Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zaida, KV 344, (alm. Zaïde Zaide) — İohann Andreas Schachtner-in librettosunda V. A. Motsartın yarımçıq qalmış opera — singspieli ; 1780-ci ildə bəstələnmişdir.
| Zaida | |
|---|---|
| Zaïde | |
| Bəstəkar | Volfqanq Amadey Motsart |
| Librettoçu | İohann Andreas Schachtner |
| Dili | Almanca |
| Janr | Zinqşpil |
| Pərdə | 2 pərdə |
| İlk səhnələşdirmə | 27 yanvar 1866 Frankfurt |
| Aid olduğu silsilə | Volfqanq Amadey Motsartın operalarının siyahısı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Yaradılma tarixi
1778-ci ildə İmperator II İosif komik operanın qurulmasına sifariş verir. Motsart 1779-cu ildə opera üzərində işləməyə başlamış, lakin tezliklə "İdomen" operasının bəstələnməsinə daha çox diqqət yetirmək üçün fikrindən daşınmış və bir daha bu işə qayıtmamışdır. Tezliklə partitura yoxa çıxır və 1799-cu ildə Motsartın dul qalmış arvadı Konstans tərəfindən fraqmentlər yenidən tapılır.
Finalı İ. A. Andre tərəfindən tamamlanan operanın premyerası 27 yanvar 1866-cı ildə Frankfurtda baş tutur.
İştirak edənlər
- Zaida — Soprano
- Qomats — tenor
- Allazim — bas
- Sultan Süleyman — tenor
- Osmin — bas
- Zaram, gözətçilərin kapitanı — danışıq rolu
- Dörd qul — Tenorlar
Tezis
Hadisə XVI əsrdə Türkiyədə baş verir.
Sultan Süleymanın xristian əsiri Zaida Süleymanın köləsinə aşiq olur. Bu isə Sultanın qəzəbnə və qısqanclığına səbəb olur. Allazimin köməyi ilə qaçmağa çalışsalar da, heç bir nəticə vermir. Aşiqlər ölümə məhkum olunurlar. Ancaq bir neçə il əvvəl sultanı ölümdən xilas etmiş Allazim bağışlanır və sevgililərə də mərhəmət diləyir … Bununla da opera pozulur.
Musiqi nömrələri
"Zaida" özündə yazıldığı dövr üçün nadir olan komik opera və opera-seriyanın elementlərini ehtiva edir; Bundan əlavə, "Zaida" Motsartın musiqi ilə müşayiət olunan melodram - dramatik monoloqun yer aldığı yeganə əsərdi.
Bəlkə də bu operadan məlum olan yeganə nömrə Zaidanın "Ruhe sanft, Leben mein hold" adlı ariyasıdır.
