Sosial liberalizm,müasir liberalizm və ya islahat liberalizmi olaraq da bilinir, fərdi azadlıq və sosial ədalət arasında tarazlıq yaratmağı məqsəd qoyan siyasi bir ideologiyadır. Bazar iqtisadiyyatı, klassik liberalizm kimi, vətəndaş və siyasi hüquqların tanınması və azadlıqların genişlənməsi ilə uyğunlaşır, bununla yanaşı, hökumətin qanuni rolunda yoxsulluq, səhiyyə və təhsil kimi iqtisadi və sosial məsələlərin yer aldığı fikri mövcuddur. Sosial liberalizmdə cəmiyyətin yaxşılığı fərdin azadlığı ilə ölçülür. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra dünyanın bir çox ölkəsində sosial liberal ideyalar qəbul edildi.
Müasir liberallar rifah anlayışlarını bərabər imkanlar əsasında müdafiə etdilər. Mövcud sosial şəraitdən fərdlər və qruplar zərər görərsə, hökumətin bu zərərləri azaltmaq və ya aradan qaldırmaq üçün sosial vəzifələri var. Vətəndaşlar yaşayış, təhsil və iş hüququ kimi müxtəlif rifah və sosial hüquqlara malikdirlər. Sosial liberalların fikrincə, dövlət iqtisadiyyatın idarə edilməsində, heç olmasa onun tənzimlənməsində cavabdeh olmalıdır.
Termin, siyasi və iqtisadi fikirləri bir neçə əsr boyu suverenliyini qoruyan klassik liberalizmdən fərqlənmək üçün istifadə olunur. 20-ci əsrin sonlarına doğru sosial liberalizmə reaksiya, pul iqtisadi siyasətinin və dövlət xidmətlərinin problemlərinin azalmasına səbəb olan, əksər hallarda neoliberalizm adlandırılan məktəb tərəfindən göstərildi. Ancaq bu reaksiya klassik liberalizmə qayıtmaqla nəticələnmədi. Hökumətlər sosial xidmətlər göstərməyə davam edir və iqtisadi siyasət üzərində nəzarəti saxlayırdılar.
Tarixçə
T. H. Green
XIX əsrin sonlarına doğru, iqtisadi böyümənin azalması, yoxsulluq şüurunun artması, müasir sənaye şəhərlərində işsizlik və mütəşəkkil əməyin təşviqi nəticəsində klassik liberalizm prinsipləri şübhə altına alınmağa başladı. Sənayeləşmə və laissez faire kapitalizm tərəfindən yaradılan dəyişikliklərə əhəmiyyətli bir siyasi reaksiya sosial balansdan narahat olan mühafizəkarlardan gəlsə də, sonradan sosial dəyişiklik, dəyişiklik və islahat üçün daha vacib bir gücə çevrildi. Charles Dickens, Tomas Carlyle və Matthew Arnold kimi bəzi Victoria yazıçıları sosial ədalətsizliyin ilk nüfuzlu tənqidçiləri oldular.
John Stuart Mill klassik liberalizmin elementlərini sonunda yeni liberalizm adlandırılacaq şeylərlə birləşdirərək liberal düşüncəyə böyük töhfə verdi. Yeni liberallar liberalizmin minus dilini bu çətin şərtlərlə qarşılaşdırmağa çalışdılar, mövcud problemlərin yalnız dövlətin daha geniş və müdaxiləçi anlayışı ilə həll olunacağına inanırdılar.
