Ulu Ana - türk və altay mifologiyasında yaradıcı ilahe. Böyük yaradıcı gücü ifadə edir. Ulu (Olı, Olu, Olo, Ulı) Ana olaraq da bilinər. Yaradıcı gücün dişi istiqamətini işarələr.
Mahiyyəti
Mücərrəd bir varlıqdır. Ancaq zaman-zaman Ağ Ana yerinə istifadə edildiyi kimi, bəzən də Od Ana, Gün Ana, Torpaq Ana, Göy Ana kimi yaradıcı qüvvələrin hamısını da ifadə edir. Avropa və hind-iran mədəniyyətində təbiətin ünsürləri dörd dənə olduğu halda türk mədəniyyətində bu sayı beş olaraq ortaya çıxar: 1.Su, 2.Od (atəş), 3.Göy (hava), 4.Torpaq, 5.Gün (işıq). Bir çox əfsanəvi varlığın bir-birindən ayrılmadan əvvəlki formasıdır. Əzəli bir əlaqə olaraq ondan qopan və ayrılan ruhları və varlıqları yenidən birləşdirən bir varlıq olaraq düşünülə bilər. Bu varlıqları təkrar bir-birinə yaxınlaşdırar. Bolluq və bərəkətin qoruyucusu və yaradıcısıdır. Həyat verici qüvvənin və ölümsüzlüyün ən yüksək nöqtəsidir. O yaşlanmaz. Həm tənzimləyici başlanğıc, həm də kompleks paylayıcı son onda bir araya gəlir. Ziddiyyəti içində saxlayar. Bu səbəblə ziddlər onda bir-birləriylə yer dəyişdirə bilər. Tərs funksiyalı varlıqlar ortaya çıxa bilər. Özü içində şeytanı ünsürləri də saxlayır. Humanitar olduğu qədər heyvani bir istiqaməti də mövcuddur. Həm yer altı dünyasının həm də göyün sahibidir. İri və yellənən məmələri olan bir qadındır. Hər şeyi bilir. Baxşılara, qoca və müdrik bir qadın görünüşündə yuxularında görünür. Həm saf və əl dəyməmiştir, həm də doğurandır və cinsiliyi varlığında saxlayar.
Ulu Ana, bir çox dəfə dəyişməyə uğrayaraq bir neçə mövqe dəyişdirən bir bütündür. Bozqurd, Hal Anası, Umay, Kübey və başqa bir çox mifoloji varlığa və qoruyucu ruhlara çevrilmişdir. Bu varlıqlar hər nə qədər müstəqil qoruyucu ruhlara çevrilərək fərqli varlıqlar olaraq ortaya çıxmış olsalar da türk mifologiyasında bu Ulu Ananın ən az bir neçə xüsusiyyətini daşıyırlar. Ulu Ana bu baxımdan, ondan qopan ruh və motivlərin əsas bənzərliklərini yaradaraq eyni funksiyalar daşıyan fərqli motivlərə çevrilir. Əbədi yaşayış və həyatın dönüşünü vurğulayan mifoloji inancda o, həyat verici güc və ölümsüzlüyün ən yüksək iradəsi olaraq ortaya çıxar. O, yaşlanmaz bir varlıqdır. Həm tənzimləyici, həm xaos getiricidir. Ziddliklərin özləri onda bir-birləriylə yer dəyişdirər. Bu baxımdan ondan ayrılan varlıqların bir-birinə tərs istiqamətlərdə funksiya görmələri də təbiidir.
Etimologiya
(Ul) kökündən törəmişdir. Uca, böyük, çox, görkəmli deməkdir. Ululamak, hörmətlə xatırlamaq deməkdir. Bundan başqa Ulumaq sözcüyü də qurdun müqəddəsliyi ilə əlaqəlidir. Tunguz və Mançu dillərində Ula şəklində iştirak edər və yaxşılıq ifadə edər. Bəzi Türk lehçelerinde Çin mənşəli Lu (əjdaha) sözcüyünün Uluğ / Ulu şəklində deyilməsi isə təsadüfi olsa belə eyni zamanda bu varlığa istiqamətli algıyla də əlaqəli görünməkdədir.
