Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Bu məqaləni lazımdır. |
Statistikada korrelyasiya və ya asılılıq iki təsadüfi dəyişən və ya ikidəyişənli verilənlər arasında səbəb və ya səbəb əlaqəsi olmayan hər hansı statistik əlaqədir. Bu dəyişənlərdən birinin və ya bir neçəsinin dəyişməsi digərlərinin sistematik dəyişməsinə gətirib çıxarır. İki dəyişən arasındakı korrelyasiya riyazi olaraq əmsallarla ifadə olunur. Əmsallar qarşılıqlı əlaqənin xarakterindən asılı olaraq mənfi və ya müsbət olurlar. Mənfi korrelyasiya zamanı bir dəyişənin artması digərlərinin azalmasına və əksinə təsir edir.
Korrelyasiya əmsalı ehtimal nəzəriyyəsində iki təsadüfi dəyişənin qarşılıqlı təsiri üçün göstərici kimi qəbul edilir. Korrelyasiya əmsalı R hərfi ilə işarə olunur və −1 və + 1 arasında qiymətlər alır. Əgər əmsalın qiyməti 1-ə yaxın olarsa, onda dəyişənlər arasında əlaqənin güclü olması ehtimal olunur. Əmsal 0-a yaxınlaşdıqca əksinə olaraq əlaqə zəifləyir. Əmsal 1-ə bərabər olduqda dəyişənlər arasında funksional asılılıq mövcud olur, yəni iki parametrin dəyişməsini xətti funksiya ilə təsvir etmək olar.
Korrelyasiya əmsallarını öyrənmək üçün →korrelyasiya analizi aparılır. Analiz zamanı bir və ya bir neçə cüt arasında statistik asılılıq işləmək üçün korrelyasiya əmsalları müqayisə olunur. Statistik verilənlərin bu üsulla emal olunması iqtisadiyyatda, sosial elmlərlə bərabər maşınqayırmada keyfiyyətə nəzarət, metalşünaslıqda və digər sahələrdə istifadə olunur. Üsulun populyar olması korrelyasiya əmsallarının hesablanmasının asan olması, onların tətbiqi üçün heç bir riyazi hazırlama işlərinin aparılmasına ehtiyac olmaması ilə bağlıdır.
İstinadlar
- Rezo Əliyev. Maşınqayırma leksikonu. I hissə, Bakı: Appostrof nəşriyyatı, 2012, 430 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Statistikada korrelyasiya ve ya asililiq iki tesadufi deyisen ve ya ikideyisenli verilenler arasinda sebeb ve ya sebeb elaqesi olmayan her hansi statistik elaqedir Bu deyisenlerden birinin ve ya bir necesinin deyismesi digerlerinin sistematik deyismesine getirib cixarir Iki deyisen arasindaki korrelyasiya riyazi olaraq emsallarla ifade olunur Emsallar qarsiliqli elaqenin xarakterinden asili olaraq menfi ve ya musbet olurlar Menfi korrelyasiya zamani bir deyisenin artmasi digerlerinin azalmasina ve eksine tesir edir Korrelyasiya emsali ehtimal nezeriyyesinde iki tesadufi deyisenin qarsiliqli tesiri ucun gosterici kimi qebul edilir Korrelyasiya emsali R herfi ile isare olunur ve 1 ve 1 arasinda qiymetler alir Eger emsalin qiymeti 1 e yaxin olarsa onda deyisenler arasinda elaqenin guclu olmasi ehtimal olunur Emsal 0 a yaxinlasdiqca eksine olaraq elaqe zeifleyir Emsal 1 e beraber olduqda deyisenler arasinda funksional asililiq movcud olur yeni iki parametrin deyismesini xetti funksiya ile tesvir etmek olar Korrelyasiya emsallarini oyrenmek ucun korrelyasiya analizi aparilir Analiz zamani bir ve ya bir nece cut arasinda statistik asililiq islemek ucun korrelyasiya emsallari muqayise olunur Statistik verilenlerin bu usulla emal olunmasi iqtisadiyyatda sosial elmlerle beraber masinqayirmada keyfiyyete nezaret metalsunasliqda ve diger sahelerde istifade olunur Usulun populyar olmasi korrelyasiya emsallarinin hesablanmasinin asan olmasi onlarin tetbiqi ucun hec bir riyazi hazirlama islerinin aparilmasina ehtiyac olmamasi ile baglidir IstinadlarRezo Eliyev Masinqayirma leksikonu I hisse Baki Appostrof nesriyyati 2012 430 s