde Osmanli Turk Medeniyyet Senetinin zirvelerinden biri olan Iznik saxsisini mescidlerde evlerde Turk ve dunya muzeylerinde movcud numuneleri hele de heyranliqla izlenir Iznik saxsisinin hazirlanma merheleleriNaxislarinin qurulusu Iznik saxsisi muxtelif formalarda oldugundan bosqab fincan ve s evvelceden uygun naxis bu gorulecek ise gore mueyyen olunur Naxis iyneleme Hazirlanacaq naxis kagiz uzerinde cizgiler iyne ile desilir Xemirinin hazirlanmasi Hazirlanacaq saxsiya gore xemir qarisigi el ile yogrulur Qelibe tokulmesi Hazirlanan taxta qeliblere xemir halinda olan qarisiq el tezyiqinin komeyi ile basilir Qurutma Tezyiq neticesinde basilmis xemirler tebii seraitde qurudulur On bisirme Quruyan xemirler ucun on bisirme edilir Belelikle saxsinin on terefi bisirilir Plomblanmasi Iznik saxsisinin quruyan xemirlerinin uzeri plomblanir Naxis teminati Qurumamis plombun uzerine xususi alet ile muxtelif naxislar salinir Konturlanmasi Saxsinin konturlanmasi qelem vasitesile bas tutur Boyama Naxislarin uzeri oksid xususiyyeti dasiyan boyalar ile renglenir Sirleme Saxsilarin boyanmasi bitdikden sonra qurumaga qoyulur Bisirme Sonuncu merhele ocaqda bisirilmesidir Bu gorulen islerde bisirme merhelesinde catlamamis saxsi qiymetleri daha ucuz olur EdebiyyatNurhan Atasoy Julian Raby Alexandra Press London 1989 ISBN 978 0 500 97374 5 John Carswell British Museum Press London 1998 Walter Denny Hirmer Munchen 2005 Arthur Lane Faber and Faber London 1971 Katharina Otto Dorn Turk tarih kurumu basimevi Istanbul 1957 Maria Queiroz Ribeiro Scala Books 2010 ISBN 978 1 85759 586 4 Hemcinin baxSaxsinin inkisaf merheleleri 2012 05 25 at the Wayback Machine