Səhiyyə siyasəti (ing. Health policy) — bir ölkənin və ya təşkilatın əhalinin sağlamlıq vəziyyətini yaxşılaşdırmaq, səhiyyə xidmətlərinə çıxışı təmin etmək və resursların optimal istifadəsini təmin etmək məqsədilə həyata keçirdiyi strategiya, qərar və tədbirlər toplusudur. Bu siyasət hökumətlər, səhiyyə qurumları və beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən hazırlanır və tətbiq edilir.
Səhiyyə siyasəti effektiv şəkildə həyata keçirildikdə, əhalinin həyat keyfiyyətini artırır, iqtisadi inkişafı dəstəkləyir və sağlam cəmiyyətin formalaşmasına şərait yaradır.
Səhiyyə siyasəti "cəmiyyətdə xüsusi sağlamlıq məqsədlərinə nail olmaq üçün qəbul edilən qərarlar, planlar və tədbirlər" kimi müəyyən edilə bilər. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının fikrincə, aydın səhiyyə siyasəti bir neçə məqsədə nail ola bilər: o, gələcəyə baxış müəyyən edir, müxtəlif qrupların prioritetlərini və gözlənilən rollarını təsvir edir və konsensus yaradır və insanları məlumatlandırır.
Fərqli yanaşmalar
Səhiyyə siyasəti çox vaxt sağlamlıqla bağlı siyasət məzmununa istinad edir. Qlobal sağlamlıq siyasətləri, ictimai sağlamlıq siyasətləri, psixi sağlamlıq siyasətləri, səhiyyə xidmətləri siyasətləri, sığorta siyasətləri, şəxsi sağlamlıq siyasətləri, əczaçılıq siyasətləri və peyvəndlər kimi ictimai sağlamlıqla bağlı siyasətlər, tütünə nəzarət siyasəti və ya ana südü ilə qidalanma siyasəti də həmçinin daxildir. Səhiyyə siyasəti, həmçinin maliyyələşdirmə və təminat, qayğıya çıxış, qayğı keyfiyyəti və sağlamlıq bərabərliyi kimi səhiyyə xidmətlərinin göstərilməsi ilə bağlı mövzuları əhatə edə bilər.
Müasir səhiyyə konsepsiyası dərmanlar və cərrahi avadanlıqlar kimi tibbi texnologiyanın müxtəlif sahələrindən tibb mütəxəssislərinə çıxışı nəzərdə tutur. Səhiyyə siyasəti, həmçinin tibbi tədqiqat və səhiyyə xidmətlərinin tədqiqatı da daxil olmaqla, müasir məlumat və tədqiqat sübutlarına çıxışı əhatə edir
Bir çox ölkələrdə səhiyyə mallarına və xidmətlərinə çıxış birbaşa cibindən ödəyən şəxsin öz ixtiyarına verilir, tibb və əczaçılıq sənayesindəki özəl oyunçular isə araşdırma aparmaq məcburiyyətində qalırlar. Səhiyyə sektorunda insan resurslarının planlaşdırılması və istehsalı əmək bazarı iştirakçıları arasında bölüşdürülür
Əsas məqsədləri
İnsanların cins, yaş, sosial status və iqtisadi vəziyyətindən asılı olmayaraq keyfiyyətli səhiyyə xidmətlərindən faydalanması. Profilaktika proqramları, peyvənd kampaniyaları və sağlam həyat tərzinin təşviqi. Tibb müəssisələrinin təkmilləşdirilməsi, tibbi texnologiyaların tətbiqi və səhiyyə işçilərinin hazırlığı. Səhiyyə sistemlərinin maliyyə cəhətdən davamlı olmasını təmin etmək. Regionlararası və ya sosial siniflər arasında sağlamlıq bərabərsizliyini aradan qaldırmaq.
