Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Riqa sülh müqaviləsi (1921) — bir tərəfdən RSFSR (Belarusiya SSR-ni də təmsil edirdi), Ukrayna SSR, digər tərəfdən Polşa Respublikası arasında imzalanmmış sülh müqaviləsi.
| Riqa Sülh Müqaviləsi (1921) | |
|---|---|
| İmzalanma tarixi | 1921-ci il 18 mart |
| İmzalanma yeri | Riqa, Latviya |
| Qüvvədən düşməsi | 1939-cu il 17 sentyabr |
| İmzalayanlar |  RSFSR  Ukrayna SSR  Polşa Respublikası |
| Tərəflər | RSFSR, Ukrayna SSR, Belarusiya SSR və Polşa Respublikası |
| Status | qüvvədən düşüb |
| Dilləri | rus dili, polyak dili, ukrayn dili |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1921-ci il martın 18-də Riqada imzalanmışdır. Saziş üç tam hüququlu bərabər nüsxədə rus, ukrayna və polyak dillərində tərtib edilmiş və ratifikasiya edildikdən sonra qüvvəyə minmişdir. 1921-ci il aprelin 14-də müqavilə Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi tərəfindən, aprelin 15-də - Polşa Respublikası Seymi tərəfindən, aprelin 17-də - Ukrayna SSR-nin Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi tərəfindən təsdiq edildi.
Müqavilənin təsdiqlənməsi ilə Sovet-Polşa müharibəsi (1919-1921) də sona çatmış oldu.
Əsas məqamlar
Razılaşma RSFSR, Ukrayna SSR, Belarusiya SSR və Polşa Respublikası arasında sərhədləri müəyyən etdi.
Polşa Respublikası müqavilənin şərtlərinə görə Kerzon xəttinin şərqində yerləşən geniş ərazilərə sahib oldu. Bu ərazilər polyak əhalinin azlıq təşkil etdiyi - Qərbi Ukrayna (Volın vilayətinin qərb hissəsi), Qərbi Belarusiya (Qrodno vilayəti) və Rusiya imperiyasının digər əyalətlərinin ərazilərinin bir hissəsi idi.
Tərəflər bir-birlərinə qarşı düşmənçilik fəaliyyəti göstərməyəcəyinə dair öz verdilər. Müqavilədə ticarət sazişlərinin bağlanması barədə danışıqların aparılması barədə bəndlərdə nəzərdə tutulmuşdur .
Sovet tərəfi Polşa Respublikasına 1772-ci il 1 yanvar tarixindən etibarən Polşa Krallığının ərazisindən çıxarılan bütün hərbi qənimətlərin, elmi və mədəni qiymətli əşyaların hamısının geri qaytarılmasına razılıq verdi. Həmçinin Polşa Krallığının Rusiya imperiyasının iqtisadi həyatına verdiyi töhfə müqabilində il ərzində Polşaya 30 milyon qızıl rubl ödəmək öhdəliyi götürdü. Üstəlik sovet hökuməti 18 milyon qızıl rubl dəyərində əmlakı Polşa tərəfinə təhvil verməli idi, bu isə öz növbəsində de-fakto olaraq təzminat (reparatsi) ödənməsi demək idi.. Polşa Respublikası keçmiş Rusiya İmperiyasının bütün borclarından və digər öhdəlikləri üçün məsuliyyətdən azad edilirdi.
Müqavilənin imzalanması
RSFSR (o cümlədən Belarusiya SSR) və Ukrayna SSR adından müqaviləni imzalayanlar:
- Adolf Abramoviç İoffe;
- Yakov Stanislavoviç Qanetski;
- Emmanuel İonoviç Quiring;
- Yuri Mixayloviç Kotsyubinski;
- Leonid Leonidoviç Obolenski.
Polşa Respublikası tərəfindən imzalayanlar:
- Yan Dombski;
- Stanislav Kauzik;
- Eduard Lexoviç;
- Henrix Strasburqer;
- Leon Vasilevski.
