Tipu Sultan (kann.ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್, urduسلطان فتح علی خان ٹیپو) (noyabr 1750, Devanahalli, — 4 may1799, Şriranhapatnam) — "Maysur pələngi" ləqəbi ilə tanınan Maysur əmirliyi hakimi.
Fateh Əli xan Tipu sultan Heydər Əli xanın oğludur. Atasından sonra Maysurun hakimi olmuşdu.
1778-ci ildə Fransa müstəqilliyini elan etmiş və ABŞ-ın müttəfiqi olmuşdu. Hindistandakı müstəmləkələrdə yerləşən fransız qoşunlarının Fransa ilə əlaqələri demək olar ki, tam kəsilmişdi. Onlar Hind yarımadasındakı inglislərin hərbi təzyiqinə tab gətirə bilməyib şəhərləri bir-bir təhvil verirdilər. Lakin admiral Süffrenin donanması Hind okeanında ingilisləri məğlub etdikdən sonar polkovnik Büssinin rəhbərlik etdiyi kiçik hərbi korpus Kuddalur yaxınlığında mövqe tutdu. Bu zaman ingilislər iki hind hakimi (Maysur dövlətinin başçıları Heydər Əli və Tipu Sultan) ilə müharibə aparırdı. Fransız hərbi müşavirlərin olduğu Heydərabad şəhəri də artıq Maysur dövlətinin tərkibinə qatılmışdı.
Polkovnik Büssi Fransa dövləti adından Heydər Əli və Tipu Sultana müttəfiqlik müqaviləsi imzalamağı təklif etdi. Bu işə iki ay sərf edən fransız hərbçisindən fərqli olaraq, ingilislər vaxtı fövtə verməyib üçqat artıq hərbi qüvvə topladılar və fransız korpusuna qarşı hücuma keçdilər. 20 saatlıq döyüşdə ingilislərin itkisi 2 min nəfərə çatdı. Lakin tezliklə Kuddalurda mühasirəyə düşmüş fransızlara Fransa ilə İngiltərə arasında sülh müqaviləsinin imzalanması xəbəri çatdı. Döyüş əməliyyatı bitdi. Maysur dövlətinin hakimləri təklikdə qaldı və onlar mübarizənin mənasızlığını anlayıb ingilislərlə barışıq sazişi imzaladı.
1783-cü ilin müqaviləsinə əsasən, Hind yarımadasındakı Pondişeri, Şandernaqor, Mae, Yanam, Karikal kimi iri müstəmləkə-şəhərlər fransızların nəzarətində qaldı. Maysur hakimi Tipu Sultan isə 1788-ci ildə Parisə səfər etdi və kral sarayında (Versalda) təntənə ilə qarşılandı. Lakin inqilab bütün siyasi kartları qarışdırdı və ingilislər Hindistandakı fransız müstəmləkələrinin hamısını işğal etdilər.
1799-cu ildə Napoleon Maysur hakimi Tipu Sultana məktub göndərərək ona ingilislərə qarşı müttəfiqlik təklif etdi. Lakin Ərəbistan yarımadasının cənubundan keçərək uzun yol gedən məktub Maysur hakiminə çox gec çatdı.
1799-cu ilin fevralında ingilislər onlarla müttəfiq olan hind hakimləri ilə birgə Maysur dövlətinə hücum etdilər. Tipu Sultan düşmən üzərində bir neçə xırda qələbə qazandı, amma sərkərdələrinin xəyanəti onu mühasirə vəziyyətində qoydu. Fransadakı inqilabi Direktoya Yaxın Şərqdə böyük uğurlar qazana bilməyən general Bonapardı geri çağırdı və ilk Şərq hərbi kampaniyası başa çatdı.
TIPU SULTAN VILLAIN OR HERO? 2012-07-17 at the Wayback Machine(ing.)
