Yay dombalanı (Elmi adı - Tuber aestivum) — IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar"kateqoriyasına aiddir – VU A2c + 3cd. Nadir növdür.
Meyvə cismi torpaq altında əmələ gələn, kök yumrusuna bənzər, ellipsoidal-dairəvi, 2,5-8 sm diametrindədir. Xarici səthi qara və ya qara-qəhvəyi rəngli, iri piramidavari ziyillidir. Göbələyin ləti zəif və şirin iyə malikdir. Yetişməmiş göbələk yarıya kəsilmiş halda ağımtıl, yetişdikdən sonra sarımtıl –qəhvəyi, ağımtıl-cizgili, mərmərə bənzər naxışlıdır.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Heterotallik növdür, cinsi çoxalması üçün populyasiyada genetik cəhətdə fərqli fərdlərin olması tələb olunur. Simbiotrofdur, Fagus, Quercus, Carpinus və Corylus cinslərinin növləri ilə mikoriza əmələ gətirir. Enliyarpaqlı meşələrdə yaz və payız aylarında rast gəlinir. Müxtəlif mexaniki tərkibli torpaqlarda əmələ gəlir. Göbələk onun meyvə cismi ilə qidalanan heyvanlar vasitəsilə (gəmiricilərlə, qabanlar və həşəratlarla) yayılır.
Yayılması
Qax rayonu (Alatemir kəndinin ətrafı, fındıq bağları); Zaqatala rayonu (Zarağan meşəsi); Şəki rayonu (Qarasu kəndinin ətrafı, meşələrdə).
Sayı və tendensiyası
Azərbaycanda nadir hallarda rast gəlinir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Torpaq və iqlim şəraitinə yüksək tələbkarlıq, meyvə cisimlərinin tədricən yetişməsi, onların kütləvi yığılması ilə əlaqədar göbələk populyasiyasının həssaslığı.
Mühafizə tədbirləri
Populyasiyanın vəziyyətini nəzarətdə saxlamaq, yeni yayılma yerlərinin axtarılması vacibdir. Meyvə cisimlərinin toplanılmasına məhdudiyyət qoyullmalıdır.
Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı - nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri”, “Şərq-Qərb” nəşriyyatı, Bakı, 2013, 676 s.
Sadıqov A.S. 2009
İstivan B., Oszkar F.A., 2007
Avqust 03, 2021
dombalanı, elmi, adı, tuber, aestivum, iucn, qırmızı, siyahısına, görə, növün, kateqoriyası, statusu, nəsli, kəsilməyə, həssas, olanlar, kateqoriyasına, aiddir, nadir, növdür, tuber, aestivum, vittad, 1831, elmi, təsnifatxətayuxarı, takson, parent, parametri, . Yay dombalani Elmi adi Tuber aestivum IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU A2c 3cd Nadir novdur 2 3 Yay dombalaniTuber aestivum Vittad 1831 1 Elmi tesnifatXETAyuxari takson parent parametri gosterilmeyibXETA ranqi rang parametrinde taksonun ranqi gosterilmeyib Yay dombalaniElmi adiTuber aestivum Vittad 1831 1 SekilaxtarisiNCBI 59557EOL 187989MB 496680 Mundericat 1 Qisa morfoloji tesviri 2 Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleri 3 Yayilmasi 4 Sayi ve tendensiyasi 5 Mehdudlasdirici amiller 6 Muhafize tedbirleri 7 IstinadlarQisa morfoloji tesviri RedakteMeyve cismi torpaq altinda emele gelen kok yumrusuna benzer ellipsoidal dairevi 2 5 8 sm diametrindedir Xarici sethi qara ve ya qara qehveyi rengli iri piramidavari ziyillidir Gobeleyin leti zeif ve sirin iye malikdir Yetismemis gobelek yariya kesilmis halda agimtil yetisdikden sonra sarimtil qehveyi agimtil cizgili mermere benzer naxislidir 4 5 Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleri RedakteHeterotallik novdur cinsi coxalmasi ucun populyasiyada genetik cehetde ferqli ferdlerin olmasi teleb olunur Simbiotrofdur Fagus Quercus Carpinus ve Corylus cinslerinin novleri ile mikoriza emele getirir Enliyarpaqli meselerde yaz ve payiz aylarinda rast gelinir Muxtelif mexaniki terkibli torpaqlarda emele gelir Gobelek onun meyve cismi ile qidalanan heyvanlar vasitesile gemiricilerle qabanlar ve heseratlarla yayilir Yayilmasi RedakteQax rayonu Alatemir kendinin etrafi findiq baglari Zaqatala rayonu Zaragan mesesi Seki rayonu Qarasu kendinin etrafi meselerde Sayi ve tendensiyasi RedakteAzerbaycanda nadir hallarda rast gelinir Mehdudlasdirici amiller RedakteTorpaq ve iqlim seraitine yuksek telebkarliq meyve cisimlerinin tedricen yetismesi onlarin kutlevi yigilmasi ile elaqedar gobelek populyasiyasinin hessasligi Muhafize tedbirleri RedaktePopulyasiyanin veziyyetini nezaretde saxlamaq yeni yayilma yerlerinin axtarilmasi vacibdir Meyve cisimlerinin toplanilmasina mehdudiyyet qoyullmalidir Istinadlar Redakte 1 2 3 https id biodiversity org au name fungi 60020483 http redbook az options project amp id Yay 20dombalan C4 B1 olu kecid Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitabi nadir ve nesli kesilmekde olan bitki ve gobelek novleri Serq Qerb nesriyyati Baki 2013 676 s Sadiqov A S 2009 Istivan B Oszkar F A 2007Menbe https az wikipedia org w index php title Yay dombalani amp oldid 5800496, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
