Sovet İttifaqında şəkillərin senzuraya məruz qalması — fotolara və şəkillərə qarşı senzura tətbiq edilməsi Sovet İttifaqında geniş yayılmışdı. Vizual senzuradan siyasi kontekstdə, xüsusən İosif Stalinin siyasi təmizləmələri (Böyük Təmizləmə) zamanı istifadə edilmişdi. Bu proses zamanı Sovet hökuməti təmizlənmiş bəzi şəxsiyyətləri Sovet tarixindən silməyə cəhd etmiş və şəkillərin dəyişdirilməsi, filmin məhv edilməsini əhatə edən tədbirlər görmüşdür.
Tarixi şəkillərin senzuralanması
| ]Lenin nitqi
| ]5 may 1920-ci ildə Lenin Moskvanın Sverdlov meydanındakı insanlar qarşısında özünün məşhur nitqini söylədi. Onun qarşısında Leon Trotski və Lev Kamenev dayanmışdı. Bu iki şəxs sonradan Stalin tərəfindən edam edildikləri və anti-sovet fəaliyyətdə ittiham edildikləri üçün onlar Leninin bu çıxışı zamanı çəkilmiş fotolardan yox edilmişdilər.
Leon Trotski
| ]Leon Trotski müasir Ukraynada doğulmuş və etnik olaraq yəhudi əsilli olan inqilabçı və marksist nəzəriyyəçi idi. O, inqilab zamanı aktiv üzvlərdən biri olmuş, Sovet Rusiyasının ilk illərində Xalq XArici İşlər Komissarlığının rəhbəri kimi çalışmışdır. Bundan sonra isə Qızıl Ordunun yaradıcısı və Xalq Hərb Komissarlığının rəhbəri kimi çalışmışdır. O, həmçinin Siyasi Büronun da ilk üzvləri arasında idi.
O, 1920-ci illərdə İosif Stalinin siyasətinə, yüksəlişinə və Sovet İttifaqının artan bürokratikləşməsinə qarşı Sol Müxalifətin uğursuz mübarizəsinə rəhbərlik etdikdən sonra "dövlət düşməni" elan edilmiş və Sovet tarixindən silinib. Trotski kommunist Partiyasından qovulduqdan sonra Böyük Təmizləmə illərində Sovet İttifaqından sürgün edilmişdir. Dördüncü İnternasionalın rəhbəri kimi o, xaricdə də stalinist bürokratiyaya qarşı mübarizəni davam etdirmiş və sonda Meksikada öldürülmüşdür. O, Ramon Mersader adlı Sovet agenti olan şəxs tərəfindən buz baltası ilə öldürülmüşdü. Trotskinin ideyaları kommunist nəzəriyyəsinin bir variantı olan Trotskizmin əsasını təşkil edir və bu, Stalinizm nəzəriyyələrinə zidd olan marksist düşüncənin əsas məktəblərindən biri olaraq qalır.
Oktyabr İnqilabı bayramı
| ]1919-cu il noyabrın 7-də şəkildə Oktyabr İnqilabının ikinci ildönümünü qeyd edən Sovet rəhbərliyi çəkilmişdir. Trotski və müttəfiqləri hakimiyyətdən düşdükdən sonra, Trotski və Leninin solunda olan iki nəfər də daxil olmaqla, eynək taxıb salam verən bir sıra fiqurlar təsvirdən çıxarıldı. Leninin sağında olan iki nəfərdən biri olan Lev Kamenev Stalinin başqa bir rəqibi idi, Trotskinin qarşısındakı şəxsdən aşağıda saqqallı başqa bir fiqur, bir vaxtlar dövlət nəşriyyatının rəhbəri Artemik Xalatov da redaktə olunmuşdu.