Avqust 12, 2021
tipu, sultan, kann, urdu, سلطان, فتح, علی, خان, ٹیپو, noyabr, 1750, devanahalli, 1799, şriranhapatnam, maysur, pələngi, ləqəbi, ilə, tanınan, maysur, əmirliyi, hakimi, dekabr, 1782, 1799sələfi, heydər, əli, xanşəxsi, məlumatlardoğum, tarixi, noyabr, 1750, 1750. Tipu Sultan kann ಟ ಪ ಪ ಸ ಲ ತ ನ urdu سلطان فتح علی خان ٹیپو noyabr 1750 Devanahalli 4 may 1799 Sriranhapatnam Maysur pelengi leqebi ile taninan Maysur emirliyi hakimi Tipu Sultan10 dekabr 1782 4 may 1799Selefi Heyder Eli xanSexsi melumatlarDogum tarixi 20 noyabr 1750 1750 11 20 1 Dogum yeri Devanahalli d Bengaluru Rural district d Bengaluru division d Karnataka Hindistan 4 Vefat tarixi 4 may 1799 1799 05 04 2 3 48 yasinda Vefat yeri Srirangapatna d Mandya district d Maysur emirliyi Britaniya Hindistani 5 Vefat sebebi doyusde olumDefn yeri Srirangapatna d Atasi Heyder Eli xanHerbi xidmetRutbesi generalDoyusler Ingiltere Maysur muharibeleri Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Hemcinin bax 3 Istinadlar 4 Xarici kecidlerHeyati RedakteFateh Eli xan Tipu sultan Heyder Eli xanin ogludur Atasindan sonra Maysurun hakimi olmusdu 1778 ci ilde Fransa musteqilliyini elan etmis ve ABS in muttefiqi olmusdu Hindistandaki mustemlekelerde yerlesen fransiz qosunlarinin Fransa ile elaqeleri demek olar ki tam kesilmisdi Onlar Hind yarimadasindaki inglislerin herbi tezyiqine tab getire bilmeyib seherleri bir bir tehvil verirdiler Lakin admiral Suffrenin donanmasi Hind okeaninda ingilisleri meglub etdikden sonar polkovnik Bussinin rehberlik etdiyi kicik herbi korpus Kuddalur yaxinliginda movqe tutdu Bu zaman ingilisler iki hind hakimi Maysur dovletinin bascilari Heyder Eli ve Tipu Sultan ile muharibe aparirdi Fransiz herbi musavirlerin oldugu Heyderabad seheri de artiq Maysur dovletinin terkibine qatilmisdi Polkovnik Bussi Fransa dovleti adindan Heyder Eli ve Tipu Sultana muttefiqlik muqavilesi imzalamagi teklif etdi Bu ise iki ay serf eden fransiz herbcisinden ferqli olaraq ingilisler vaxti fovte vermeyib ucqat artiq herbi quvve topladilar ve fransiz korpusuna qarsi hucuma kecdiler 20 saatliq doyusde ingilislerin itkisi 2 min nefere catdi Lakin tezlikle Kuddalurda muhasireye dusmus fransizlara Fransa ile Ingiltere arasinda sulh muqavilesinin imzalanmasi xeberi catdi Doyus emeliyyati bitdi Maysur dovletinin hakimleri teklikde qaldi ve onlar mubarizenin menasizligini anlayib ingilislerle barisiq sazisi imzaladi 1783 cu ilin muqavilesine esasen Hind yarimadasindaki Pondiseri Sandernaqor Mae Yanam Karikal kimi iri mustemleke seherler fransizlarin nezaretinde qaldi Maysur hakimi Tipu Sultan ise 1788 ci ilde Parise sefer etdi ve kral sarayinda Versalda tentene ile qarsilandi Lakin inqilab butun siyasi kartlari qarisdirdi ve ingilisler Hindistandaki fransiz mustemlekelerinin hamisini isgal etdiler 1799 cu ilde Napoleon Maysur hakimi Tipu Sultana mektub gondererek ona ingilislere qarsi muttefiqlik teklif etdi Lakin Erebistan yarimadasinin cenubundan kecerek uzun yol geden mektub Maysur hakimine cox gec catdi 1799 cu ilin fevralinda ingilisler onlarla muttefiq olan hind hakimleri ile birge Maysur dovletine hucum etdiler Tipu Sultan dusmen uzerinde bir nece xirda qelebe qazandi amma serkerdelerinin xeyaneti onu muhasire veziyyetinde qoydu Fransadaki inqilabi Direktoya Yaxin Serqde boyuk ugurlar qazana bilmeyen general Bonapardi geri cagirdi ve ilk Serq herbi kampaniyasi basa catdi Tipu Sultan 4 may 1799 cu ilde vefat etmisdir Hemcinin bax RedakteMaysur emirliyi Heyder Eli xanIstinadlar Redakte https books google com pk books hl fr amp id hkbJ6xA1 jEC Encyclopaedia Britannica lt a href https wikidata org wiki Track Q5375741 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1417 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2450 gt lt a gt Brockhaus Enzyklopadie lt a href https wikidata org wiki Track Q237227 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5019 gt lt a gt History of Tipu sultan seh 6 ISBN 81 87879 57 2 Hasan M History of Tipu Sultan ISBN 81 87879 57 2Xarici kecidler RedakteTIPU SULTAN VILLAIN OR HERO Arxivlesdirilib 2012 07 17 at the Wayback Machine ing Menbe https az wikipedia org w index php title Tipu Sultan amp oldid 5988016, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
