Ziya-ül Mülk körpüsü — Naxçıvan Muxtar RespublikasınınAraz çayı üzərində tarixi-memarlıq abidəsi. Culfa yaxınlığında, Araz çayının dağın ətəyinə toxunaraq, burulğan halda döndüyü yerdə yonulmuş daşdan inşa olunmuşdur.
Körpünün salınması ilə hazırda xarabaları qalmış qədim şəhərin böyük İpək yolu üzərində mühüm mərkəz kimi əhəmiyyəti artmışdır. Olduqca möhkəm, son dərəcə hamar və gözəl görünüşə malik körpünün iki yüksək və geniş tağı olmuşdur.
Onlardan birinin eni 60 arşın (gəz), digərinin eni isə 55 arşın idi. Xeyli hündür olan körpünün hər iki tərəfində daşdan darvaza var idi. Tağlardan birinin altından karvansaray kimi istifadə edilirdi.
Körpünün salınma texnikası mahir mühəndisləri də heyran qoyurdu. Hazırda Ziya-ül Mülk körpüsünün yalnız 5 dayağı qalmışdır. Birinci istisna olmaqla, bütün dayaqlar pis vəziyyətdədir. Bunlar üzlüyü tökülmüş çay daşı hörgüsü qalıqlarıdır. Salamat qalmış sahil dayağının suya baxan səthində 4 sıra dairəvi boşluqları olan körpü tağının dabanı görünür. Güman ki, onlar hörgünün içinə qoyulmuş ağac bağlayıcıların yuvalarıdır. Belə oyuqlar digər dayaqların qalıqlarında da vardır. Körpü dayağının çaya baxan tərəfində nazik və hündür arakəsmələrlə 3 hissəyə bölünmüş geniş qapı yeri qalmışdır. Çayın içindəki ikinci dayaqda da 3 hissəli bölgünün izləri müşahidə olunur. Sahil dayağının dağa uzanan divar qalıqları orta əsr tarixçisi Şərəfəddin Əli Yəzdinin təsvir etdiyi karvansarayın xarabalıqlarıdır.
Körpünün tikintisi üçün əsas in şaat materialı kimi əhəng məhlulundan və qırmızımtıl qumdaşından istifadə edilmişdir. Tikinti massivinin müxtəlif hissələrində bu dövr üçün səciyyəvi olan dördkünc kərpic hörgüsü müşa hidə olunur. Əmir Teymur1386-cı ildə Mərənd və Zər dərəsi istiqamətindən Naxçıvana gələrkən Ziya-ül Mülk körpüsündən keçmişdir. Xarabalıqları xalq arasında "İsgəndər körpüsü" adı ilə də tanınır. XIV əsr tarixçisi Həmdullah Qəzvininin "Nüzhət əl-qülub" ("Qəl blərin əyləncəsi") əsərində verdiyi məlumata görə, körpünü Ziya-ül Mülk Naxçıvani (həyat və fəaliyyəti haqqında hələlik məlumat yoxdur) tikdirmişdir.
Ədəbiyyat
Şərəfəddin Əli Yəzdi, Azərbaycan tarixinə dair seçmələr (fars dilindən tərcümə, ön söz və izahlar V. Z. Piriyevindir). Bakı: 1996;
Salamzadə Ə.V., Məmmədzadə K.M. Araz boyu abidələr. Bakı: 1979;
Salamzadə Ə.V., Məmmədzadə K.M. Azərbaycan memarlığının Naxçıvan məktəbi abidələri. Bakı: 1985.
Mənbə
Naxçıvan abidələri ensiklopediyası. Naxçıvan: 2008, səh.489 (azərb.)
Avqust 07, 2021
ziya, mülk, körpüsü, naxçıvan, muxtar, respublikasının, araz, çayı, üzərində, tarixi, memarlıq, abidəsi, culfa, yaxınlığında, araz, çayının, dağın, ətəyinə, toxunaraq, burulğan, halda, döndüyü, yerdə, yonulmuş, daşdan, inşa, olunmuşdur, ölkə, azərbaycan, azərb. Ziya ul Mulk korpusu Naxcivan Muxtar Respublikasinin Araz cayi uzerinde tarixi memarliq abidesi Culfa yaxinliginda Araz cayinin dagin eteyine toxunaraq burulgan halda donduyu yerde yonulmus dasdan insa olunmusdur Ziya ul Mulk korpusuOlke Azerbaycan AzerbaycanSeher NaxcivanYerlesir CulfaUslubu Naxcivan memarliq mektebiVeziyyeti fealiyyet gosterirEhemiyyetiYerli ehemiyyetliZiya ul Mulk korpusuKorpunun salinmasi ile hazirda xarabalari qalmis qedim seherin boyuk Ipek yolu uzerinde muhum merkez kimi ehemiyyeti artmisdir Olduqca mohkem son derece hamar ve gozel gorunuse malik korpunun iki yuksek ve genis tagi olmusdur Onlardan birinin eni 60 arsin gez digerinin eni ise 55 arsin idi Xeyli hundur olan korpunun her iki terefinde dasdan darvaza var idi Taglardan birinin altindan karvansaray kimi istifade edilirdi Korpunun salinma texnikasi mahir muhendisleri de heyran qoyurdu Hazirda Ziya ul Mulk korpusunun yalniz 5 dayagi qalmisdir Birinci istisna olmaqla butun dayaqlar pis veziyyetdedir Bunlar uzluyu tokulmus cay dasi horgusu qaliqlaridir Salamat qalmis sahil dayaginin suya baxan sethinde 4 sira dairevi bosluqlari olan korpu taginin dabani gorunur Guman ki onlar horgunun icine qoyulmus agac baglayicilarin yuvalaridir Bele oyuqlar diger dayaqlarin qaliqlarinda da vardir Korpu dayaginin caya baxan terefinde nazik ve hundur arakesmelerle 3 hisseye bolunmus genis qapi yeri qalmisdir Cayin icindeki ikinci dayaqda da 3 hisseli bolgunun izleri musahide olunur Sahil dayaginin daga uzanan divar qaliqlari orta esr tarixcisi Serefeddin Eli Yezdinin tesvir etdiyi karvansarayin xarabaliqlaridir Korpunun tikintisi ucun esas in saat materiali kimi eheng mehlulundan ve qirmizimtil qumdasindan istifade edilmisdir Tikinti massivinin muxtelif hisselerinde bu dovr ucun seciyyevi olan dordkunc kerpic horgusu musa hide olunur Emir Teymur 1386 ci ilde Merend ve Zer deresi istiqametinden Naxcivana gelerken Ziya ul Mulk korpusunden kecmisdir Xarabaliqlari xalq arasinda Isgender korpusu adi ile de taninir XIV esr tarixcisi Hemdullah Qezvininin Nuzhet el qulub Qel blerin eylencesi eserinde verdiyi melumata gore korpunu Ziya ul Mulk Naxcivani heyat ve fealiyyeti haqqinda helelik melumat yoxdur tikdirmisdir Edebiyyat RedakteSerefeddin Eli Yezdi Azerbaycan tarixine dair secmeler fars dilinden tercume on soz ve izahlar V Z Piriyevindir Baki 1996 Salamzade E V Memmedzade K M Araz boyu abideler Baki 1979 Salamzade E V Memmedzade K M Azerbaycan memarliginin Naxcivan mektebi abideleri Baki 1985 Menbe RedakteNaxcivan abideleri ensiklopediyasi Naxcivan 2008 seh 489 azerb Menbe https az wikipedia org w index php title Ziya ul Mulk korpusu amp oldid 5391600, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}