Lev Kamenev
| ]Lev Kamenev rus ortodoks qadın ilə yəhudi dəmiryolu işçisinin ailəsində Moskvada dünyaya gəlmişdi. O, 1901-ci ildə Rusiya Sosial Demokrat Fəhlə Partiyasına qatılmış və 1903-cü ilin avqustunda partiya bolşevik-menşevik fraksiyalarına parçalanan zaman bolşeviklərlə birlikdə qalmağı seçmişdir. O, inqilabdan əvvəl və sonra yüksək vəzifələrə sürətlə sahiblənmiş, 1917-ci ildə nominal dövlət rəhbəri olmuş, 1923-1924-cü illərdə Siyasi Büronun sədri seçilmişdir.
After Sergey Kriovun 1 dekabr 1934-cü ildə öldürülməsindən sonra Stalin Böyük Təmizləmə prosesinə başladı. Zinovyev, Kamenev və onların yaxın dostları yenidən Kommunist Partiyasından qovuldular və 1934-cü ilin dekabrında həbs edildilər. 1935-ci ilin yanvarında keçirilən "məhkəmələrdə" onlar Kirovun öldürülməsində "mənəvi şəriklik"lərinin olduğunu etiraf etdilər. Zinovyev 10 il, Kamenev 5 il həbsə məhkum edildi. 1935-ci ilin əvvəllərində Kamenev ayrıca "Kremlin işi"ndəki "iştirakına" görə də mühakimə edildi. Onun bu məhkəmədə günahsız olduğunu bildirməsinə baxmayaraq, daha 10 il də həbsə məhkum edildi.
1936-cı ilin avqustunda - bir neçə ay davam edən Sovet gizli polisinin hazırlıqlarından sonra. - Zinovyev, Kamenev və əsasən Köhnə Bolşeviklərdən təşkil edilmiş digər 14 nəfər "Moskva proseslərinə" cəlb edildilər. Kamenev və digərlərinin hamısı təqsirkar elan edildilər və 25 avqust 1936-cı ildə edam edildilər.
Poçt markaları
| ]

7 noyabr 1917-ci ildə bolşeviklərin lideri Vladimir Lenin Rusiyanı effektiv şəkildə idarə etməyi bacarmayan Müvəqqəti hökumətə qarşı öz inqilabçılarını üsyana qaldırdı. Oktyabr inqilabı Rusiyanın qısamüddətli müvəqqəti parlament hökumətini fəhlə və kəndli orqanları tərəfindən seçilən sovetlər, yerli şuralar tərəfindən təşkil edilən hökumətlə əvəz edərək, həmin ilin fevralında başlayan inqilab mərhələsini başa vurdu. Ağ Ordu çətiri altında elastik bir şəkildə təşkil olunmuş liberal və monarxist qüvvələr dərhal bolşeviklərin Qırmızı Ordusuna qarşı müharibəyə başladılar.
İnqilab zamanı müvəffəqiyyətli döyüşçülərin qələbələrini qeyd edən bir sıra şəkilləri çəkildi. Bunlar müharibədən sonra tez-tez açıqcalar kimi istifadə olunurdu. Orijinal şəklin fonunda rus dilində "Saat, qızıl və gümüş" deyən bir mağaza var. Daha sonra şəkil "Hüquqlarınız üçün mübarizə aparın" kimi dəyişdirildi və bayraq daha aydın şəkildə "Məhv olsun monarxiya - yaşasın Respublika!" sözləri ilə dəyişdirildi.
İşçi Sinfinin Qurtuluşu üçün Mübarizə Birliyi
| ]

İşçi Sinfinin Qurtuluşu üçün Mübarizə Birliyi Peterberqda yerləşməklə birlikdə Mixail Kalinin və Lenin də daxil olduğu bir neçə rus inqilabçı tərəfindən yaradılmışdı. Onlar sonda başqa rus solçu təşkilatlarla da birləşərək Rusiya Sosial Demokrat Fəhlə Partiyasının əsasını qoydular. Bu partiya 1898-ci ildə Minskdə müxtəlif təşkilatların bir partiyada birləşməsi ilə yaradıldı. Bu partiya daha sonra bolşevik və menşevik fraksiyalarına parçalandı və bu ikisi arasındakı mübarizədə bolşeviklər qalib ayrıldılar. Onlar Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının əsasını qoydular.