İngilis filosofu TH Green'in XIX əsrin sonlarına doğru gördüyü işlərə uyğun olaraq, liberalizmi islah etməyə çalışdı.Qrin düşündü ki, klassik liberalizm tərəfindən müdafiə olunan qazanc üçün nəzarətsiz axtarış ədalətsizliyin və yoxsulluğun yeni formalarını yaradır. Qrin görə, fərdlərin təkcə fərdi deyil, həm də sosial vəzifələri var. Mənfi azadlıq, fərdin seçim azadlığını təmin edən xarici məhdudiyyətləri aradan qaldırır, mənfəətin maksimum artırılması missiyasından məhrum olan iş dünyasını nəzərə alsaq, mənfi azadlıq istismara səbəb ola bilər, çünki bu, mümkün olan ən az əmək haqqı ilə iş almaq imkanını əsaslandırır.Qrinəmək müqavilələrinin bərabər və ya pulsuz şəxslər arasında edilmədiyini müdafiə edir. İşəgötürənlər çox sayda işçi üçün çalışan işçiləri seçmək imtiyazına sahibdirlər, işçilər isə işi alternativ olaraq acınacaq və ya aclıqdan ölmək kimi qəbul etməlidirlər. Buna görə də, onun fikrincə, bazarda seçim azadlığı fərdi azadlıq üçün kifayət qədər konseptualizasiya deyildir.
Greendən sonra gələn L.T. Hobhouse və John A. Hobson, ictimai və siyasi fəlsəfələri baxımından Qrin fikirlərini izlədi. Yeni liberallar dövlətin sosial, iqtisadi və mədəni həyata müdaxiləsi lehinə klassik liberalizmə və laissez-faire anlayışına qarşı çıxdılar. Fərdi azadlığın yalnız əlverişli sosial və iqtisadi şərtlərin olması ilə mümkün ola biləcəyini düşünürdülər. Yoxsulluq, səfalət və cəhalət içində yaşayan bir çox insan azadlığı və fərdi inkişafı qeyri-mümkün etdi. Yeni liberallar bu şərtlərin yalnız güclü, firavan və müdaxiləçi dövlət tərəfindən əlaqələndirilmiş kollektiv fəaliyyət sayəsində yaxşılaşdırıla biləcəyini düşünürdülər. Onların əsas narahatlığı fərdi azadlığın və dövlətin müdaxiləsinin uzlaşması idi. Hobhouse-a görə, əməkdaşlıq və təşkilatçılıq ideyasına söykənən sosializm və fərdilik ideyasına söykənən liberalizm, əksinə deyil, tamamlayıcı idealları təmsil edirdi. Hobson ayrıca məhdud kollektivist təcrübənin zamanla firavanlığı artıracağını və bununla da dövlət müdaxiləsinə ehtiyacı azaldacağını düşünürdü. Müsbət azadlıq yanaşmasının inklüziv bir siyasi prinsip olduğu halda 20-ci əsr mütəfəkkiri Berlinin totalitar potensiala sahib olduğunu da qeyd etdi.
20-ci əsrin ikinci yarısından etibarən Qərbdə hakim siyasi paradiqma olan sosial liberalizmin əsasları qoyuldu. Avropada sosial liberalizm, 1970-ci illərin sonlarına qədər davam edən 'sosial demokratik barışıq' ın təməlində marksist təsir xaricindəki ən vacib fikirdir. Sosial liberalizm, fars olmayan Marksist çağdaş İngilis solundakı kimi təsirli idi.
Yeni Quruluş siyasətinə uyğun olaraq hökumət işsizləri işlə təmin etdi.
Tətbiqi
20-ci əsrdə liberal partiyalar və hökumətlər sosial rifah məsələsini çox vaxt qəti şəkildə müdafiə etdilər. İngiltərədəki rifah halının əsasları Birinci Dünya müharibəsindən əvvəl Asquith liberal hökuməti tərəfindən qoyuldu. Bu hökumət məhdud sağlamlıq və işsizlikdən sığorta sisteminə baxmayaraq pensiya tətbiq etdi. Müasir liberallar William Beveride tərəfindən yazılmış 1942-ci il Beveridj Hesabatına görə İngilislərin dövlət rifah halları ikinci dünya müharibəsindən sonra daha da genişləndi. Bu təcrübə bütün vətəndaşlar üçün hərtərəfli sosial təminat sistemi qurmaq məqsədi daşıyırdı.