İstiqamətləri
Məqsədli olaraq spesifik problemlərə yönəlir. Məsələn, xərçəng, diabet, ürək xəstəlikləri və s. Yoluxucu xəstəliklərə qarşı geniş əhatəli peyvənd proqramlarının təşkili. Dövlət və ya özəl tibbi sığorta sistemləri vasitəsilə səhiyyənin maliyyələşdirilməsi. Əczaçılıq məhsullarının keyfiyyətini və təhlükəsizliyini təmin etmək üçün qanun və tənzimləmələrin tətbiqi. Qlobal sağlamlıq təşəbbüsləri çərçivəsində Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) və digər qurumlarla əməkdaşlıq. Çirklənmə, qida təhlükəsizliyi, sanitariya və təmiz su təminatı kimi məsələlərə diqqət.
Tərəfdaşları
- Hökumətlər — milli səhiyyə qanunları və proqramlarının hazırlanması və tətbiqi.
- Səhiyyə işçiləri — həkimlər, tibb bacıları və digər səhiyyə işçiləri siyasətin əsas tətbiqçiləridir.
- Beynəlxalq təşkilatlar — ÜST, UNICEF, Qırmızı Xaç kimi qurumlar qlobal səhiyyə məsələlərinə töhfə verir.
- Vətəndaş cəmiyyəti — səhiyyə siyasətinin formalaşmasında və monitorinqində ictimai iştirak vacibdir.
İstinadlar
- World Health Organization. Health Policy Arxiv surəti 24 mart 2011 tarixindən (Wayback Machine) saytında, accessed 22 March 2011. (archived 5 February 2011).
- "Healthcare policy in the United States". Ballotpedia (ingilis). 2024-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-10-06.
- Barbazza, Erica; Tello, Juan E. "A review of health governance: Definitions, dimensions and tools to govern". Health Policy (ingilis). 116 (1). 2014-05-01: 1–11. doi:10.1016/j.healthpol.2014.01.007. ISSN 0168-8510. PMID 24485914.
- Kuhlmann, Ellen; Blank, Robert H.; Bourgeault, Ivy Lynn; Wendt, Claus, Kuhlmann, Ellen; Blank, Robert H.; Bourgeault, Ivy Lynn; Wendt, Claus (redaktorlar ), "Healthcare Policy and Governance in International Perspective", The Palgrave International Handbook of Healthcare Policy and Governance (ingilis), London: Palgrave Macmillan UK, 2015, 3–19, doi:10.1057/9781137384935_1, ISBN , İstifadə tarixi: 2022-10-03
- World Health Organization. Health and Human Rights. Geneva. Accessed 27 May 2011.
- Cross, H, N Jewell and Karen Hardee. 2001. Reforming Operational Policies: A Pathway to Improving Reproductive Health Programs Arxiv surəti 1 mart 2021 tarixindən (Wayback Machine) saytında POLICY Occasional Paper. No. 7. Washington DC: The Futures Group International, POLICY Project
- K. Hardee, L. Ashford, E. Rottach, R. Jolivet, and R. Kiesel. 2012. The Policy Dimensions of Scaling Up Health Initiatives Arxiv surəti 15 dekabr 2018 tarixindən (Wayback Machine) saytında. Washington, DC: Futures Group, Health Policy Project
- United Nations. The Universal Declaration of Human Rights. Arxiv surəti 26 yanvar 2020 tarixindən (Wayback Machine) saytında Adopted on December 10, 1948 by the General Assembly of the United Nations.
- National Health Care for the Homeless Council."Human Rights, Homelessness and Health Care." Arxiv surəti 10 iyun 2007 tarixindən (Wayback Machine) saytında Arxivləşdirilib 2007-06-10 at the Wayback Machine
- Center for Economic and Social Rights. "The Right to Health in the United States of America: What Does it Mean?" Arxiv surəti 19 noyabr 2008 tarixindən (Wayback Machine) saytında Arxivləşdirilib 2008-11-19 at the Wayback Machine October 29, 2004.