1897-ci ilin fevralında çəkilmiş foto İşçi Sinfinin Qurtuluşu üçün Mübarizə Birliyinin Peterburq fəaliyyəti dövrünə aiddir. Fotonun şəkilməsindən qısa müddət sonra Rusiya imperiyası polisi bütün qrupu həbs etdi. Qrupa daxil olan şəxslər müxtəlif cəzalara məruz qaldılar. Lenin 14 ay həbsdə saxlanıldıqdan sonra azad edildi və Sibirdəki Şuşenskoye kəndinə sürgün edildi. O, burada Rusiyaya sosializm anlayışını gətirmiş Georgi Plexanov ilə tanış oldu.
Mərkəzdə dayanan . Bu şəkil çəkilən zaman o, mühəndislik fakültəsinin tələbəsi idi və onun anası gələcəkdə Lenini polislərdən gizlədəcəkdi. O, həbs edildikdən sonra bir neçə ay həbsdə saxlanıldı və 1900-cü ildə geri qayıtdığı zaman inqilabı hərəkatı tərk etdi. Bundan sonra o, Moskvaya hərəkət etdi və burada müxtəlif dövlət orqanlarında baş mühəndis olaraq çalışdı. 1929-cu ildə həbs edilən Malçenko heç bir təqsiri olmamasına baxmayaraq, "təxribatçı" olmaqda ittiham edildi və 18 noyabr 1930-cu ildə edam edildi. Həbs və edam edildikdən sonra onun üzü bütün erkən solçu hərəkatın şəkillərindən silindi. 1958-ci ildə bəraət aldığı zamandan sonra yenidən fotolarda onun üzüv peydə olmağa başladı.
"İtmiş" kosmonavt
| ]1961-ci ildə kosmonavt təlim qəzasında həlak olduqdan sonra Sovet hökuməti onu birinci qrup kosmonavtların fotoşəkillərindən çıxardı. Bondarenko artıq ictimaiyyətə açıq olan fotoşəkillərdə göründüyü üçün silinmələr uğursuz buraxılışlarda kosmonavtların ölməsi ilə bağlı şayiələrə səbəb oldu. Həm Bondarenkonun varlığı, həm də ölümünün mahiyyəti 1986-cı ilə qədər məxfi idi.
Reyxstaqda bayraq
| ]Berlinin Sovet ordusu tərəfindən ələ keçirilməsindən sonra Qızıl Ordu fotoqrafi Yevgeni Xaldey bir neçə döyüşçünü Sovet İttifaqı Zəfər Bayrağını Reyxstaq binası üzərində dalğalandırarkən çəkdi. Foto tarixi bir ani - milyonlarla sovet vətəndaşının ölümü bahasına başa gəlmiş Nasist Almaniyası üzərində qələbənin simvolu hesab edilirdi.
Foto çəkildikdən sonra Xaldey tez bir zamanda Moskvaya geri döndü. Ogonyok baş redaktorunun tələbi əsasında fotonu bir qədər də redaktə etdikdən sonra bəlli oldu ki, fotoda bayraq daşıyanı dəstəkləyən baş çavuş Əbdülhakim İsmayılovun hər qolunda onun qarət etdiyini göstərən qol saatı vardı. Sonrakı sovet mənbələri əlavə saatın əslində Adrianov kompası olduğunu iddia etdi və Xaldei mübahisələrə yol verməmək üçün saatı İsmayılovun sağ biləyindən çıxarmaq üçün fotoşəkili düzəltdi. Khaldei səhnəni daha dramatik etmək üçün başqa bir fotonun fonunda tüstünü də köçürüb.
13 may 1945-ci ildə foto Ogonyok jurnalında çap edildi. Bir çox fotoqraflar damdakı bayraqların şəkillərini çəkərkən, ən yadda qalan Xaldeyin şəkli oldu.
