Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vojdizm — fərdi hökmranlıq və bir insana—liderə sədaqət ilə xarakterizə olunan güc münasibətləri növü . Liderlə vojdizm arasındakı fərq liderin hərəkət istiqamətini təyin etməsi və liderin gücünü simvollaşdırmasıdır, liderin tərəfdarları onun gündəmini, liderin tərəfdarları onun şəxsiyyətini dəstəkləyir . Vojdizm altında münasibətlər qanunlarla deyil, qeyri-rəsmi normalarla və siyasi şüurun irrasional komponentləri ilə tənzimlənir; liderdən başqa heç kim gücü idarə edə bilməz.
Geniş mənada vojdizm (liderin üstünlük təşkil edən "izdihamdan" üstünlüyü) antik dövrlərdən bəri mövcuddur, lakin müasir mənada XX əsrdə formalaşmışdır.
Yaranması
Şəxsiyyət itkisi və bununla əlaqəli kütlənin qarışıqlığı ilə baş verən milli böhranlar liderliyin yaranmasına üstünlük verir: cəmiyyət ataçılıq və xarizmatik lider axtarır .
Vojdizm Birinci Dünya Müharibəsindən sonra Avropa dövlətlərində xüsusilə inkişaf etdi, bununla bağlı müxtəlif ziddiyyətli nəzəri izahlar var. Vojdizm bir çox totalitar və fərqli ideologiya və siyasi təşkilata sahib bəzi avtoritar cəmiyyətləri—ilk növbədə sosialist və faşist dövlətlərdə müşayiət etdi. İspaniya və bir sıra Latın Amerikası ölkələrinin diktatorlarının kaudillizm rejimləri ("lider"dən) praktik olaraq lider idi.
Xüsusiyyətləri
Vojdizm nə liderin siyasi proqramının məzmunundan (hətta tamamilə olmaya bilər), ya da əhalinin siyasi strategiyasının başa düşülməsindən asılı deyil: cəmiyyətin dəstəyi liderin sabitliyi və təhlükəsizliyi qoruyub saxlaya biləcəyinə inama əsaslanır.
Bəzi ölkələrdə vojdizm
Sovet İttifaqı
Sovet hakimiyyətinin ideoloji təməli olan marksizm-leninizm nəzəriyyəsində liderliyi rədd edir, marksist bərabərlik prinsipindən irəli gələn "şəxsiyyətin tarixdəki rolunu" məhdudlaşdırır. Ancaq bəzi insanlar liderliyi leninizmin təbii nəticəsi hesab edirlər. Məsələn, rus filosofu N. Berdyaev "Leninizm yeni bir liderlik növüdür, diktator gücünə sahib kütlələrin liderini irəli çəkir" deyə düşünürdü.
1917-ci il Oktyabr İnqilabından sonra Sovet Rusiyasında və SSRİ-də "inqilabın liderləri", "proletariatın liderləri" və sadəcə "liderlər" adları V.İ.Lenin və LD ilə əlaqəli olaraq cəm və tək olaraq işlədilməyə başladı. Troçki (sonuncusu da "Qırmızı Ordunun lideri", Zinoviyev də — "Kominternin lideri" adlanırdı). Müxalifətdən və Troçkinin 1929-cu ilə qədər hakimiyyətdən uzaqlaşdırılmasından sonra partiya liderləri ilə əlaqəli çoxluq "partiya liderləri" ifadəsi geniş yayılmış və təklikdəki oxşar başlıqlar (məsələn, S. Kirov "Leninqrad lideri" adlandırılmışdır, "Ukraynanın lideri" — S. V. Kosiora). Stalinin tam gücü əldə etməsi ilə bu ifadələr praktik olaraq ortadan qalxdı, çünki tam hüquqlu bir lider cəmiyyətində Stalinin SSRİ-də iqtidarda olduğu dövrdə dövlət-partiya olduğu zaman elan edildiyi yalnız bir lider ola bilər. sistem stalinizmə çevrildi. Şəxsiyyət pərəstişinin zirvəsində Stalinlə əlaqəli "Ulu Öndər", "Ulu Öndər və Müəllim", "Dünya Proletariatının Lideri" adları rəsmi jurnalistikada və ritorikada tez-tez istifadə olunurdu .
Almaniya
Üçüncü Reyxdə vojdizm nasist ideologiyasının əsaslarından biri idi. Artıq 1921-ci ildə A. Hitler "Führerizm"i nasist partiyasının qanunu elan etdi. Hitler liderin və köməkçilərinin mütləq məsuliyyətinin "parlamentarizmin məsuliyyətsizliyini" əvəz edəcəyini söylədi. Bir çox Milli Sosialist təşkilatın gündəlik fəaliyyəti "Fürer prinsipi" üzərində qurulmuşdu. Hitler "İmperatoriyanın Böyük Rəhbəri" və daha çox yalnız bir lider — Fürer adlanırdı.
İstinadlar
- Якушин, 2014
- "Nazi Conspiracy & Aggression Volume I Chapter VII: Means Used by the Nazi Conspiractors in Gaining Control of the German State". A Teacher's Guide to the Holocaust. 2019-04-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-01-27.
