Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi . |
Rasselin çaydanı və ya səmavi çaydan — filosof Bertran Rassel tərəfindən dinlərin təkzibolunmaz tərəflərinin təkzib olunması vəzifəsinin şübhəçilərin öhdəsinə düşdüyü düşüncəsini yox etmək məqsədilə ortaya atılan bir oxşarlıqdır. Illustrated jurnalının 1952-ci ildəki nəşrinə daxil edilməsi nəzərdə tutulan (buna baxmayaraq jurnalın bu sayı dərc olunmadı) "Bir Tanrı varmı?" məqaləsində Bertran Rassel öz düşüncələrini aşağıdakı şəkildə ifadə etmişdir:
 | Əgər mən Yer kürəsi ilə Mars arasındakı ellipsvarı ortibdə Günəşin ətrafında dövr edən çini çaydanın olduğunu iddia etsəydim və bu çaydanın ən güclü teleskoplarımızla belə görülməyəcək qədər kiçik olduğunu əlavə edəcək qədər diqqətli olsaydım, heç kim bu düşüncəmin əksini isbat edə bilməzdi. Amma mən davam edərək bu düşüncəmin təkzibolunmaz xüsusiyyətindən dolayı insan ağlının ondan şübhələnməsinin yol verilməz olduğunu söyləsəydim, hər kəs haqlı olaraq boş danışdığımı düşünərdi. Ancaq belə bir çaydanın mövcud olması qədim kitablarda da təsdiq olunsa idi, hər bazar kilsədə müqəddəs bir həqiqət olaraq öyrədilsə idi və məktəblərdə uşaqların beyninə yeridilsə idi, onun var olmasından şübhələnmək qəribəlik olaraq qəbul olunardı və şübhələnən şəxsin bir psixiatr, əgər keçmiş zamandadırsa bir inkvizitorla görüşü təşkil olunardı. |  |
Riçard Dokinz yazmış olduğu Bir Şeytanın Keşişi kitabında bu düşüncəni bir az daha da irəliyə apararaq aşağıdakı şəkildə ifadə etmişdir:
| | Mütəşəkkil dinlərin bizim düşmənçiliyimizi qazanmasının səbəbi budur ki, Rasselin çaydanına olan inancın əksinə olaraq din güclüdür, təsirlidir, vergidən azaddır və özünü qorumaq iqtidarında olmayan aciz kiçik uşaqlara yeridilir. Uşaqlar inkişaf illərində çaydanlar haqqında mənasız kitabları əzbərləyərək vaxt itirməyə məcbur edilməzlər. Dövlət məktəbləri, valideynlər səhv çaydanlara inanan uşaqları məktəbdən kənarlaşdırmaz. Çaydana inananlar, çaydana inanmayanları, çaydan kafirlərini və ya çaydanı inkar edənləri ölənə qədər daşlamaz. Analar uşaqlarının bir yox üç çaydana inanan şəxslərlə evlənmələrinə qarışmaz. Əvvəlcə südü qaynamağa qoyanlar, əvvəlcə çayı qaynamağa qoyanların dizlərini parçalamaz. | |
Rasselin çaydanı anlayışının daha yumoristik və dinləri parodiya edən formaları inkişaf etmişdir. Bunlara misal olaraq və Uçan spagetti əjdahasını göstərmək olar.
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalede hec bir melumatin menbesi gosterilmemisdir Lutfen etibarli menbeler elave etmekle meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Qerez yaradan menbesiz hisseler muzakiresiz siline biler Rasselin caydani ve ya semavi caydan filosof Bertran Rassel terefinden dinlerin tekzibolunmaz tereflerinin tekzib olunmasi vezifesinin subhecilerin ohdesine dusduyu dusuncesini yox etmek meqsedile ortaya atilan bir oxsarliqdir Illustrated jurnalinin 1952 ci ildeki nesrine daxil edilmesi nezerde tutulan buna baxmayaraq jurnalin bu sayi derc olunmadi Bir Tanri varmi meqalesinde Bertran Rassel oz dusuncelerini asagidaki sekilde ifade etmisdir Eger men Yer kuresi ile Mars arasindaki ellipsvari ortibde Gunesin etrafinda dovr eden cini caydanin oldugunu iddia etseydim ve bu caydanin en guclu teleskoplarimizla bele gorulmeyecek qeder kicik oldugunu elave edecek qeder diqqetli olsaydim hec kim bu dusuncemin eksini isbat ede bilmezdi Amma men davam ederek bu dusuncemin tekzibolunmaz xususiyyetinden dolayi insan aglinin ondan subhelenmesinin yol verilmez oldugunu soyleseydim her kes haqli olaraq bos danisdigimi dusunerdi Ancaq bele bir caydanin movcud olmasi qedim kitablarda da tesdiq olunsa idi her bazar kilsede muqeddes bir heqiqet olaraq oyredilse idi ve mekteblerde usaqlarin beynine yeridilse idi onun var olmasindan subhelenmek qeribelik olaraq qebul olunardi ve subhelenen sexsin bir psixiatr eger kecmis zamandadirsa bir inkvizitorla gorusu teskil olunardi Ricard Dokinz yazmis oldugu Bir Seytanin Kesisi kitabinda bu dusunceni bir az daha da ireliye apararaq asagidaki sekilde ifade etmisdir Mutesekkil dinlerin bizim dusmenciliyimizi qazanmasinin sebebi budur ki Rasselin caydanina olan inancin eksine olaraq din gucludur tesirlidir vergiden azaddir ve ozunu qorumaq iqtidarinda olmayan aciz kicik usaqlara yeridilir Usaqlar inkisaf illerinde caydanlar haqqinda menasiz kitablari ezberleyerek vaxt itirmeye mecbur edilmezler Dovlet mektebleri valideynler sehv caydanlara inanan usaqlari mektebden kenarlasdirmaz Caydana inananlar caydana inanmayanlari caydan kafirlerini ve ya caydani inkar edenleri olene qeder daslamaz Analar usaqlarinin bir yox uc caydana inanan sexslerle evlenmelerine qarismaz Evvelce sudu qaynamaga qoyanlar evvelce cayi qaynamaga qoyanlarin dizlerini parcalamaz Rasselin caydani anlayisinin daha yumoristik ve dinleri parodiya eden formalari inkisaf etmisdir Bunlara misal olaraq ve Ucan spagetti ejdahasini gostermek olar Hemcinin baxPastafaryanizmIstinadlar