| Qazak Toquzov | |
|---|---|
| oset. Тогъуызты Газакк | |
| Doğum tarixi | 10 (22) dekabr 1888 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 5 yanvar 1938 (49 yaşında) |
| Fəaliyyəti | şair |
Qazak Toquzov (oset. Тогъуызты Газакк; 10 (22) dekabr 1888, Ardon, Rusiya imperiyası – 5 yanvar 1938) — Osetin şairi. O, “İlas Arniqon” (n) və “İlas Mızuron” təxəllüsü ilə şeirlər yazmışdır.
Bioqrafiyası
| ]10 dekabr 1888-ci ildə Ardon kəndində (bu gün ki Ardon şəhəri) kasıb bir kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Atasının ölümündən sonra anasının himayəsində böyüyür. Doğma kəndində ibtidai məktəbi bitirdikdən sonra Ardon İlahiyyat Seminariyasına daxil olur və 1909-cu ildə oranı bitirir. Kurtat dərəsindəki Lats kəndində müəllim işləyir. Müəllim olaraq osetin şifahi xalq yaradıcılığını toplayıb qeyd edir.
1911-ci ilin yanvarında Trans-Baykal Dəmiryolunu tikmək üçün Mançuriyaya işləməyə gedir. 1911-ci ilin sentyabrından Xinqan stansiyasında müəllim işləmiş, 1913-cü ilin yayına kimi burada çalışmışdır. 1914-cü ilin payızından Vladiqafqazdakı Şərq Xalqları İnstitutunda könüllü olur. 1915-ci ildə ikinci kursa girir. Mançur, çin, ingilis və fransız dillərini öyrənmişdir. 1918-ci ildə institutu bitirir.
1919-cu ildə Uzaq Şərq Müvəqqəti Hökumətinin ordusuna səfərbər olunur. Döyüşmək istəmədiyi üçün ordudan qaçıb Harbində gizlənir. 1924-cü ildə Çin Şərq Dəmiryolu işçilərinin uşaqları üçün bir məktəb açır. 1925-ci ildə Xinqan stansiyasına qayıdır və burada 1928-ci ilə qədər yerli bir məktəbin direktoru olaraq çalışır. 1931-ci ildə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası üzvlüyünə qəbul edilir.
1934-cü ildə öz vəsaiti hesabına çap etdirdiyi “Osetin qrammatikası”nı yazır. Elə həmin il Yaponiya əsgərləri tərəfindən Mançuriyada tutulduqdan sonra ailəsi ilə birlikdə Osetiyaya qayıdır. Vladiqafqazda kitab nəşriyyatında tərcüməçi və redaktor işləyir. 1937-ci ildə repressiyaya məruz qalaraq 5 yanvar 1938-ci ildə güllələnir. 1955-ci ildə ölümündən sonra bəraət alır+.
Vladiqafqazın Tamaev küçəsindəki 40 saylı evdə Qazak Toquzova həsr olunmuş xatirə lövhəsi qoyulmuşdur.
Yaradıcılığı
| ]Ardon İlahiyyat Seminariyasında oxuyarkən ədəbi yaradıcılıqla məşğul olmağa başlayır. 1915-ci ildə o, ilk şeirlərini “İlas Mızuron” təxəllüsü ilə “Xristian həyatı” (oset. «Чырыстон цард») jurnalında dərc etdirir. Əsərlərinin çoxunu Mançuriyada yazır, oradan çap olunmaq üçün Osetiyanın “Rastcinad”, “Xurzarin” qəzetlərində, “Ziu” və “Max duq” ədəbi jurnallarında dərc etdirir.
Daniel Defonun "Robinzon Kruzo" əsərini və Anton Çexovun bir neçə hekayəsini osetin dilinə tərcümə edir.
Ədəbiyyat
| ]- Арнигон Илас, Писатели Северной Осетии. Орджоникидзе, 1973.
- Илас Арнигон// Джикаев Ш., Осетинская литература. Краткий очерк. Орджоникидзе, 1980.
- Илас Арнигон// Ардасенов Х., Очерк истории осетинской литературы, Орджоникидзе, 1959, стр. 246—248
- Тогузов Газак (Василий) Иласович// Бибоева И. Г., Казиты М. Р., Писатели Осетии, библиографический справочник, Владикавказ, Ир, 2015, стр. 98 — 101, ISBN 978-5-7534-1499-01
İstinadlar
| ]- "Qazak Toquzov". 26 oktyabr 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2022.
- "Qazak Toquzov". 22 oktyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2021.
