Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
| Hüriyə Öniz Baha | |
|---|---|
 | |
Türkiyə Böyük Millət Məclisinin V çağırış deputatı | |
| 1 mart 1935 – 27 yanvar 1939 | |
| Seçki dairəsi | Diyarbəkir seçki dairəsi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1887 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 2 noyabr 1950 (62–63 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Partiya | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hüriye Öniz Baha (1887, İstanbul – 2 noyabr 1950, İstanbul) ― türk pedaqoq, yazıçı və siyasətçi, Türkiyə Böyük Millət Məclisinin ilk 18 qadın millət vəkilindən (deputat) biri. O, Türkiyənin 5-ci parlamentində Diyarbəkir seçki dairəsinin millət vəkili kimi fəaliyyət göstərib. Baha Türkiyənin cümhuriyyət dövrü uşaq ədəbiyyatının ilk orijinal nümunələrindən olan Köprüaltı uşaqları adlı uşaq romanının müəllifidir.
Erkən həyatı
| ]Hüriye Baha 1887-ci ildə İstanbulda anadan olub. Atası Bahəddin bəy, anası Ayşə xanımdır. İbtidai və orta təhsilini Leyli sənaye məktəbində başa vurduqdan sonra özəl təhsil almışdır. O, bir müddət Bursa Amerikan Qız Kollecində türk dili müəllimi işlədikdən sonra London Universitetinin qadın şöbəsi olan Bedford Kollecində pedaqogika təhsili alıb.
Hayrəttin bəylə evlənmiş və bir uşağı olmuşdur. İngilis və yunan dillərini bilirdi.
Pedaqoloji fəaliyyəti
| ]O və İstanbul İnas liseyində dərs keçib, Balkan müharibəsindən sonra mühacirlər üçün açılmış kurslarda mühazirə oxumuş, müxtəlif xeyriyyə işlərində iştirak etmiş, Hilal-i Ahmer cəmiyyətinin açdığı kursa gedərək könüllü xəstə baxıcısı olmuşdur. Baha 16 noyabr 1926-cı ildə Beyoğludakı 3-cü Yunan məktəbinə müəllim təyin edildi. O daha sonralar 7 il müddətinə İstanbuldakı xaricilər və milli azlıqların təhsil müəssisələrində müəllim kimi işləyib. Baha millət vəkili seçilib pedaqoloji karyerasını bitirməzdən əvvəl Yeniköy yunan məktəbində türk dilini tədris edirdi.
Siyasi karyerası
| ]Hüriyə Öniz Baha İsmət İnönünün dəvəti ilə Cümhuriyyət Xalq Partiyası tərəfindən millət vəkili namizədi göstərilmiş və 629 seçicinin səsini toplayaraq Türkiyənin 5-ci parlamentinə Diyarbəkir millət vəkili kimi daxil olmuşdur. Parlamentin Maliyyə Əncümənində fəaliyyət göstərən Baha, həm də Əmək Qanunu Layihəsi, Meşə Qanunu, İzmir vilayətində Turizm Yollarının İnşası Qanunu və Kayseri-Əskişehir təyyarə fabrikinə sərmayə qoyulması ilə bağlı yaradılmış müvəqqəti əncümənlərdə işləyib. Baha Mustafa Kamal Atatürkün ölümündən sonra prezident seçkisi üçün yaradılmış səsvermə komissiyasında fəaliyyət göstərib.
O, İstanbulda təşkil olunmuş 12-ci Beynəlxalq Qadınlar Qurultayında və 24-31 avqust 1936-cı il tarixlərində təşkil olunmuş Üçüncü Türk Dil Qurultayında iştirak etmişdir. Onun siyasi karyerası 5-ci parlamentdəki fəaliyyəti ilə məhdudlaşıb.
Sonrakı həyatı və yaradıcılığı
| ]Baha millət vəkili kimi fəaliyyətini bitirdikdən sonra pedaqoloji fəaliyyətinə geri dönüb, İtalyan liseyində, Ticarət liseyində, Erenköy qız liseyində və Beyoğlu qız liseyində türk dilini tədris edib.
O, millət vəkili olarkən “Körpünün altındakı uşaqlar ” (1936) adlı uşaq romanı yazmışdır. Yetim uşaqlardan bəhs edən əsər o dövrün uşaqlar üçün yazılmış hekayə və romanların yeganə nümunəsi hesab edilir və buna görə də, Baha respublika dövrünün uşaq ədəbiyyatının banilərindən biri hesab edilir. Roman 1923-1950-ci illərdə yazılmış digər uşaq romanlarında da olduğu kimi uşaqların oxuması məqsədi ilə yazılmış bir əsər deyil və daha çox onların yaşadıqlarından bəhs edərək onların qarşılaşdıqları çətinlikləri təsvir edir.
