fbpx
Wikipedia

Rauf Məmmədov (tarixçi)

Rauf Ağabala oğlu Məmmədov (26 fevral 1932, Bakı1988) — Azərbaycan tarixçisi.

Rauf Məmmədov
Rauf Məmmədov
Doğum tarixi
Doğum yeri Bakı şəhəri
Vəfat tarixi (56 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Milliyyəti azərbaycanlı
Atası Ağabala

Həyatı

Rauf Ağabala oğlu Məmmədov 1932-ci ildə Bakı şəhərində dünyaya göz açmış, 1951-ci ildə orta məktəbi bitirərək Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakultəsinə qəbul olunmuşdur. 1956-cı ildə oranı fərqlənmə diplomu ilə bitirən, həmin ildə Azərbaycan Tarixi Muzeyində kiçik elmi işçi vəzifəsində işə başlayan gənc tədqiqatçı “Bilik” cəmiyyətinin də üzvü olur. O dövrdə “Bilik” cəmiyyəti geniş ictimaiyyəti elmin yenilikləri ilə tanış edir, xalqımızın tarixi və mədəniyəti ilə bağlı respublikanın müxtəlif rayonlarında mühazirələr təşkil edirdi. Mühazirələrdə iştirak edən gənc alimdən daim elmi axtarışların yeni nəticələri ilə tanış olmaq, onları sadə, hamının qavraya biləcəyi dildə zəhmətkeşlərə çatdırmaq tələb olunurdu. Mühazirələr oxumaq üçün respublikanın bölgələrini qarış-qarış gəzmək, çox vaxt normal yolları, adi tələblərə cavab verən qonaq evi və mehmanxana olmayan kolxoz, kənd və qəsəbələrdə qalmaq gənc tarixçidən inadkarlıq, iradə tələb edirdi.

Elmi fəaliyyəti

Azərbaycanın qədim şəhərlərinin tarixilə məşğul olan Rauf Məmmədov vətən torpağının ayrılmaz parçası olan Naxçıvanın tarixini ciddi şəkildə araşdırmağa başlayır. Orta əsr Azərbaycan şəhərlərinin xarici əlaqələri üzrə tanınmış tədqiqatçı Ə.N.Hüseynovun rəhbərliyi ilə dissertant Rauf Məmmədov orta əsr mənbələrini öyrənməyə başlayır. Artıq 1962-ci ildə “Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Xəbərləri”ndə gənc tədqiqatçının “Yaxın Şərq və Qərbi Avropa səyyahları Naxçıvan şəhərinin orta əsrlər tarixi barədə” adlı məqaləsi çap olunur. Qədim Azərbaycan torpağı Naxçıvan haqqında xarici səyyahların qeydlərinin araşdırılması vətən tarixşünaslığını yeni faktlarla zənginləşdirir. Tarix muzeyinin daimi nəşrlərindən olan “Azərbaycan tarixi üzrə materiallar” toplusunda R.Məmmədovun “Naxçıvan şəhərinin qədim dövr və orta əsr tarixindən” (1962) və “Naxçıvan şəhərinin X-XII əsrlər tarixindən” (1963) adlı məqalələri çap olunur. Lakin Məmmədovu sırf arxiv materialları üzərində işləyən tədqiqatçı kimi təsüvvür etmək doğru olmazdı. O, dəfələrlə Naxçıvanda olmuş, bölgənin tarixi abidələri ilə yerində tanış olmuşdu. 1964-cü ildə SSRİ-də arxeoloji və etnoqrafik tədqiqatların nəticələrinə həsr olunmuş sessiyada o, “Naxçıvan şəhərinin tarixinin öyrənilməsində maddi mədəniyyət abidələri mənbə kimi” mövzusunda məruzə ilə çıxış etmişdir.

