fbpx
Wikipedia

Vannevar Buş

Vannevar Buş (11 mart 1890(1890-03-11)[…], Everett[d], Massaçusets28 iyun 1974(1974-06-28)[…], Belmont[d], Massaçusets) — Amerika alimi.

Vannevar Buş
ing. Vannevar Bush
Doğum tarixi 11 mart 1890(1890-03-11)[…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 28 iyun 1974(1974-06-28)[…] (84 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi ağciyər iltihabı
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı
İş yeri
Təhsili
Üzvlüyü
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

İkinci dünya müharibəsinin başlanması ərəfəsində Avropa ölkələri kimi ABŞ da müharibəyə hazır deyildi. Bu dövrdə Amerikada bir sıra gənc alimlər yetişirdi ki, onlardan biri də Vannever Buş idi. İnternetin yaradılmasında birbaşa iştirak etmədiyinə baxmayaraq V.Buş müasir qlobal şəbəkə infrastrukturunun "xaç atası" hesab edilir. O, 1890-cı ildə ABŞ-ın Massaçusets ştatının Çelsi şəhərində anadan olmuşdur. Məktəbi bitirdikdən sonra Tufts Kollecə daxil olmuş, təhsil illərindəki nailiyyətlərinə görə bakalavr dərəcəsi almaq üçün ayrılmış vaxtda texnika üzrə magistr dərəcəsi almışdır. Tufts Kollecdə oxuyarkən V.Buş ilk ixtirasını etmiş - otbiçən maşına bənzər geodeziya cihazı yaratmışdır.

Magistr dərəcəsi aldıqdan sonra 1914-cü ildə V.Buş Vannever Buş "General Electric" şirkətində avadanlıqların testləşdirilməsi (1890-1974) üzrə mühəndis vəsifəsinə işə düzəlmiş, 1919-cu ildə isə Massaçusets Texnologiya İnstitutunun (MİT) elektrotexnika departamentinə keçir. 1931-ci ildə V.Buş differensial tənlikləri həll edən diferensial analizatorun işləyib hazırlanmasını başa çatdırır. Elə bu dövrdə gənc tədqiqatçının diqqətini insan düşüncələrini avtomatlaşdırmağı bacaran maşının yaradılması problemi daha çox cəlb etməyə başlayır. Keçən əsrin 30-cu illərində elm və texnikada differensial analizator edilmiş böyük həcmli informasiyaların qorunub saxlanması məsələsi kəskin olaraq meydana çıxmışdı.

Əlbəttə, bu məsələ əvvəllər foto həvəskarı olmuş V.Buşu da düşündürürdü və o, elə bir qurğu işləyib hazırlayır ki, onun vasitəsilə bir dəqiqədə istifadəçiyə 1000 barmaq izini göstərmək mümkün idi. V. Buş yeni ixtirasını Federal Tədqiqatlar Bürosunun mütəxəssislərinə təklif edir, lakin onlar bunu faydasız hesab edirlər. Həmkarlarının onu başa düşmədiyinə baxmayaraq V.Buş öz ixtirasının modelini təkmilləşdirməkdə davam edir. Tezliklə o cihazın masaüstü variantını hazırlayır və onu sürətli selektor adlandırır. Bu model böyük həcmdə informasiyaları yadda saxlamağa və onları tez bir zamanda axtarıb tapmaqla ekranda əks etdirməyə imkan verirdi.

İkinci dünya müharibəsi ərəfəsində ABŞ-da bütün hərbi resursların istehsalı minimum səviyyədə idi. Koordinasiyaedici orqanın olmaması müxtəlif elmi-tədqiqat institutlarında aparılan böyük həcmli tədqiqatların təkrar olunmasına gətirib çıxarırdı.

