Səhifənin məzmunu bütün vikipediyaçılar tərəfindən eyni dərəcədə riayət edilməsi tələb olunan qaydalardan ibarətdir. Səhifədə redaktə etmədən öncə bu dəyişikliklərin Vikipediyaçılar tərəfindən dəstəkləndiyindən əmin olun. Düzgün hesab etmədiyiniz məqam varsa, səhifənin müzakirə səhifəsində bunu aydın şəkildə ifadə edin.
Vandalizm — Vikipediyanın mötəbərliyinə və nüfuzuna qəsdən xələl yetirmək məqsədi ilə məqalələrin məzmununun silinməsi, zərərli əlavələrin edilməsi.
Vandalizm özünü əsasən keyfiyyətli məqalənin məzmununun təhqir, söyüş və qraffiti ilə, ya da onun mövzusuna tamamilə dəxli olmayan mətnlə dəyişdirilməsində göstərir. Təcrübəsizlikdən və ya bilməyərəkdən məqalənin məzmununda yanlış düzəlişlərin edilməsi vandalizm kimi dəyərləndirilmir.
Əslində, vandalizm Vikipediya üçün elə də böyük təhlükə deyil. Belə ki, məqalədə edilmiş bütün dəyişikliklər xüsusi verilənlər bazasında saxlanılır. Bununla da vandal informasiyanı bütünlüklə məhv edə bilmir. Məqalədə vandalizm əlamətləri görən istənilən istifadəçi onun korlanmış versiyasını geri qaytarıb sonuncu normal versiyanı bərpa edə bilər. Statusundan asılı olmayaraq bütün istifadəçilər bu hüquqa malikdirlər. Vandala xəbərdarlıq etmək üçün onun müzakirə səhifəsinə {{Vandalizm}} yerləşdirmək kifayətdir.
Vandalizmlə məşğul olanlarla Vikipediyanın inkişafına təmənnasız xidmət edənlərin sayı təxminən eyni olduğundan istifadəçilərə yaradılmış bu şərait və verilmiş hüquqlar sonda ikincilərin xeyrinə işləyir. Belə ki, məqalələrə zərər vurmaq bu zərəri aradan qaldırmaqdan daha çox vaxt tələb edir.
Hazırda Vikipediyada hətta ən böyük vandalizmin nəticələri belə bir qayda olaraq qısa zaman içində aradan qaldırılır.
Vandalizmin növləri
Vandalizm məqsəd və metodlarına görə iki növə bölünür:
1.1 Məqsədlərinə görə:
Zarafat xatirinə vandalizm — məzmunu zarafatdan ibarət olan məqalələrin yaradılması və ya mövcud məqalələrə bu tip mətnlərin əlavə edilməsi.
Diqqəti cəlb etmək məqsədi ilə törədilən vandalizm — məqalələrə təhqiredici söz və cümlələrin, şəkillərin əlavə olunması, hücum səhifəsinin yaradılması.
Spam-vandalizm — (Özünü)reklam məqsədi ilə məqaləyə onun məzmununa uyğun gəlməyən xarici keçidlərin əlavə olunması.
Mistifikasiya — Vikipediyanın reputasiyasına zərbə vurmaq və ondan istifadə edənləri xoşagəlməz vəziyyətdə qoymaq məqsədi ilə yalan məlumatların əlavə olunması.
Qisas məqsədi ilə törədilən vandalizm — müxtəlif səbəblərlə Vikipediya cəmiyyətindən və ya onun müəyyən üzvlərindən qisas almaq üsulu.
Robin Qud vandalizmi — "xeyir vermək naminə zərər vurmaq", cəfəngiyyat olduğunu nümayiş etdirmək üçün müəyyən qanunların pozulması, məqalələrin qeyri-normativ leksikalı, naturalistik təsvirlərlə zəngin hissələrinin silinməsi.