1939-cu ildə Bahanın “Müəllim romanı” adlı kitabını nəşr edilib. O, bu kitabda Orta Anadoludakı bir kənddə dərs deyən idealist bir müəllim obrazının hekayəsini nəql edib.
Hüriə Öniz Baha 1950-ci il noyabrın 2-də İstanbulda vəfat etmişdir.
İstinadlar
| ]- "Huriye Öniz Baha (1887-1950)". Atatürk Ansiklopedisi (türk). 27 iyul 2021. 1 may 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 may 2024.
- Duroğlu, Sibel. Türkiye'de İlk Kadın Milletvekilleri (PDF) (Tezis) (türk). Ankara Universitetinin Sosial Elmlər İnstitutu. 2007. 77–79. 7 fevral 2015 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 31 oktyabr 2017.
- Şahin, Cemile. Türk parlamentosundakı kadın milletvekilleri (1935-2007) (Tezis) (türk). Ərzurum: Atatürk Universitetinin Sosial Elmlər İnstitutu. 2010. 29 dekabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 aprel 2024.
- "Nurten Eker, Doğan Kardeş Dergisinde yer alan metinlerin tür, içerik ve anlatım özelliklerinin çocuk eğitimine katkısı açısından incelenmesi (1-75. Sayılar), Mersin Üniversitesi Sosyal Bilmiler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Mersin 2006". 7 Şubat 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 Şubat 2015.
- "Köprüaltı Çocukları, Sanat Kitabevi web sitesi, Erişim tarihi 07.02.2015'2". 7 Şubat 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 Şubat 2015.
- Uludağ, Mehmet Emin. "1923-1950 dönemi çocuk romanlarında sevgi ve korku motiflerinin çocuk eğitimine etkisi". Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2008. 9 Ocak 2023 tarixində arxivləşdirilib.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Huriye Oniz BahaTurkiye Boyuk Millet Meclisinin V cagiris deputati1 mart 1935 27 yanvar 1939Secki dairesiDiyarbekir secki dairesiSexsi melumatlarDogum tarixi 1887 1887 Dogum yeri Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi 2 noyabr 1950 1950 11 02 62 63 yasinda Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyePartiya Cumhuriyyet Xalq PartiyasiFealiyyeti siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllar Huriye Oniz Baha 1887 Istanbul 2 noyabr 1950 Istanbul turk pedaqoq yazici ve siyasetci Turkiye Boyuk Millet Meclisinin ilk 18 qadin millet vekilinden deputat biri O Turkiyenin 5 ci parlamentinde Diyarbekir secki dairesinin millet vekili kimi fealiyyet gosterib Baha Turkiyenin cumhuriyyet dovru usaq edebiyyatinin ilk orijinal numunelerinden olan Koprualti usaqlari adli usaq romaninin muellifidir Erken heyati span Huriye Baha 1887 ci ilde Istanbulda anadan olub Atasi Baheddin bey anasi Ayse xanimdir Ibtidai ve orta tehsilini Leyli senaye mektebinde basa vurduqdan sonra ozel tehsil almisdir O bir muddet Bursa Amerikan Qiz Kollecinde turk dili muellimi isledikden sonra London Universitetinin qadin sobesi olan Bedford Kollecinde pedaqogika tehsili alib Hayrettin beyle evlenmis ve bir usagi olmusdur Ingilis ve yunan dillerini bilirdi Pedaqoloji fealiyyeti span O ve Istanbul Inas liseyinde ders kecib Balkan muharibesinden sonra muhacirler ucun acilmis kurslarda muhazire oxumus muxtelif xeyriyye islerinde istirak etmis Hilal i Ahmer cemiyyetinin acdigi kursa gederek konullu xeste baxicisi olmusdur Baha 16 noyabr 1926 ci ilde Beyogludaki 3 cu Yunan mektebine muellim teyin edildi O daha sonralar 7 il muddetine Istanbuldaki xariciler ve milli azliqlarin tehsil muessiselerinde muellim kimi isleyib Baha millet vekili secilib pedaqoloji karyerasini bitirmezden evvel Yenikoy yunan mektebinde turk dilini tedris edirdi Siyasi karyerasi span Huriye Oniz Baha Ismet Inonunun deveti ile Cumhuriyyet Xalq Partiyasi terefinden millet vekili