Acte 1
- 1. Brüder, lasst uns lustig sein — qul xoru
- 2. Melodrama
- 3. Ruhe sanft, Mein holdes Leben — Zayed Aria
- 4. Rase, Schicksal — Gomats Aria
- 5. Meine Seele hüpft vor Freuden — Zayed və Gomacın duası
- 6. Herr und Freund, wie dank ich dir! — Aria Gomats
- 7. Nur mutiq, meni Herze — Allazim
- 8. Ey selige Wonne! — Zayed, Gomac və Allazimin Terceti
Acte 2
- 9. Melodrama və Der stolze Löw 'lässt sich zwar zähmen — Soliman'ın ariyası
- 10. Wer hungrig bei der Tafel sitzt — Osmin ariyası
- 11. Ich bin so bös als bağırsaq — Zoliman'ın ariyası
- 12. Trostlos schluchzet Philomele — Zayed Aria
- 13. Pələng! Nəm nur ölür — Zayedin Aria
- 14. Ihr Mächtigen seht ungerührt — Allazim Aria
- 15. Freundin! stille deine Tränen — Qomac, Zoliman, Allazim və Zayed dördlüyü
Seçilmiş discoqrafiya
XVIII əsrin sonlarında operada Şərq motivi
Türklər Avropa səhnəsində XVII əsrdə meydana çıxdı. Türk sultanının nümayəndə heyətinin fransız kralı XIV Lüdovikin sarayına gəlişindən sonra Moliere və Lullynin "analar"adlı məşhur səhnəsi olan balet-komediya ərsəyə gəldi. XVIII-ci əsrdə, "xilas operaları" (dramatik intriqa və gözlənilmədən xoşbəxt finalı olan) dəbə mindi . Hadisə bir qayda olaraq, sevgilisi tərəfindən xilas edilən bir xristian qadın əsirinin düşdüyü Sultan Hərəmxanalarında baş verirdi. Eyni zamanda, Fransız maarifçilərinin ruhunda Avropanın "korlanmış" sivilizasiyası (Aşiqin şəxsində) və "vəhşi", lakin təbii zadəganlıq (Türk Sultan, Paşa və s. surətində) ziddiyyət təşkil edirdi. Beləliklə, 1735-ci ildə Jean-Philippe Rameaunun "Hindistanın zərifləri" operasında səxavətli türk düşməninin cinayətlərini bağışlayır və sevdiyi şəxsi ona geri qaytarır. 1777-ci ildə Maykl Haydnın Volterin povesti əsasında hazırlanmış Zaida operası Salzburqda təqdim edildi, 1782-ci ildə isə Motsartın özü tərəfindən " Seragliodan qaçırma " operasını yazıldı və səhnələşdirildi. Rusiya imperatoru II Yekaterinanın saray bəstəkarı Vasiliy Paşkeviç bənzər bir süjet üzərində bəstələmişdir. Onun "Tunis Paşa" operası 1783-cü ildə bəstələnmiş, lakin musiqisi günümüzə qədər gəlib çatmamışdır.
Qeydlər
- Речь идёт об изображении турок времён рассвета в XVI–XVII веках.
İstinadlar
- Musiqi hesabı
Biblioqrafiya
- Christoph Yew. The Turk on the Opera Stage: A History of a Musical Cliché. GRIN Verlag. 2010.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zaida KV 344 alm Zaide Zaide Iohann Andreas Schachtner in librettosunda V A Motsartin yarimciq qalmis opera singspieli 1780 ci ilde bestelenmisdir ZaidaZaideBestekar Volfqanq Amadey MotsartLibrettocu Iohann Andreas SchachtnerDili AlmancaJanr ZinqspilPerde 2 perdeIlk sehnelesdirme 27 yanvar 1866 FrankfurtAid oldugu silsile Volfqanq Amadey Motsartin operalarinin siyahisi Vikianbarda elaqeli mediafayllarYaradilma tarixi1778 ci ilde Imperator II Iosif komik operanin qurulmasina sifaris verir Motsart 1779 cu ilde opera uzerinde islemeye baslamis lakin tezlikle Idomen operasinin bestelenmesine daha cox diqqet yetirmek ucun fikrinden dasinmis ve bir daha bu ise qayitmamisdir Tezlikle partitura yoxa cixir ve 1799 cu ilde Motsartin dul qalmis arvadi Konstans terefinden fraqmentler yeniden tapilir Finali I A Andre terefinden tamamlanan operanin premyerasi 27 yanvar 1866 ci ilde Frankfurtda bas tutur Istirak