Qeydlər
| ]- Qətl silahı buz qıran deyil, gizli kəsilmiş buz baltası idi. Bir çox tarix və istinad kitabları ikisini qarışdırıb.
Həmçinin bax
| ]İstinadlar
| ]- Lawton, 1992. səh. 97
- Conquest, 1991. səh. 418
- Lindemann, 2000. səh. 430
- Lenin, 1929. səh. 353
- "Communism and Propaganda". www.newseum.org. 9 fevral 2000. 5 yanvar 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 oktyabr 2023.
- "Leaders of the Russian Revolution". www.library.yale.edu. 23 may 1997. 12 may 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 oktyabr 2023.
- Oberg, 2008. səh. 156-176
- Siddiqi, 2000. səh. 266
- "The Soviet flag over the Reichstag, 1945". rarehistoricalphotos.com. 2017. 2022-05-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 otkyabr 2023.
- Sontheimer, 2008
- Baumann, 2010
Mənbə
| ]- Anna Lawton. Kinoglasnost: Soviet Cinema in Our Time. Cambridge University Press. 1992. ISBN .
- Vladimir Lenin. Collected Works, Volume XX. International Publishers. 1929. ISBN .
- Albert S. Lindemann. Esau's tears: modern anti-semitism and the rise of the Jews. Cambridge University Press. 2000. ISBN .
- James Oberg. Uncovering Soviet Disasters, Chapter 10: "Dead Cosmonauts",. New Yor: Random House. 2008. 156–176.
- Asif A Siddiqi. Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945-1974. NASA. 2000.
- Michael Sontheimer. The Art of Soviet Propaganda: Iconic Red Army Reichstag Photo Faked. Der Spiegel. 2008.
- Von Doc Baumann. Dramatische Rauchwolcken. Der Spiegel. 2010.
- M. J. Broekmeyer. Stalin, the Russians, and their war: 1941-1945. University of Wisconsin Press. 2004. ISBN .
- Robert Conquest. The great terror: a reassessment. Oxford University Press. 1991. ISBN .
- Gregor Dallas. 1945: The War That Never Ended. Yale University Press. 2006. ISBN .
- Tony Le Tissier. Race for the Reichstag: the 1945 Battle for Berlin. Routledge. 1999. ISBN .
- Daniel J. Walkowitz; Lisa Maya Knauer. Memory and the impact of political transformation in public space Radical perspectives. Duke University Press. 2004. ISBN .
- David King. The Commissar Vanishes: The Falsification of Photographs and Art in Stalin's Russia. Metropolitan Books. 1997. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Sovet Ittifaqinda sekillerin senzuraya meruz qalmasi fotolara ve sekillere qarsi senzura tetbiq edilmesi Sovet Ittifaqinda genis yayilmisdi Vizual senzuradan siyasi kontekstde xususen Iosif Stalinin siyasi temizlemeleri Boyuk Temizleme zamani istifade edilmisdi Bu proses zamani Sovet hokumeti temizlenmis bezi sexsiyyetleri Sovet tarixinden silmeye cehd etmis ve sekillerin deyisdirilmesi filmin mehv edilmesini ehate eden tedbirler gormusdur Tarixi sekillerin senzuralanmasi span Lenin nitqi span 5 may 1920 ci ilde Lenin Moskvanin Sverdlov meydanindaki insanlar qarsisinda ozunun meshur nitqini soyledi Onun qarsisinda Leon Trotski ve Lev Kamenev dayanmisdi Bu iki sexs sonradan Stalin terefinden edam edildikleri ve anti sovet fealiyyetde ittiham edildikleri ucun onlar Leninin bu cixisi zamani cekilmis fotolardan yox edilmisdiler Leon Trotski span Leon Trotski muasir Ukraynada dogulmus ve etnik olaraq yehudi