namizedi gosterilmis ve 629 secicinin sesini toplayaraq Turkiyenin 5 ci parlamentine Diyarbekir millet vekili kimi daxil olmusdur Parlamentin Maliyye Encumeninde fealiyyet gosteren Baha hem de Emek Qanunu Layihesi Mese Qanunu Izmir vilayetinde Turizm Yollarinin Insasi Qanunu ve Kayseri Eskisehir teyyare fabrikine sermaye qoyulmasi ile bagli yaradilmis muveqqeti encumenlerde isleyib Baha Mustafa Kamal Ataturkun olumunden sonra prezident seckisi ucun yaradilmis sesverme komissiyasinda fealiyyet gosterib O Istanbulda teskil olunmus 12 ci Beynelxalq Qadinlar Qurultayinda ve 24 31 avqust 1936 ci il tarixlerinde teskil olunmus Ucuncu Turk Dil Qurultayinda istirak etmisdir Onun siyasi karyerasi 5 ci parlamentdeki fealiyyeti ile mehdudlasib Sonraki heyati ve yaradiciligi span Baha millet vekili kimi fealiyyetini bitirdikden sonra pedaqoloji fealiyyetine geri donub Italyan liseyinde Ticaret liseyinde Erenkoy qiz liseyinde ve Beyoglu qiz liseyinde turk dilini tedris edib O millet vekili olarken Korpunun altindaki usaqlar 1936 adli usaq romani yazmisdir Yetim usaqlardan behs eden eser o dovrun usaqlar ucun yazilmis hekaye ve romanlarin yegane numunesi hesab edilir ve buna gore de Baha respublika dovrunun usaq edebiyyatinin banilerinden biri hesab edilir Roman 1923 1950 ci illerde yazilmis diger usaq romanlarinda da oldugu kimi usaqlarin oxumasi meqsedi ile yazilmis bir eser deyil ve daha cox onlarin yasadiqlarindan behs ederek onlarin qarsilasdiqlari cetinlikleri tesvir edir 1939 cu ilde Bahanin Muellim romani adli kitabini nesr edilib O bu kitabda Orta Anadoludaki bir kendde ders deyen idealist bir muellim obrazinin hekayesini neql edib Hurie Oniz Baha 1950 ci il noyabrin 2 de Istanbulda vefat etmisdir Istinadlar span Huriye Oniz Baha 1887 1950 Ataturk Ansiklopedisi turk 27 iyul 2021 1 may 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 may 2024 Duroglu Sibel Turkiye de Ilk Kadin Milletvekilleri PDF Tezis turk Ankara Universitetinin Sosial Elmler Institutu 2007 77 79 7 fevral 2015 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 31 oktyabr 2017 Sahin Cemile Turk parlamentosundaki kadin milletvekilleri 1935 2007 Tezis turk Erzurum Ataturk Universitetinin Sosial Elmler Institutu 2010 29 dekabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 28 aprel 2024 Nurten Eker Dogan Kardes Dergisinde yer alan metinlerin tur icerik ve anlatim ozelliklerinin cocuk egitimine katkisi acisindan incelenmesi 1 75 Sayilar Mersin Universitesi Sosyal Bilmiler Enstitusu Yuksek Lisans Tezi Mersin 2006 7 Subat 2015 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 Subat 2015 Koprualti Cocuklari Sanat Kitabevi web sitesi Erisim tarihi 07 02 2015 2 7 Subat 2015 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 Subat 2015 Uludag Mehmet Emin 1923 1950 donemi cocuk romanlarinda sevgi ve korku motiflerinin cocuk egitimine etkisi Dicle Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu 2008 9 Ocak 2023 tarixinde arxivlesdirilib Turkiye parlamentinin ilk qadin deputatlari 1935 1939 Ayse Sekibe Insel Bahire Bedis Morova Aydilek Benal Nevzat Ariman Fakihe Oymen Esma Nayman Fatma Sakir Memik Ferruh Gupgup Hati Cirpan Xedice Ozgener 1936 Huriye Oniz Baha Mebrure Gonenc Mihri Pektas Meliha Ulas Nakiye Elgun Sabiha Gorkey Sabiha Gokcul Erbay Seniha Hizal Turkan Ors Bastug Kateqoriyalar 1887 ci ilde dogulanlarIstanbulda dogulanlar2 noyabrda vefat edenler1950 ci ilde vefat edenlerIstanbulda vefat edenlerCumhuriyyet Xalq Partiyasinin uzvleriElifba sirasina gore vezifeli sexslerTurkiyenin qadin deputatlariTBMM V cagiris deputatlariTurkiye pedaqoqlari