1940-cı ildə V. Buş və bir qrup amerikalı alim belə bir nəticəyə gəlirlər ki, hərbi vasitələrin geniş miqyaslı işlənib hazırlanması üçün dövlət, elm və kommersiya qurumlarının səylərinin birləşdirilməsini təmin edən koordinasiyaedici bir təşkilatın yaradılması vacibdir. Elə həmin il V. Buş ABŞ prezidenti F.D.Ruzveltlə görüşərkən hərbi sahədə elmi - tədqiqatlar aparılması ilə əlaqədar planlarını ətraflı şərh edir və yeni təşkilatın - Müdafiə Tədqiqatlarının Milli Komitəsinin (NDRC-National Defense Research Committee) yaradılmasını təklif edir. Bu təşkilatın hökumət, hərbi müəssisə, biznes və elm sahəsində çalışan mütəxəssislərin birləşməsi sayəsində yeni hərbi texnologiyaların yaradılması üçün fəaliyyət göstərəcəyi nəzərdə tutulurdu. F.D.Ruzvelt iti ağıla malik bir insan olduğundan yaranmış vəziyyəti əla təhlil edə bilirdi. Beləliklə, NDRC komitəsi yaradılır və V. Buş da onun sədri təyin edilir. Qeyd edək ki, bu komitə ABŞ Prezidenti fondundan maliyyələşirdi və maliyyə vəziyyəti heç də həmişə yaxşı olmurdu. Bəlkə, elə bu səbəbdən 1941-ci ildə elmi-tədqiqatlar və inkişaf xidməti (OSRD-Office of Scentific Research and Development) meydana gəlir. Bu xidməti ABŞ konqresi maliyyələşdirdiyindən o daha yaxşı maliyyə imkanlarına malik idi. Bir müddət sonra OSRD ilə NDRS birləşdirilir və onun rəhbəri V. Buş təyin edilir.

Təqribən 6 min işçisi olan OSRD əməkdaşları tərəfindən müharibə illərində bir çox dəyərli ixtiralar edilmişdir. Bunlara radar qurğularının, məsafədən idarə olunan bombanın və kəşfiyyat məqsədli bir sıra məxvi qurğuların işlənib hazırlanmasını aid etmək olar. Bundan başqa V.Buş bilavasitə Manxetten layihəsində də iştirak etmişdir ki, bunun nəticəsində də ilk atom bombası yaradılmışdır. OSRD-də aparılan əksər işlərin gizli saxlanılmasına baxmayaraq V.Buş ölkədə məşhur alim kimi tanınmışdır. NDRC və OSRD-də V.Buşun fəaliyyəti ABŞ-da elmi - tədqiqatlara yanaşmanı kökündən dəyişdirmiş və yeni texnologiyaların hərbi əməliyyatlarda tətbiqinin çox vacib açar olduğunu sübut etmişdir. V.Buşun gərgin əməyinin məntiqi nəticəsi olaraq ABŞ-da elm prioritet sahə kimi inkişaf etmiş ,alimlərin nüfuzu isə kəskin yüksəlmişdir. Onun səyləri nəticəsində hökumət, hərbi, biznes və elmi strukturların qüvvələri birləşdirilərək 50-ci illərdə ARPA agentliyi yaradılmışdır və ARPANET - İnternet şəbəkəsinin ilkin variantına çevrilmişdir. V.Buşun təkidi ilə 1950-ci ildə ABŞ-da Milli Elm fondu- NSF (National Science Foundation) yaradılır. 1945-ci ildə V.Buş "Atlantik Monthly" jurnalında "Biz necə düşünə bilirik" ("As we may think") adlı məqalə nəşr etdirir. Məqalədə "memeks" (memex) cihazı ətraflı şərh edilmişdir. Bu cihaz eyni zamanda verilənlər bazası, həm də informasiyaları oxumağa imkan verən qurğu kimi təsvir edilmişdir. Cihaz işçi masa, onun üstündə yerləşən monitor, klaviatura,vacib olan sənədi seçmək üçün düymələr, eləcə də mikrofilmləri saxlamaq üçün hovuzdan ibarət kimi təsvir edilir. Mikorfilmlərə yazılmış informasiya tez seçilib ekranda göstərilə bilirdi. Eyni mövzu üzrə müxtəlif sənədləri nəzərdən keçirən istifadəçi assosiativ düşüncəyə əsasən qeyri-ixtiyari olaraq müəyyən əlaqə formalaşdırır və bu da insan yaddaşını əhəmyyətli dərəcədə genişləndirir. "Memeks" sistemi müasir hipermətnə çox yaxın idi. 60-cı illərdə T.Nelson "hipermətn" termini daxil edərkən V.Büşa minnətdarlığını bildirmiş və "Buş haqlı imiş" demişdi.

1955-ci ildə V.Buş təqaüdə çıxmış, 1974-cü ildə isə dünyasını dəyişmişdir.

