Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Komatiit — qədim ultramafit-mafit vulkanik süxur komplekslərinin ümumi adı. Komatiit bir sıra kratonlarda (Cənub Afrika, Kanada, Avstraliya) arxeyin yaşıldaş qurşaqları kəsilişlərinin bünövrəsini təşkil edir. Komatiit seriyası ayrı-ayrı lava axınlarından, diferensiasiyaya uğramış qalın lava örtüklərindən və təbəqələnmiş sillərdən ibarətdir. Bu seriyanın ayrı-ayrı üzvləri tərkibcə peridotitlərdən andezitlərədək dəyişir. Kəsilişin daban süzxurları çox zaman yüksəkmaqneziumlu olivinli kumulatlardan (89–94% forsterit molekulları) təşkil olunur, onların üstündə peridotitli, piroksenli və bazaltlı komatiit uyğun olan və ardıcıl bir-birini əvəz edən olivinli, piroksenli və piroksen-plaqioklazlı lavalar yatır. Bütün komatiit üçün, mineraloji tərkibcə eyni olan, lakin fərqli geoloji-tektonik şəraitdə əmələ gələn süxurlarla müqayisədə dəmirliliyin, qələviliyin, alminiumluğun, titanlığın az, kalsium-karbonatlığın isə yüksək olması ümumi cəhət hesab olunur. Komatiit başqa oxşar vulkanitlərdən fərqləndirən ən mühüm xüsusiyyət onların quruluşdur. Komatiit vulkanitləri afir olub spinifeks quruluşludur. Bu quruluş "quş ləpiri" kimi də tanınır, şüşəli və ya devitrifikasion əsas kütlədə bir-birinə bitişmiş olivin və klinopiroksenlərin çox uzun mikrolitlərinin və kristallarının skelet və dendiritlərinin olması ilə müəyyən olunur. Spinifeks — quruluş əsasən lava axınlarının üst və həmcinin kiçik intruziv kütlələrin (subvulkanların) ətraf hissələrində inkişaf tapır. Hesab olunur ki, belə quruluşlar süxurların sürətlə bərkiməsi nəticəsində əmələ gəlir. Komatiit seriyasının əsas üzvlərinin yatımı və onların quruluşunun unikal xüsusiyyətləri ultraəsasi maqmanın Yerin geoloji tarixinin hələ ilkin mərhələsində əmələ gəlməsini və yer qabığının üst horizontlarına maye halında nüfuz etməsini göstərir. 30% MgO olan belə peridotit ərinti ilkin məhlul hesab olunur və bundan bütün Komatiit əmələ gəlir. Komatiit seriyası tərkibinə bazalt, peridotit və piroksenit komatiit daxildir. Sinonim: Komatit.
| Komatiit | |
|---|---|
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İstinadlar
Mənbə
- Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Komatiit qedim ultramafit mafit vulkanik suxur komplekslerinin umumi adi Komatiit bir sira kratonlarda Cenub Afrika Kanada Avstraliya arxeyin yasildas qursaqlari kesilislerinin bunovresini teskil edir Komatiit seriyasi ayri ayri lava axinlarindan diferensiasiyaya ugramis qalin lava ortuklerinden ve tebeqelenmis sillerden ibaretdir Bu seriyanin ayri ayri uzvleri terkibce peridotitlerden andezitleredek deyisir Kesilisin daban suzxurlari cox zaman yuksekmaqneziumlu olivinli kumulatlardan 89 94 forsterit molekullari teskil olunur onlarin ustunde peridotitli piroksenli ve bazaltli komatiit uygun olan ve ardicil bir birini evez eden olivinli piroksenli ve piroksen plaqioklazli lavalar yatir Butun komatiit ucun mineraloji terkibce eyni olan lakin ferqli geoloji tektonik seraitde emele gelen suxurlarla muqayisede demirliliyin qeleviliyin alminiumlugun titanligin az kalsium karbonatligin ise yuksek olmasi umumi cehet hesab olunur Komatiit basqa oxsar vulkanitlerden ferqlendiren en muhum xususiyyet onlarin qurulusdur Komatiit vulkanitleri afir olub spinifeks qurulusludur Bu qurulus qus lepiri kimi de taninir suseli ve ya devitrifikasion esas kutlede bir birine bitismis olivin ve klinopiroksenlerin cox uzun mikrolitlerinin ve kristallarinin skelet ve dendiritlerinin olmasi ile mueyyen olunur Spinifeks qurulus esasen lava axinlarinin ust ve hemcinin kicik intruziv kutlelerin subvulkanlarin etraf hisselerinde inkisaf tapir Hesab olunur ki bele quruluslar suxurlarin suretle berkimesi neticesinde emele gelir Komatiit seriyasinin esas uzvlerinin yatimi ve onlarin qurulusunun unikal xususiyyetleri ultraesasi maqmanin Yerin geoloji tarixinin hele ilkin merhelesinde emele gelmesini ve yer qabiginin ust horizontlarina maye halinda nufuz etmesini gosterir 30 MgO olan bele peridotit erinti ilkin mehlul hesab olunur ve bundan butun Komatiit emele gelir Komatiit seriyasi terkibine bazalt peridotit ve piroksenit komatiit daxildir Sinonim Komatit Komatiit Vikianbarda elaqeli mediafayllarIstinadlarMenbeGeologiya terminlerinin izahli lugeti Baki Nafta Press 2006 Xarici kecidler