fbpx
Wikipedia

Yaplar

Yap (özünüadlandırma) və ya yaplı — Yap adasının yerli xalqı, mikroneziyalılar. Ümumi sayı— 500, bəzi mənbələrdə isə — 5 min göstərilir. Etnik baxımdan belaulara daha yaxındılar. Yerli dil — Yap dilidır. İngilis dili daha geniş yayılmışdır. Əsas din - xristianlıqdır. Ancaq yerli inanclarda üstünlük təşkil edir.

Yap atolluna daxil olan adalardan biri

Mənşəyi

Formalaşmasını avstroneziya xalqları ilə bağlasalarda, yayılma mexanizmi tam öyrənilməyib. Aid olduğu yap dili mikroneziya dilləri daxilində ərimiş. Antropoloji və linqvistik baxımdan yaplar daha çox melaneziya ilə bağlıdır. Daha çox indoneziyanın təsiri görsənir. Yaplar və belaular ümumi mənşə baxımdan filippinlilərə çox yaxındır.

Sosial qurumlar

Yaplılar ümumi rəhbərə məxsus deyillər. Hər ada öz rəhbərinə malikdir. 8 ada və 8 rəhbər. Cəmiyyət patriarxat xətt üstünlük təşkil edən xüsusi icmalara, edndoqam kastalar bölünür. Rəhbər məhz yüksək kasta daxilindən seçilir. Adaların daxili hissələrində aşağı kastaya məxsus olanlar, sahildə isə daha yüksək kastaya aid olanlar yaşayır və geniş torpaq sahələrinə məxsusdular.

İnancları

 
Yap adasından tapılan heykəllər

Ruhlara inanmaq, cadugərlik, ölülərə səcdə geniş yayılıb. Yaplıların öz mifoloqiyası mövcuddur. Yaradıcı allah Enalafdır. O, Leviranın oğludur. Leviran - yeddi uşağın anasıdır. Yaplıların dünyası yeddi göy və yer qatından(yar) ibarətdir.

Təsərrüfatı

Yaplıların məişəti ümummikroneziya məişətində fərqlənmir. Əsas məşğuliyyəti - balıqçılıq, yam, taro və banan əkini, qayıq tikintisi və s. Geyimləri don və diz qurşaqlarından ibarətdir. Yeməklərində balq, dəniz məhzulları və taro üstünlük təşkil edir. Yapda balıqqulağından, tısbağa zirehindən, şüşə muncuqlardan, daşlardan pul kimi istifadə olunur. Palaudan gətirilmiş daş pulun diametri 2 metrdir.

Maraqlıdır

 
Yap pulu - Rai daşı.
  • Dünyada ən ağır qəpik - Rai daşları Yap adasındadır. Disk şəkildə hazırlanmış bu daşlar araba təkərini xatırladır. Bəzilərinin ölçüləri 3 metrə çatır. Ən iri rai 6 metr diametrə malikdir.

Ədəbiyyat

  • Энциклопедия «Народы и религии мира», М.-1998.
  • М. Стингл. «По незнакомой Микронезии» Москва, изд-во «Наука», 1978, 272 с.

yaplar, özünüadlandırma, yaplı, adasının, yerli, xalqı, mikroneziyalılar, ümumi, sayı, bəzi, mənbələrdə, isə, göstərilir, etnik, baxımdan, belaulara, daha, yaxındılar, yerli, dilidır, ingilis, dili, daha, geniş, yayılmışdır, əsas, xristianlıqdır, ancaq, yerli,. Yap ozunuadlandirma ve ya yapli Yap adasinin yerli xalqi mikroneziyalilar Umumi sayi 500 bezi menbelerde ise 5 min gosterilir Etnik baximdan belaulara daha yaxindilar Yerli dil Yap dilidir Ingilis dili daha genis yayilmisdir Esas din xristianliqdir Ancaq yerli inanclarda ustunluk teskil edir Yap atolluna daxil olan adalardan biri Mundericat 1 Menseyi 2 Sosial qurumlar 3 Inanclari 4 Teserrufati 5 Maraqlidir 6 EdebiyyatMenseyi RedakteFormalasmasini avstroneziya xalqlari ile baglasalarda yayilma mexanizmi tam oyrenilmeyib Aid oldugu yap dili mikroneziya dilleri daxilinde erimis Antropoloji ve linqvistik baximdan yaplar daha cox melaneziya ile baglidir Daha cox indoneziyanin tesiri gorsenir Yaplar ve belaular umumi mense baximdan filippinlilere cox yaxindir Sosial qurumlar RedakteYaplilar umumi rehbere mexsus deyiller Her ada oz rehberine malikdir 8 ada ve 8 rehber Cemiyyet patriarxat xett ustunluk teskil eden xususi icmalara edndoqam kastalar bolunur Rehber mehz yuksek kasta daxilinden secilir Adalarin daxili hisselerinde asagi kastaya mexsus olanlar sahilde ise daha yuksek kastaya aid olanlar yasayir ve genis torpaq sahelerine mexsusdular Inanclari Redakte Yap adasindan tapilan heykeller Ruhlara inanmaq cadugerlik olulere secde genis yayilib Yaplilarin oz mifoloqiyasi movcuddur Yaradici allah Enalafdir O Leviranin ogludur Leviran yeddi usagin anasidir Yaplilarin dunyasi yeddi goy ve yer qatindan yar ibaretdir Teserrufati RedakteYaplilarin meiseti umummikroneziya meisetinde ferqlenmir Esas mesguliyyeti baliqciliq yam taro ve banan ekini qayiq tikintisi ve s Geyimleri don ve diz qursaqlarindan ibaretdir Yemeklerinde balq deniz mehzullari ve taro ustunluk teskil edir Yapda baliqqulagindan tisbaga zirehinden suse muncuqlardan daslardan pul kimi istifade olunur Palaudan getirilmis das pulun diametri 2 metrdir Maraqlidir Redakte Yap pulu Rai dasi Dunyada en agir qepik Rai daslari Yap adasindadir Disk sekilde hazirlanmis bu daslar araba tekerini xatirladir Bezilerinin olculeri 3 metre catir En iri rai 6 metr diametre malikdir Edebiyyat RedakteEnciklopediya Narody i religii mira M 1998 M Stingl Po neznakomoj Mikronezii Moskva izd vo Nauka 1978 272 s Menbe https az wikipedia org w index php title Yaplar amp oldid 5804395, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.