Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Yeni Cümə məscidi və ya Hagiya Yevgeniya kilsəsi Trabzonun Yeni Cümə məhəlləsində yerləşən tarixi bina. Keçmişdə kilsə və məscid kimi istifadə olunmuş tikilidən bu gün məscid kimi istifadə olunur.
| islam | |
| Yeni Cümə məscidi | |
|---|---|
| yun. Hagios Evgenios | |
 | |
 | |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Türkiyə |
| Şəhər | Trabzon |
| Yeri | Ortahisar |
| Ünvanı | Yeni Cümə məhəlləsi |
| Memarlıq | |
| Üslubu | Bizans memarlığı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1461-ci ildə Fateh Sultan Mehmed tərəfindən ələ keçirilən Trabzonda, bir çox kilsə kimi Hagiya Yevgeniya kilsəsi də, məscidə çevrildi.
Tarixi
Kilsə Diokletian dövründə Trabzonda gedən döyüşdə şəhid olan, şəhərin xilaskarı və himayədarı sayılan Yevgeniyaya ithaf edilib. Kilsənin tikilmə tarixi dəqiq məlum deyil. Jan Olof Rosenqvist Minthrion (indiki Boztəpə) dağındakı kilsə və divarlar içərisindəki metoxion (monastırın peyk-kasid kilsəsi) ilə əlaqəli bir tikilini təsvir edir. Monastırın ən azı IX əsrdə mövcud olduğuna dair sübutlar var. 1346-cı ildə yazılmış tipikonda monastır icmasının həyatından bəhs edilir.
1461-ci ildə şəhər Osmanlı imperiyası tərəfindən fəth edildikdən sonra II Mehmed burada ilk namazını qılmış və binaya Yeni Cümə adı verilmiş, kilsə məscidə çevrilmiş, şimal girişinə minarə əlavə edilmişdir.
İnşası
Tədqiqatçılar bu binanın çarpaz planla tikilmiş bazilika olduğunu ehtimal edirlər. Divarlar relyef xaçlarla və xaricdən bitki ornamentləri ilə bəzədilmişdir. Binanın quruluşu üç nefli və üç apsisdən ibarətdir. 1291-ci ilə aid kitabə də mövcuddur. Ortadakı apsis daxili tərəfdən dairəvi, xaricdən isə beşbucaqlıdır. Bu bölmədə qartal və göyərçin relyeflərindən də istifadə edilib. Digər apsislərdə isə daxildən at nalı formaları, xaricdən isə dairəvi xətlər vardır. Yan neflər isə tağlarla örtülmüşdür.
Qalereya
-
Məscidin xaricdən görünüşü -
Məscidin daxili -
Xarici divardakı motiv -
Xarici divardakı dekor
İstinadlar
- Jan Olof Rosenqvist, The Hagiographic Dossier of St Eugenios of Trebizond in Codex Athous Dionysiou 154 (Uppsala: University Press, 1996), pp. 81-85
- William Miller, Trebizond: The last Greek Empire of the Byzantine Era: 1204-1461, 1926 (Chicago: Argonaut, 1969), p.104
- "Trabzon camileri". Karalahana.com. 2011-10-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-10-29.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yeni Cume mescidi ve ya Hagiya Yevgeniya kilsesi Trabzonun Yeni Cume mehellesinde yerlesen tarixi bina Kecmisde kilse ve mescid kimi istifade olunmus tikiliden bu gun mescid kimi istifade olunur islamYeni Cume mescidiyun Hagios EvgeniosYerlesmesiOlke TurkiyeSeher TrabzonYeri OrtahisarUnvani Yeni Cume mehellesiMemarliqUslubu Bizans memarligi Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1461 ci ilde Fateh Sultan Mehmed terefinden ele kecirilen Trabzonda bir cox kilse kimi Hagiya Yevgeniya kilsesi de mescide cevrildi TarixiKilse Diokletian dovrunde Trabzonda geden doyusde sehid olan seherin xilaskari ve himayedari sayilan Yevgeniyaya ithaf edilib Kilsenin tikilme tarixi deqiq melum deyil Jan Olof Rosenqvist Minthrion indiki Boztepe dagindaki kilse ve divarlar icerisindeki metoxion monastirin peyk kasid kilsesi ile elaqeli bir tikilini tesvir edir Monastirin en azi IX esrde movcud olduguna dair subutlar var 1346 ci ilde yazilmis tipikonda monastir icmasinin heyatindan behs edilir 1461 ci ilde seher Osmanli imperiyasi terefinden feth edildikden sonra II Mehmed burada ilk namazini qilmis ve binaya Yeni Cume adi verilmis kilse mescide cevrilmis simal girisine minare elave edilmisdir InsasiTedqiqatcilar bu binanin carpaz planla tikilmis bazilika oldugunu ehtimal edirler Divarlar relyef xaclarla ve xaricden bitki ornamentleri ile bezedilmisdir Binanin qurulusu uc nefli ve uc apsisden ibaretdir 1291 ci ile aid kitabe de movcuddur Ortadaki apsis daxili terefden dairevi xaricden ise besbucaqlidir Bu bolmede qartal ve goyercin relyeflerinden de istifade edilib Diger apsislerde ise daxilden at nali formalari xaricden ise dairevi xetler vardir Yan nefler ise taglarla ortulmusdur QalereyaMescidin xaricden gorunusu Mescidin daxili Xarici divardaki motiv Xarici divardaki dekorIstinadlarJan Olof Rosenqvist The Hagiographic Dossier of St Eugenios of Trebizond in Codex Athous Dionysiou 154 Uppsala University Press 1996 pp 81 85 William Miller Trebizond The last Greek Empire of the Byzantine Era 1204 1461 1926 Chicago Argonaut 1969 p 104 Trabzon camileri Karalahana com 2011 10 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 10 29 Vikianbarda Yeni Cume mescidi ile elaqeli mediafayllar var