1965-ci ildə Rauf Məmmədov “Naxçıvanın orta əsrlər dövrü tarixinin oçerkləri” adlı namizədlik dissertasiyasını müdafiə etdi. Böyük uğurla keçən müdafiə Azərbaycan tarixşünaslığında vətən tarixinin qaranlıq səhifələrini araşdırmaq arzusu ilə yaşayan yeni simanın meydana çıxmasını sübut etdi. Naxçıvanın tarixi abidələrini araşdırmağı davam edən, elmi araşdırmalarının nəticələrini geniş ictimaiyyətə çatdırmağa can atan Məmmədov bu istiqamətdə silsilə məqalələr çap etdirirdi. Onun “Möminə Xatun kimdir?” (“Azərbaycan qadını”, 1966, №2), “Azərbaycan mədəniyyətinin unikal abidəsi” (“Elm və həyat”, 1966, № 8), “Bir qalanın sirri” (“Ulduz jurnalı, 1967, №4), “Azərbaycanın qədim və orta əsr maddi mədəniyyətinin bəzi abidələri haqqında” (“Azərbaycan tarixi muzeyinin əsərləri”, 1968, c.VII) mövzularında olan məqalələri Naxçıvanın o dövrdə az məlum olan və zəif öyrənilmiş adibələrinə həsr edilmişdi.

Qeyd etmək lazımdır ki, özünə qarşı olduqca tələbkar olan Rauf Məmmədov namizədlik dissertasiyasını daim təkmilləşdirir, ona yeni materiallar əlavə edirdi. Onun elmi fəaliyyətinin sah əsəri olan “Naxçıvan şəhərinin tarixi (orta əsrlər dövrü)” monoqrafiyası 1977-ci ildə çap olundu.

1967-ci ildə Elmlər Akademiyası Tarix İnstitutunda fəaliyyətini davam etdirən Rauf Məmmədov “Azərbaycanın orta əsr tarixi” şöbəsində çalışır, 1968-1970-ci illərdə isə İnstitutun Elmi katibi vəzifəsində işləməyə başlayır. Bu dövrdə onun elmi tədqiqatlarında nəzərə çarpacaq dərəcədə dəyişikliklər baş verir. Belə ki, əgər əvvəlki dövr məqalələrində o, abidələri madii- mədəniyyət nümunələri kimi təsvir edirdisə, bu dövrdən başlayaraq abidələri Azərbaycan tarixində tutduğu yer, Azərbaycan xalqının formalaşmasında oynadığı rol baxımından təhlil edir. Onun “Əlincə yoxsa Ələncik” (“Elm və həyat”, 1969, № 5), “Əlincə qalası haqqında yeni materiallar” (“1969-cu ildə SSRİ-də arxeoloji və etnoqrafik tədqiqatların nəticələrinə həsr olunmuş sessiyanın materialları”) adlı məqalələri tədqiqatlarının dərinliyindən xəbər verir. “XVI-XVII əsrlərdə Naxçıvan şəhərinin tarixindən” (“Azərbaycan tarixindən materiallar”, 1973, №VIII), “Naxçıvanda “Atabəy günbəzi” məqbərəsi haqqında yeni materiallar” (“Azərbaycan SSR-də 1972-ci ildə arxeoloji və etnoqrafik tədqiqatların nəticələri”), “Əlincə qalasının orta əsr tarixi” (“Azərbaycan tarixindən materiallar”, 1973, №IX), “X-XIV əsr Azərbaycan şəhərləri və Orta Asiya” (“1973-cü ilin elmi-tədqiqat işlərinin nəticələrinə həsr olunmuş elmi sessiyanın materialları”) mövzusunda Rauf Məmmədovun müəllifi olduğu elmi məqalələr Azərbaycan tarixşünaslığında özünəməxsus layiqli yer tuturlar. “Naxçıvan MR-ın toponimikasında türk tipli etnonimlər” (“1970-ci ildə Azərbaycanda arxeoloji və etnoqrafik tədqiqatların nəticələrinə həsr olunmuş sessiyanın materialları”) məqaləsi sovet dövründə araşdırılması yasaq olan bir mövzuya – türk etnonimlər, Azərbaycan xalqının etnogenezində türk tayfa birliklərinin roluna həsr olunmuşdur. Geniş ictimaiyyəti Azərbaycan tarixi ilə bağlı materialla məlumatlandırmaq məqsədilə Rauf Məmmədov kütləvi informasiya vasitələrində də bir sıra məqalələr çap etdirmişdir. “Mədəniyyətimizin xəzinəsi” (“Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti, 07.07.1973), “Möminə Xatun tarixi abidəsi haqqında həqiqət” (“Tarix, cəmiyyətşünaslıq, coğrafiyanın tədrisi”, 1974, №3). “Azərbaycanın orta əsr bürcləri” (“Qobustan”, 1974, №1) adlı məqalələr bu silsilədəndir. Azərbaycan tarixini saxtalaşdıranlara qarşı çıxış edən Rauf Məmmədov “Azərbaycan SSR EA-nın Xəbərləri”ndə (1971, №1) “Müasir İran tarixşünaslığında Azərbaycanın qədim tarixi” adlı məqalə ilə çıxış edir. Elmi tədqiqatların nəticələrini xalqla bölüşməyə can atan Rauf Məmmədov 1971-ci ildən yenidən Azərbaycan Tarixi Muzeyinə qayıdır. O, “Azərbaycanın qədim və orta əsr tarixi” ekspozisiya- fond şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmağa başlayır. Muzeydə qurulan Azərbaycan tarixi ekspozisiyasının böyük dövrünün təqdim olunması məhz R.Məmmədova həvalə olundu. Ekspozisiyanın yeni-yeni materiallarla daim zənginləşdirilməsini, nümayiş olunan eksponatlar barədə tamaşaçılara hərtərəfli və dolğun məlumatların çatdırılmasını tələb edən bu vəzifə olduqca böyük məsuliyyət tələb edirdi. Bununla yanaşı o, muzeydə bu dövrdə təşkil olunan Muzeyin sualtı arxeoloji qrupun fəaliyyətini işıqlandıran bir sıra məqalələr də çap etdirmişdi.

