Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Əbu Abdillah Əhməd ibn Məhəmməd bin İshaq bin İbrahim əl-Həmədani (?-?)—İran coğrafiyaşünası.
| İbn əl-Fəqih | |
|---|---|
| ərəb. ابن الفقیه الهمداني | |
| Doğum tarixi | bilinmir |
| Doğum yeri | Həmədan, İran |
| Vəfat tarixi | bilinmir |
| Vəfat yeri | Həmədan, İran |
Həyatı
İbn əl-Fəqihin nisbəsindən əlavə kitabında Həmədana dair ayrıntılı bilgi verməsi səbəbiylə də Həmədanda doğulduğu təxmin edilir. Doğum və ölüm tarixləri bilinməməkdə, ancaq ondan rəvayət etdiyi İbn Dizil əl-Həmədani (ö. 894), İbn Əyyub ər-Razi (ö. 907), İbn Abdus əl-Cəhşiyari (ö. 942/943) və İbn Lal əl-Həmədani (ö. 1007) kimi şəxsiyətlərlə görüşmüş olmasından yola çıxaraq 869-942-ci; və ya 845-930-cu; illər arasında həyatda olduğu düşünülür. Həyatına dair həmən həmən heç bilgi yoxdur. Həmədandan başqa Bağdadın topoqrafiyasını da çox yaxşı bilməsindən orada uzun müddət yaşadığı anlaşılır. Ailəsindən bir çox fəqih, mühəddis və ədib çıxdığı kimi atası və özü də hədis elmində şöhrət qazanmışdı .
Əsərləri
IX əsr ərəb coğrafiyaşünası İbn əl-Fəqih əl-Həmədani özünün “Kitab əlbuldan” (“Ölkələrin kitabı”) əsərində Azərbaycanın sərhədləri, ərəblər tərəfindən işğalı, şəhərləri, kəndləri və Azərbaycan xalqının ərəb xilafətinə ödədiyi xəracın miqdarı haqqında məlumat verir. Ibn əl-Fəqih Azərbaycanın şimal hissəsində-Arranda 4000 kənd olduğunu yazır .
İbn əl-Fəqihin bir növ kompilyativ coğrafi müntəxəbat xarakterli əsəri demək olar ki, başdan-ayağa digər yazılı mənbələr (əl-Mədaini, əl-Bəlazuri, əl-Yəqubi, ibn Xordadbeh və başqaları) əsasında tərtib edilmişdir. Əl-Fəqihin verdiyi məlumat, qismən də şifahi rəvayətlərə 2 - hadisələrə, əfsanələrə və i.a. əsaslanır. Bu kitabın ancaq bəzi qisimləri günümüzə çatmışdır.
Ədəbiyyat
- H. Massé, “Ibn al-Faķīh”, a.ə., III, 761-762;
- İnayətullah Rıza, “İbn Faķīh”, DMBİ, IV, 408-412;
- Anas B. Khalidov, “Ebn al-Faqīh”, EIr., VIII, 23-25.
İstinadlar
- bax. Pərviz Əzkai, s. 10
- bax. Kitabül-Büldan, naşirin girişi, s. 11
- Yaqut, II, 200
- Şərifli M.X. IX əsrin ikinci yarısı-XI əsrlərdə Azərbaycan feodal dövlətləri. Bakı: Элм, 1978, 175 с, səh.261
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Hemedani Ebu Abdillah Ehmed ibn Mehemmed bin Ishaq bin Ibrahim el Hemedani Iran cografiyasunasi Ibn el Feqihereb ابن الفقیه الهمداني Dogum tarixi bilinmirDogum yeri Hemedan IranVefat tarixi bilinmirVefat yeri Hemedan IranHeyatiIbn el Feqihin nisbesinden elave kitabinda Hemedana dair ayrintili bilgi vermesi sebebiyle de Hemedanda doguldugu texmin edilir Dogum ve olum tarixleri bilinmemekde ancaq ondan revayet etdiyi Ibn Dizil el Hemedani o 894 Ibn Eyyub er Razi o 907 Ibn Abdus el Cehsiyari o 942 943 ve Ibn Lal el Hemedani o 1007 kimi sexsiyetlerle gorusmus olmasindan yola cixaraq 869 942 ci ve ya 845 930 cu iller arasinda heyatda oldugu dusunulur Heyatina dair hemen hemen hec bilgi yoxdur Hemedandan basqa Bagdadin topoqrafiyasini da cox yaxsi bilmesinden orada uzun muddet yasadigi anlasilir Ailesinden bir cox feqih muheddis ve edib cixdigi kimi atasi ve ozu de hedis elminde sohret qazanmisdi EserleriIX esr ereb cografiyasunasi Ibn el Feqih el Hemedani ozunun Kitab elbuldan Olkelerin kitabi eserinde Azerbaycanin serhedleri erebler terefinden isgali seherleri kendleri ve Azerbaycan xalqinin ereb xilafetine odediyi xeracin miqdari haqqinda melumat verir Ibn el Feqih Azerbaycanin simal hissesinde Arranda 4000 kend oldugunu yazir Ibn el Feqihin bir nov kompilyativ cografi muntexebat xarakterli eseri demek olar ki basdan ayaga diger yazili menbeler el Medaini el Belazuri el Yequbi ibn Xordadbeh ve basqalari esasinda tertib edilmisdir El Feqihin verdiyi melumat qismen de sifahi revayetlere 2 hadiselere efsanelere ve i a esaslanir Bu kitabin ancaq bezi qisimleri gunumuze catmisdir EdebiyyatH Masse Ibn al Fakih a e III 761 762 Inayetullah Riza Ibn Fakih DMBI IV 408 412 Anas B Khalidov Ebn al Faqih EIr VIII 23 25 Istinadlarbax Perviz Ezkai s 10 bax Kitabul Buldan nasirin girisi s 11 Yaqut II 200 Serifli M X IX esrin ikinci yarisi XI esrlerde Azerbaycan feodal dovletleri Baki Elm 1978 175 s seh 261