esilli olan inqilabci ve marksist nezeriyyeci idi O inqilab zamani aktiv uzvlerden biri olmus Sovet Rusiyasinin ilk illerinde Xalq XArici Isler Komissarliginin rehberi kimi calismisdir Bundan sonra ise Qizil Ordunun yaradicisi ve Xalq Herb Komissarliginin rehberi kimi calismisdir O hemcinin Siyasi Buronun da ilk uzvleri arasinda idi O 1920 ci illerde Iosif Stalinin siyasetine yukselisine ve Sovet Ittifaqinin artan burokratiklesmesine qarsi Sol Muxalifetin ugursuz mubarizesine rehberlik etdikden sonra dovlet dusmeni elan edilmis ve Sovet tarixinden silinib Trotski kommunist Partiyasindan qovulduqdan sonra Boyuk Temizleme illerinde Sovet Ittifaqindan surgun edilmisdir Dorduncu Internasionalin rehberi kimi o xaricde de stalinist burokratiyaya qarsi mubarizeni davam etdirmis ve sonda Meksikada oldurulmusdur O Ramon Mersader adli Sovet agenti olan sexs terefinden buz baltasi ile oldurulmusdu Trotskinin ideyalari kommunist nezeriyyesinin bir varianti olan Trotskizmin esasini teskil edir ve bu Stalinizm nezeriyyelerine zidd olan marksist dusuncenin esas mekteblerinden biri olaraq qalir Oktyabr Inqilabi bayrami span 1919 cu il noyabrin 7 de sekilde Oktyabr Inqilabinin ikinci ildonumunu qeyd eden Sovet rehberliyi cekilmisdir Trotski ve muttefiqleri hakimiyyetden dusdukden sonra Trotski ve Leninin solunda olan iki nefer de daxil olmaqla eynek taxib salam veren bir sira fiqurlar tesvirden cixarildi Leninin saginda olan iki neferden biri olan Lev Kamenev Stalinin basqa bir reqibi idi Trotskinin qarsisindaki sexsden asagida saqqalli basqa bir fiqur bir vaxtlar dovlet nesriyyatinin rehberi Artemik Xalatov da redakte olunmusdu Lev Kamenev span Lev Kamenev rus ortodoks qadin ile yehudi demiryolu iscisinin ailesinde Moskvada dunyaya gelmisdi O 1901 ci ilde Rusiya Sosial Demokrat Fehle Partiyasina qatilmis ve 1903 cu ilin avqustunda partiya bolsevik mensevik fraksiyalarina parcalanan zaman bolseviklerle birlikde qalmagi secmisdir O inqilabdan evvel ve sonra yuksek vezifelere suretle sahiblenmis 1917 ci ilde nominal dovlet rehberi olmus 1923 1924 cu illerde Siyasi Buronun sedri secilmisdir After Sergey Kriovun 1 dekabr 1934 cu ilde oldurulmesinden sonra Stalin Boyuk Temizleme prosesine basladi Zinovyev Kamenev ve onlarin yaxin dostlari yeniden Kommunist Partiyasindan qovuldular ve 1934 cu ilin dekabrinda hebs edildiler 1935 ci ilin yanvarinda kecirilen mehkemelerde onlar Kirovun oldurulmesinde menevi seriklik lerinin oldugunu etiraf etdiler Zinovyev 10 il Kamenev 5 il hebse mehkum edildi 1935 ci ilin evvellerinde Kamenev ayrica Kremlin isi ndeki istirakina gore de muhakime edildi Onun bu mehkemede gunahsiz oldugunu bildirmesine baxmayaraq daha 10 il de hebse mehkum edildi 1936 ci ilin avqustunda bir nece ay davam eden Sovet gizli polisinin hazirliqlarindan sonra Zinovyev Kamenev ve esasen Kohne Bolseviklerden teskil edilmis diger 14 nefer Moskva proseslerine celb edildiler Kamenev ve digerlerinin hamisi teqsirkar elan edildiler ve 25 avqust 1936 ci ilde edam edildiler Poct markalari span 7 noyabr 1917 ci ilde bolseviklerin lideri Vladimir Lenin Rusiyani effektiv sekilde idare etmeyi bacarmayan