ABŞ-da liberal rifah yanaşması 1930-cu illərdə FD Rouzveltin rəhbərliyi altında hazırlanmışdır. Ruzveltin Yeni siyasi xəttinə əsasən işsizlik, qocalar, uşaqlar, dullar və korlar üçün dövlət yardımı həyata keçirildi. Ölümündən sonra siyasəti davam etdirildi. 1960-cı illərdə Con Kennedinin yeni xətt siyasəti və Lyndon Jonson Böyük Cəmiyyət proqramı çərçivəsində ən yüksək səviyyəyə çatdı.
Görkəmli sosial liberal mütəfəkkirlər
Bu siyahı tez-tez sosial liberalizmin təkamülünə mühüm töhfə verən bəzi mühüm alim və siyasətçiləri təqdim edir.
See, for example, Eldon J. Eisenach, "Mill's Reform Liberalism as Tradition and Culture." Political Science Reviewer, no. 24 (1995), pp. 71-146.
The history of European liberalism (1959), Guido De Ruggiero, pp. 155–157
Fauks, Keith. Political Sociology: A Critical Introduction. Edinburgh University Press, 1999, page 73
Adams, Ian (2001). Political Ideology Today (Politics Today). Manchester: Manchester University Press. ISBN 0-7190-6020-6.
Slomp, Hans (2000). European Politics Into the Twenty-First Century: Integration and Division. Westport: Greenwood Publishing Group. ISBN 0-275-96814-6.
Liberalism in Modern Times: Essays in Honour of Jose G. Merquior. Budapest: Central European University Press. 1996. 185866053X.
Hombach, Bodo (2000). The politics of the new centre. Wiley-Blackwell. ISBN 978-0-7456-2460-0.
Women's access to political power in post-communist Europe. Oxford: Oxford University Press. 2003.
Fauks, Keith. Political Sociology: A Critical Introduction. Edinburgh University Press, 1999, pages 71–75
Richardson, pp. 36–37
The Routledge encyclopaedia of philosophy, p.599
Sosyal-Liberal Sentez, Mustafa Erdoğan, Liberal düşünce topluluğu.
↑ Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; adams adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
↑ Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; richardson adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; inclusivedemocracy adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
Şablon:Kitap kaynağı
Şablon:Kitap kaynağı
Avqust 12, 2021
sosial, liberalizm, müasir, liberalizm, islahat, liberalizmi, olaraq, bilinir, fərdi, azadlıq, sosial, ədalət, arasında, tarazlıq, yaratmağı, məqsəd, qoyan, siyasi, ideologiyadır, bazar, iqtisadiyyatı, klassik, liberalizm, kimi, vətəndaş, siyasi, hüquqların, t. Sosial liberalizm muasir liberalizm ve ya islahat liberalizmi olaraq da bilinir 1 ferdi azadliq ve sosial edalet arasinda tarazliq yaratmagi meqsed qoyan siyasi bir ideologiyadir Bazar iqtisadiyyati klassik liberalizm kimi vetendas ve siyasi huquqlarin taninmasi ve azadliqlarin genislenmesi ile uygunlasir bununla yanasi hokumetin qanuni rolunda yoxsulluq sehiyye ve tehsil kimi iqtisadi ve sosial meselelerin yer aldigi fikri movcuddur Sosial liberalizmde cemiyyetin yaxsiligi ferdin azadligi ile olculur 2 Ikinci Dunya Muharibesinden sonra dunyanin bir cox olkesinde sosial liberal ideyalar qebul edildi 3 4 5 6 7 8 Muasir liberallar rifah anlayislarini beraber imkanlar esasinda mudafie etdiler Movcud sosial seraitden ferdler ve qruplar zerer gorerse hokumetin bu zererleri azaltmaq ve ya aradan qaldirmaq ucun sosial vezifeleri var Vetendaslar yasayis tehsil ve is huququ kimi muxtelif rifah ve sosial