- The Lancet. "Half a century of Amnesty International". The Lancet. 377 (9780). 2011: 1808. doi:10.1016/S0140-6736(11)60768-X. PMID 21621708.
- Lu, C.; Schneider, M. T.; Gubbins, P.; Leach-Kemon, K.; Jamison, D.; Murray, C. J. "Public financing of health in developing countries: A cross-national systematic analysis". The Lancet. 375 (9723). 2010: 1375–1387. doi:10.1016/S0140-6736(10)60233-4. PMID 20381856.
- David E. Kelley, "A Life of One's Own: Individual Rights and the Welfare State." Cato Institute , October 1998, ISBN
- Sade, R. M. "Medical Care as a Right: A Refutation". New England Journal of Medicine. 285 (23). 1971: 1288–1292. doi:10.1056/NEJM197112022852304. PMID 5113728. (Reprinted as "The Political Fallacy that Medical Care is a Right." Arxiv surəti 22 noyabr 2020 tarixindən (Wayback Machine) saytında)
- The Cato Institute. Universal Health Care Won't Work – Witness Medicare. Arxiv surəti 5 avqust 2011 tarixindən (Wayback Machine) saytında
- Tanner MD. Revolt Against Canadian Health Care System Continues. Arxiv surəti 26 iyun 2010 tarixindən (Wayback Machine) saytında "Cato-at-liberty" – The Cato Institute, August 2006.
- Kereiakes, D. J.; Willerson, J. T. "US Health Care: Entitlement or Privilege?". Circulation. 109 (12). 2004: 1460–1462. doi:10.1161/01.CIR.0000124795.36864.78. PMID 15051650. 2011-06-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-03.
- World Health Organization. Health financing policy. Arxiv surəti 14 may 2020 tarixindən (Wayback Machine) saytında Geneva. Accessed 27 May 2011.
- Heritage Foundation News Release, "British, Canadian Experience Shows Folly of Socialized Medicine, Analyst Says." Arxiv surəti 17 aprel 2009 tarixindən (Wayback Machine) saytında Arxivləşdirilib 2009-04-17 at the Wayback Machine Sept. 29, 2000
- Heritage Foundation News Release,"The Cure: How Capitalism Can Save American Health Care." Arxiv surəti 8 mart 2010 tarixindən (Wayback Machine) saytında Arxivləşdirilib 2010-03-08 at the Wayback Machine December 18, 2006.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sehiyye siyaseti ing Health policy bir olkenin ve ya teskilatin ehalinin saglamliq veziyyetini yaxsilasdirmaq sehiyye xidmetlerine cixisi temin etmek ve resurslarin optimal istifadesini temin etmek meqsedile heyata kecirdiyi strategiya qerar ve tedbirler toplusudur Bu siyaset hokumetler sehiyye qurumlari ve beynelxalq teskilatlar terefinden hazirlanir ve tetbiq edilir Sehiyye siyaseti effektiv sekilde heyata kecirildikde ehalinin heyat keyfiyyetini artirir iqtisadi inkisafi destekleyir ve saglam cemiyyetin formalasmasina serait yaradir Sehiyye siyaseti cemiyyetde xususi saglamliq meqsedlerine nail olmaq ucun qebul edilen qerarlar planlar ve tedbirler kimi mueyyen edile biler Umumdunya Sehiyye Teskilatinin fikrince aydin sehiyye siyaseti bir nece meqsede nail ola biler o geleceye baxis mueyyen edir muxtelif qruplarin prioritetlerini ve gozlenilen rollarini tesvir edir ve konsensus yaradir ve insanlari melumatlandirir Ferqli yanasmalar Universal sehiyyeye malik olkeler Universal sehiyyeye malik olkeler Umumdunya sehiyyesi olmayan olkeler Umumdunya sehiyyesi olmayan olkeler Namelum Sehiyye siyaseti cox vaxt saglamliqla bagli siyaset mezmununa istinad edir Qlobal saglamliq