fbpx
Wikipedia

Xepri

Xepri — Khepri (Misir: ḫprj, həmçinin Khepera, Kheper, Khepra, Chepri kimi transliterasiya olunur) Qədim Misir dinində çıxan və ya səhər günəşini təmsil edən qapaq üzlü tanrıdır. Daha geniş mənada, o, həm də həyatın yaradılmasını və yenilənməsini təmsil edə bilər.

Simvolizm

Khepri (ḫprj) "inkişaf etmək", "yaratmaq" və ya "yaratmaq" mənasını verən Misir ḫpr felindən gəlir. Tanrı skarab böcəyi ilə əlaqələndirilirdi və tez-tez skarab böcəyi (Misirdə ḫprr) kimi təsvir edilirdi. Bir peyin içində yumurta kimi qoyulan gənc peyin böcəkləri tam formalaşaraq ortaya çıxırlar və beləliklə, yoxluqdan yarandıqları düşünülürdü. Misirlilər günəşin də hər gün yenidən doğulduğuna və ya yoxdan yaradıldığına inanırdılar. Bir böcək böyük peyin parçalarını yerə itələdiyi kimi, Khepri də yeni doğulmuş günəşi səmada hərəkət etdirdi. Khepri günəş tanrısı idi və buna görə də doğan günəş və dünyanın mifik yaradılması ilə əlaqələndirilirdi. Tanrı və skarab böcəyi yaradılışı və yenidən doğulmağı təmsil edir.

Din

Khepriyə həsr olunmuş heç bir kult yox idi və o, əsasən böyük günəş tanrısı Ra-ya tabe idi. Bununla belə, günəş tanrısı Heliopolisin və daha sonra Thebesin kreasionist nəzəriyyəsinə daxil edilmişdir.[2] Çox vaxt Khepri və başqa bir günəş tanrısı Atum Ra-nın aspektləri kimi görülürdü: Khepri səhər günəşi, Ra günorta günəşi və Atum axşam günəşi idi. Bir tanrı olaraq Khepri dörd əsas funksiyaya xidmət edirdi: yaradıcı, qoruyucu, günəş tanrısı və dirilmə tanrısı.[2] Khepri ilə əlaqəli əsas inanc, hər səhər günəşin varlığını bərpa etdiyi kimi, tanrının həyatı yeniləmək qabiliyyəti idi. Sülalədən əvvəlki qəbirlərdə mumiyalanmış skarab böcəkləri və skarab amuletləri aşkar edilmişdir ki, bu da Kheprinin qədim Misir tarixinin əvvəlində hörmət edildiyini göstərir.

Görünüş

 
Xepri günəşi tutan peyin böcəyi şəklində.

Khepri, əsasən, sərxoş böcəyi kimi təsvir edilmişdir, baxmayaraq ki, bəzi qəbir rəsmlərində və dəfn papiruslarında o, başı kimi skarab olan erkək və ya böcəyin qabığından çıxan erkək başı olan erkək kimi təmsil olunur. O, həmçinin Nun tərəfindən havada saxlanılan günəş barkasında skarab kimi təsvir edilmişdir. Misirlilərin zərgərlik və möhür kimi istifadə etdikləri skarab amuletləri Xepri və yeni doğulmuş günəşə işarə edir.[7] Beetle heykəlcikləri o qədər geniş yayılmışdır ki, arxeoloqlar onları Aralıq dənizinin hər yerində tapırlar.

 
Scarab böcəkləri qədim misirlilərin ən çox yayılmış maddi obyektlərindən biri idi.
 
Bu relyef panelində Khepri yalnız skarab böcəyi kimi təsvir edilmişdir. Başının üstündə günəş tanrısı axirətin simvolu olan Duat tutur. Skarab günəş şüaları aşağıya doğru uzanan günəş diskinin üzərində dayanır.

Etimologiya

"Khepri" adı ən çox Piramida Mətnlərində görünür və adətən müəyyənedici və ya ideoqram kimi skarab heroqlifinə malikdir. Khepri (ḫprj) günəş tanrısı, skarab böcəyi və "görünmək" feli üçün istifadə edilən Misir termini olan "Kheper" kimi də yazıla bilər.

Mənşə

Kheprinin peyin topundan tam formalaşmış gənc bir skarab böcəyinin çıxması ilə eyni şəkildə doğulduğuna inanılır. Qədim misirlilər güman edirdilər ki, böcəklər günəşin hərəkətini nəcislərini qumun üzərinə yuvarlamaqla ifadə edirlər, buna görə də günəş tanrısı Khepri bu böcək növü ilə əlaqələndirilir. Xepri günəş tanrısı Ra-dan aşağı hesab olunurdu, ona görə də onun üçün heç bir ziyarətgah tikilmədi. Başqa bir günəş tanrısı Atum və Khepri tez-tez Ra'nın bir hissəsi hesab olunur. Ölülər Kitabında[5] deyildiyi kimi, Khepri də bəzən Atumun bir hissəsi hesab olunurdu.

İstinadlar

  1. Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. pp. 230–233
  2. "Relief panel showing two baboons offering the wedjat eye to the sun god Khepri, who holds the Underworld sign". The Metropolitan Museum of Art. 2022-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-04.
  3. Zaman, S. Mishor (Egypt). Kolkata, India: Aranyaman. 2018. 55.