huquqlara malikdirler Sosial liberallarin fikrince dovlet iqtisadiyyatin idare edilmesinde hec olmasa onun tenzimlenmesinde cavabdeh olmalidir Termin siyasi ve iqtisadi fikirleri bir nece esr boyu suverenliyini qoruyan klassik liberalizmden ferqlenmek ucun istifade olunur 20 ci esrin sonlarina dogru sosial liberalizme reaksiya pul iqtisadi siyasetinin ve dovlet xidmetlerinin problemlerinin azalmasina sebeb olan ekser hallarda neoliberalizm adlandirilan mekteb terefinden gosterildi Ancaq bu reaksiya klassik liberalizme qayitmaqla neticelenmedi Hokumetler sosial xidmetler gostermeye davam edir ve iqtisadi siyaset uzerinde nezareti saxlayirdilar 9 Mundericat 1 Tarixce 2 Tetbiqi 3 Gorkemli sosial liberal mutefekkirler 4 MenbeTarixce Redakte T H Green XIX esrin sonlarina dogru iqtisadi boyumenin azalmasi yoxsulluq suurunun artmasi muasir senaye seherlerinde issizlik ve mutesekkil emeyin tesviqi neticesinde klassik liberalizm prinsipleri subhe altina alinmaga basladi Senayelesme ve laissez faire kapitalizm terefinden yaradilan deyisikliklere ehemiyyetli bir siyasi reaksiya sosial balansdan narahat olan muhafizekarlardan gelse de sonradan sosial deyisiklik deyisiklik ve islahat ucun daha vacib bir guce cevrildi Charles Dickens Tomas Carlyle ve Matthew Arnold kimi bezi Victoria yazicilari sosial edaletsizliyin ilk nufuzlu tenqidcileri oldular 10 John Stuart Mill klassik liberalizmin elementlerini sonunda yeni liberalizm adlandirilacaq seylerle birlesdirerek liberal dusunceye boyuk tohfe verdi Yeni liberallar liberalizmin minus dilini bu cetin sertlerle qarsilasdirmaga calisdilar movcud problemlerin yalniz dovletin daha genis ve mudaxileci anlayisi ile hell olunacagina inanirdilar Ingilis filosofu TH Green in XIX esrin sonlarina dogru gorduyu islere uygun olaraq liberalizmi islah etmeye calisdi Qrin dusundu ki klassik liberalizm terefinden mudafie olunan qazanc ucun nezaretsiz axtaris edaletsizliyin ve yoxsullugun yeni formalarini yaradir Qrin gore ferdlerin tekce ferdi deyil hem de sosial vezifeleri var Menfi azadliq ferdin secim azadligini temin eden xarici mehdudiyyetleri aradan qaldirir menfeetin maksimum artirilmasi missiyasindan mehrum olan is dunyasini nezere alsaq menfi azadliq istismara sebeb ola biler cunki bu mumkun olan en az emek haqqi ile is almaq imkanini esaslandirir Qrinemek muqavilelerinin beraber ve ya pulsuz sexsler arasinda edilmediyini mudafie edir Isegoturenler cox sayda isci ucun calisan iscileri secmek imtiyazina sahibdirler isciler ise isi alternativ olaraq acinacaq ve ya acliqdan olmek kimi qebul etmelidirler Buna gore de onun fikrince bazarda secim azadligi ferdi azadliq ucun kifayet qeder konseptualizasiya deyildir Greenden sonra gelen L T Hobhouse ve John A Hobson ictimai ve siyasi felsefeleri baximindan Qrin fikirlerini izledi Yeni liberallar dovletin sosial iqtisadi ve medeni heyata mudaxilesi lehine klassik liberalizme ve laissez faire anlayisina qarsi cixdilar Ferdi azadligin yalniz elverisli sosial ve iqtisadi sertlerin olmasi ile mumkun ola bileceyini dusunurduler Yoxsulluq sefalet ve cehalet icinde yasayan bir cox insan azadligi ve ferdi inkisafi qeyri mumkun etdi Yeni liberallar bu sertlerin yalniz guclu firavan ve mudaxileci dovlet terefinden elaqelendirilmis kollektiv