Müqavilə şərtlərinə əməl edilməsi
Müqavilənin qüvvəyə minməsindən qısa müddət sonra, Polşa hökumətinin anti-sovet qruplaşmalarına dəstək veməsi, həmçinin sovet hərbi əsirlərinin geri qaytarılmasında gecikmələr və onların saxlanıldığı düşərgələrdəki əlverişsiz vəziyyət, habelə Polşa Respublikası ərazisində yaşayan rusların, ukraynalıların və belarusların hüquqlarına dair razılaşmalara əməl edilməməsi, Sovet tərəfi Polşa Respublikasına müqavilənin şərtlərini yerinə yetirməsi ilə bağlı iddia qaldırdı.
İstinadlar
- Рижский договор между Россией и Польшей 18 марта 1921 года 2013-06-26 at the Wayback Machine — текст договора на сайте «Брестчина»
- «История внешней политики СССР». Ч. 1: 1917—1945. М., 1966
-
Riqa sülh müqaviləsi Orijinalın dili rus dili, polyak dili, ukrayn dili ISBN ![image]()
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Ədəbiyyat
- Dąbrowski, Stanisław. "The Peace Treaty of Riga." The Polish Review (1960) 5#1: 3-34. Online (ing.)
- Davies, Norman, White Eagle, Red Star: the Polish-Soviet War, 1919–20, Pimlico, 2003, ISBN . (First edition: New York, St. Martin's Press, inc., 1972.) (ing.)
- Materski, Wojciech. "The Second Polish Republic in Soviet Foreign Policy (1918-1939)." Polish Review 45.3 (2000): 331-345. online (ing.)
- Traktat ryski 1921 roku po 75 latach, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 1998, ISBN (Chapter summaries in English) (ing.)
- Dziedzictwo.polska.pl (pol.)
Xarici keçidlər
- "Акты и материалы по теме «Воссоединение Западной Беларуси с БССР в начале Второй мировой войны»" (PDF). Сайт Барановичского государственного университета. İstifadə tarixi: 2019-05-01. — сборник документов, включающий текст Рижского договора (rus.)
- № 219. Мирный договор между Россией и Украиной с одной стороны и Польшей — с другой. // Собрание узаконений и распоряжений правительства за 1921 г. М.: Управление делами Совнаркома СССР. 1944. 343–369. (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Riqa sulh muqavilesi 1921 bir terefden RSFSR Belarusiya SSR ni de temsil edirdi Ukrayna SSR diger terefden Polsa Respublikasi arasinda imzalanmmis sulh muqavilesi Riqa Sulh Muqavilesi 1921 Imzalanma tarixi 1921 ci il 18 martImzalanma yeri Riqa LatviyaQuvveden dusmesi 1939 cu il 17 sentyabrImzalayanlar RSFSR Ukrayna SSR Polsa RespublikasiTerefler RSFSR Ukrayna SSR Belarusiya SSR ve Polsa RespublikasiStatus quvveden dusubDilleri rus dili polyak dili ukrayn dili Vikianbarda elaqeli mediafayllarPolsa Carliginin Rusiya imperiyasi terkibinde quberniylari ve onlarin serhedleri 1861 ci il Polsa Rusiya serhedinin muqayisesi 1793 1921 ci iller 1921 ci ilin karikaturasi Belarusiyanin Polsa ve bolsevikler terefinden biabirci sekilde bolmesi 1921 ci il martin 18 de Riqada imzalanmisdir Sazis uc tam huququlu beraber nusxede rus ukrayna ve polyak dillerinde tertib edilmis ve ratifikasiya edildikden sonra quvveye minmisdir 1921 ci il aprelin 14 de muqavile Umumrusiya Merkezi Icraiyye Komitesi terefinden aprelin 15 de Polsa Respublikasi Seymi terefinden aprelin 17 de Ukrayna SSR nin Merkezi Icraiyye Komitesi terefinden tesdiq edildi Muqavilenin tesdiqlenmesi ile Sovet Polsa muharibesi 1919 1921 de sona catmis oldu Esas meqamlarRazilasma RSFSR Ukrayna SSR Belarusiya SSR ve Polsa Respublikasi arasinda serhedleri mueyyen etdi Polsa Respublikasi muqavilenin