İstinadlar

  1. http://www.ieeeghn.org/wiki/index.php/Vannevar_Bush
  2. Encyclopædia Britannica
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1417"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2450"></a>
  3. Brockhaus Enzyklopädie
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5019"></a>
  4. http://libraries.mit.edu/archives/research/collections/collections-mc/mc78.html
  5. NNDB — 2002.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1263"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

Xarici keçidlər

  • QLOBAL İNTERNET ŞƏBƏKƏSİNİN NƏZƏRİ ƏSASLARINI YARATMIŞ GÖRKƏMLİ ŞƏXSİYYƏTLƏR[ölü keçid]

vannevar, buş, mart, 1890, 1890, everett, massaçusets, iyun, 1974, 1974, belmont, massaçusets, amerika, alimi, vannevar, bushdoğum, tarixi, mart, 1890, 1890, doğum, yeri, everett, midlseks, massaçusets, abş, vəfat, tarixi, iyun, 1974, 1974, yaşında, vəfat, yer. Vannevar Bus 11 mart 1890 1890 03 11 1 2 3 Everett d Massacusets 4 28 iyun 1974 1974 06 28 1 2 3 Belmont d Massacusets 1 Amerika alimi Vannevar Busing Vannevar BushDogum tarixi 11 mart 1890 1890 03 11 1 2 3 Dogum yeri Everett d Midlseks d Massacusets ABS 4 Vefat tarixi 28 iyun 1974 1974 06 28 1 2 3 84 yasinda Vefat yeri Belmont d Midlseks d Massacusets ABS 1 Vefat sebebi agciyer iltihabiDefn yeri MassacusetsVetendasligi ABSIs yeri Massacusets Texnologiya InstitutuTehsili Massacusets Texnologiya Institutu Harvard UniversitetiUzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Amerika Felsefe Cemiyyeti d 5 ABS Milli Elmler Akademiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati RedakteIkinci dunya muharibesinin baslanmasi erefesinde Avropa olkeleri kimi ABS da muharibeye hazir deyildi Bu dovrde Amerikada bir sira genc alimler yetisirdi ki onlardan biri de Vannever Bus idi Internetin yaradilmasinda birbasa istirak etmediyine baxmayaraq V Bus muasir qlobal sebeke infrastrukturunun xac atasi hesab edilir O 1890 ci ilde ABS in Massacusets statinin Celsi seherinde anadan olmusdur Mektebi bitirdikden sonra Tufts Kollece daxil olmus tehsil illerindeki nailiyyetlerine gore bakalavr derecesi almaq ucun ayrilmis vaxtda texnika uzre magistr derecesi almisdir Tufts Kollecde oxuyarken V Bus ilk ixtirasini etmis otbicen masina benzer geodeziya cihazi yaratmisdir Magistr derecesi aldiqdan sonra 1914 cu ilde V Bus Vannever Bus General Electric sirketinde avadanliqlarin testlesdirilmesi 1890 1974 uzre muhendis vesifesine ise duzelmis 1919 cu ilde ise Massacusets Texnologiya Institutunun MIT elektrotexnika departamentine kecir 1931 ci ilde V Bus differensial tenlikleri hell eden diferensial analizatorun isleyib hazirlanmasini basa catdirir Ele bu dovrde genc tedqiqatcinin diqqetini insan dusuncelerini avtomatlasdirmagi bacaran masinin yaradilmasi problemi daha cox celb etmeye baslayir Kecen esrin 30 cu illerinde elm ve texnikada differensial analizator edilmis boyuk hecmli informasiyalarin qorunub saxlanmasi meselesi keskin olaraq meydana cixmisdi Elbette bu mesele evveller foto heveskari olmus V Busu da dusundururdu ve o ele bir qurgu isleyib hazirlayir ki onun vasitesile bir deqiqede istifadeciye 1000 barmaq izini gostermek mumkun idi V Bus yeni ixtirasini Federal Tedqiqatlar Burosunun mutexessislerine teklif edir lakin onlar bunu faydasiz hesab edirler Hemkarlarinin onu basa dusmediyine baxmayaraq V Bus oz ixtirasinin modelini tekmillesdirmekde davam edir Tezlikle o cihazin masaustu variantini hazirlayir ve onu suretli selektor adlandirir Bu model boyuk hecmde informasiyalari yadda saxlamaga ve onlari tez bir zamanda axtarib tapmaqla ekranda eks etdirmeye imkan verirdi Ikinci dunya muharibesi erefesinde ABS da butun herbi resurslarin istehsali minimum seviyyede idi Koordinasiyaedici orqanin olmamasi muxtelif elmi tedqiqat institutlarinda aparilan boyuk hecmli tedqiqatlarin tekrar olunmasina getirib cixarirdi 1940 ci ilde V Bus ve bir qrup amerikali alim bele bir neticeye gelirler ki herbi vasitelerin genis miqyasli islenib hazirlanmasi ucun dovlet elm ve kommersiya qurumlarinin seylerinin birlesdirilmesini temin eden