Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Qədim Gəncə xalçaları — Gəncə xalçaçılıq məktəbinin Gəncə qrupuna daxil olan xovlu Azərbaycan xalçalarıdır. Xalçalar adını Qədim Gəncə şəhərinin adından almışdır. Qədim Gəncə xalçaları Gəncə xalçaçılıq məktəbinin yüksək keyfiyyətli xalçalar kateqoriyasına aiddir.
| Xalça | |
| Qədim Gəncə xalçaları | |
|---|---|
    | |
 Azərbaycan Xalça Muzeyi | |
| Xalça haqqında məlumatlar | |
| Digər adları | "Gəncə-buta" və ya "Butalı Gəncə" xalçası |
| Məktəbi | Gəncə xalçaçılıq məktəbi |
| Növü | Xovlu xalça |
| Ölkə | Azərbaycan |
| Şəhər | Gəncə |
| Toxunması haqqında məlumatlar | |
| Üslubu | Gəncə xalçaçılıq məktəbi |
| Digər məlumatlar | |
| Material | ipək və ya qoyun yunu |
Tarixi
Sənətşünaslar tərəfindən bu xalçaları "Gəncə xalçaları", "Gəncə-şəhər xalçaları", həmçinin "Gəncə-buta xalçaları" və ya "Butalı Gəncə xalçaları" adlandırılan "Qədim Gəncə xalçaları" Gəncə şəhərində, hmçinin şəhərdən 40 şimal-qərb istiqamətində yerləşən Şəmkir rayonunda, və Gəncə ətraf ıxalçaçılıq məntəqələrində istehsal olunmuşdur.
Bədii analiz
Adətən, Qədim Gəncə xalçalarının orta sahəsinin kompozisiyası "Gəncə-buta" adlanan sıraya düzülmüş butalardan ibarət olur. Sadə forması və rəgarəngliyi ilə Bakı, Sərab, Şirvan butalarından fərqlən"Gəncə-buta" adlanan butalarla toxunmuş xalçalar daha çox tanınır. Gəncə xalçaçılıq məktəbinə xarakterik olan "Gəncə-buta" adlanan bu elementlər bəzi hallarda diaqonal üzrə düzülür. Orta sahənin sol və sağ tərəflərində "pəncə" adlanan təsvir olan xalçalarda istehsal edilirdi. "Pəncə" adlanan təsvir dini xarakter daşıyır.
Orijinal xüsusiyyətləri olan Qədim Gəncə xaıçalarının orta sahəsinin kompozisiyası düzbucaqlı elementlərdən, yaxud müxtəlif enli və ensiz zolaqlardan ibarət idi. Qədim Gəncə xalçalarının köbə haşiyəsi Gəncə xalçaçılıq məktəbinin xalçalarına xarakterik olan köbə zolaqlarından ibarətdir.
"Namazlıq xalçalar" adı ilə tanınan Qədim Gəncə xalçalarının bəzilərinin orta sahəsinin yuxarı hissəsində butanın üzərində "mehrab" – həndəsi formada haşiyəli tağ yerləşdirilir. Ona görə də qocaman xalçaçılar "Namazlıq xalçalar"a "Mehrablı xalçalar" və "Mehrabsız xalçalar" adı veriblər.
Texniki xüsusiyyətlər
Qədim Gəncə xalçaları daha çox orta ölçüdə istehsal olunurdu. Bu xalçaların ölçüsü əsas etibarilə çox da böyük olmur. XIX əsrin ikinci yarısında və XX əsrin əvvəlidə uzunsov formalı Qədim Gəncə xalçaları da istehsal olunurdu.
Qədim Gəncə xalçalarının ölçüləri 100x150 sm-dən 150x220 sm-ə qədər ölçülər arasında dəyişir. Qədim Gəncə xalçalarıda bir kvadrat desimetrdə ilmələrin sıxlığı 32x32 ilmədən 38x38 ilməyə qədər yerləşir. Bir kvadrat metrdə isə 102 ilmədən 144 min ilməyə təsadüf edilir. Qədim Gəncə xalçalarında xovun hündürlüyü 6–8 mm olur.