edenlerZaida Soprano Qomats tenor Allazim bas Sultan Suleyman tenor Osmin bas Zaram gozetcilerin kapitani danisiq rolu Dord qul TenorlarTezisHadise XVI esrde Turkiyede bas verir Sultan Suleymanin xristian esiri Zaida Suleymanin kolesine asiq olur Bu ise Sultanin qezebne ve qisqancligina sebeb olur Allazimin komeyi ile qacmaga calissalar da hec bir netice vermir Asiqler olume mehkum olunurlar Ancaq bir nece il evvel sultani olumden xilas etmis Allazim bagislanir ve sevgililere de merhemet dileyir Bununla da opera pozulur Musiqi nomreleri Zaida ozunde yazildigi dovr ucun nadir olan komik opera ve opera seriyanin elementlerini ehtiva edir Bundan elave Zaida Motsartin musiqi ile musayiet olunan melodram dramatik monoloqun yer aldigi yegane eserdi Belke de bu operadan melum olan yegane nomre Zaidanin Ruhe sanft Leben mein hold adli ariyasidir Acte 1 1 Bruder lasst uns lustig sein qul xoru 2 Melodrama 3 Ruhe sanft Mein holdes Leben Zayed Aria 4 Rase Schicksal Gomats Aria 5 Meine Seele hupft vor Freuden Zayed ve Gomacin duasi 6 Herr und Freund wie dank ich dir Aria Gomats 7 Nur mutiq meni Herze Allazim 8 Ey selige Wonne Zayed Gomac ve Allazimin Terceti Acte 2 9 Melodrama ve Der stolze Low lasst sich zwar zahmen Soliman in ariyasi 10 Wer hungrig bei der Tafel sitzt Osmin ariyasi 11 Ich bin so bos als bagirsaq Zoliman in ariyasi 12 Trostlos schluchzet Philomele Zayed Aria 13 Peleng Nem nur olur Zayedin Aria 14 Ihr Machtigen seht ungeruhrt Allazim Aria 15 Freundin stille deine Tranen Qomac Zoliman Allazim ve Zayed dordluyuSecilmis discoqrafiya2006 Nikolaus Arnoncourt Concentus Musicus Orkestri Vyana Florian Bosch Anton Scharinger Diana Damrau Michael Schade Rudolf Schushing 2004 Paul Goodwin Erken Musiqi Orkestri Akademiyasi London Olaf Bar Lynn Dawson Hans Peter Blochwitz Herbert Lippert XVIII esrin sonlarinda operada Serq motiviTurkler Avropa sehnesinde XVII esrde meydana cixdi Turk sultaninin numayende heyetinin fransiz krali XIV Ludovikin sarayina gelisinden sonra Moliere ve Lullynin analar adli meshur sehnesi olan balet komediya erseye geldi XVIII ci esrde xilas operalari dramatik intriqa ve gozlenilmeden xosbext finali olan debe mindi Hadise bir qayda olaraq sevgilisi terefinden xilas edilen bir xristian qadin esirinin dusduyu Sultan Heremxanalarinda bas verirdi Eyni zamanda Fransiz maarifcilerinin ruhunda Avropanin korlanmis sivilizasiyasi Asiqin sexsinde ve vehsi lakin tebii zadeganliq Turk Sultan Pasa ve s suretinde ziddiyyet teskil edirdi Belelikle 1735 ci ilde Jean Philippe Rameaunun Hindistanin zerifleri operasinda sexavetli turk dusmeninin cinayetlerini bagislayir ve sevdiyi sexsi ona geri qaytarir 1777 ci ilde Maykl Haydnin Volterin povesti esasinda hazirlanmis Zaida operasi Salzburqda teqdim edildi 1782 ci ilde ise Motsartin ozu terefinden Seragliodan qacirma operasini yazildi ve sehnelesdirildi Rusiya imperatoru II Yekaterinanin saray bestekari Vasiliy Paskevic benzer bir sujet uzerinde bestelemisdir Onun Tunis Pasa operasi 1783 cu ilde bestelenmis lakin musiqisi gunumuze qeder gelib catmamisdir QeydlerRech idyot ob izobrazhenii turok vremyon rassveta v XVI XVII vekah IstinadlarMusiqi hesabiBiblioqrafiyaChristoph Yew The Turk on the Opera Stage A History of a Musical Cliche GRIN Verlag 2010