Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Əbu Məhəmməd Bahaəddin Abdullah b. Əbdürrəhman b. Abdillah b. Aqil əl-Həmədani (16 oktyabr 1298[…], Qahirə – 16 noyabr 1367[…], Qahirə) — İbn Malik ət-Tainin "əl-Əlfiyyə"sinə yazdığı şərhlə tanınan dil və fiqh alimi.
| İbn Aqil | |
|---|---|
| ərəb. عبد الله بن عبد الرحمٰن بن عبد الله بن مُحمَّد القُرشي الهاشِمي | |
| Doğum tarixi | 16 oktyabr 1298[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 16 noyabr 1367[…](69 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahələri | sintaksis, fiqh, Yurisdiksiya, təfsir, semantika[d], məntiq |
Həyatı
1299-cu ildə Hələb yaxınınlığındakı Balis qəsəbəsində dünyaya gəlmişdi. Qahirədə doğulduğu da rəvayət edilir. 1294-cü il və ya 1301-ci ildə doğulduğunu qeyd edən qaynaqlar da vardır. Soyu Hz. peyğəmbərin əmizadəsi Aqil ibn Əbu Talibə dayandığından İbn Aqil künyəsiylə tanınır. Misiri, Balisi və Hələbi nisbələri ilə yanaşı ataları arasında Həmədan və Amiddə (Diyarbəkir) oturanlar olduğundan Həmədani və Amidi nisbələriylə də anılır.
İlk təhsilini tamamladıqdan sonra təhsilini ilərilətmək amacıyla Qahirəyə gedən İbn Aqil burada on iki il sürəylə Əbu Həyyan əl-Əndəlüsinin dərslərinə davam etdi. Ondan İbn Malikin ət-Təshili ilə Sibəvəyhinin "əl-Kitab"ını oxudu. Daha sonra Əlaəddin Konəvidən Ərəb dili və ədəbiyatı, təfsir, kəlam, məntiq, fiqh, xilaf və , Xətib əl-Qəzvindən bəlağət, Tağıyyəddin İbnüs-Saiğdən dərsləri aldı. Vəzirə ləqəbiylə tanınan Sittülvüzəra, Bədrəddin İbn Cəmaa, Şərəfəddin İbnüs-Sabuni, Zeynəddin əl-Kəttani, Həsən b. Ömər əl-Kürdi kimi alimlər də müəllimlər arasında yer almaqdadır.
İbn Aqil, 1327-ci ildə Misir qazısı olan müəllimi Xətib əl-Qəzvin və İzzəddin İbn Cəmaaya qazı naibi oldu. 1358-ci ildə İbn Cəmaanın Əmir Sarqatmış tərəfindən çıxarılması ilə boşalan Misir qazılıyinə gətirildi. Ancaq bu vəzifədə əmirin tutuqlanması səbəbiylə səksən gün qala bildi. İdari vəzifələrinin yanında Qahirədə Kutbiyyətül-kübra (əl-Atika) mədrəsəsi, İmam Şafii zaviyəsi, Haşşabiyyə zaviyəsi və Nasıri məscidində başda təfsir və fiqh olmaq üzərə İslami elmlərin həmən hər fənnində dərslər verən İbn Aqil, müəllimi Əbu Hayyandan sonra Qahirə İbn Tulun məscidi müdərrisliyinə gətirildi. Burada verdiyi dərslər çox rəğbət gördü. Tədris fəaliyətini vəfatına qədər davam etdirən İbn Aqilin tələbələri arasında yeznəsi Şeyxülislam Siracəddin Ömər b. Raslan əl-Bulkini, nəvələri qaziülqüzzat Cəlaləddin Əbdürrəhman b. Ömər əl-Bulkini və Bədrəddin Məhəmməd b. Ömər əl-Bulkini ilə Vəliyyüddin əl-İraqi və Cəmaləddin b. Zahirə kimi bir çox alim vardır.
İstinadlar
- Record #25413131 // VIAF (çd.). [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
- ʿAbdallāh Ibn-ʿAbd-ar-Raḥmān Ibn-ʿAqīl // CERL Thesaurus (ing.). Consortium of European Research Libraries.
- تاريخكم: ابن عقيل .. الفقيه والنحوي الهاشمي. 2020.