fealiyyet sayesinde yaxsilasdirila bileceyini dusunurduler 11 Onlarin esas narahatligi ferdi azadligin ve dovletin mudaxilesinin uzlasmasi idi Hobhouse a gore emekdasliq ve teskilatciliq ideyasina soykenen sosializm ve ferdilik ideyasina soykenen liberalizm eksine deyil tamamlayici ideallari temsil edirdi Hobson ayrica mehdud kollektivist tecrubenin zamanla firavanligi artiracagini ve bununla da dovlet mudaxilesine ehtiyaci azaldacagini dusunurdu Musbet azadliq yanasmasinin inkluziv bir siyasi prinsip oldugu halda 20 ci esr mutefekkiri Berlinin totalitar potensiala sahib oldugunu da qeyd etdi 20 ci esrin ikinci yarisindan etibaren Qerbde hakim siyasi paradiqma olan sosial liberalizmin esaslari qoyuldu Avropada sosial liberalizm 1970 ci illerin sonlarina qeder davam eden sosial demokratik barisiq in temelinde marksist tesir xaricindeki en vacib fikirdir Sosial liberalizm fars olmayan Marksist cagdas Ingilis solundaki kimi tesirli idi 12 Yeni Qurulus siyasetine uygun olaraq hokumet issizleri isle temin etdi Tetbiqi Redakte20 ci esrde liberal partiyalar ve hokumetler sosial rifah meselesini cox vaxt qeti sekilde mudafie etdiler Ingilteredeki rifah halinin esaslari Birinci Dunya muharibesinden evvel Asquith liberal hokumeti terefinden qoyuldu Bu hokumet mehdud saglamliq ve issizlikden sigorta sistemine baxmayaraq pensiya tetbiq etdi Muasir liberallar William Beveride terefinden yazilmis 1942 ci il Beveridj Hesabatina gore Ingilislerin dovlet rifah hallari ikinci dunya muharibesinden sonra daha da genislendi Bu tecrube butun vetendaslar ucun herterefli sosial teminat sistemi qurmaq meqsedi dasiyirdi ABS da liberal rifah yanasmasi 1930 cu illerde FD Rouzveltin rehberliyi altinda hazirlanmisdir Ruzveltin Yeni siyasi xettine esasen issizlik qocalar usaqlar dullar ve korlar ucun dovlet yardimi heyata kecirildi Olumunden sonra siyaseti davam etdirildi 1960 ci illerde Con Kennedinin yeni xett siyaseti ve Lyndon Jonson Boyuk Cemiyyet proqrami cercivesinde en yuksek seviyyeye catdi Gorkemli sosial liberal mutefekkirler RedakteBu siyahi tez tez sosial liberalizmin tekamulune muhum tohfe veren bezi muhum alim ve siyasetcileri teqdim edir Jeremy Bentham 13 1748 1832 John Stuart Mill 13 14 15 16 1806 1873 Thomas Hill Green 13 14 17 18 19 1836 1882 Lester Frank Ward 1841 1913 Lujo Brentano 14 1844 1931 Bernard Bosanquet 18 1848 1923 Woodrow Wilson 20 1856 1924 Emile Durkheim 21 22 23 1858 1917 John Atkinson Hobson 13 17 18 19 1858 1940 John Dewey 13 20 1859 1952 Friedrich Naumann 24 25 26 1860 1919 Gerhart von Schulze Gavernitz 14 1864 1943 Leonard Trelawny Hobhouse 13 14 17 18 19 1864 1929 William Beveridge 13 17 1879 1963 Hans Kelsen 20 1881 1973 John Maynard Keynes 13 17 20 1883 1946 Lester B Pearson 1897 1972 Bertil Ohlin 27 28 1899 1979 Piero Gobetti 16 1901 1926 Karl Popper 1902 1994 Guido Calogero 16 1904 1986 Isaiah Berlin 20 1909 1997 Norberto Bobbio 16 20 1909 2004 Miguel Reale 29 30 1910 2005 John Rawls 13 15 31 32 1921 2002 Don Chipp 33 1925 2006 Karl Hermann Flach 34 1929 1973 Vlado Gotovac 35 1930 2000 Richard Rorty 36 1931 2007 Ronald Dworkin 15 16 32 1931 2013 Amartya Sen 15 37 38 1933 Jose G Merquior 20 39 1941 1991 Bruce Ackerman 15 32 1943 Martha Nussbaum 37 1947 Paul Krugman 40 1953 Dirk