| Amerika çiçəbaharı | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Amerika çiçəbaharı | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Amerika çiçəbaharı (lat. Phytolacca americana) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin çiçəbaharkimilər fəsiləsinin çiçəbahar cinsinə aid bitki növü.
Botaniki təsviri
| ]Hündürlüyü 100-300 sm olan çoxillik ot bitkisidir. Kökü yoğun, gövdəsi düz, budaqlı, yaşıl, bəzən qırmızıdır. Yarpaqları ardıcıl, yumurtavari-lansetvaridir. Yuxarı yarpaqları aşağıdakılardan xırdadır, çox vaxt sonradan qızarır. Ağımtıl rəngli, inkişaf etdikcə qızaran çiçəkləri uzunsov salxımvari çiçəkqrupunda birləşmişlər. Meyvəsi qara, parıltılıdır. İyun-sentyabr aylarında çiçəkləyir və meyvə verir.
Mənşəyi və yayılması
| ]Adventiv coğrafi tipinin adventiv sinfi və qrupuna aiddir. Atlantik və Orta Avropa, Aralıq dənizi, Balkan və Kiçik Asiya ölkələrində, İran, Əfqanıstan, Şimali Amerika və Qafqazda yayılmışdır. Azərbaycanda Amerika çiçəbaharı Lənkəran ovalığı, Böyük Qafqazın şərq və qərb rayonlarda, Lənkəranın dağlıq hissəsində arandan orta dağ qurşağına kimi (dəniz səviyyəsindən 1800 m qədər) bitir.
Ekoloji qrup və bitdiyi yerlər
| ]Kseromezofitdir, meşə, sahilyanı və alaq bitkilik tiplərində rast gəlir. Əsasən meşədə, çaqıl daşlıqlarda, bağlarda, yol kənarlarında, quru yamaclarda və töküntülərdə kiçik qruplar, bəzi hallarda cəngəllik əmələ gətirir.
Kimyəvi tərkibi
| ]Flavonoid, saponin, alkaloid, efir yağları, steroid və antosianlarla zəngindir.
Təsiri və tətbiqi
| ]Farmakopeyaya daxil olan ofisinal dərman bitkisidir. Eksperimental, Çin və xalq təbabətində, kliniki sınaqlarda, eləcə də homeopatiyada geniş tətbiq edilir. Əsasən böyrək, sidik kisəsi, qaraciyər, ürək-damar, dəri-zöhrəvi xəstəlikləri, iflic, avitaminoz, xoş və bəd xassəli şişlər, dizenteriya və ilanvurma zamanı istifadə olunur. Antibakterial, antihelmint, antitoksik, öd və sidikqovucu, hərarətsalan və iltihab proseslərinə qarşı təsirə malikdir.
İstifadə olunan hissələri
| ]Müalicə məqsədi ilə bitkinin yerüstü hissəsi, kökü və toxumları istifadə edilir. İstifadə formaları — cövhər, tinktura, ekstrakt və mazlar.
Digər faydalı xüsusiyyətləri və istifadəsi
| ]Cavan zoğları, budaqları və yarpaqları duzlu suda bişirildikdə yeməlidir. Meyvələrindən alınan şirə qida məhsulu və texniki boyaq kimi istifadə olunur.
Sinonimləri
| ]- Phytolacca americana var. americana
- Phytolacca decandra L.
Yarımnövləri
| ]- Phytolacca americana var. rigida (Small) Caulkins & R.E. Wyatt
İstinadlar
| ]- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 441.
