Səs dalğaları-tezliyi 16Hs ilə 20000 Hs arasında olan mexaniki dalğaların elastiki mühitdə yayılaraq insan qulağına çatdıqda səs duyğusu yaratmasıdır.
İnfrasəslər - tezliyi 6 Hs-dən kiçik olan mexaniki dalğalardır.
Ultrasəslər - tezliyi 20000 Hs-dən böyük olan mexaniki dalğalardır. İnfrasəslər və ultrasəslər insan qulağı tərəfindən eşidilməsə də bəzi heyvanlar və həşəratlar fəaliyətində bu dalğalardan faydalanırlar. Səs dalğaları maye və qazlarda uzununa bərk cisimlərdə isə uzununa və eninə şəklində yayıla bilir. Səs havasız mühitdə(vakuumda) yayılmır.
Verilmiş qazda səs dalğalarının yayılma surəti - mütləq temperaturun kvadrat kökü ilə düz, qazın molekulyar (molyar) kütləsinin kvadrat kökü ilə tərs mütənasibdir. Otaq temperaturunda səsin yayılma surəti 340 m/san , poladda 5000 m/san-dir.
Səsin gurluğu - səs dalğalarının yayılma istiqamətinə perpendikulyar qoyulmuş vahid səthdən vahid zamanda keçən səs dalğalarının daşıdığı enerji miqdarı ilə olçülür və rəqs amplitudunun kvadratı ilə mütənasibdir.
Səsin gurluğunun eşidilmə sərhədi - səs dalğasının səs hissi yarada bilməsi üşün səs gurluğunun minimal qiymətidir.
Səsin yüksəkliyi(tonu) - rəqsin tezliyi ilə təyin edilən xarakteristikasıdır.
Reverberasiya müddəti - mənbədən çıxan səslər kəsildikdən sonra əks olunan dalğaların hesabına ədricən zəyifləməsi üçün seçilən optimal müddətdir. Auditoriyalar, konsert,teatr zalları və s. üçün optimal reverberasya müddəti 1saniye tərtibindədir. Ultrasəs dalğaları yaratmaq üçün pyezoelektrik effektindən və maqnitostriksiya hadisəsindən istifadə olunur.
Pyezoelektrik effekti- bəzi kristalları (kvarst,turmalin) elektrik sahəsinə daxil etdikdə onların deformasiyaya etməsidir.
Maqnitostriksiya - ferromaqnit maddələri (dəmir,nikel,kobalt və s.) maqnit sahəsinə daxil etdikdə onlarin deformasiya etməsidir.Dəyişən elektromaqnit sahəsindən yerləşmiş kristallat məxsusi rəqs tezliyinə uyğun xarici elektromaqnit sahəsinin təsiri ilə ultrasəs şüalandırır. Ultrasəs hidrolokasiyasinin ideyası birinci dəfə məşhur fransız fiziki Lanjeven tərəfindən verilmişdir.
Defektoskopiya- ultra səs impulslarını qeyde almaqla cisimlərdəki deffekti ,onun yerini ve olçüsünü müəyyən etməkdir. Ultra səs qurğusundan tibdə də istifadə olunur.Sesın Bs-de vahıdı 1m/san-dır SQS sıstemınde ıse1sm/san-dir.
Ədəbiyyat
A.Mehrabov və b. Fizika kursu Maarif nəşriyatı Bakı 1982 səh:118,121
Fizika ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Etdiyiniz redaktələri mənbə və istinadlarla əsaslandırmağı unutmayın.
Avqust 14, 2021
səs, dalğaları, tezliyi, 16hs, ilə, 20000, arasında, olan, mexaniki, dalğaların, elastiki, mühitdə, yayılaraq, insan, qulağına, çatdıqda, səs, duyğusu, yaratmasıdır, infrasəslər, tezliyi, dən, kiçik, olan, mexaniki, dalğalardır, ultrasəslər, tezliyi, 20000, də. Ses dalgalari tezliyi 16Hs ile 20000 Hs arasinda olan mexaniki dalgalarin elastiki muhitde yayilaraq insan qulagina catdiqda ses duygusu yaratmasidir Infrasesler tezliyi 6 Hs den kicik olan mexaniki dalgalardir Ultrasesler tezliyi 20000 Hs den boyuk olan mexaniki dalgalardir Infrasesler ve ultrasesler insan qulagi terefinden esidilmese de bezi heyvanlar ve heseratlar fealiyetinde bu dalgalardan faydalanirlar Ses dalgalari maye ve qazlarda uzununa berk cisimlerde ise uzununa ve enine seklinde yayila bilir Ses havasiz muhitde vakuumda yayilmir Verilmis qazda ses dalgalarinin yayilma sureti mutleq temperaturun kvadrat koku ile duz qazin molekulyar molyar kutlesinin kvadrat koku ile ters mutenasibdir Otaq temperaturunda sesin yayilma sureti 340 m san poladda 5000 m san dir Sesin gurlugu ses dalgalarinin yayilma istiqametine perpendikulyar qoyulmus vahid sethden vahid zamanda kecen ses dalgalarinin dasidigi enerji miqdari ile olculur ve reqs amplitudunun kvadrati ile mutenasibdir Sesin gurlugunun esidilme serhedi ses dalgasinin ses hissi yarada bilmesi usun ses gurlugunun minimal qiymetidir Sesin yuksekliyi tonu reqsin tezliyi ile teyin edilen xarakteristikasidir Akustika sesden behs eden elmidir Reverberasiya muddeti menbeden cixan sesler kesildikden sonra eks olunan dalgalarin hesabina edricen zeyiflemesi ucun secilen optimal muddetdir Auditoriyalar konsert teatr zallari ve s ucun optimal reverberasya muddeti 1saniye tertibindedir Ultrases dalgalari yaratmaq ucun pyezoelektrik effektinden ve maqnitostriksiya hadisesinden istifade olunur Pyezoelektrik effekti bezi kristallari kvarst turmalin elektrik sahesine daxil etdikde onlarin deformasiyaya etmesidir Maqnitostriksiya ferromaqnit maddeleri demir nikel kobalt ve s maqnit sahesine daxil etdikde onlarin deformasiya etmesidir Deyisen elektromaqnit sahesinden yerlesmis kristallat mexsusi reqs tezliyine uygun xarici elektromaqnit sahesinin tesiri ile ultrases sualandirir Ultrases hidrolokasiyasinin ideyasi birinci defe meshur fransiz fiziki Lanjeven terefinden verilmisdir Defektoskopiya ultra ses impulslarini qeyde almaqla cisimlerdeki deffekti onun yerini ve olcusunu mueyyen etmekdir Ultra ses qurgusundan tibde de istifade olunur Sesin Bs de vahidi 1m san dir SQS sisteminde ise1sm san dir Edebiyyat RedakteA Mehrabov ve b Fizika kursu Maarif nesriyati Baki 1982 seh 118 121 Fizika ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Menbe https az wikipedia org w index php title Ses dalgalari amp oldid 5864697, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
