| Luis Butan | |
|---|---|
| fr. Louis Marie-Auguste Boutan | |
![]() Luis Butan tərəfindən 1899-cu ildə çəkilmiş ilk sualtı şəkil. Banyuls-sur-Mer Okeanoloji Rəsədxanasında çəkilmiş fotoda xüsusi dalğıc paltarında rumın bioloq əlində sualtı fotoşəkil yazılı löhvə tutub. | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Versal sarayı, Paris, Fransa |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | , Tizi-Uzu, Əlcəzair |
| Vətəndaşlığı | |
| Təhsili | Paris Universiteti Əlcəzair Universiteti |
| Mükafatları | |
Luis Butan (fr. Louis Marie-Auguste Boutan) - Fransız bioloq, zooloq və okeanoloq, fəxri üzvü. öncülərindən hesab olunan fotoqraf. Luis Butan dünyada ilk dəfə sualtı fotoşəkili çəkmiş şəxs hesab olunur.
Belə ki, 1899-cu ildə Fransanın cənubunda Oksitaniya regionunun daxilində yerləşən Şərqi Pireney departamentinin Banyuls-sur-Mer kommunasında Luis Butan və rumın bioloq iştirakı ilə dünyanın ilk sualtı fotosu çəkilmişdir.
Foto, Banyuls-sur-Mer kommunasında yerləşən inzibati ərazisində çəkilib. 1899-cu ilin yayında çəkilmiş şəkildə rumın bioloq əlində sualtı fotoşəkil yazılı löhvə tutub.
Həyatı
| ]Luis Butan 1859-cu ilin 6 mart tarixində Fransanın paytaxtı Paris şəhəri yaxınlığında yerləşən Versal sarayında anadan olub. Atası Avqustin Butan Fransanın tanınmış maarifçilərindən olmuş və baş baş müfəttiş vəzifəsində çalışmışdır. Paris Universitetində biologiya və təbiət tarixi üzrə təhsil aldıqdan sonra iyirmi yaşında Sarbonnada müəllim köməkçisi kimi işləməyə başlamışdır.
1880-cı ildə Fransa nümayəndə heyətinin tərkibində iştirak etmək üçün Avstraliyaya göndərilmiş və 18 ay burada yaşamışdır. Avstraliyada olduğu dövrdə qitəni gəzmiş və yeni heyvan növləri ilə tanış olmuşdur. 1886-cı ildə Lil Universitetində (fr. maître de conférences) konfransların ustası fəxri dərəcəsi ilə fəaliyyətini davam etdirib. Həmin ilə dalğıclıq sahəsindəki bacarıqlarını inkişaf etdirərək okeanologiya elminə maraq salmışdır.
1893-cü ildə professor adını alıb. Qardaşı ilə birlikdə ilk dəfə olaraq sualtı fotoşəkil çəkmək məqsədi ilə müxtəlif avadanlıqlar hazırlamışdır. Butan öz sualtı fotoqrafiya avadanlığı haqqında ilk dəfə ABŞ-da nəşr olunan (ing. The Century Illustrated Monthly Magazine) jurnalında məlumat vermiş və həmin jurnalındakı yazısında müxtəlif illüstrasiyalarla avadanlığını təsvir etmişdir.
Butan sualtında fotoşəkil çəkməyə çox maraqlı idi və bu məqsədlə su altında istifadə edilə bilən xüsusi lampa hazırlamış və işıqlandırma üçün karbon qövs işıqlarından istifadə etmişdir. 1898-ci ildə fotoqrafın bəhs edən ilk kitabı (ing. La Photographie sous-marine et les progrès de la photographie) nəşr olunur və sualtı fotoşəkillərin ilk nümunələri 1900-cü ildə Parisdəki Universitetdə təşkil edilən sərgidə nümayiş etdirilir.
1899-cu ilin yayında Fransanın cənubunda Oksitaniya regionunun daxilində yerləşən Şərqi Pireney departamentinin Banyuls-sur-Mer kommunasında dövlətə məxsus Banyuls-sur-Mer Okeanoloji Rəsədxanasında dünyada ilk dəfə olaraq sualtı fotoşəkil çəkməyə nail olmuşdur. Belə ki, xüsusi dalğıc paltarı geyinmiş rumın bioloq əlində sualtı fotoşəkil yazılı löhvə tutduğu an Luis Butan onun fotosunu çəkmişdir.
1904-cü ildə o, mirvari stridiyalarını öyrənmək və bu barədə daha çox məlumat əldə etmək məqsədi ilə Hanoy şəhərinə göndərilmişdir. 1908-ci ildə Fransaya qayıtmış, 1910-cu ildə Bordo şəhərində yerləşən Bordo Universitetində zoologiya və heyvan fiziologiyası üzrə professor elmi adını almışdır.