Tapşırılan işlərə ciddi yanaşması, nizam- intizamı, böyük məsuliyyət ilə seçilən Rauf Məmmədova 1971-ci ildən Elmlər Akademiyası İctimai elmlər bölməsinin Elmi-Koordinasiya Şurasının Elmi katibi vəzifəsi həvalə olunur. Muzeydə çalışdığı dövrdə Rauf Məmmədov Muzey nəşrlərinin hazırlanması işində də əməyini əsirgəməmişdi. Belə ki, hələ 1960-61-ci illərdə o, müəlliflər kollektivinin üzvü kimi “Azərbaycan. Tarixi və əlamətdar yerləri” toplusunun və “Azərbaycan tarixinin erkən orta əsr və orta əsr dövrü” bələdçi kitabının hazırlanmasında fəal iştirak etmiş, muzeylə bağlı bir neçə müvafiq məqalə çap etdirmişdi. 1964-cü ildə müəlliflər kollektivi tərkibində R.Məmmədovun hazırladığı “Azərbaycan tarixi muzeyi. Bələdçi” kitabı muzeyin qonaqları arasında olduqca populyar olmuş, rus, ingilis, fransız, ərəb, fars, alman dillərinə tərcümə edilmişdir.

1973-cü ildə “Azərbaycan tarixi muzeyi” kollektiv əsərinin hazırlanmasında R.Məmmədov əhəmiyyətli rol oynamışdır. 1975-ci ildə Muzeyin 75 illiyi münasibətilə keçirilmiş təntənəli toplantı və elmi sessiyada R.Məmmədov “Azərbaycanın qədim və orta əsr tarixinin öyrənilməsinə Muzeyin töhfəsi” məruzəsi ilə çıxış etmiş, məruzə müvafiq topluda çap olunmuşdur. Azərbaycan tarixinə həsr olunmuş 50-dən artıq elmi məqalənin, respublikanın dövrü mətbuatında nəşr olunmuş 90-dan artıq elmi-populyar məqalənin müəllifi olan tarix elmləri namizədi Rauf Məmmədova Naxçıvanın tarixinə həsr olunmuş doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmək qismət olmadı. Azərbaycan Tarixi Muzeyinin XX əsrin 60-80-ci illərdəki fəaliyyətində əhəmiyyətli rol oynamış, Azərbaycan tarixşünaslığında iz qoymuş görkəmli tarixçi alim Rauf Ağabala oğlu Məmmədovun elmi irsinin bəzi nümunələri hələ də işıq üzü görməmişdir.

