fbpx
Wikipedia

Respublika Günü (Azərbaycan)

Respublika günü1918-ci ildə müsəlman Şərqində ilk dünyəvi demokratik dövlət olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yarandığı gündür. 1990-cı ildən Respublika günü dövlət bayramı kimi qeyd edilir.

1918-ci il iyunun 24-də hökumət qərarına əsasən qəbul olunmuş Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ilk bayrağı
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin, hal-hazırda isə Azərbaycan Respublikasının bayrağı

Tarix

1917-ci ildə Rusiyada baş vermiş Fevral inqilabı nəticəsində Rusiya devrildi. Ölkədə çarizmin məzlum vəziyyətə saldığı xalqların milli hərəkatı başlandı. 1918-ci il mayın 28-də Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin başçılığı altında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (1918-1920) – müsəlman Şərqində ilk dünyəvi demokratik dövlət yaradıldı. Bu respublika azərbaycanlıların tarixi yaddaşında Azərbaycan dövlətçiliyinin ilk təcrübəsi kimi iz qoymuşdur.

Məhəmməd Əmin Rəsulzadə tərəfindən əsası qoyulan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti türk və islam dünyasında ilk parlamentli respublika və ilk demokratik, hüquqi və dünyəvi dövlət nümunəsi idi.

Azərbaycan müvəqqəti hökumətinin ilk başçısı isə Fətəli Xan Xoyski idi. Milli Şura 10 gün Tiflisdə işlədikdən sonra Gəncəyə köçürüldü. Yalnız 1918-ci ilin sentyabrında Türkiyə ordusunun rəhbərliyilə – Bakı daşnak-rus qüvvələrdən təmizləndikdən sonra milli hökumət Gəncədən Bakıya köçdü.

Müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyəti qısa ömründə böyük nailiyyətlər və qalibiyyətlər əldə etmişdir. İlk dəfə qadınlara seçim hüququ tanıyan və qadın–kişi bərabərliyini təmin edən cümhuriyyət o cümlədən milli ordu, milli pul, demokratlaşma, milli bank, azad seçkilər, beynəlxalq əlaqələr və beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən Azərbaycan istiqlalının rəsmiyyətə tanınması, Azərbaycanın bütövlüyünü təmin etmək, iqtisadi islahat və s. müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyəti təmin etmişdir.

Azərbaycan Demokratik Respublikasını rəsmi surətdə tanıyan ilk dövlət Osmanlı dövləti olmuşdur. Həmin tarixi hadisə 4 iyun 1918-ci ildə baş vermişdir.

1918-ci il 9 noyabr tarixində Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin təklifi əsasında Azərbaycan Demokratik Respublikasının üç rəngli bayrağı qəbul edilmişdir. O zamana qədər Azərbaycan Demokratik Respublikasının bayrağı qırmızı rəngdəydi.

Azərbaycan Demokratik Respublikası gərgin və mürəkkəb ictimai-siyasi şəraitdə cəmi 23 ay fəaliyyət göstərə bildi. Təəssüflər olsun ki, müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyəti iki yaşına dolmadan bolşeviklərin hücumuna məruz qalıb müvəqqəti olaraq devrildi. Sovetlər Birliyi, Azərbaycanı məcburi surətdə öz tərkibinə daxil etdi. Bolşeviklər tərəfindən devrilməsinə baxmayaraq, istiqlal ideyası yenilmədi və 1991-ci ildə Sovet İmperiyasının dağılması ilə Azərbaycan yenidən öz müstəqilliyini elan etdi.

İstiqlal Bəyannaməsi

1918-ci ilin may ayının 28-də Azərbaycan milli şurası "İstiqlaliyyət Bəyannaməsi" ilə Azərbaycanın şimal torpaqlarında Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyəti yarandığını elan etdi. Bu tarixi sənədə görə Azərbaycan qonşu xalqlar və dövlətlərlə dostluq münasibəti quracaqdır. Müstəqil Azərbaycan dövlətinin təşkil idarəsi xalq cümhuriyyətidir. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti, millət, məzhəb, sinif və cins fərqi görmür və bütün vətəndaşların siyasi hüquqlarını təmin etməlidir.

Respublika Günü haqqında qanun

1991-ci ilin dekabrında SSRİ dağıldıqdan sonra Azərbaycan özünü Xalq Cümhuriyyətinin varisi elan edib və ölkənin müstəqiliyi yenidən bərpa olunub.

1990-cı ildən Respublika günü – dövlət müstəqilliyinin bərpa edilməsi günü dövlət bayramı kimi qeyd edilir.

İstinadlar

  1. Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi. Maddə 105. Bayram günləri
  2. Xalq qəzeti, 24 May 2011 11 mart 2016 at the Wayback Machine"Kaliforniyanın "Sonoma" qəzeti 28 May – Respublika günü münasibətilə Azərbaycan xalqını təbrik edən sadə amerikalı vətəndaşın məktubunu dərc etmişdir"
  3. . 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-22.
  4. . 2010-05-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-05-26.
  5. . 2011-05-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-05-26.

