fbpx
Wikipedia

Epoksidlər

Epoksidlər — üçüzvlü oksidlər (oksiranlar) α-oksidlərdir.

Quruluşu və tətbiqi

 
Ümumi quruluşu

Üzvi tsiklik birləşmələrdə karbon tsiklində sadə efir qrupu olur. Üçüzvlü heterotsiklik birləşmələr-epoksidlərin ən mühüm nümayəndəsidir. Epoksidlər-yüksək reaksiyagirmə qabiliyyətinə malik olan üzvi maddələr olub yumuşaq şəraitdə ən müxtəlif maddələrlə reaksiyaya girirlər. Buna görə epoksidlər əsasında maraqlı və praktik əhəmiyyət kəsb edən ən müxtəlif və rəngarəng maddələr almaq olur. Bunlar əsasında sənayedə səthi-aktiv maddələr, müxtəluif növ plastik kütlələr və sintetik liflər, yapışqanlar, raket yanacağı üçün komponentlər alınır.

Epoksidlərin alınması

  • Etilenin hava oksigeni ilə oksidləşdirilməsi

Bu etilen oksidin sənayedə alınma metodudur. Prosesi müxtəlif daşıyıcılar üzərinə hopdurulmuş (silikagel, alüminium oksidi) gümüş metalının iştirakı ilə 200...300 0 C

və 5...25 atm. təzyiqdə aparırlar.

  • Olefinlərin peroksidlərlə və ya perturşularla oksidləşdirilməsi

Bu reaksiya onu ilk dəfə kəşf etmiş Prilejayevin adı ilə bağlıdır.

 
  • Halogenhidrinlərin dehidrogenhalogenləşdirilməsi

Birinci mərhələdə propilenxlorhidrin alınır, sonra isə qələvi ilə hidrolizə uğradılır

 
 

Kimyəvi xassələri

Epoksidlərin yüksək reaksiyagirmə qabiliyyəti üçüzvlü həlqənin gərginliyi ilə bağlıdır. σ-rabitəli orbitlərin bir-birini ötürməsi atom nüvələrini birləşdirən bir xətt üzrə deyil, müəyyən bucaq altında baş verdiyindən, rabitə daha davamsız olur və həlqə turşuların, qələvilərin, temperaturun təsirindən asanlıqla qırılır.

  • Turşularla kataliz olunan reaksiyalar

Sadə efirlər kimi epoksidlər də, oksigenin sərbəst elektronları hesabına protonlaşa bilir və nukleofili asanlıqla birləşdirir.

  • Əsaslarla kataliz olunan reaksiyalar.

Reaksiya turş katalizdə olduğu kimi eyni mahiyyət (nukleofil əvəzetmə) kəsb edir. Əgər birinci halda turşu (daha doğrusu proton) epoksidin elektrofilliyini artırırsa, bu halda reagentlərin-spirt, fenol, ammonyak, aminlərin nukleofilliyi artır.

  • Epoksidlərin termiki izomerləşdirilməsi
  • Qrinyar reaktivi ilə qarşılıqlı təsiri

İstinadlar

  1. S.F.Qarayev, U.B.İmaşev, G.M.Talıbov "Üzvi kimya", Bakı-2003.

epoksidlər, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, üçüzvlü, oksidlər, oksiranlar, oksidlərdir, mündəricat, quruluşu, tətbiqi, alınması, kimyəvi, xassələri, istinadlarquruluşu, tə. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Epoksidler ucuzvlu oksidler oksiranlar a oksidlerdir 1 Mundericat 1 Qurulusu ve tetbiqi 2 Epoksidlerin alinmasi 3 Kimyevi xasseleri 4 IstinadlarQurulusu ve tetbiqi Redakte Umumi qurulusu Uzvi tsiklik birlesmelerde karbon tsiklinde sade efir qrupu olur Ucuzvlu heterotsiklik birlesmeler epoksidlerin en muhum numayendesidir Epoksidler yuksek reaksiyagirme qabiliyyetine malik olan uzvi maddeler olub yumusaq seraitde en muxtelif maddelerle reaksiyaya girirler Buna gore epoksidler esasinda maraqli ve praktik ehemiyyet kesb eden en muxtelif ve rengareng maddeler almaq olur Bunlar esasinda senayede sethi aktiv maddeler muxteluif nov plastik kutleler ve sintetik lifler yapisqanlar raket yanacagi ucun komponentler alinir Epoksidlerin alinmasi RedakteEtilenin hava oksigeni ile oksidlesdirilmesiBu etilen oksidin senayede alinma metodudur Prosesi muxtelif dasiyicilar uzerine hopdurulmus silikagel aluminium oksidi gumus metalinin istiraki ile 200 300 0 Cve 5 25 atm tezyiqde aparirlar Olefinlerin peroksidlerle ve ya pertursularla oksidlesdirilmesiBu reaksiya onu ilk defe kesf etmis Prilejayevin adi ile baglidir Halogenhidrinlerin dehidrogenhalogenlesdirilmesiBirinci merhelede propilenxlorhidrin alinir sonra ise qelevi ile hidrolize ugradilir Kimyevi xasseleri RedakteEpoksidlerin yuksek reaksiyagirme qabiliyyeti ucuzvlu helqenin gerginliyi ile baglidir s rabiteli orbitlerin bir birini oturmesi atom nuvelerini birlesdiren bir xett uzre deyil mueyyen bucaq altinda bas verdiyinden rabite daha davamsiz olur ve helqe tursularin qelevilerin temperaturun tesirinden asanliqla qirilir Tursularla kataliz olunan reaksiyalarSade efirler kimi epoksidler de oksigenin serbest elektronlari hesabina protonlasa bilir ve nukleofili asanliqla birlesdirir Esaslarla kataliz olunan reaksiyalar Reaksiya turs katalizde oldugu kimi eyni mahiyyet nukleofil evezetme kesb edir Eger birinci halda tursu daha dogrusu proton epoksidin elektrofilliyini artirirsa bu halda reagentlerin spirt fenol ammonyak aminlerin nukleofilliyi artir Epoksidlerin termiki izomerlesdirilmesi Qrinyar reaktivi ile qarsiliqli tesiriIstinadlar Redakte S F Qarayev U B Imasev G M Talibov Uzvi kimya Baki 2003 Menbe https az wikipedia org w index php title Epoksidler amp oldid 5116040, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.