Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Bu məqaləni lazımdır. |
Boyaqlar (azobayaqlar) — kimyəvi tərkib etibarilə azoboyaqlar, azobenzolun hidroksilli və ya aminli törəmələridir. Onların ən sadələri oksiazobenzol C6H5—N=N—C6H4OH və aminazobenzol C6H5—N=N—C6H4NH2-dir
Alınması
Azoboyaq almaq üçün əvvəlcə amini dnazolaşdırır, sonra onu ikinci komponent — amin və ya fenol ilə bitişdirirlər. üçün amin duzu ilə turşu qarışığını yaxşı soyutmaqla qarışdıraraq, üzərinə natrium-nitrit əlavə edirlər. Dbazobirləşməni amin və ya fenolla kondensləşdirdikdə azoboyaq alınır. Müxtəlif aminlər, fenollar və onların müxtəlif törəmələrini götürməklə, müxtəlif tərkibli, müxtəlif rəngli boyaqlar almaq olar. azoboyaq alınması reaksiyanın sürəti, həmin reaksiyada iştirak edən diazobirləşmənin və ikinci komponentin quruluşundan asılıdır.
Azobirləşmələr
Azobirləşmələr intensiv boyadıcı kimi istifadə olunan üzvi maddələrdir. Molekulun strukturundan asılı olaraq, onlar intensiv sarı, çıhrayı, qırmızı, yaşıl və ya göy rəngdə ola bilərlər. Buna görə onlardan boyaqlar kimi istifadə olunur. Müasir sənayedə alınan boyaqların yarısı demək olar ki, azoboyaqlardır.
Rənglərin insan həyatında rolu
Rənglərin insan həyatında mühüm rolu vardır. Biz parça, ayaqqabı və s. seçərkən rənglərinə xüsusi fikir veririk. Qədimdən insanlar onları əhatə edən aləmlə paltarların rənginin seçilməsində müəyyən ahəng axtarıblar. Bir çox qəbilələr, tayfalar öz bədənlərini müəyyən rəngə boyayırdılar. Bu hal müasir qadınlarada yad deyildir. Təsadüfü deyil ki, çoxları kimyanın əsasını şərabın alınması ilə deyil, məhz boyaqların alınması ilə, qoyulduğunu idda edirlər. Qədim insanlar hələ spirti tanımadıqları halda mağaralarının divarlarını müxtəlif rənglərə boyayırdılar.
Rəng və onun boyaq molekulunun quruluşu ilə əlaqəsi
Rəng, işığın gözə olan təsirinin nəticəsidir. Hər bir maddənin rəngi onun işıq dalğalarını udması və ya əks etdirməsindən asılıdır. Əgər maddə mürəkkəb günəş işığı dalğalarının hamısını eyni dərəcədə udarsa, onda gözümüz onu ağ rəngdə görür. Əgər maddə müxtəlif uzunluqda olan işıq dalğalarının yalnız bir qismini seçərək udur, qalanını əks etdirirsə, maddə rəngli görünür. Əgər bütün şüaları tam uda bilmirsə maddə boz rəngdə görünəcəkdir.
Mənbə
- M. M. Mövsümzadə "Üzvi kimya", Maarif-1966.
- S. F. Qarayev, U. B. İmaşev, G. M. Talıbov "Üzvi kimya", Bakı-2003.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Boyaqlar azobayaqlar kimyevi terkib etibarile azoboyaqlar azobenzolun hidroksilli ve ya aminli toremeleridir Onlarin en sadeleri oksiazobenzol C6H5 N N C6H4OH ve aminazobenzol C6H5 N N C6H4NH2 dirAlinmasiAzoboyaq almaq ucun evvelce amini dnazolasdirir sonra onu ikinci komponent amin ve ya fenol ile bitisdirirler ucun amin duzu ile tursu qarisigini yaxsi soyutmaqla qarisdiraraq uzerine natrium nitrit elave edirler Dbazobirlesmeni amin ve ya fenolla kondenslesdirdikde azoboyaq alinir Muxtelif aminler fenollar ve onlarin muxtelif toremelerini goturmekle muxtelif terkibli muxtelif rengli boyaqlar almaq olar azoboyaq alinmasi reaksiyanin sureti hemin reaksiyada istirak eden diazobirlesmenin ve ikinci komponentin qurulusundan asilidir AzobirlesmelerAzobirlesmeler intensiv boyadici kimi istifade olunan uzvi maddelerdir Molekulun strukturundan asili olaraq onlar intensiv sari cihrayi qirmizi yasil ve ya goy rengde ola bilerler Buna gore onlardan boyaqlar kimi istifade olunur Muasir senayede alinan boyaqlarin yarisi demek olar ki azoboyaqlardir Renglerin insan heyatinda roluRenglerin insan heyatinda muhum rolu vardir Biz parca ayaqqabi ve s secerken renglerine xususi fikir veririk Qedimden insanlar onlari ehate eden alemle paltarlarin renginin secilmesinde mueyyen aheng axtariblar Bir cox qebileler tayfalar oz bedenlerini mueyyen renge boyayirdilar Bu hal muasir qadinlarada yad deyildir Tesadufu deyil ki coxlari kimyanin esasini serabin alinmasi ile deyil mehz boyaqlarin alinmasi ile qoyuldugunu idda edirler Qedim insanlar hele spirti tanimadiqlari halda magaralarinin divarlarini muxtelif renglere boyayirdilar Reng ve onun boyaq molekulunun qurulusu ile elaqesiReng isigin goze olan tesirinin neticesidir Her bir maddenin rengi onun isiq dalgalarini udmasi ve ya eks etdirmesinden asilidir Eger madde murekkeb gunes isigi dalgalarinin hamisini eyni derecede udarsa onda gozumuz onu ag rengde gorur Eger madde muxtelif uzunluqda olan isiq dalgalarinin yalniz bir qismini secerek udur qalanini eks etdirirse madde rengli gorunur Eger butun sualari tam uda bilmirse madde boz rengde gorunecekdir MenbeM M Movsumzade Uzvi kimya Maarif 1966 S F Qarayev U B Imasev G M Talibov Uzvi kimya Baki 2003