Mənbə
| ]- E. Satsayev, Arniqon İlas, Osetin yazıçıları.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Qazak Toquzovoset Toguyzty GazakkDogum tarixi 10 22 dekabr 1888 1888 12 22 Dogum yeri Ardon Rusiya imperiyasiVefat tarixi 5 yanvar 1938 1938 01 05 49 yasinda Fealiyyeti sair Qazak Toquzov oset Toguyzty Gazakk 10 22 dekabr 1888 Ardon Rusiya imperiyasi 5 yanvar 1938 Osetin sairi O Ilas Arniqon n ve Ilas Mizuron texellusu ile seirler yazmisdir Bioqrafiyasi span 10 dekabr 1888 ci ilde Ardon kendinde bu gun ki Ardon seheri kasib bir kendli ailesinde anadan olmusdur Atasinin olumunden sonra anasinin himayesinde boyuyur Dogma kendinde ibtidai mektebi bitirdikden sonra Ardon Ilahiyyat Seminariyasina daxil olur ve 1909 cu ilde orani bitirir Kurtat deresindeki Lats kendinde muellim isleyir Muellim olaraq osetin sifahi xalq yaradiciligini toplayib qeyd edir 1911 ci ilin yanvarinda Trans Baykal Demiryolunu tikmek ucun Mancuriyaya islemeye gedir 1911 ci ilin sentyabrindan Xinqan stansiyasinda muellim islemis 1913 cu ilin yayina kimi burada calismisdir 1914 cu ilin payizindan Vladiqafqazdaki Serq Xalqlari Institutunda konullu olur 1915 ci ilde ikinci kursa girir Mancur cin ingilis ve fransiz dillerini oyrenmisdir 1918 ci ilde institutu bitirir 1919 cu ilde Uzaq Serq Muveqqeti Hokumetinin ordusuna seferber olunur Doyusmek istemediyi ucun ordudan qacib Harbinde gizlenir 1924 cu ilde Cin Serq Demiryolu iscilerinin usaqlari ucun bir mekteb acir 1925 ci ilde Xinqan stansiyasina qayidir ve burada 1928 ci ile qeder yerli bir mektebin direktoru olaraq calisir 1931 ci ilde Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasi uzvluyune qebul edilir 1934 cu ilde oz vesaiti hesabina cap etdirdiyi Osetin qrammatikasi ni yazir Ele hemin il Yaponiya esgerleri terefinden Mancuriyada tutulduqdan sonra ailesi ile birlikde Osetiyaya qayidir Vladiqafqazda kitab nesriyyatinda tercumeci ve redaktor isleyir 1937 ci ilde repressiyaya meruz qalaraq 5 yanvar 1938 ci ilde gullelenir 1955 ci ilde olumunden sonra beraet alir Vladiqafqazin Tamaev kucesindeki 40 sayli evde Qazak Toquzova hesr olunmus xatire lovhesi qoyulmusdur Yaradiciligi span Ardon Ilahiyyat Seminariyasinda oxuyarken edebi yaradiciliqla mesgul olmaga baslayir 1915 ci ilde o ilk seirlerini Ilas Mizuron texellusu ile Xristian heyati oset Chyryston card jurnalinda derc etdirir Eserlerinin coxunu Mancuriyada yazir oradan cap olunmaq ucun Osetiyanin Rastcinad Xurzarin qezetlerinde Ziu ve Max duq edebi jurnallarinda derc etdirir Daniel Defonun Robinzon Kruzo eserini ve Anton Cexovun bir nece hekayesini osetin diline tercume edir Edebiyyat span Arnigon Ilas Pisateli Severnoj Osetii Ordzhonikidze 1973 Ilas Arnigon Dzhikaev Sh Osetinskaya literatura Kratkij ocherk Ordzhonikidze 1980 Ilas Arnigon Ardasenov H Ocherk istorii osetinskoj literatury Ordzhonikidze 1959 str 246 248 Toguzov Gazak Vasilij Ilasovich Biboeva I G Kazity M R Pisateli Osetii bibliograficheskij spravochnik Vladikavkaz Ir 2015 str 98 101 ISBN 978 5 7534 1499 01Istinadlar span Qazak Toquzov 26 oktyabr 2021 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 yanvar 2022 Qazak Toquzov 22 oktyabr 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 oktyabr 2021 Menbe span E Satsayev Arniqon Ilas Osetin yazicilari Kateqoriyalar 22 dekabrda dogulanlar1888 ci ilde dogulanlarArdon seherinde dogulanlar5 yanvarda vefat edenler1938 ci ilde vefat edenler49 yasinda vefat edenlerGizli kateqoriya Elifba sirasina gore sexsler