Mənbə
Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)
Noyabr 14, 2021
məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, türk, altay, mifologiyasında, yaradıcı, ilahe, böyük, yaradıcı, gücü, ifadə, edir, olı, ulı, olaraq, bilinər, yaradıcı, gücün, dişi, istiqa. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ulu Ana turk ve altay mifologiyasinda yaradici ilahe Boyuk yaradici gucu ifade edir Ulu Oli Olu Olo Uli Ana olaraq da biliner Yaradici gucun disi istiqametini isareler Mahiyyeti RedakteMucerred bir varliqdir Ancaq zaman zaman Ag Ana yerine istifade edildiyi kimi bezen de Od Ana Gun Ana Torpaq Ana Goy Ana kimi yaradici quvvelerin hamisini da ifade edir Avropa ve hind iran medeniyyetinde tebietin unsurleri dord dene oldugu halda turk medeniyyetinde bu sayi bes olaraq ortaya cixar 1 Su 2 Od ates 3 Goy hava 4 Torpaq 5 Gun isiq Bir cox efsanevi varligin bir birinden ayrilmadan evvelki formasidir Ezeli bir elaqe olaraq ondan qopan ve ayrilan ruhlari ve varliqlari yeniden birlesdiren bir varliq olaraq dusunule biler Bu varliqlari tekrar bir birine yaxinlasdirar Bolluq ve bereketin qoruyucusu ve yaradicisidir Heyat verici quvvenin ve olumsuzluyun en yuksek noqtesidir O yaslanmaz Hem tenzimleyici baslangic hem de kompleks paylayici son onda bir araya gelir Ziddiyyeti icinde saxlayar Bu sebeble ziddler onda bir birleriyle yer deyisdire biler Ters funksiyali varliqlar ortaya cixa biler Ozu icinde seytani unsurleri de saxlayir Humanitar oldugu qeder heyvani bir istiqameti de movcuddur Hem yer alti dunyasinin hem de goyun sahibidir Iri ve yellenen memeleri olan bir qadindir Her seyi bilir Baxsilara qoca ve mudrik bir qadin gorunusunde yuxularinda gorunur Hem saf ve el deymemistir hem de dogurandir ve cinsiliyi varliginda saxlayar Ulu Ana bir cox defe deyismeye ugrayaraq bir nece movqe deyisdiren bir butundur Bozqurd Hal Anasi Umay Kubey ve basqa bir cox mifoloji varliga ve qoruyucu ruhlara cevrilmisdir Bu varliqlar her ne qeder musteqil qoruyucu ruhlara cevrilerek ferqli varliqlar olaraq ortaya cixmis olsalar da turk mifologiyasinda bu Ulu Ananin en az bir nece xususiyyetini dasiyirlar Ulu Ana bu baximdan ondan qopan ruh ve motivlerin esas benzerliklerini yaradaraq eyni funksiyalar dasiyan ferqli motivlere cevrilir Ebedi yasayis ve heyatin donusunu vurgulayan mifoloji inancda o heyat verici guc ve olumsuzluyun en yuksek iradesi olaraq ortaya cixar O yaslanmaz bir varliqdir Hem tenzimleyici hem xaos getiricidir Ziddliklerin ozleri onda bir birleriyle yer deyisdirer Bu baximdan ondan ayrilan varliqlarin bir birine ters istiqametlerde funksiya gormeleri de tebiidir Etimologiya Redakte Ul kokunden toremisdir Uca boyuk cox gorkemli demekdir Ululamak hormetle xatirlamaq demekdir Bundan basqa Ulumaq sozcuyu de qurdun muqeddesliyi ile elaqelidir Tunguz ve Mancu dillerinde Ula seklinde istirak eder ve yaxsiliq ifade eder Bezi Turk lehcelerinde Cin menseli Lu ejdaha sozcuyunun Ulug Ulu seklinde deyilmesi ise tesadufi olsa bele eyni zamanda bu varliga istiqametli algiyla de elaqeli gorunmekdedir Menbe RedakteTurk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 turk Menbe https az wikipedia org w index php title Ulu Ana amp oldid 3754275, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