Ədəbiyyat
- J. Schacht, "Ibn Aķil", EI² (İng.), III, 698–699;
- Reza Ənzabi Nəjad — Məhəmməd Mehdi Müəzzin Cami, "İbn Aķil", DMBİ, IV, 320–322.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebu Mehemmed Bahaeddin Abdullah b Ebdurrehman b Abdillah b Aqil el Hemedani 16 oktyabr 1298 Qahire 16 noyabr 1367 Qahire Ibn Malik et Tainin el Elfiyye sine yazdigi serhle taninan dil ve fiqh alimi Ibn Aqilereb عبد الله بن عبد الرحم ن بن عبد الله بن م حم د الق رشي الهاش مي Dogum tarixi 16 oktyabr 1298 Dogum yeri Qahire Memluk dovleti MisirVefat tarixi 16 noyabr 1367 69 yasinda Vefat yeri Qahire Memluk dovleti MisirElm saheleri sintaksis fiqh Yurisdiksiya tefsir semantika d mentiqHeyati1299 cu ilde Heleb yaxininligindaki Balis qesebesinde dunyaya gelmisdi Qahirede doguldugu da revayet edilir 1294 cu il ve ya 1301 ci ilde doguldugunu qeyd eden qaynaqlar da vardir Soyu Hz peygemberin emizadesi Aqil ibn Ebu Talibe dayandigindan Ibn Aqil kunyesiyle taninir Misiri Balisi ve Helebi nisbeleri ile yanasi atalari arasinda Hemedan ve Amidde Diyarbekir oturanlar oldugundan Hemedani ve Amidi nisbeleriyle de anilir Ilk tehsilini tamamladiqdan sonra tehsilini ileriletmek amaciyla Qahireye geden Ibn Aqil burada on iki il sureyle Ebu Heyyan el Endelusinin derslerine davam etdi Ondan Ibn Malikin et Teshili ile Sibeveyhinin el Kitab ini oxudu Daha sonra Elaeddin Koneviden Ereb dili ve edebiyati tefsir kelam mentiq fiqh xilaf ve Xetib el Qezvinden belaget Tagiyyeddin Ibnus Saigden dersleri aldi Vezire leqebiyle taninan Sittulvuzera Bedreddin Ibn Cemaa Serefeddin Ibnus Sabuni Zeyneddin el Kettani Hesen b Omer el Kurdi kimi alimler de muellimler arasinda yer almaqdadir Ibn Aqil 1327 ci ilde Misir qazisi olan muellimi Xetib el Qezvin ve Izzeddin Ibn Cemaaya qazi naibi oldu 1358 ci ilde Ibn Cemaanin Emir Sarqatmis terefinden cixarilmasi ile bosalan Misir qaziliyine getirildi Ancaq bu vezifede emirin tutuqlanmasi sebebiyle seksen gun qala bildi Idari vezifelerinin yaninda Qahirede Kutbiyyetul kubra el Atika medresesi Imam Safii zaviyesi Hassabiyye zaviyesi ve Nasiri mescidinde basda tefsir ve fiqh olmaq uzere Islami elmlerin hemen her fenninde dersler veren Ibn Aqil muellimi Ebu Hayyandan sonra Qahire Ibn Tulun mescidi muderrisliyine getirildi Burada verdiyi dersler cox regbet gordu Tedris fealiyetini vefatina qeder davam etdiren Ibn Aqilin telebeleri arasinda yeznesi Seyxulislam Siraceddin Omer b Raslan el Bulkini neveleri qaziulquzzat Celaleddin Ebdurrehman b Omer el Bulkini ve Bedreddin Mehemmed b Omer el Bulkini ile Veliyyuddin el Iraqi ve Cemaleddin b Zahire kimi bir cox alim vardir IstinadlarRecord 25413131 VIAF cd Dublin Ohio OCLC 2003 ʿAbdallah Ibn ʿAbd ar Raḥman Ibn ʿAqil CERL Thesaurus ing Consortium of European Research Libraries تاريخكم ابن عقيل الفقيه والنحوي الهاشمي 2020 EdebiyyatJ Schacht Ibn Akil EI Ing III 698 699 Reza Enzabi Nejad Mehemmed Mehdi Muezzin Cami Ibn Akil DMBI IV 320 322 Xarici kecidler