1.2 Metodlarına görə:
Uşaq vandalizmi — dəfələrlə təkrar-takrar qraffiti əlavə olunması və ya səhifənin bütün məzmununun silinməsi. Adətən Vikipediyanın imkanlarını yoxlamaq və ya arzuolunmaz məqaləni silmək məqsədi ilə törədilir.
Çətin müəyyən olunan vandalizm (çox vaxt həm də nankor vandalizm adlandırılır) — qəsdən az sayda yalan informasiyanın əlavə olunması və ya mövcud informasiyanın (keçidlərin, tarixlərin, ayrı-ayrı simvolların) dəyişdirilməsi.
Görünməz vandalizm — səhifənin başlanğıc koduna Veb səhifənin özündə görünməyən təhqiramiz əlavələrin edilməsi və ya yalan məlumatların qeyd olunması.
Ad dəyişdirmə vandalizmi — səhifələrin adlarının təhqiramiz, mənasız və ya açıq-aydın məqalənin məzmununa uyğun gəlməyən adlara dəyişdirilməsi.
İstiqamətləndirmə vandalizmi — istiqamətləndirmənin təhqiramiz məqalələrə və ya şəkillərə yönləndirilməsi, eləcə də mənasız və təhqiredici istiqamətləndirmələrin yaradılması.
Şəkil yüklənilməsi vandalizmi — ədəbsiz və ya təxribatçı şəkillərin yüklənilməsi.
Müəllif hüquqları vandalizmi — zərər vurmaq məqsədi ilə müəllif hüquqları ilə qorunan mətnin müəllifin icazəsi olmadan təkrar-təkrar məqaləyə əlavə olunması.
Bot vasitəsilə vandalizm — çoxlu sayda (yüzlərlə, minlərlə) səhifənin xüsusi proqram - bot vasitəsilə dəyişdirilməsi (bu cür vandalizmin zərərli nəticələri də adətən avtomatik aradan qaldırılır).
Geriyə qaytarma vandalizmi — lazımi düzəlişlərin geri qaytarılaraq ləğv edilməsi və ya vandalizm səciyyəli düzəlişlərin bərpa olunaraq səhifəyə qaytarılması.
Şablonların və istifadəçi qutularının vandalizmi. Bu cür vandalizm eyni vaxtda müvafiq şablonların istifadə olunduğu bütün səhifələrə zərər vurduğuna görə təhlükəlidir.
Maşın tərcüməsi vasitəsilə vandalizm — orijinalığı mənaca kobud şəkildə pozan avtomatik tərcümə olunmuş mətnlərin mütəmadi olaraq əlavə edilməsi.
Hansı hərəkətlər vandalizm deyil
Bəzi hərəkətlər vandalizmə oxşasa da, vandalizm sayılmır. Bu hərəkətlər aşağıdakılardır:
Təcrübəsiz istifadəçinin sınaq dəyişiklikləri. Təcrübəsiz istifadəçi "redaktə et" düyməsini görərkən doğrudan da nəyisə redaktə edə biləcəyinə əmin olmaq üçün düyməyə basıb mətnə mənasız əlavələr edir. Bu vandalizm deyil! Belə olan halda daha təcrübəli istifadəçilər onu salamlamalı və ona qaralama dəftərinə istiqamətləndirmə verməlidirlər. Bunun üçün xüsusi şablonlar olan "{{test}}" və {{tövsiyə}} (ikinci şablondan təcrübəsiz istifadəçi digər istifadəçi səhifələrini redaktə edərkən istifadə olunur) şablonlarından istifadə etmək gərəkdir.
Təcrübəsiz istifadəçinin genişləndirilmiş sınaq dəyişiklikləri. Bəzən təcrübəsiz istifadəçi məqaləni mənasız məqaləyə çevirə və ya tamamilə oxunaqsız hala sala biləcəyini yoxlamaq istəyir. Onun üçün sadəcə vikinin imkanlarını öyrənmək maraqlı olur. Əgər onun bu dəyişiklikləri ləğv olunsa və ya ona tövsiyə xarakterli ismarıc göndərilsə bu fəaliyyətinə son qoyar. Amma təcrübəsiz istifadəçi bundan sonra da bu cür "sınaqlarını" davam etdirərsə, onun hərəkətləri artıq vandalizm sayılır.