1914 və 1916-cı illərdə qardaşı ilə birlikdə Fransa Silahlı Qüvvələri üçün nəzərdə tutulmuş xüsusi dalğıc kostyumu üzərində işləmişdir. Birinci Dünya müharibəsindən sonra dəniz mirvarilərinin süni istehsalı ilə bağlı müxtəlif araşdırmalara rəhbərlik edib və bu mövzuda araşdıramlar aparan ilk şəxslərdən biri olub. 1921-ci ildə (fr. Biologique d'Arcachon) elmi-araşdırma stansiyasının direktoru vəzifəsinə təyin edilib.
1923-cü ildən etibarən Əlcəzairdə yaşamağa başlayan Butan burada Əlcəzair Universitetində elmlər fakültəsinin ümumi zoologiya kafedrasınım rəhbəri təyin edilib. O, həmçinin (fr. Station d'Aquaculture et de Pêches de Castiglione) adlı qurumun başçısı və Əlcəzairin balıqçılıq təsərrüfatı üzrə baş müfəttiş vəzifəsinə təyinat almışdır.
1929-cu ildə Əlcəzairdə təqaüdə çıxmış və 1934-cü ildə Əlcəzairin Tizi-Uzu vilayətinə daxil olan şəhərində 74 yaşında vəfat etmişdir.Fransa qarşısında göstərdiyi xidmətlərə görə ilə təltif edilib. 2010-cu ildə adı öncülərindən biri kimi Beynəlxalq Skub Dalışı Şöhrət Zalında əbədiləşdirilib. Butan balığı 1905-ci ildə onun şərəfinə adlandırılmağa başlanıb.
İstinadlar
| ]- "Louis Boutan" (fransız). Musée-Aquarium d'Arcachon. 25 iyun 2017. 28 sentyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 mart 2024.
- "Early Pioneers". International Scuba Diving Hall of Fame. 5 iyul 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 mart 2024.
- Christopher Scharpf; Kenneth J. Lazara. "Series EUPERCARIA (Incertae sedis): Families CALLANTHIIDAE, CENTROGENYIDAE, DINOLESTIDAE, DINOPERCIDAE, EMMELICHTHYIDAE, MALACANTHIDAE, MONODACTYLIDAE, MORONIDAE, PARASCORPIDIDAE, SCIAENIDAE and SILLAGINIDAE". The ETYFish Project Fish Name Etymology Database. Christopher Scharpf and Kenneth J. Lazara. 22 sentyabr 2018. 7 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 mart 2022.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Luis Butanfr Louis Marie Auguste BoutanLuis Butan terefinden 1899 cu ilde cekilmis ilk sualti sekil Banyuls sur Mer Okeanoloji Resedxanasinda cekilmis fotoda xususi dalgic paltarinda rumin bioloq elinde sualti fotosekil yazili lohve tutub Dogum tarixi 6 mart 1859Dogum yeri Versal sarayi Paris FransaVefat tarixi 6 aprel 1934 75 yasinda Vefat yeri Tizi Uzu ElcezairVetendasligi FransaTehsili Paris Universiteti Elcezair UniversitetiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar Luis Butan fr Louis Marie Auguste Boutan Fransiz bioloq zooloq ve okeanoloq fexri uzvu onculerinden hesab olunan fotoqraf Luis Butan dunyada ilk defe sualti fotosekili cekmis sexs hesab olunur Bele ki 1899 cu ilde Fransanin cenubunda Oksitaniya regionunun daxilinde yerlesen Serqi Pireney departamentinin Banyuls sur Mer kommunasinda Luis Butan ve rumin bioloq istiraki ile dunyanin ilk sualti fotosu cekilmisdir Foto Banyuls sur Mer kommunasinda yerlesen inzibati erazisinde cekilib 1899 cu ilin yayinda cekilmis sekilde rumin bioloq elinde sualti fotosekil yazili lohve tutub Heyati span Luis Butan 1859 cu ilin 6 mart tarixinde Fransanin paytaxti Paris seheri yaxinliginda yerlesen Versal sarayinda anadan olub Atasi Avqustin Butan Fransanin taninmis maarifcilerinden olmus ve bas bas mufettis vezifesinde calismisdir Paris Universitetinde biologiya ve tebiet tarixi uzre tehsil aldiqdan sonra iyirmi yasinda Sarbonnada muellim komekcisi kimi islemeye baslamisdir 1880 ci ilde Fransa numayende heyetinin terkibinde istirak etmek ucun Avstraliyaya gonderilmis ve 18 ay burada yasamisdir Avstraliyada oldugu dovrde qiteni gezmis ve yeni heyvan novleri ile tanis olmusdur 1886 ci ilde Lil Universitetinde fr maitre de conferences konfranslarin ustasi fexri derecesi ile fealiyyetini davam etdirib Hemin ile dalgicliq sahesindeki bacariqlarini inkisaf etdirerek okeanologiya elmine maraq salmisdir 1893 cu ilde professor adini alib Qardasi ile birlikde ilk defe olaraq