Veksel uçotu

Veksel uçotu — vekselin ödəniş tarixindən əvvəl alınması üçün veksel sahibi tərəfindən banka köçürülməsi. Bir vekselin uçotu üçün bank, veksel məbləğinin yüzdə bir hissəsi kimi bir haqq alır. Bu faizə endirim dərəcəsi və ya endirim faizi və ya endirim deyilir. Başqa sözlə, bir vekselin mühasibat uçotu, bank tərəfindən vekselin altındakı bir qiymətə diskontla bir faktura almasıdır.

Diskont dərəcəsinin ölçüsü fakturanın keyfiyyətinə və ödəmə müddətinə bağlıdır və bank sahibi ilə bank arasındakı müqavilədə müəyyən edilir. Endirim dərəcəsinin ölçüsünə bankın verdiyi kredit faiz dərəcəsi təsir göstərir.

Sabit borc məbləği göstərildiyi veksellər üçün faiz hesablanmadan endirim dəyəri düsturla müəyyən edilir: ${\displaystyle D={\frac {B\cdot T\cdot I}{100\cdot 360}}}$ , burada

${\displaystyle D}$ - diskont məbləği;

${\displaystyle B}$ - veksel;

${\displaystyle T}$ - vekselin ödəmə tarixindən əvvəlki günlərin sayı;

${\displaystyle I}$ - bank endirim dərəcəsi.

Banklar, ödəmə qabiliyyəti şübhə doğurmayan nüfuzlu firmaların öhdəliklərini ehtiva edən vekselləri, birinci dərəcəli vekselləri nəzərə alır. Bir banknota böyük bank zəmanət verirsə, o zaman bank zəmanəti olmayan (bank avalı) ticarət və ya sənaye firmalarından daha aşağı faizlə uçota alınır. Kiçik və maliyyə baxımından zəif firmaların öhdəlikləri olan dövriyyə vərəqələri banklar tərəfindən mühasibat uçotu üçün qəbul edilmir və ya adi, çox şişirdilmiş faiz dərəcələrindən fərqli olaraq uçota alınır.

İstinadlar

1. Учет векселя // Словарь финансовых терминов.
2. Берзон Н. И. и др. Учёт векселей // Фондовый рынок (PDF) (Учебное пособие для вузов экономического профиля). М.: Вита-Пресс. Под ред. проф. Н. И. Берзона. 1998. 113–116. ISBN 5-7755-0057-1.