siyasetleri ictimai saglamliq siyasetleri psixi saglamliq siyasetleri sehiyye xidmetleri siyasetleri sigorta siyasetleri sexsi saglamliq siyasetleri eczaciliq siyasetleri ve peyvendler kimi ictimai saglamliqla bagli siyasetler tutune nezaret siyaseti ve ya ana sudu ile qidalanma siyaseti de hemcinin daxildir Sehiyye siyaseti hemcinin maliyyelesdirme ve teminat qaygiya cixis qaygi keyfiyyeti ve saglamliq beraberliyi kimi sehiyye xidmetlerinin gosterilmesi ile bagli movzulari ehate ede biler Muasir sehiyye konsepsiyasi dermanlar ve cerrahi avadanliqlar kimi tibbi texnologiyanin muxtelif sahelerinden tibb mutexessislerine cixisi nezerde tutur Sehiyye siyaseti hemcinin tibbi tedqiqat ve sehiyye xidmetlerinin tedqiqati da daxil olmaqla muasir melumat ve tedqiqat subutlarina cixisi ehate edir Bir cox olkelerde sehiyye mallarina ve xidmetlerine cixis birbasa cibinden odeyen sexsin oz ixtiyarina verilir tibb ve eczaciliq senayesindeki ozel oyuncular ise arasdirma aparmaq mecburiyyetinde qalirlar Sehiyye sektorunda insan resurslarinin planlasdirilmasi ve istehsali emek bazari istirakcilari arasinda bolusdurulurEsas meqsedleriInsanlarin cins yas sosial status ve iqtisadi veziyyetinden asili olmayaraq keyfiyyetli sehiyye xidmetlerinden faydalanmasi Profilaktika proqramlari peyvend kampaniyalari ve saglam heyat terzinin tesviqi Tibb muessiselerinin tekmillesdirilmesi tibbi texnologiyalarin tetbiqi ve sehiyye iscilerinin hazirligi Sehiyye sistemlerinin maliyye cehetden davamli olmasini temin etmek Regionlararasi ve ya sosial sinifler arasinda saglamliq berabersizliyini aradan qaldirmaq IstiqametleriMeqsedli olaraq spesifik problemlere yonelir Meselen xerceng diabet urek xestelikleri ve s Yoluxucu xesteliklere qarsi genis ehateli peyvend proqramlarinin teskili Dovlet ve ya ozel tibbi sigorta sistemleri vasitesile sehiyyenin maliyyelesdirilmesi Eczaciliq mehsullarinin keyfiyyetini ve tehlukesizliyini temin etmek ucun qanun ve tenzimlemelerin tetbiqi Qlobal saglamliq tesebbusleri cercivesinde Umumdunya Sehiyye Teskilati UST ve diger qurumlarla emekdasliq Cirklenme qida tehlukesizliyi sanitariya ve temiz su teminati kimi meselelere diqqet TerefdaslariHokumetler milli sehiyye qanunlari ve proqramlarinin hazirlanmasi ve tetbiqi Sehiyye iscileri hekimler tibb bacilari ve diger sehiyye iscileri siyasetin esas tetbiqcileridir Beynelxalq teskilatlar UST UNICEF Qirmizi Xac kimi qurumlar qlobal sehiyye meselelerine tohfe verir Vetendas cemiyyeti sehiyye siyasetinin formalasmasinda ve monitorinqinde ictimai istirak vacibdir IstinadlarWorld Health Organization Health Policy Arxiv sureti 24 mart 2011 tarixinden Wayback Machine saytinda accessed 22 March 2011 archived 5 February 2011 Healthcare policy in the United States Ballotpedia ingilis 2024 08 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 10 06 Barbazza Erica Tello Juan E A review of health governance Definitions dimensions and tools to govern Health Policy ingilis 116 1 2014 05 01 1 11 doi 10 1016 j healthpol 2014 01 007 ISSN 0168 8510 PMID 24485914 Kuhlmann Ellen Blank Robert H Bourgeault Ivy Lynn Wendt Claus Kuhlmann Ellen Blank Robert H Bourgeault Ivy Lynn Wendt Claus redaktorlar Healthcare Policy and Governance in International Perspective The Palgrave International