sertlerine gore Kerzon xettinin serqinde yerlesen genis erazilere sahib oldu Bu eraziler polyak ehalinin azliq teskil etdiyi Qerbi Ukrayna Volin vilayetinin qerb hissesi Qerbi Belarusiya Qrodno vilayeti ve Rusiya imperiyasinin diger eyaletlerinin erazilerinin bir hissesi idi Terefler bir birlerine qarsi dusmencilik fealiyyeti gostermeyeceyine dair oz verdiler Muqavilede ticaret sazislerinin baglanmasi barede danisiqlarin aparilmasi barede bendlerde nezerde tutulmusdur Sovet terefi Polsa Respublikasina 1772 ci il 1 yanvar tarixinden etibaren Polsa Kralliginin erazisinden cixarilan butun herbi qenimetlerin elmi ve medeni qiymetli esyalarin hamisinin geri qaytarilmasina raziliq verdi Hemcinin Polsa Kralliginin Rusiya imperiyasinin iqtisadi heyatina verdiyi tohfe muqabilinde il erzinde Polsaya 30 milyon qizil rubl odemek ohdeliyi goturdu Ustelik sovet hokumeti 18 milyon qizil rubl deyerinde emlaki Polsa terefine tehvil vermeli idi bu ise oz novbesinde de fakto olaraq tezminat reparatsi odenmesi demek idi Polsa Respublikasi kecmis Rusiya Imperiyasinin butun borclarindan ve diger ohdelikleri ucun mesuliyyetden azad edilirdi Muqavilenin imzalanmasiMuqavilenin metni 1921 ci il RSFSR o cumleden Belarusiya SSR ve Ukrayna SSR adindan muqavileni imzalayanlar Adolf Abramovic Ioffe Yakov Stanislavovic Qanetski Emmanuel Ionovic Quiring Yuri Mixaylovic Kotsyubinski Leonid Leonidovic Obolenski Polsa Respublikasi terefinden imzalayanlar Yan Dombski Stanislav Kauzik Eduard Lexovic Henrix Strasburqer Leon Vasilevski Muqavile sertlerine emel edilmesiMuqavilenin quvveye minmesinden qisa muddet sonra Polsa hokumetinin anti sovet qruplasmalarina destek vemesi hemcinin sovet herbi esirlerinin geri qaytarilmasinda gecikmeler ve onlarin saxlanildigi dusergelerdeki elverissiz veziyyet habele Polsa Respublikasi erazisinde yasayan ruslarin ukraynalilarin ve belaruslarin huquqlarina dair razilasmalara emel edilmemesi Sovet terefi Polsa Respublikasina muqavilenin sertlerini yerine yetirmesi ile bagli iddia qaldirdi IstinadlarRizhskij dogovor mezhdu Rossiej i Polshej 18 marta 1921 goda 2013 06 26 at the Wayback Machine tekst dogovora na sajte Brestchina Istoriya vneshnej politiki SSSR Ch 1 1917 1945 M 1966 Riqa sulh muqavilesiOrijinalin dili rus dili polyak dili ukrayn diliISBN 5 7838 0951 9 Vikianbarda elaqeli mediafayllarEdebiyyatDabrowski Stanislaw The Peace Treaty of Riga The Polish Review 1960 5 1 3 34 Online ing Davies Norman White Eagle Red Star the Polish Soviet War 1919 20 Pimlico 2003 ISBN 0 7126 0694 7 First edition New York St Martin s Press inc 1972 ing Materski Wojciech The Second Polish Republic in Soviet Foreign Policy 1918 1939 Polish Review 45 3 2000 331 345 online ing Traktat ryski 1921 roku po 75 latach Wydawnictwo Uniwersytetu Mikolaja Kopernika Torun 1998 ISBN 83 231 0974 5 Chapter summaries in English ing Dziedzictwo polska pl pol Xarici kecidler Akty i materialy po teme Vossoedinenie Zapadnoj Belarusi s BSSR v nachale Vtoroj mirovoj vojny PDF Sajt Baranovichskogo gosudarstvennogo universiteta Istifade tarixi 2019 05 01 sbornik dokumentov vklyuchayushij tekst Rizhskogo dogovora rus 219 Mirnyj dogovor mezhdu Rossiej i Ukrainoj s odnoj storony i Polshej s drugoj Sobranie uzakonenij i rasporyazhenij pravitelstva za 1921 g M Upravlenie delami Sovnarkoma SSSR 1944 343 369 rus