İstinadlar

rauf, məmmədov, tarixçi, rauf, ağabala, oğlu, məmmədov, fevral, 1932, bakı, 1988, azərbaycan, tarixçisi, rauf, məmmədovrauf, məmmədovdoğum, tarixi, fevral, 1932doğum, yeri, bakı, şəhərivəfat, tarixi, sentyabr, 1988, yaşında, vəfat, yeri, bakı, azərbaycan, ssri. Rauf Agabala oglu Memmedov 26 fevral 1932 Baki 1988 Azerbaycan tarixcisi Rauf MemmedovRauf MemmedovDogum tarixi 26 fevral 1932Dogum yeri Baki seheriVefat tarixi 30 sentyabr 1988 56 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIMilliyyeti azerbaycanliAtasi AgabalaHeyati RedakteRauf Agabala oglu Memmedov 1932 ci ilde Baki seherinde dunyaya goz acmis 1951 ci ilde orta mektebi bitirerek Azerbaycan Dovlet Universitetinin tarix fakultesine qebul olunmusdur 1956 ci ilde orani ferqlenme diplomu ile bitiren hemin ilde Azerbaycan Tarixi Muzeyinde kicik elmi isci vezifesinde ise baslayan genc tedqiqatci Bilik cemiyyetinin de uzvu olur O dovrde Bilik cemiyyeti genis ictimaiyyeti elmin yenilikleri ile tanis edir xalqimizin tarixi ve medeniyeti ile bagli respublikanin muxtelif rayonlarinda muhazireler teskil edirdi Muhazirelerde istirak eden genc alimden daim elmi axtarislarin yeni neticeleri ile tanis olmaq onlari sade haminin qavraya bileceyi dilde zehmetkeslere catdirmaq teleb olunurdu Muhazireler oxumaq ucun respublikanin bolgelerini qaris qaris gezmek cox vaxt normal yollari adi teleblere cavab veren qonaq evi ve mehmanxana olmayan kolxoz kend ve qesebelerde qalmaq genc tarixciden inadkarliq irade teleb edirdi Elmi fealiyyeti RedakteAzerbaycanin qedim seherlerinin tarixile mesgul olan Rauf Memmedov veten torpaginin ayrilmaz parcasi olan Naxcivanin tarixini ciddi sekilde arasdirmaga baslayir Orta esr Azerbaycan seherlerinin xarici elaqeleri uzre taninmis tedqiqatci E N Huseynovun rehberliyi ile dissertant Rauf Memmedov orta esr menbelerini oyrenmeye baslayir Artiq 1962 ci ilde Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin Xeberleri nde genc tedqiqatcinin Yaxin Serq ve Qerbi Avropa seyyahlari Naxcivan seherinin orta esrler tarixi barede adli meqalesi cap olunur Qedim Azerbaycan torpagi Naxcivan haqqinda xarici seyyahlarin qeydlerinin arasdirilmasi veten tarixsunasligini yeni faktlarla zenginlesdirir Tarix muzeyinin daimi nesrlerinden olan Azerbaycan tarixi uzre materiallar toplusunda R Memmedovun Naxcivan seherinin qedim dovr ve orta esr tarixinden 1962 ve Naxcivan seherinin X XII esrler tarixinden 1963 adli meqaleleri cap olunur Lakin Memmedovu sirf arxiv materiallari uzerinde isleyen tedqiqatci kimi tesuvvur etmek dogru olmazdi O defelerle Naxcivanda olmus bolgenin tarixi abideleri ile yerinde tanis olmusdu 1964 cu ilde SSRI de arxeoloji ve etnoqrafik tedqiqatlarin neticelerine hesr olunmus sessiyada o Naxcivan seherinin tarixinin oyrenilmesinde maddi medeniyyet abideleri menbe kimi movzusunda meruze ile cixis etmisdir 1965 ci ilde Rauf Memmedov Naxcivanin orta esrler dovru tarixinin ocerkleri adli namizedlik dissertasiyasini