Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Bu məqaləni lazımdır. |
Sintetik qida boyaları Sintetik qida boyalar – elə üzvi birləşmələrdir ki, süni şəkildə sintez olunurlar. Təbii qida boyalarından fərqli olaraq sintetik qida boyaları bioloji aktiv deyillər, dadsız və vitaminsiz birləşmələrdirlər. Sintetik qida boyaları geniş miqyasda qida sənayesində və dərman kimyası sənayesində istifadə olunur. Sintetik qida boyalarının 20-yə qədər növü məlumdur. Sintetik qida boyaları suda yaxşı həll olan, toz halında və ya hissəcik halında, rəngli üzvi birləşmələrdir. Sintetik qida boyaları 80–85%-i qayda üzrə əsasən üzvi boyalardan ibarətdir. Əsas üstünlük təşkil edən boyalar:
- Azoboyalar (E102, E 110, E122, E124, E 129)
- Indiqo boyaları (E132)
- Azoboyalardan ən çox tərkibində naftalin halqası digər naftalin həlqəsi ilə azoəlaqəylə birləşən boyalar geniş istifadə olunur. Müəyyən edilmişdir ki, azoəlaqə bağırsaq mikroflorasında reduksiya olunaraq aminlər əmələ gəlir və insanın böyrək, q araciyərinə mənfi təsir edir.
Sintetik qida boyaları azo, nitro, triarilmetan, ksantonit və xinolen birləşmələrdən ibarətdir. Bəzi E102, E 104 boyaları bir çox həssas insanlarda allergiya yaradır.
- Sintetik qida boyaları bədəndə uzun müddət toplanaraq disbakterioz, onkoloji xəstəliklər əmələ gətirir. Bir çox sulfazo-boyaları mutagen xassəlidirlər. Orqanizmə düşdüyü müddətdən bir neçə il sonrada onlar bədəndə toplanaraq fəsad törədirlər və irsi xəstəliklər törədirlər.
Sintetik boyalara Tartazin E 102, Karmuazen E122, Yaşıl S –E142, Qara parıltılı E151, indiqokarmen E 132 aiddir. Sintetik boyalar istehsal şəraitinə qarşı aşağı həssaslığa malikdirlər. Onların daha parlaq və geniş diapazonlu rəng çalarları olur. Uzun müddət istifadə olunmaq tarixi olur. Sintetik qida boyaları həmçinin geniş miqyasda kosmetika sənayesində istifadə olunur.
Ədəbiyyat
- Смирнов Е. В. Пищевые красители. Справочник Текст Е. В. Смирнов СПБ : Профессия 2009. 352 с.
- Зерщикова Т.А. Экологы – гигиенической оценка синтетических и натуралных красителей в разнообразных напитках. Текст.\\ Т.А.Зерщикова, Л.П.Флоринская \\ Успехи современного естествознания .2010 .№ 3 с 124–125.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Sintetik qida boyalari Sintetik qida boyalar ele uzvi birlesmelerdir ki suni sekilde sintez olunurlar Tebii qida boyalarindan ferqli olaraq sintetik qida boyalari bioloji aktiv deyiller dadsiz ve vitaminsiz birlesmelerdirler Sintetik qida boyalari genis miqyasda qida senayesinde ve derman kimyasi senayesinde istifade olunur Sintetik qida boyalarinin 20 ye qeder novu melumdur Sintetik qida boyalari suda yaxsi hell olan toz halinda ve ya hissecik halinda rengli uzvi birlesmelerdir Sintetik qida boyalari 80 85 i qayda uzre esasen uzvi boyalardan ibaretdir Esas ustunluk teskil eden boyalar Azoboyalar E102 E 110 E122 E124 E 129 Indiqo boyalari E132 Azoboyalardan en cox terkibinde naftalin halqasi diger naftalin helqesi ile azoelaqeyle birlesen boyalar genis istifade olunur Mueyyen edilmisdir ki azoelaqe bagirsaq mikroflorasinda reduksiya olunaraq aminler emele gelir ve insanin boyrek q araciyerine menfi tesir edir Sintetik qida boyalari azo nitro triarilmetan ksantonit ve xinolen birlesmelerden ibaretdir Bezi E102 E 104 boyalari bir cox hessas insanlarda allergiya yaradir Sintetik qida boyalari bedende uzun muddet toplanaraq disbakterioz onkoloji xestelikler emele getirir Bir cox sulfazo boyalari mutagen xasselidirler Orqanizme dusduyu muddetden bir nece il sonrada onlar bedende toplanaraq fesad toredirler ve irsi xestelikler toredirler Sintetik boyalara Tartazin E 102 Karmuazen E122 Yasil S E142 Qara pariltili E151 indiqokarmen E 132 aiddir Sintetik boyalar istehsal seraitine qarsi asagi hessasliga malikdirler Onlarin daha parlaq ve genis diapazonlu reng calarlari olur Uzun muddet istifade olunmaq tarixi olur Sintetik qida boyalari hemcinin genis miqyasda kosmetika senayesinde istifade olunur EdebiyyatredakteSmirnov E V Pishevye krasiteli Spravochnik Tekst E V Smirnov SPB nbsp Professiya 2009 352 s Zershikova T A Ekology gigienicheskoj ocenka sinteticheskih i naturalnyh krasitelej v raznoobraznyh napitkah Tekst T A Zershikova L P Florinskaya Uspehi sovremennogo estestvoznaniya 2010 nbsp 3 s 124 125 Menbe https az wikipedia org w index php title Sintetik qida boyalari amp oldid 7529404