Verhofstadt 37 1955 Menbe Redakte See for example Eldon J Eisenach Mill s Reform Liberalism as Tradition and Culture Political Science Reviewer no 24 1995 pp 71 146 The history of European liberalism 1959 Guido De Ruggiero pp 155 157 Fauks Keith Political Sociology A Critical Introduction Edinburgh University Press 1999 page 73 Adams Ian 2001 Political Ideology Today Politics Today Manchester Manchester University Press ISBN 0 7190 6020 6 Slomp Hans 2000 European Politics Into the Twenty First Century Integration and Division Westport Greenwood Publishing Group ISBN 0 275 96814 6 Liberalism in Modern Times Essays in Honour of Jose G Merquior Budapest Central European University Press 1996 185866053X Hombach Bodo 2000 The politics of the new centre Wiley Blackwell ISBN 978 0 7456 2460 0 Women s access to political power in post communist Europe Oxford Oxford University Press 2003 Fauks Keith Political Sociology A Critical Introduction Edinburgh University Press 1999 pages 71 75 Richardson pp 36 37 The Routledge encyclopaedia of philosophy p 599 Sosyal Liberal Sentez Mustafa Erdogan Liberal dusunce toplulugu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi adams adli istinad ucun metn gosterilmeyib 1 2 3 4 5 Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi richardson adli istinad ucun metn gosterilmeyib 1 2 3 4 5 http diarioeconomico sapo pt edicion diarioeconomico opinion columnistas pt desarrollo 1123500 html bare url missing title parameter ignored parameter ignored parameter ignored parameter ignored parameter ignored parameter ignored parameter ignored parameter ignored 1 2 3 4 5 Sablon Kitap kaynagi 1 2 3 4 5 Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi liberalhistory adli istinad ucun metn gosterilmeyib 1 2 3 4 Sablon Kitap kaynagi 1 2 3 James Hobson 2016 03 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 Mayis 2008 1 2 3 4 5 6 7 Sablon Kitap kaynagi Sablon Kitap kaynagi Sablon Kitap kaynagi Sablon Kitap kaynagi Sablon Kitap kaynagi Sablon Kitap kaynagi Sablon Kitap kaynagi Sablon Kitap kaynagi Sablon Kitap kaynagi http www usp br jorusp bare url missing title parameter ignored parameter ignored parameter ignored parameter ignored parameter ignored parameter ignored parameter ignored parameter ignored Sablon Kitap kaynagi Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi liberalhistory2 adli istinad ucun metn gosterilmeyib 1 2 3 Sablon Kitap kaynagi Paul Aron The Third Team A brief history of the Australian Democrats after 30 years PDF 2012 03 19 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 Nisan 2009 parameter ignored parameter ignored parameter ignored parameter ignored Sablon Kitap kaynagi Sablon Kitap kaynagi Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi rodriguez adli istinad ucun metn gosterilmeyib 1 2 3 Liberalism is the best Cure for Poverty 2016 03 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 Agustos 2008 parameter ignored parameter ignored Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi inclusivedemocracy adli istinad ucun metn gosterilmeyib Sablon Kitap kaynagi Sablon Kitap kaynagiMenbe https az wikipedia org w index php title Sosial liberalizm amp oldid 5950240, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