mudafie etdi Boyuk ugurla kecen mudafie Azerbaycan tarixsunasliginda veten tarixinin qaranliq sehifelerini arasdirmaq arzusu ile yasayan yeni simanin meydana cixmasini subut etdi Naxcivanin tarixi abidelerini arasdirmagi davam eden elmi arasdirmalarinin neticelerini genis ictimaiyyete catdirmaga can atan Memmedov bu istiqametde silsile meqaleler cap etdirirdi Onun Momine Xatun kimdir Azerbaycan qadini 1966 2 Azerbaycan medeniyyetinin unikal abidesi Elm ve heyat 1966 8 Bir qalanin sirri Ulduz jurnali 1967 4 Azerbaycanin qedim ve orta esr maddi medeniyyetinin bezi abideleri haqqinda Azerbaycan tarixi muzeyinin eserleri 1968 c VII movzularinda olan meqaleleri Naxcivanin o dovrde az melum olan ve zeif oyrenilmis adibelerine hesr edilmisdi Qeyd etmek lazimdir ki ozune qarsi olduqca telebkar olan Rauf Memmedov namizedlik dissertasiyasini daim tekmillesdirir ona yeni materiallar elave edirdi Onun elmi fealiyyetinin sah eseri olan Naxcivan seherinin tarixi orta esrler dovru monoqrafiyasi 1977 ci ilde cap olundu 1967 ci ilde Elmler Akademiyasi Tarix Institutunda fealiyyetini davam etdiren Rauf Memmedov Azerbaycanin orta esr tarixi sobesinde calisir 1968 1970 ci illerde ise Institutun Elmi katibi vezifesinde islemeye baslayir Bu dovrde onun elmi tedqiqatlarinda nezere carpacaq derecede deyisiklikler bas verir Bele ki eger evvelki dovr meqalelerinde o abideleri madii medeniyyet numuneleri kimi tesvir edirdise bu dovrden baslayaraq abideleri Azerbaycan tarixinde tutdugu yer Azerbaycan xalqinin formalasmasinda oynadigi rol baximindan tehlil edir Onun Elince yoxsa Elencik Elm ve heyat 1969 5 Elince qalasi haqqinda yeni materiallar 1969 cu ilde SSRI de arxeoloji ve etnoqrafik tedqiqatlarin neticelerine hesr olunmus sessiyanin materiallari adli meqaleleri tedqiqatlarinin derinliyinden xeber verir XVI XVII esrlerde Naxcivan seherinin tarixinden Azerbaycan tarixinden materiallar 1973 VIII Naxcivanda Atabey gunbezi meqberesi haqqinda yeni materiallar Azerbaycan SSR de 1972 ci ilde arxeoloji ve etnoqrafik tedqiqatlarin neticeleri Elince qalasinin orta esr tarixi Azerbaycan tarixinden materiallar 1973 IX X XIV esr Azerbaycan seherleri ve Orta Asiya 1973 cu ilin elmi tedqiqat islerinin neticelerine hesr olunmus elmi sessiyanin materiallari movzusunda Rauf Memmedovun muellifi oldugu elmi meqaleler Azerbaycan tarixsunasliginda ozunemexsus layiqli yer tuturlar Naxcivan MR in toponimikasinda turk tipli etnonimler 1970 ci ilde Azerbaycanda arxeoloji ve etnoqrafik tedqiqatlarin neticelerine hesr olunmus sessiyanin materiallari meqalesi sovet dovrunde arasdirilmasi yasaq olan bir movzuya turk etnonimler Azerbaycan xalqinin etnogenezinde turk tayfa birliklerinin roluna hesr olunmusdur Genis ictimaiyyeti Azerbaycan tarixi ile bagli materialla melumatlandirmaq meqsedile Rauf Memmedov kutlevi informasiya vasitelerinde de bir sira meqaleler cap etdirmisdir Medeniyyetimizin xezinesi Edebiyyat ve incesenet qezeti 07 07 1973 