Handbook of Healthcare Policy and Governance ingilis London Palgrave Macmillan UK 2015 3 19 doi 10 1057 9781137384935 1 ISBN 978 1 137 38493 5 Istifade tarixi 2022 10 03 World Health Organization Health and Human Rights Geneva Accessed 27 May 2011 Cross H N Jewell and Karen Hardee 2001 Reforming Operational Policies A Pathway to Improving Reproductive Health Programs Arxiv sureti 1 mart 2021 tarixinden Wayback Machine saytinda POLICY Occasional Paper No 7 Washington DC The Futures Group International POLICY Project K Hardee L Ashford E Rottach R Jolivet and R Kiesel 2012 The Policy Dimensions of Scaling Up Health Initiatives Arxiv sureti 15 dekabr 2018 tarixinden Wayback Machine saytinda Washington DC Futures Group Health Policy Project United Nations The Universal Declaration of Human Rights Arxiv sureti 26 yanvar 2020 tarixinden Wayback Machine saytinda Adopted on December 10 1948 by the General Assembly of the United Nations National Health Care for the Homeless Council Human Rights Homelessness and Health Care Arxiv sureti 10 iyun 2007 tarixinden Wayback Machine saytinda Arxivlesdirilib 2007 06 10 at the Wayback Machine Center for Economic and Social Rights The Right to Health in the United States of America What Does it Mean Arxiv sureti 19 noyabr 2008 tarixinden Wayback Machine saytinda Arxivlesdirilib 2008 11 19 at the Wayback Machine October 29 2004 The Lancet Half a century of Amnesty International The Lancet 377 9780 2011 1808 doi 10 1016 S0140 6736 11 60768 X PMID 21621708 Lu C Schneider M T Gubbins P Leach Kemon K Jamison D Murray C J Public financing of health in developing countries A cross national systematic analysis The Lancet 375 9723 2010 1375 1387 doi 10 1016 S0140 6736 10 60233 4 PMID 20381856 David E Kelley A Life of One s Own Individual Rights and the Welfare State Cato Institute October 1998 ISBN 1 882577 70 1 Sade R M Medical Care as a Right A Refutation New England Journal of Medicine 285 23 1971 1288 1292 doi 10 1056 NEJM197112022852304 PMID 5113728 Reprinted as The Political Fallacy that Medical Care is a Right Arxiv sureti 22 noyabr 2020 tarixinden Wayback Machine saytinda The Cato Institute Universal Health Care Won t Work Witness Medicare Arxiv sureti 5 avqust 2011 tarixinden Wayback Machine saytinda Tanner MD Revolt Against Canadian Health Care System Continues Arxiv sureti 26 iyun 2010 tarixinden Wayback Machine saytinda Cato at liberty The Cato Institute August 2006 Kereiakes D J Willerson J T US Health Care Entitlement or Privilege Circulation 109 12 2004 1460 1462 doi 10 1161 01 CIR 0000124795 36864 78 PMID 15051650 2011 06 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 12 03 World Health Organization Health financing policy Arxiv sureti 14 may 2020 tarixinden Wayback Machine saytinda Geneva Accessed 27 May 2011 Heritage Foundation News Release British Canadian Experience Shows Folly of Socialized Medicine Analyst Says Arxiv sureti 17 aprel 2009 tarixinden Wayback Machine saytinda Arxivlesdirilib 2009 04 17 at the Wayback Machine Sept 29 2000 Heritage Foundation News Release The Cure How Capitalism Can Save American Health Care Arxiv sureti 8 mart 2010 tarixinden Wayback Machine saytinda Arxivlesdirilib 2010 03 08 at the Wayback Machine December 18 2006