Vikinin imkanlarının öyrənilməsi. Bəzi istifadəçilər vikinin imkanlarını özləri üçün qısa zamanda müəyyənləşdirə bilmirlər. Bundan ötrü onlara daxili və xarici keçidlər, cədvəllər və s. üzərində sınaqlar aparmağa vaxt lazım olur. Belə istifadəçiləri vandal kimi müzakirəyə çıxarmaqdansa, onlara vikinin tanış olmadıqları imkanlarını izah edin və ya müvafiq məlumat səhifələrinə, xüsusilə də redaktə qaydaları səhifəsinə istiqamətləndirmə verin.
Tərəfsizliyə riayət olunmaması. Tərəfsizlik nöqteyi-nəzərindən məqalələr yazmaq o qədər də asan deyil. Hətta Vikipediyanın çox təcrübəli istifadəçiləri belə bəzən bu mənada qüsurlu məqalələr yaradırlar. Demək olar ki, hər bir insan öz qənaətlərini (bəzən səhv olan) digərlərinin qənaətlərindən üstün turur. İnsan təbiətinin bu xüsusiyyəti müsbət xüsusiyyət kimi qiymətləndirilməsə də, vandalizm hesab olunmur.
Cəsarətli düzəlişlər. Ən əsas Vikipediya prinsiplərindən biri - "cəsur ol!" prinsipidir. Bəzi vikipediyaçılar məqalələrin keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədilə onlarda böyük düzəlişlər edirlər. Yazdığınız mətnin böyük hissəsinin silindiyini və ya ciddi surətdə redaktə olunduğunu görmək Sizə xoş olmasa da, bu hərəkət vandalizm deyil. Müdrik vikipediyaçılar cəsarət və sevgini bir arada birləşdirməyi bacarırlar.
Şəxsi tədqiqatların əlavə olunması. Şəxsi tədqiqatların əlavə olunması Vikipediyada bu fəaliyyəti qadağan edən prinsipə zidd olsa da, vandalizm kimi dəyərləndirilmir.
Səhvlər. Səhvlər vandalizm sayılmır. Əgər Siz məqalədə səhv məlumatın yer aldığını düşünürsünüzsə, gümanlarınızın doğru olub-olmadığını araşdırın və ya faktları məqalə müəllifləri ilə müzakirə edin. Əgər müəlliflər Sizin izahlarınıza əhəmiyyət vermədən səhv məlumatları yenə də məqaləyə əlavə edirlərsə, onların bu hərəkətinin səbəblərini araşdırmağa çalışın.
Şəxsi təhdidlər və təhqirlər. Vikipediya prinsipinə görə qadağan olunsa da, vandalizm deyil.
Gözlənilməz dəyişikliklər. Məqalələrə edilən qeyri-adi üslublu düzəlişlər onların müəlliflərini vandal adlandırmağa əsas vermir. Məsələn, istifadəçilərdən hansısa məqalədə dəyərli düzəlişlər edəndən sonra qısa xülasədə "Salam, mən Əliyəm!" yazırsa, o vandal deyil. Sadəcə təcrübəsiz istifadəçidir. Belə istifadəçilərə dostcasına qısa xülasəni nə formada yazmaq lazım olduğunu başa salın. Onu bloklamayın və dəyişikliklərini ləğv etməyin.