Momine Xatun tarixi abidesi haqqinda heqiqet Tarix cemiyyetsunasliq cografiyanin tedrisi 1974 3 Azerbaycanin orta esr burcleri Qobustan 1974 1 adli meqaleler bu silsiledendir Azerbaycan tarixini saxtalasdiranlara qarsi cixis eden Rauf Memmedov Azerbaycan SSR EA nin Xeberleri nde 1971 1 Muasir Iran tarixsunasliginda Azerbaycanin qedim tarixi adli meqale ile cixis edir Elmi tedqiqatlarin neticelerini xalqla bolusmeye can atan Rauf Memmedov 1971 ci ilden yeniden Azerbaycan Tarixi Muzeyine qayidir O Azerbaycanin qedim ve orta esr tarixi ekspozisiya fond sobesinin mudiri vezifesinde calismaga baslayir Muzeyde qurulan Azerbaycan tarixi ekspozisiyasinin boyuk dovrunun teqdim olunmasi mehz R Memmedova hevale olundu Ekspozisiyanin yeni yeni materiallarla daim zenginlesdirilmesini numayis olunan eksponatlar barede tamasacilara herterefli ve dolgun melumatlarin catdirilmasini teleb eden bu vezife olduqca boyuk mesuliyyet teleb edirdi Bununla yanasi o muzeyde bu dovrde teskil olunan Muzeyin sualti arxeoloji qrupun fealiyyetini isiqlandiran bir sira meqaleler de cap etdirmisdi Tapsirilan islere ciddi yanasmasi nizam intizami boyuk mesuliyyet ile secilen Rauf Memmedova 1971 ci ilden Elmler Akademiyasi Ictimai elmler bolmesinin Elmi Koordinasiya Surasinin Elmi katibi vezifesi hevale olunur Muzeyde calisdigi dovrde Rauf Memmedov Muzey nesrlerinin hazirlanmasi isinde de emeyini esirgememisdi Bele ki hele 1960 61 ci illerde o muellifler kollektivinin uzvu kimi Azerbaycan Tarixi ve elametdar yerleri toplusunun ve Azerbaycan tarixinin erken orta esr ve orta esr dovru beledci kitabinin hazirlanmasinda feal istirak etmis muzeyle bagli bir nece muvafiq meqale cap etdirmisdi 1964 cu ilde muellifler kollektivi terkibinde R Memmedovun hazirladigi Azerbaycan tarixi muzeyi Beledci kitabi muzeyin qonaqlari arasinda olduqca populyar olmus rus ingilis fransiz ereb fars alman dillerine tercume edilmisdir 1973 cu ilde Azerbaycan tarixi muzeyi kollektiv eserinin hazirlanmasinda R Memmedov ehemiyyetli rol oynamisdir 1975 ci ilde Muzeyin 75 illiyi munasibetile kecirilmis tenteneli toplanti ve elmi sessiyada R Memmedov Azerbaycanin qedim ve orta esr tarixinin oyrenilmesine Muzeyin tohfesi meruzesi ile cixis etmis meruze muvafiq topluda cap olunmusdur Azerbaycan tarixine hesr olunmus 50 den artiq elmi meqalenin respublikanin dovru metbuatinda nesr olunmus 90 dan artiq elmi populyar meqalenin muellifi olan tarix elmleri namizedi Rauf Memmedova Naxcivanin tarixine hesr olunmus doktorluq dissertasiyasini mudafie etmek qismet olmadi Azerbaycan Tarixi Muzeyinin XX esrin 60 80 ci illerdeki fealiyyetinde ehemiyyetli rol oynamis Azerbaycan tarixsunasliginda iz qoymus gorkemli tarixci alim Rauf Agabala oglu Memmedovun elmi irsinin bezi numuneleri hele de isiq uzu gormemisdir Istinadlar Redakte Tarixci ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Rauf Memmedov tarixci amp oldid 5508386, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.