Xarici keçidlər

  • Bayramlar
  • – Milli bayramlar və əlamətdar günlər 2011-06-30 at the Wayback Machine
  • Azərbaycan Respublikası-20 2012-07-25 at the Wayback Machine

Həmçinin bax

respublika, günü, azərbaycan, respublika, günü, 1918, ildə, müsəlman, şərqində, dünyəvi, demokratik, dövlət, olan, azərbaycan, xalq, cümhuriyyətinin, yarandığı, gündür, 1990, ildən, respublika, günü, dövlət, bayramı, kimi, qeyd, edilir, 1918, iyunun, hökumət, . Respublika gunu 1 2 1918 ci ilde muselman Serqinde ilk dunyevi demokratik dovlet olan Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin yarandigi gundur 1990 ci ilden Respublika gunu dovlet bayrami kimi qeyd edilir 1918 ci il iyunun 24 de hokumet qerarina esasen qebul olunmus Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin ilk bayragi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin hal hazirda ise Azerbaycan Respublikasinin bayragi Mundericat 1 Tarix 2 Istiqlal Beyannamesi 3 Respublika Gunu haqqinda qanun 4 Istinadlar 5 Xarici kecidler 6 Hemcinin baxTarix Redakte1917 ci ilde Rusiyada bas vermis Fevral inqilabi neticesinde Rusiya devrildi Olkede carizmin mezlum veziyyete saldigi xalqlarin milli herekati baslandi 1918 ci il mayin 28 de Mehemmed Emin Resulzadenin basciligi altinda Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti 1918 1920 muselman Serqinde ilk dunyevi demokratik dovlet yaradildi Bu respublika azerbaycanlilarin tarixi yaddasinda Azerbaycan dovletciliyinin ilk tecrubesi kimi iz qoymusdur 3 Mehemmed Emin Resulzade terefinden esasi qoyulan Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti turk ve islam dunyasinda ilk parlamentli respublika ve ilk demokratik huquqi ve dunyevi dovlet numunesi idi Azerbaycan muveqqeti hokumetinin ilk bascisi ise Feteli Xan Xoyski idi Milli Sura 10 gun Tiflisde isledikden sonra Genceye kocuruldu Yalniz 1918 ci ilin sentyabrinda Turkiye ordusunun rehberliyile Baki dasnak rus quvvelerden temizlendikden sonra milli hokumet Genceden Bakiya kocdu Musteqil Azerbaycan Cumhuriyyeti qisa omrunde boyuk nailiyyetler ve qalibiyyetler elde etmisdir Ilk defe qadinlara secim huququ taniyan ve qadin kisi beraberliyini temin eden cumhuriyyet o cumleden milli ordu milli pul demokratlasma milli bank azad seckiler beynelxalq elaqeler ve beynelxalq ictimaiyyet terefinden Azerbaycan istiqlalinin resmiyyete taninmasi Azerbaycanin butovluyunu temin etmek iqtisadi islahat ve s musteqil Azerbaycan Cumhuriyyeti temin etmisdir Azerbaycan Demokratik Respublikasini resmi suretde taniyan ilk dovlet Osmanli dovleti olmusdur Hemin tarixi hadise 4 iyun 1918 ci ilde bas vermisdir 1918 ci il 9 noyabr tarixinde Mehemmed Emin Resulzadenin teklifi esasinda Azerbaycan Demokratik Respublikasinin uc rengli bayragi qebul edilmisdir O zamana qeder Azerbaycan Demokratik Respublikasinin bayragi qirmizi rengdeydi Azerbaycan Demokratik Respublikasi gergin ve murekkeb ictimai siyasi seraitde cemi 23 ay fealiyyet gostere bildi Teessufler olsun ki musteqil Azerbaycan Cumhuriyyeti iki yasina dolmadan bolseviklerin hucumuna meruz qalib muveqqeti olaraq devrildi Sovetler Birliyi Azerbaycani mecburi suretde oz terkibine daxil etdi Bolsevikler terefinden devrilmesine baxmayaraq istiqlal ideyasi yenilmedi ve 1991 ci ilde Sovet Imperiyasinin dagilmasi ile Azerbaycan yeniden oz musteqilliyini elan etdi 4 Istiqlal Beyannamesi Redakte Mehemmed Emin Resulzade Esas meqale Azerbaycanin Istiqlal Beyannamesi1918 ci ilin may ayinin 28 de Azerbaycan milli surasi Istiqlaliyyet Beyannamesi ile Azerbaycanin simal torpaqlarinda Azerbaycan Demokratik Cumhuriyyeti yarandigini elan etdi Bu tarixi senede gore Azerbaycan qonsu xalqlar ve dovletlerle dostluq munasibeti quracaqdir Musteqil Azerbaycan dovletinin teskil idaresi xalq cumhuriyyetidir Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti millet mezheb sinif ve cins ferqi gormur ve butun vetendaslarin siyasi huquqlarini temin etmelidir Respublika Gunu haqqinda qanun Redakte1991 ci ilin dekabrinda SSRI dagildiqdan sonra Azerbaycan ozunu Xalq Cumhuriyyetinin varisi elan edib ve olkenin musteqiliyi yeniden berpa olunub 1990 ci ilden Respublika gunu dovlet musteqilliyinin berpa edilmesi gunu dovlet bayrami kimi qeyd edilir 5 Istinadlar Redakte Azerbaycan Respublikasinin Emek Mecellesi Madde 105 Bayram gunleri Xalq qezeti 24 May 2011 Arxivlesdirilib 11 mart 2016 at the Wayback Machine Kaliforniyanin Sonoma qezeti 28 May Respublika gunu munasibetile Azerbaycan xalqini tebrik eden sade amerikali vetendasin mektubunu derc etmisdir Respublika gunu 2016 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 01 22 Azerbaycanda 28 may Respublika gunudur 2010 05 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 05 26 28 may Respublika Gunu 2011 05 31 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 05 26 Xarici kecidler RedakteBayramlar Milli bayramlar ve elametdar gunler Arxivlesdirilib 2011 06 30 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasi 20 Arxivlesdirilib 2012 07 25 at the Wayback MachineHemcinin bax RedakteAzerbaycan Demokratik Respublikasi Azerbaycan bayragi Milli musteqillik gunuMenbe https az wikipedia org w index php title Respublika Gunu Azerbaycan amp oldid 6051722, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.