İP adreslərini izləmə
İP adreslərinin sahiblərini aşağıdakı keçidlər vasitəsi ilə tapmaq olar:
ARIN (Şimali Amerika)
RIPE NCC (Avropa, Yaxın Şərq və Mərkəzi Asiya)
APNIC (Şərqi Asiya)
LACNIC (Latın Amerikası və Karibian Adaları)
AfriNIC (Afrika)
IPLigence (Bütün dünya)
Həmçinin bax
Vikipediya:Vandallar
September 18, 2021
vikipediya, vandalizm, səhifə, vikipediyanın, rəsmi, prinsiplərindən, biridir, səhifənin, məzmunu, bütün, vikipediyaçılar, tərəfindən, eyni, dərəcədə, riayət, edilməsi, tələb, olunan, qaydalardan, ibarətdir, səhifədə, redaktə, etmədən, öncə, dəyişikliklərin, v. Bu sehife Vikipediyanin resmi prinsiplerinden biridir Sehifenin mezmunu butun vikipediyacilar terefinden eyni derecede riayet edilmesi teleb olunan qaydalardan ibaretdir Sehifede redakte etmeden once bu deyisikliklerin Vikipediyacilar terefinden desteklendiyinden emin olun Duzgun hesab etmediyiniz meqam varsa sehifenin muzakire sehifesinde bunu aydin sekilde ifade edin QisayolVP V Qayda sesverme neticesinde qebul edilmisdir Sesverme muddeti 10 avqust 2020 25 avqust 2020 Quvvededir 25 avqust 2020 ci ildenVandalizm Vikipediyanin moteberliyine ve nufuzuna qesden xelel yetirmek meqsedi ile meqalelerin mezmununun silinmesi zererli elavelerin edilmesi Vandalizm ozunu esasen keyfiyyetli meqalenin mezmununun tehqir soyus ve qraffiti ile ya da onun movzusuna tamamile dexli olmayan metnle deyisdirilmesinde gosterir Tecrubesizlikden ve ya bilmeyerekden meqalenin mezmununda yanlis duzelislerin edilmesi vandalizm kimi deyerlendirilmir Eslinde vandalizm Vikipediya ucun ele de boyuk tehluke deyil Bele ki meqalede edilmis butun deyisiklikler xususi verilenler bazasinda saxlanilir Bununla da vandal informasiyani butunlukle mehv ede bilmir Meqalede vandalizm elametleri goren istenilen istifadeci onun korlanmis versiyasini geri qaytarib sonuncu normal versiyani berpa ede biler Statusundan asili olmayaraq butun istifadeciler bu huquqa malikdirler Vandala xeberdarliq etmek ucun onun muzakire sehifesine Vandalizm yerlesdirmek kifayetdir Vandalizmle mesgul olanlarla Vikipediyanin inkisafina temennasiz xidmet edenlerin sayi texminen eyni oldugundan istifadecilere yaradilmis bu serait ve verilmis huquqlar sonda ikincilerin xeyrine isleyir Bele ki meqalelere zerer vurmaq bu zereri aradan qaldirmaqdan daha cox vaxt teleb edir Hazirda Vikipediyada hetta en boyuk vandalizmin neticeleri bele bir qayda olaraq qisa zaman icinde aradan qaldirilir Mundericat 1 Vandalizmin novleri 2 Hansi hereketler vandalizm deyil 3 IP adreslerini izleme 4 Hemcinin baxVandalizmin novleriVandalizm meqsed ve metodlarina gore iki nove bolunur 1 1 Meqsedlerine gore Zarafat xatirine vandalizm mezmunu zarafatdan ibaret olan meqalelerin yaradilmasi ve ya movcud meqalelere bu tip metnlerin elave edilmesi Diqqeti celb etmek meqsedi ile toredilen vandalizm meqalelere tehqiredici soz ve cumlelerin sekillerin elave olunmasi hucum sehifesinin yaradilmasi Spam vandalizm Ozunu reklam meqsedi ile meqaleye onun mezmununa uygun gelmeyen xarici kecidlerin elave olunmasi Ideoloji vandalizm Vikipediyanin terefsizlik prinsipine xelel