Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Teberda (qaraç.-balk. Теберди́) - Rusiyanın Qaraçay-Çərkəz Respublikasında bir şəhərdir. İnzibati baxımından Qaraçay şəhər dairəsinə daxildir.
| Teberda | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | 1868 |
| Mərkəzin hündürlüyü | 1.280 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +7 87872 |
| Poçt indeksi | 369210–369214 |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Adı
Şəhər yerləşdiyi vadinin adı ilə adlandırılmışdır.
Coğrafiya
Böyük Qafqazın şimal yamaclarında, Çerkesskdən 105 km cənubda, Hərbi-Suxumi yolu üzərində yerləşir.
Teberda çay vadisi orta və yüksək dağlıq bir ərazidə yerləşir. Teberdanın külək rejimi: fyonlar və dağ vadisi küləkləri dağlardan təmiz hava gətirməsi ilə səciyələnir. Teberda dərəsinin bağlılığı təkcə temperatura deyil, rütubəti də təsir göstərir.
İqliminə təsir göstərən amillər: dağlıq ərazi, aşağı atmosfer təzyiqi, intensiv günəş radiasiyası, az buludluluq. Nisbətən isti qışa və sərin keçən yaya sahibdir. Qışın ən soyuq ayı olan yanvardır. Yanvarda orta temperatur -2,3° C, iyul və avqust aylarında isə +15,5 ° C-dir. Burada günəş işığının müddəti ildə ərzinsə 2200 saata çatır.
Tarixi
1868-ci ildə bir qaraçay kəndi olaraq qurulur. Kənd ilk olaraq Ojaya Bayçorovun nəslindən olan 40 ailə tərəfindən qurulur. Bu səbəbdən kənd bir müddət onun Ojayanın soyadı “Bayçoraralanı-Kabak” adı ilə adlandırılırdı. Kəndin adındakı “Kabak” sözü "kənd" mənasını verir. Vaxt keçdikcə kənd sakinlərin əhəmiyyətli bir hissəsi digər qəbilələrin nümayəndələri olması səbəbindən Teberda çayı sahilində yerləşdiyinə görə bu adla adlanmağa başladı.
1925-ci ildə ilk kənddə vərəm sanatoriyası açıldı. Sonradan çox sayda sanatoriya və istirahət evi ("Qornore uşellye", "Kluxori", "Azgek" turizm bazası, "Teberda" oteli və s.) açıldı.
Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 8 fevral 1971-ci il tarixli qərarı ilə Teberda qəsəbəsinə şəhər statusu verilir.
Əhali
- Urbanizasiya
2019-cu il 1 yanvar tarixinə əsasən Rusiyanın 1115 şəhəri arasında əhalisinin sayına görə 979-cu yerdədir. Əhalisinin sıxlığı — 3262.65 nəf./km².
- Milli tərkib
2002 və 2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə rayonun milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir:
| xalq | say, nəf. (2002) | ümumi əhaliyə olan nisbət, % (2002) | say, nəf. (2010) | ümumi əhaliyə olan nisbət, % (2010) |
|---|---|---|---|---|
| qaraçaylılar | 5 006 | 64,0 % | 6 262 | 69,1 % |
| ruslar | 2 274 | 29,1 % | 2 270 | 25,1 % |
| osetinlər | 90 | 1,1 % | 99 | 1,1 % |
| digərləri | 457 | 5,8 % | 427 | 4,7 % |
| ümumi | 7 827 | 100 % | 9 058 | 100 % |
İstinadlar
- "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.)" (rus). 2023-08-18. İstifadə tarixi: 2023-08-23..
- . 2019-11-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-27.
- . 2014-06-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-27.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Teberda qarac balk Teberdi Rusiyanin Qaracay Cerkez Respublikasinda bir seherdir Inzibati baximindan Qaracay seher dairesine daxildir Teberda43 27 05 sm e 41 44 32 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1868Merkezin hundurluyu 1 280 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 8 978 nef 2023 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 87872Poct indeksi 369210 369214Xeriteni goster gizle Teberda Vikianbarda elaqeli mediafayllarAdiSeher yerlesdiyi vadinin adi ile adlandirilmisdir CografiyaBoyuk Qafqazin simal yamaclarinda Cerkesskden 105 km cenubda Herbi Suxumi yolu uzerinde yerlesir Teberda cay vadisi orta ve yuksek dagliq bir erazide yerlesir Teberdanin kulek rejimi fyonlar ve dag vadisi kulekleri daglardan temiz hava getirmesi ile seciyelenir Teberda deresinin bagliligi tekce temperatura deyil rutubeti de tesir gosterir Iqlimine tesir gosteren amiller dagliq erazi asagi atmosfer tezyiqi intensiv gunes radiasiyasi az buludluluq Nisbeten isti qisa ve serin kecen yaya sahibdir Qisin en soyuq ayi olan yanvardir Yanvarda orta temperatur 2 3 C iyul ve avqust aylarinda ise 15 5 C dir Burada gunes isiginin muddeti ilde erzinse 2200 saata catir Tarixi1868 ci ilde bir qaracay kendi olaraq qurulur Kend ilk olaraq Ojaya Baycorovun neslinden olan 40 aile terefinden qurulur Bu sebebden kend bir muddet onun Ojayanin soyadi Baycoraralani Kabak adi ile adlandirilirdi Kendin adindaki Kabak sozu kend menasini verir Vaxt kecdikce kend sakinlerin ehemiyyetli bir hissesi diger qebilelerin numayendeleri olmasi sebebinden Teberda cayi sahilinde yerlesdiyine gore bu adla adlanmaga basladi 1925 ci ilde ilk kendde verem sanatoriyasi acildi Sonradan cox sayda sanatoriya ve istirahet evi Qornore usellye Kluxori Azgek turizm bazasi Teberda oteli ve s acildi Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasi Ali Sovetinin Reyaset Heyetinin 8 fevral 1971 ci il tarixli qerari ile Teberda qesebesine seher statusu verilir EhaliUrbanizasiya 2019 cu il 1 yanvar tarixine esasen Rusiyanin 1115 seheri arasinda ehalisinin sayina gore 979 cu yerdedir Ehalisinin sixligi 3262 65 nef km Milli terkib 2002 ve 2010 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasinin melumatlarina gore rayonun milli terkibi haqqinda asagidaki melumatlar verilmisdir xalq say nef 2002 umumi ehaliye olan nisbet 2002 say nef 2010 umumi ehaliye olan nisbet 2010 qaracaylilar 5 006 64 0 6 262 69 1 ruslar 2 274 29 1 2 270 25 1 osetinler 90 1 1 99 1 1 digerleri 457 5 8 427 4 7 umumi 7 827 100 9 058 100 Istinadlar Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2023 goda s uchyotom itogov Vserossijskoj perepisi naseleniya 2020 g rus 2023 08 18 Istifade tarixi 2023 08 23 2019 11 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 27 2014 06 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 27