Muveqqeti hokumete qarsi oz inqilabcilarini usyana qaldirdi Oktyabr inqilabi Rusiyanin qisamuddetli muveqqeti parlament hokumetini fehle ve kendli orqanlari terefinden secilen sovetler yerli suralar terefinden teskil edilen hokumetle evez ederek hemin ilin fevralinda baslayan inqilab merhelesini basa vurdu Ag Ordu cetiri altinda elastik bir sekilde teskil olunmus liberal ve monarxist quvveler derhal bolseviklerin Qirmizi Ordusuna qarsi muharibeye basladilar Inqilab zamani muveffeqiyyetli doyusculerin qelebelerini qeyd eden bir sira sekilleri cekildi Bunlar muharibeden sonra tez tez aciqcalar kimi istifade olunurdu Orijinal seklin fonunda rus dilinde Saat qizil ve gumus deyen bir magaza var Daha sonra sekil Huquqlariniz ucun mubarize aparin kimi deyisdirildi ve bayraq daha aydin sekilde Mehv olsun monarxiya yasasin Respublika sozleri ile deyisdirildi Isci Sinfinin Qurtulusu ucun Mubarize Birliyi span Isci Sinfinin Qurtulusu ucun Mubarize Birliyi Peterberqda yerlesmekle birlikde Mixail Kalinin ve Lenin de daxil oldugu bir nece rus inqilabci terefinden yaradilmisdi Onlar sonda basqa rus solcu teskilatlarla da birleserek Rusiya Sosial Demokrat Fehle Partiyasinin esasini qoydular Bu partiya 1898 ci ilde Minskde muxtelif teskilatlarin bir partiyada birlesmesi ile yaradildi Bu partiya daha sonra bolsevik ve mensevik fraksiyalarina parcalandi ve bu ikisi arasindaki mubarizede bolsevikler qalib ayrildilar Onlar Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasinin esasini qoydular 1897 ci ilin fevralinda cekilmis foto Isci Sinfinin Qurtulusu ucun Mubarize Birliyinin Peterburq fealiyyeti dovrune aiddir Fotonun sekilmesinden qisa muddet sonra Rusiya imperiyasi polisi butun qrupu hebs etdi Qrupa daxil olan sexsler muxtelif cezalara meruz qaldilar Lenin 14 ay hebsde saxlanildiqdan sonra azad edildi ve Sibirdeki Susenskoye kendine surgun edildi O burada Rusiyaya sosializm anlayisini getirmis Georgi Plexanov ile tanis oldu Merkezde dayanan Bu sekil cekilen zaman o muhendislik fakultesinin telebesi idi ve onun anasi gelecekde Lenini polislerden gizledecekdi O hebs edildikden sonra bir nece ay hebsde saxlanildi ve 1900 cu ilde geri qayitdigi zaman inqilabi herekati terk etdi Bundan sonra o Moskvaya hereket etdi ve burada muxtelif dovlet orqanlarinda bas muhendis olaraq calisdi 1929 cu ilde hebs edilen Malcenko hec bir teqsiri olmamasina baxmayaraq texribatci olmaqda ittiham edildi ve 18 noyabr 1930 cu ilde edam edildi Hebs ve edam edildikden sonra onun uzu butun erken solcu herekatin sekillerinden silindi 1958 ci ilde beraet aldigi zamandan sonra yeniden fotolarda onun uzuv peyde olmaga basladi Itmis kosmonavt span 1961 ci ilde kosmonavt telim qezasinda helak olduqdan sonra Sovet hokumeti onu birinci qrup kosmonavtlarin fotosekillerinden cixardi Bondarenko artiq ictimaiyyete aciq olan fotosekillerde gorunduyu ucun silinmeler ugursuz buraxilislarda kosmonavtlarin olmesi ile bagli sayielere sebeb oldu Hem Bondarenkonun varligi hem de olumunun mahiyyeti 1986 ci ile qeder mexfi idi Reyxstaqda bayraq span Berlinin Sovet ordusu terefinden ele kecirilmesinden sonra Qizil Ordu fotoqrafi Yevgeni