koordinasiyaedici bir teskilatin yaradilmasi vacibdir Ele hemin il V Bus ABS prezidenti F D Ruzveltle goruserken herbi sahede elmi tedqiqatlar aparilmasi ile elaqedar planlarini etrafli serh edir ve yeni teskilatin Mudafie Tedqiqatlarinin Milli Komitesinin NDRC National Defense Research Committee yaradilmasini teklif edir Bu teskilatin hokumet herbi muessise biznes ve elm sahesinde calisan mutexessislerin birlesmesi sayesinde yeni herbi texnologiyalarin yaradilmasi ucun fealiyyet gostereceyi nezerde tutulurdu F D Ruzvelt iti agila malik bir insan oldugundan yaranmis veziyyeti ela tehlil ede bilirdi Belelikle NDRC komitesi yaradilir ve V Bus da onun sedri teyin edilir Qeyd edek ki bu komite ABS Prezidenti fondundan maliyyelesirdi ve maliyye veziyyeti hec de hemise yaxsi olmurdu Belke ele bu sebebden 1941 ci ilde elmi tedqiqatlar ve inkisaf xidmeti OSRD Office of Scentific Research and Development meydana gelir Bu xidmeti ABS konqresi maliyyelesdirdiyinden o daha yaxsi maliyye imkanlarina malik idi Bir muddet sonra OSRD ile NDRS birlesdirilir ve onun rehberi V Bus teyin edilir Teqriben 6 min iscisi olan OSRD emekdaslari terefinden muharibe illerinde bir cox deyerli ixtiralar edilmisdir Bunlara radar qurgularinin mesafeden idare olunan bombanin ve kesfiyyat meqsedli bir sira mexvi qurgularin islenib hazirlanmasini aid etmek olar Bundan basqa V Bus bilavasite Manxetten layihesinde de istirak etmisdir ki bunun neticesinde de ilk atom bombasi yaradilmisdir OSRD de aparilan ekser islerin gizli saxlanilmasina baxmayaraq V Bus olkede meshur alim kimi taninmisdir NDRC ve OSRD de V Busun fealiyyeti ABS da elmi tedqiqatlara yanasmani kokunden deyisdirmis ve yeni texnologiyalarin herbi emeliyyatlarda tetbiqinin cox vacib acar oldugunu subut etmisdir V Busun gergin emeyinin mentiqi neticesi olaraq ABS da elm prioritet sahe kimi inkisaf etmis alimlerin nufuzu ise keskin yukselmisdir Onun seyleri neticesinde hokumet herbi biznes ve elmi strukturlarin quvveleri birlesdirilerek 50 ci illerde ARPA agentliyi yaradilmisdir ve ARPANET Internet sebekesinin ilkin variantina cevrilmisdir V Busun tekidi ile 1950 ci ilde ABS da Milli Elm fondu NSF National Science Foundation yaradilir 1945 ci ilde V Bus Atlantik Monthly jurnalinda Biz nece dusune bilirik As we may think adli meqale nesr etdirir Meqalede memeks memex cihazi etrafli serh edilmisdir Bu cihaz eyni zamanda verilenler bazasi hem de informasiyalari oxumaga imkan veren qurgu kimi tesvir edilmisdir Cihaz isci masa onun ustunde yerlesen monitor klaviatura vacib olan senedi secmek ucun duymeler elece de mikrofilmleri saxlamaq ucun hovuzdan ibaret kimi tesvir edilir Mikorfilmlere yazilmis informasiya tez secilib ekranda gosterile bilirdi Eyni movzu uzre muxtelif senedleri nezerden keciren istifadeci assosiativ dusunceye esasen qeyri ixtiyari olaraq mueyyen elaqe formalasdirir ve bu da insan yaddasini ehemyyetli derecede genislendirir Memeks sistemi muasir hipermetne cox yaxin idi 60 ci illerde T Nelson hipermetn termini daxil ederken V Busa minnetdarligini bildirmis ve Bus haqli imis demisdi 1955 ci ilde V Bus teqaude cixmis 1974 cu ilde ise dunyasini deyismisdir Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 7 8 http www ieeeghn org wiki index php Vannevar Bush 1 2 3 4 5 6 Encyclopaedia Britannica lt a href https wikidata org wiki Track Q5375741 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1417 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2450 gt lt a gt 1 2 3 4 5 6 Brockhaus Enzyklopadie lt a href https wikidata org wiki Track Q237227 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5019 gt lt a gt 1 2 http libraries mit edu archives research collections collections mc mc78 html NNDB 2002 lt a href https wikidata org wiki Track P1263 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1373513 gt lt a gt Xarici kecidler RedakteQLOBAL INTERNET SEBEKESININ NEZERI ESASLARINI YARATMIS GORKEMLI SEXSIYYETLER olu kecid Menbe https az wikipedia org w index php title Vannevar Bus amp oldid 5744818, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.