- Amerika çiçəbaharı:''The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)
Həmçinin bax
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Amerika cicebahariElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperasteridlerDeste QerenfilciceklilerFesile CicebaharkimilerYarimfesile Cins CicebaharNov Amerika cicebahariBeynelxalq elmi adiPhytolacca americana L 1753Sekil axtarisiITIS 19523NCBI 3527EOL 404121 Amerika cicebahari lat Phytolacca americana bitkiler aleminin qerenfilcicekliler destesinin cicebaharkimiler fesilesinin cicebahar cinsine aid bitki novu Botaniki tesviri span Hundurluyu 100 300 sm olan coxillik ot bitkisidir Koku yogun govdesi duz budaqli yasil bezen qirmizidir Yarpaqlari ardicil yumurtavari lansetvaridir Yuxari yarpaqlari asagidakilardan xirdadir cox vaxt sonradan qizarir Agimtil rengli inkisaf etdikce qizaran cicekleri uzunsov salximvari cicekqrupunda birlesmisler Meyvesi qara pariltilidir Iyun sentyabr aylarinda cicekleyir ve meyve verir Menseyi ve yayilmasi span Adventiv cografi tipinin adventiv sinfi ve qrupuna aiddir Atlantik ve Orta Avropa Araliq denizi Balkan ve Kicik Asiya olkelerinde Iran Efqanistan Simali Amerika ve Qafqazda yayilmisdir Azerbaycanda Amerika cicebahari Lenkeran ovaligi Boyuk Qafqazin serq ve qerb rayonlarda Lenkeranin dagliq hissesinde arandan orta dag qursagina kimi deniz seviyyesinden 1800 m qeder bitir Ekoloji qrup ve bitdiyi yerler span Kseromezofitdir mese sahilyani ve alaq bitkilik tiplerinde rast gelir Esasen mesede caqil dasliqlarda baglarda yol kenarlarinda quru yamaclarda ve tokuntulerde kicik qruplar bezi hallarda cengellik emele getirir Kimyevi terkibi span Flavonoid saponin alkaloid efir yaglari steroid ve antosianlarla zengindir Tesiri ve tetbiqi span Farmakopeyaya daxil olan ofisinal derman bitkisidir Eksperimental Cin ve xalq tebabetinde kliniki sinaqlarda elece de homeopatiyada genis tetbiq edilir Esasen boyrek sidik kisesi qaraciyer urek damar deri zohrevi xestelikleri iflic avitaminoz xos ve bed xasseli sisler dizenteriya ve ilanvurma zamani istifade olunur Antibakterial antihelmint antitoksik od ve sidikqovucu heraretsalan ve iltihab proseslerine qarsi tesire malikdir Istifade olunan hisseleri span Mualice meqsedi ile bitkinin yerustu hissesi koku ve toxumlari istifade edilir Istifade formalari covher tinktura ekstrakt ve mazlar Diger faydali xususiyyetleri ve istifadesi span Cavan zoglari budaqlari ve yarpaqlari duzlu suda bisirildikde yemelidir Meyvelerinden alinan sire qida mehsulu ve texniki boyaq kimi istifade olunur Sinonimleri span Phytolacca americana var americana Phytolacca decandra L Yarimnovleri span Phytolacca americana var rigida Small Caulkins amp R E Wyatt Istinadlar span Linnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 441 Amerika cicebahari The Plant List saytinda takson barede melumat ing Hemcinin bax span Takson eynilesdirmeleriWikidata Q157853 Wikispecies Phytolacca americana AoFP 3668 APA 2835 APDB 114915 APNI 98097 BioLib 38450 Calflora 6491 Cal IPC phytolacca americana Ecocrop 8566 EoL 404121 EPPO PHTAM EUNIS 177870 FloraBase 49271 FNA 220010427 FoAO2 Phytolacca americana FoC 220010427 FoIO PHYAME GBIF 3084015 GRIN 28252 iNaturalist 48599 IPA 6167 IPNI 323290 2 IRMNG 10194579 ITIS 19523 MichiganFlora 1915 284958 NBN NBNSYS0000014207 NCBI 3527 Phytolacca americana NZOR 2836e310 1338 4a78 a5e0 e591c2d2e920 3034 Phytolacca americana PFI 561 Plant List kew 2562777 PLANTS PHAM4 POWO urn lsid ipni org names 323290 2 1962 2 VASCAN 7157 WiO pokeweed WisFlora 4491 WoI 1545 WFO wfo 0000482062 Kateqoriya CicebaharGizli kateqoriyalar Vikipediya Kartockasinda yanlis alem gosterilen biologiya meqaleleriVikipediya Vikidatada menbeleri olan meqalelerVikinovlere istinadi olmayan meqalelerTakson sablonu istifade olunan meqalelerTaksonbarda from parametri daxil edilmemis meqaleler40 ID olan Taksonbar