sualti fotosekil cekmek meqsedi ile muxtelif avadanliqlar hazirlamisdir Butan oz sualti fotoqrafiya avadanligi haqqinda ilk defe ABS da nesr olunan ing The Century Illustrated Monthly Magazine jurnalinda melumat vermis ve hemin jurnalindaki yazisinda muxtelif illustrasiyalarla avadanligini tesvir etmisdir Butan sualtinda fotosekil cekmeye cox maraqli idi ve bu meqsedle su altinda istifade edile bilen xususi lampa hazirlamis ve isiqlandirma ucun karbon qovs isiqlarindan istifade etmisdir 1898 ci ilde fotoqrafin behs eden ilk kitabi ing La Photographie sous marine et les progres de la photographie nesr olunur ve sualti fotosekillerin ilk numuneleri 1900 cu ilde Parisdeki Universitetde teskil edilen sergide numayis etdirilir 1899 cu ilin yayinda Fransanin cenubunda Oksitaniya regionunun daxilinde yerlesen Serqi Pireney departamentinin Banyuls sur Mer kommunasinda dovlete mexsus Banyuls sur Mer Okeanoloji Resedxanasinda dunyada ilk defe olaraq sualti fotosekil cekmeye nail olmusdur Bele ki xususi dalgic paltari geyinmis rumin bioloq elinde sualti fotosekil yazili lohve tutdugu an Luis Butan onun fotosunu cekmisdir 1904 cu ilde o mirvari stridiyalarini oyrenmek ve bu barede daha cox melumat elde etmek meqsedi ile Hanoy seherine gonderilmisdir 1908 ci ilde Fransaya qayitmis 1910 cu ilde Bordo seherinde yerlesen Bordo Universitetinde zoologiya ve heyvan fiziologiyasi uzre professor elmi adini almisdir 1914 ve 1916 ci illerde qardasi ile birlikde Fransa Silahli Quvveleri ucun nezerde tutulmus xususi dalgic kostyumu uzerinde islemisdir Birinci Dunya muharibesinden sonra deniz mirvarilerinin suni istehsali ile bagli muxtelif arasdirmalara rehberlik edib ve bu movzuda arasdiramlar aparan ilk sexslerden biri olub 1921 ci ilde fr Biologique d Arcachon elmi arasdirma stansiyasinin direktoru vezifesine teyin edilib 1923 cu ilden etibaren Elcezairde yasamaga baslayan Butan burada Elcezair Universitetinde elmler fakultesinin umumi zoologiya kafedrasinim rehberi teyin edilib O hemcinin fr Station d Aquaculture et de Peches de Castiglione adli qurumun bascisi ve Elcezairin baliqciliq teserrufati uzre bas mufettis vezifesine teyinat almisdir 1929 cu ilde Elcezairde teqaude cixmis ve 1934 cu ilde Elcezairin Tizi Uzu vilayetine daxil olan seherinde 74 yasinda vefat etmisdir Fransa qarsisinda gosterdiyi xidmetlere gore Fexri legion ordeni ile teltif edilib 2010 cu ilde adi onculerinden biri kimi Beynelxalq Skub Dalisi Sohret Zalinda ebedilesdirilib Butan baligi 1905 ci ilde onun serefine adlandirilmaga baslanib Istinadlar span Hannavy John Encyclopedia of Nineteenth Century Photography 2013 1416 17 ISBN 978 1135873264 Louis Boutan fransiz Musee Aquarium d Arcachon 25 iyun 2017 28 sentyabr 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 16 mart 2024 Early Pioneers International Scuba Diving Hall of Fame 5 iyul 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 16 mart 2024 Christopher Scharpf Kenneth J Lazara Series EUPERCARIA Incertae sedis Families CALLANTHIIDAE CENTROGENYIDAE DINOLESTIDAE DINOPERCIDAE EMMELICHTHYIDAE MALACANTHIDAE MONODACTYLIDAE MORONIDAE PARASCORPIDIDAE SCIAENIDAE and SILLAGINIDAE The ETYFish Project Fish Name Etymology Database Christopher Scharpf and Kenneth J Lazara 22 sentyabr 2018 7 aprel 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 16 mart 2022 Kateqoriyalar 6 martda dogulanlar1859 cu ilde dogulanlar75 yasinda vefat edenler6 aprelde vefat edenler1934 cu ilde vefat edenler Fexri legion ordeninin kavalerleriElifba sirasina gore fotoqraflarVersalda dogulanlarParisde dogulanlarFransada dogulanlarTizi Uzu vilayetinde vefat edenlerElcezairde vefat edenlerFransiz fotoqraflarFotoqrafiyanin qabaqcillariZooloqlarBioloqlarOkeanoloqlarXIX esr fotoqraflariXX esr fotoqraflariSualti fotoqrafiyaParis Universitetinin muellimleriParis Universitetinin mezunlari