Xaldey bir nece doyuscunu Sovet Ittifaqi Zefer Bayragini Reyxstaq binasi uzerinde dalgalandirarken cekdi Foto tarixi bir ani milyonlarla sovet vetendasinin olumu bahasina basa gelmis Nasist Almaniyasi uzerinde qelebenin simvolu hesab edilirdi Foto cekildikden sonra Xaldey tez bir zamanda Moskvaya geri dondu Ogonyok bas redaktorunun telebi esasinda fotonu bir qeder de redakte etdikden sonra belli oldu ki fotoda bayraq dasiyani destekleyen bas cavus Ebdulhakim Ismayilovun her qolunda onun qaret etdiyini gosteren qol saati vardi Sonraki sovet menbeleri elave saatin eslinde Adrianov kompasi oldugunu iddia etdi ve Xaldei mubahiselere yol vermemek ucun saati Ismayilovun sag bileyinden cixarmaq ucun fotosekili duzeltdi Khaldei sehneni daha dramatik etmek ucun basqa bir fotonun fonunda tustunu de kocurub 13 may 1945 ci ilde foto Ogonyok jurnalinda cap edildi Bir cox fotoqraflar damdaki bayraqlarin sekillerini cekerken en yadda qalan Xaldeyin sekli oldu Qeydler span Qetl silahi buz qiran deyil gizli kesilmis buz baltasi idi Bir cox tarix ve istinad kitablari ikisini qarisdirib Hemcinin bax span Xatirenin lenetlenmesiIstinadlar span Lawton 1992 seh 97 Conquest 1991 seh 418 Lindemann 2000 seh 430 Lenin 1929 seh 353 Communism and Propaganda www newseum org 9 fevral 2000 5 yanvar 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 oktyabr 2023 Leaders of the Russian Revolution www library yale edu 23 may 1997 12 may 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 oktyabr 2023 Oberg 2008 seh 156 176 Siddiqi 2000 seh 266 The Soviet flag over the Reichstag 1945 rarehistoricalphotos com 2017 2022 05 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 otkyabr 2023 Sontheimer 2008 Baumann 2010 Menbe span Anna Lawton Kinoglasnost Soviet Cinema in Our Time Cambridge University Press 1992 ISBN 0 521 38117 7 Vladimir Lenin Collected Works Volume XX International Publishers 1929 ISBN 1 4179 1577 3 Albert S Lindemann Esau s tears modern anti semitism and the rise of the Jews Cambridge University Press 2000 ISBN 0 521 79538 9 James Oberg Uncovering Soviet Disasters Chapter 10 Dead Cosmonauts New Yor Random House 2008 156 176 Asif A Siddiqi Challenge To Apollo The Soviet Union and the Space Race 1945 1974 NASA 2000 Michael Sontheimer The Art of Soviet Propaganda Iconic Red Army Reichstag Photo Faked Der Spiegel 2008 Von Doc Baumann Dramatische Rauchwolcken Der Spiegel 2010 M J Broekmeyer Stalin the Russians and their war 1941 1945 University of Wisconsin Press 2004 ISBN 0 299 19594 Robert Conquest The great terror a reassessment Oxford University Press 1991 ISBN 0 19 507132 8 Gregor Dallas 1945 The War That Never Ended Yale University Press 2006 ISBN 0 300 11988 7 Tony Le Tissier Race for the Reichstag the 1945 Battle for Berlin Routledge 1999 ISBN 0 7146 4929 5 Daniel J Walkowitz Lisa Maya Knauer Memory and the impact of political transformation in public space Radical perspectives Duke University Press 2004 ISBN 0 8223 3364 3 David King The Commissar Vanishes The Falsification of Photographs and Art in Stalin s Russia Metropolitan Books 1997 ISBN 0 8050 5294 1 Kateqoriyalar Boyuk temizleme