İstinadlar
- Лятиф Керимов. Азербайджанский ковёр. Том III. II. Б.: "Гянджлик", 1983. səh. 111
- Лятиф Керимов. Азербайджанский ковёр. Том III. II., Б.: "Гянджлик", 1983. səh. 112
- Лятиф Керимов. Азербайджанский ковёр. Том III. II., Б.: "Гянджлик", 1983. səh. 113
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qedim Gence xalcalari Gence xalcaciliq mektebinin Gence qrupuna daxil olan xovlu Azerbaycan xalcalaridir Xalcalar adini Qedim Gence seherinin adindan almisdir Qedim Gence xalcalari Gence xalcaciliq mektebinin yuksek keyfiyyetli xalcalar kateqoriyasina aiddir XalcaQedim Gence xalcalari Pence tesvirli Qedim Gence xalcasi Azerbaycan Xalca MuzeyiXalca haqqinda melumatlarDiger adlari Gence buta ve ya Butali Gence xalcasiMektebi Gence xalcaciliq mektebiNovu Xovlu xalcaOlke AzerbaycanSeher GenceToxunmasi haqqinda melumatlarUslubu Gence xalcaciliq mektebiDiger melumatlarMaterial ipek ve ya qoyun yunuTarixiSenetsunaslar terefinden bu xalcalari Gence xalcalari Gence seher xalcalari hemcinin Gence buta xalcalari ve ya Butali Gence xalcalari adlandirilan Qedim Gence xalcalari Gence seherinde hmcinin seherden 40 simal qerb istiqametinde yerlesen Semkir rayonunda ve Gence etraf ixalcaciliq menteqelerinde istehsal olunmusdur Bedii analizLondonun Viktoriya ve Albert muzeyinde saxlanan Qedim Gence xalcalariPence dizaynliButa dizaynli Adeten Qedim Gence xalcalarinin orta sahesinin kompozisiyasi Gence buta adlanan siraya duzulmus butalardan ibaret olur Sade formasi ve regarengliyi ile Baki Serab Sirvan butalarindan ferqlen Gence buta adlanan butalarla toxunmus xalcalar daha cox taninir Gence xalcaciliq mektebine xarakterik olan Gence buta adlanan bu elementler bezi hallarda diaqonal uzre duzulur Orta sahenin sol ve sag tereflerinde pence adlanan tesvir olan xalcalarda istehsal edilirdi Pence adlanan tesvir dini xarakter dasiyir Orijinal xususiyyetleri olan Qedim Gence xaicalarinin orta sahesinin kompozisiyasi duzbucaqli elementlerden yaxud muxtelif enli ve ensiz zolaqlardan ibaret idi Qedim Gence xalcalarinin kobe hasiyesi Gence xalcaciliq mektebinin xalcalarina xarakterik olan kobe zolaqlarindan ibaretdir Namazliq xalcalar adi ile taninan Qedim Gence xalcalarinin bezilerinin orta sahesinin yuxari hissesinde butanin uzerinde mehrab hendesi formada hasiyeli tag yerlesdirilir Ona gore de qocaman xalcacilar Namazliq xalcalar a Mehrabli xalcalar ve Mehrabsiz xalcalar adi veribler Texniki xususiyyetlerQedim Gence xalcalari daha cox orta olcude istehsal olunurdu Bu xalcalarin olcusu esas etibarile cox da boyuk olmur XIX esrin ikinci yarisinda ve XX esrin evvelide uzunsov formali Qedim Gence xalcalari da istehsal olunurdu Qedim Gence xalcalarinin olculeri 100x150 sm den 150x220 sm e qeder olculer arasinda deyisir Qedim Gence xalcalarida bir kvadrat desimetrde ilmelerin sixligi 32x32 ilmeden 38x38 ilmeye qeder yerlesir Bir kvadrat metrde ise 102 ilmeden 144 min ilmeye tesaduf edilir Qedim Gence xalcalarinda xovun hundurluyu 6 8 mm olur IstinadlarLyatif Kerimov Azerbajdzhanskij kovyor Tom III II B Gyandzhlik 1983 seh 111 Lyatif Kerimov Azerbajdzhanskij kovyor Tom III II B Gyandzhlik 1983 seh 112 Lyatif Kerimov Azerbajdzhanskij kovyor Tom III II B Gyandzhlik 1983 seh 113