Xarici keçidlər

xepri, khepri, misir, ḫprj, həmçinin, khepera, kheper, khepra, chepri, kimi, transliterasiya, olunur, qədim, misir, dinində, çıxan, səhər, günəşini, təmsil, edən, qapaq, üzlü, tanrıdır, daha, geniş, mənada, həm, həyatın, yaradılmasını, yenilənməsini, təmsil, e. Xepri Khepri Misir ḫprj hemcinin Khepera Kheper Khepra Chepri kimi transliterasiya olunur Qedim Misir dininde cixan ve ya seher gunesini temsil eden qapaq uzlu tanridir Daha genis menada o hem de heyatin yaradilmasini ve yenilenmesini temsil ede biler Mundericat 1 Simvolizm 2 Din 3 Gorunus 4 Etimologiya 5 Mense 6 Istinadlar 7 Xarici kecidlerSimvolizm RedakteKhepri ḫprj inkisaf etmek yaratmaq ve ya yaratmaq menasini veren Misir ḫpr felinden gelir Tanri skarab boceyi ile elaqelendirilirdi ve tez tez skarab boceyi Misirde ḫprr kimi tesvir edilirdi Bir peyin icinde yumurta kimi qoyulan genc peyin bocekleri tam formalasaraq ortaya cixirlar ve belelikle yoxluqdan yarandiqlari dusunulurdu 1 Misirliler gunesin de her gun yeniden dogulduguna ve ya yoxdan yaradildigina inanirdilar Bir bocek boyuk peyin parcalarini yere itelediyi kimi Khepri de yeni dogulmus gunesi semada hereket etdirdi Khepri gunes tanrisi idi ve buna gore de dogan gunes ve dunyanin mifik yaradilmasi ile elaqelendirilirdi Tanri ve skarab boceyi yaradilisi ve yeniden dogulmagi temsil edir Din RedakteKhepriye hesr olunmus hec bir kult yox idi ve o esasen boyuk gunes tanrisi Ra ya tabe idi Bununla bele gunes tanrisi Heliopolisin ve daha sonra Thebesin kreasionist nezeriyyesine daxil edilmisdir 2 Cox vaxt Khepri ve basqa bir gunes tanrisi Atum Ra nin aspektleri kimi gorulurdu Khepri seher gunesi Ra gunorta gunesi ve Atum axsam gunesi idi Bir tanri olaraq Khepri dord esas funksiyaya xidmet edirdi yaradici qoruyucu gunes tanrisi ve dirilme tanrisi 2 Khepri ile elaqeli esas inanc her seher gunesin varligini berpa etdiyi kimi tanrinin heyati yenilemek qabiliyyeti idi Sulaleden evvelki qebirlerde mumiyalanmis skarab bocekleri ve skarab amuletleri askar edilmisdir ki bu da Kheprinin qedim Misir tarixinin evvelinde hormet edildiyini gosterir Gorunus Redakte Xepri gunesi tutan peyin boceyi seklinde Khepri esasen serxos boceyi kimi tesvir edilmisdir baxmayaraq ki bezi qebir resmlerinde ve defn papiruslarinda o basi kimi skarab olan erkek ve ya boceyin qabigindan cixan erkek basi olan erkek kimi temsil olunur O hemcinin Nun terefinden havada saxlanilan gunes barkasinda skarab kimi tesvir edilmisdir Misirlilerin zergerlik ve mohur kimi istifade etdikleri skarab amuletleri Xepri ve yeni dogulmus gunese isare edir 7 Beetle heykelcikleri o qeder genis yayilmisdir ki arxeoloqlar onlari Araliq denizinin her yerinde tapirlar Scarab bocekleri qedim misirlilerin en cox yayilmis maddi obyektlerinden biri idi Bu relyef panelinde Khepri yalniz skarab boceyi kimi tesvir edilmisdir Basinin ustunde gunes tanrisi axiretin simvolu olan Duat tutur Skarab gunes sualari asagiya dogru uzanan gunes diskinin uzerinde dayanir 2 Etimologiya Redakte Khepri adi en cox Piramida Metnlerinde gorunur ve adeten mueyyenedici ve ya ideoqram kimi skarab heroqlifine malikdir Khepri ḫprj gunes tanrisi skarab boceyi ve gorunmek feli ucun istifade edilen Misir termini olan Kheper kimi de yazila biler Mense RedakteKheprinin peyin topundan tam formalasmis genc bir skarab boceyinin cixmasi ile eyni sekilde dogulduguna inanilir Qedim misirliler guman edirdiler ki bocekler gunesin hereketini necislerini qumun uzerine yuvarlamaqla ifade edirler buna gore de gunes tanrisi Khepri bu bocek novu ile elaqelendirilir Xepri gunes tanrisi Ra dan asagi hesab olunurdu ona gore de onun ucun hec bir ziyaretgah tikilmedi Basqa bir gunes tanrisi Atum ve Khepri tez tez Ra nin bir hissesi hesab olunur Oluler Kitabinda 5 deyildiyi kimi Khepri de bezen Atumun bir hissesi hesab olunurdu 3 Istinadlar Redakte Wilkinson Richard H 2003 The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt Thames amp Hudson pp 230 233 Relief panel showing two baboons offering the wedjat eye to the sun god Khepri who holds the Underworld sign The Metropolitan Museum of Art 2022 07 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 07 04 Zaman S Mishor Egypt Kolkata India Aranyaman 2018 55 Xarici kecidler Redakte Menbe https az wikipedia org w index php title Xepri amp oldid 6690328, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.