- "Befehlsnotstand & the Führerprinzip" 2018-01-05 at the Wayback Machine, Shoah Education
- Sager, Alexander; Winkler, Heinrich August. Germany: The Long Road West: 1933–1990. Oxford University Press. 2007. ISBN .|page=37
- Mitcham (1996), p. 21
- Savage, Jon (2007) Teenage: The Creation of Youth Culture. New York: Viking. pp. 101–112. ISBN
- Nicholas (2006), p. 74
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vojdizm ferdi hokmranliq ve bir insana lidere sedaqet ile xarakterize olunan guc munasibetleri novu Liderle vojdizm arasindaki ferq liderin hereket istiqametini teyin etmesi ve liderin gucunu simvollasdirmasidir liderin terefdarlari onun gundemini liderin terefdarlari onun sexsiyyetini destekleyir Vojdizm altinda munasibetler qanunlarla deyil qeyri resmi normalarla ve siyasi suurun irrasional komponentleri ile tenzimlenir liderden basqa hec kim gucu idare ede bilmez Genis menada vojdizm liderin ustunluk teskil eden izdihamdan ustunluyu antik dovrlerden beri movcuddur lakin muasir menada XX esrde formalasmisdir YaranmasiSexsiyyet itkisi ve bununla elaqeli kutlenin qarisiqligi ile bas veren milli bohranlar liderliyin yaranmasina ustunluk verir cemiyyet ataciliq ve xarizmatik lider axtarir Vojdizm Birinci Dunya Muharibesinden sonra Avropa dovletlerinde xususile inkisaf etdi bununla bagli muxtelif ziddiyyetli nezeri izahlar var Vojdizm bir cox totalitar ve ferqli ideologiya ve siyasi teskilata sahib bezi avtoritar cemiyyetleri ilk novbede sosialist ve fasist dovletlerde musayiet etdi Ispaniya ve bir sira Latin Amerikasi olkelerinin diktatorlarinin kaudillizm rejimleri lider den praktik olaraq lider idi XususiyyetleriVojdizm ne liderin siyasi proqraminin mezmunundan hetta tamamile olmaya biler ya da ehalinin siyasi strategiyasinin basa dusulmesinden asili deyil cemiyyetin desteyi liderin sabitliyi ve tehlukesizliyi qoruyub saxlaya bileceyine inama esaslanir Bezi olkelerde vojdizmSovet Ittifaqi Stalin Sovet hakimiyyetinin ideoloji temeli olan marksizm leninizm nezeriyyesinde liderliyi redd edir marksist beraberlik prinsipinden ireli gelen sexsiyyetin tarixdeki rolunu mehdudlasdirir Ancaq bezi insanlar liderliyi leninizmin tebii neticesi hesab edirler Meselen rus filosofu N Berdyaev Leninizm yeni bir liderlik novudur diktator gucune sahib kutlelerin liderini ireli cekir deye dusunurdu 1917 ci il Oktyabr Inqilabindan sonra Sovet Rusiyasinda ve SSRI de inqilabin liderleri proletariatin liderleri ve sadece liderler adlari V I Lenin ve LD ile elaqeli olaraq cem ve tek olaraq isledilmeye basladi Trocki sonuncusu da Qirmizi Ordunun lideri Zinoviyev de Kominternin lideri adlanirdi Muxalifetden ve Trockinin 1929 cu ile qeder hakimiyyetden uzaqlasdirilmasindan sonra partiya liderleri ile elaqeli coxluq partiya liderleri ifadesi genis yayilmis ve teklikdeki oxsar basliqlar meselen S Kirov Leninqrad lideri adlandirilmisdir Ukraynanin lideri S V Kosiora Stalinin tam gucu elde etmesi ile bu ifadeler praktik olaraq ortadan qalxdi cunki tam huquqlu bir lider cemiyyetinde Stalinin SSRI de iqtidarda oldugu dovrde dovlet partiya oldugu zaman elan edildiyi yalniz bir lider ola biler sistem stalinizme cevrildi Sexsiyyet perestisinin zirvesinde Stalinle elaqeli Ulu Onder Ulu Onder ve Muellim Dunya Proletariatinin Lideri adlari resmi jurnalistikada ve ritorikada tez tez istifade olunurdu HitlerAlmaniya Ucuncu Reyxde vojdizm nasist ideologiyasinin esaslarindan biri idi Artiq 1921 ci ilde A Hitler Fuhrerizm i nasist partiyasinin qanunu elan etdi Hitler liderin ve komekcilerinin mutleq mesuliyyetinin parlamentarizmin mesuliyyetsizliyini evez edeceyini soyledi Bir cox Milli Sosialist teskilatin gundelik fealiyyeti Furer prinsipi uzerinde qurulmusdu Hitler Imperatoriyanin Boyuk Rehberi ve daha cox yalniz bir lider Furer adlanirdi IstinadlarYakushin 2014 Nazi Conspiracy amp Aggression Volume I Chapter VII Means Used by the Nazi Conspiractors in Gaining Control of the German State A Teacher s Guide to the Holocaust 2019 04 02 tarixinde Istifade tarixi 2021 01 27 Befehlsnotstand amp the Fuhrerprinzip 2018 01 05 at the Wayback Machine Shoah Education Sager Alexander Winkler Heinrich August Germany The Long Road West 1933 1990 Oxford University Press 2007 ISBN 0 19 926598 4 page 37 Mitcham 1996 p 21 Savage Jon 2007 Teenage The Creation of Youth Culture New York Viking pp 101 112 ISBN 978 0 670 03837 4 Nicholas 2006 p 74