getiren hucum sehifelerinin yaradilmasi duzelislerin edilmesi Mistifikasiya Vikipediyanin reputasiyasina zerbe vurmaq ve ondan istifade edenleri xosagelmez veziyyetde qoymaq meqsedi ile yalan melumatlarin elave olunmasi Qisas meqsedi ile toredilen vandalizm muxtelif sebeblerle Vikipediya cemiyyetinden ve ya onun mueyyen uzvlerinden qisas almaq usulu Robin Qud vandalizmi xeyir vermek namine zerer vurmaq cefengiyyat oldugunu numayis etdirmek ucun mueyyen qanunlarin pozulmasi meqalelerin qeyri normativ leksikali naturalistik tesvirlerle zengin hisselerinin silinmesi 1 2 Metodlarina gore Usaq vandalizmi defelerle tekrar takrar qraffiti elave olunmasi ve ya sehifenin butun mezmununun silinmesi Adeten Vikipediyanin imkanlarini yoxlamaq ve ya arzuolunmaz meqaleni silmek meqsedi ile toredilir Cetin mueyyen olunan vandalizm cox vaxt hem de nankor vandalizm adlandirilir qesden az sayda yalan informasiyanin elave olunmasi ve ya movcud informasiyanin kecidlerin tarixlerin ayri ayri simvollarin deyisdirilmesi Gorunmez vandalizm sehifenin baslangic koduna Veb sehifenin ozunde gorunmeyen tehqiramiz elavelerin edilmesi ve ya yalan melumatlarin qeyd olunmasi Ad deyisdirme vandalizmi sehifelerin adlarinin tehqiramiz menasiz ve ya aciq aydin meqalenin mezmununa uygun gelmeyen adlara deyisdirilmesi Istiqametlendirme vandalizmi istiqametlendirmenin tehqiramiz meqalelere ve ya sekillere yonlendirilmesi elece de menasiz ve tehqiredici istiqametlendirmelerin yaradilmasi Sekil yuklenilmesi vandalizmi edebsiz ve ya texribatci sekillerin yuklenilmesi Muellif huquqlari vandalizmi zerer vurmaq meqsedi ile muellif huquqlari ile qorunan metnin muellifin icazesi olmadan tekrar tekrar meqaleye elave olunmasi Bot vasitesile vandalizm coxlu sayda yuzlerle minlerle sehifenin xususi proqram bot vasitesile deyisdirilmesi bu cur vandalizmin zererli neticeleri de adeten avtomatik aradan qaldirilir Geriye qaytarma vandalizmi lazimi duzelislerin geri qaytarilaraq legv edilmesi ve ya vandalizm seciyyeli duzelislerin berpa olunaraq sehifeye qaytarilmasi Sablonlarin ve istifadeci qutularinin vandalizmi Bu cur vandalizm eyni vaxtda muvafiq sablonlarin istifade olundugu butun sehifelere zerer vurduguna gore tehlukelidir Masin tercumesi vasitesile vandalizm orijinaligi menaca kobud sekilde pozan avtomatik tercume olunmus metnlerin mutemadi olaraq elave edilmesi Hansi hereketler vandalizm deyilBezi hereketler vandalizme oxsasa da vandalizm sayilmir Bu hereketler asagidakilardir Tecrubesiz istifadecinin sinaq deyisiklikleri Tecrubesiz istifadeci redakte et duymesini gorerken dogrudan da neyise redakte ede bileceyine emin olmaq ucun duymeye basib metne menasiz elaveler edir Bu vandalizm deyil Bele olan halda daha tecrubeli istifadeciler onu salamlamali ve ona qaralama defterine istiqametlendirme vermelidirler Bunun ucun xususi sablonlar olan test ve tovsiye ikinci sablondan tecrubesiz istifadeci diger istifadeci sehifelerini redakte ederken istifade olunur sablonlarindan istifade etmek gerekdir Tecrubesiz istifadecinin genislendirilmis sinaq deyisiklikleri Bezen tecrubesiz istifadeci meqaleni menasiz meqaleye cevire ve ya tamamile oxunaqsiz hala sala bileceyini yoxlamaq isteyir Onun ucun sadece vikinin imkanlarini oyrenmek maraqli olur Eger onun bu deyisiklikleri legv olunsa ve ya ona tovsiye xarakterli ismaric gonderilse bu fealiyyetine son qoyar Amma tecrubesiz istifadeci bundan sonra da bu cur sinaqlarini davam etdirerse onun hereketleri artiq vandalizm sayilir Vikinin imkanlarinin oyrenilmesi Bezi istifadeciler vikinin imkanlarini ozleri ucun qisa zamanda mueyyenlesdire bilmirler Bundan otru onlara daxili ve xarici kecidler cedveller ve s uzerinde sinaqlar aparmaga vaxt lazim olur Bele istifadecileri vandal kimi muzakireye cixarmaqdansa onlara vikinin tanis olmadiqlari imkanlarini izah edin ve ya muvafiq melumat sehifelerine xususile de redakte qaydalari sehifesine istiqametlendirme verin Terefsizliye riayet olunmamasi Terefsizlik noqteyi nezerinden meqaleler yazmaq o qeder de asan deyil Hetta Vikipediyanin cox tecrubeli istifadecileri bele bezen bu menada qusurlu meqaleler yaradirlar Demek olar ki her bir insan oz qenaetlerini bezen sehv olan digerlerinin qenaetlerinden ustun turur Insan tebietinin bu xususiyyeti musbet xususiyyet kimi qiymetlendirilmese de vandalizm hesab olunmur Cesaretli duzelisler En esas Vikipediya prinsiplerinden biri cesur ol prinsipidir Bezi vikipediyacilar meqalelerin keyfiyyetini yaxsilasdirmaq meqsedile onlarda boyuk duzelisler edirler Yazdiginiz metnin boyuk hissesinin silindiyini ve ya ciddi suretde redakte olundugunu gormek Size xos olmasa da bu hereket vandalizm deyil Mudrik vikipediyacilar cesaret ve sevgini bir arada birlesdirmeyi bacarirlar Sexsi tedqiqatlarin elave olunmasi Sexsi tedqiqatlarin elave olunmasi Vikipediyada bu fealiyyeti qadagan eden prinsipe zidd olsa da vandalizm kimi deyerlendirilmir Sehvler Sehvler vandalizm sayilmir Eger Siz meqalede sehv melumatin yer aldigini dusunursunuzse gumanlarinizin dogru olub olmadigini arasdirin ve ya faktlari meqale muellifleri ile muzakire edin Eger muellifler Sizin izahlariniza ehemiyyet vermeden sehv melumatlari yene de meqaleye elave edirlerse onlarin bu hereketinin sebeblerini arasdirmaga calisin Sexsi tehdidler ve tehqirler Vikipediya prinsipine gore qadagan olunsa da vandalizm deyil Gozlenilmez deyisiklikler Meqalelere edilen qeyri adi uslublu duzelisler onlarin muelliflerini vandal adlandirmaga esas vermir Meselen istifadecilerden hansisa meqalede deyerli duzelisler edenden sonra qisa xulasede Salam men Eliyem yazirsa o vandal deyil Sadece tecrubesiz istifadecidir Bele istifadecilere dostcasina qisa xulaseni ne formada yazmaq lazim oldugunu basa salin Onu bloklamayin ve deyisikliklerini legv etmeyin IP adreslerini izlemeIP adreslerinin sahiblerini asagidaki kecidler vasitesi ile tapmaq olar ARIN Simali Amerika RIPE NCC Avropa Yaxin Serq ve Merkezi Asiya APNIC Serqi Asiya LACNIC Latin Amerikasi ve Karibian Adalari AfriNIC Afrika IPLigence Butun dunya Hemcinin baxVikipediya VandallarMenbe https az wikipedia org w index php title Vikipediya Vandalizm amp oldid 5405186, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
