Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Qrafik istifadəçi interfeysi (ing. graphical user interface; GUI) — istifadəçi interfeysinin bir növüdür. Bu interfeysdə istifadəçiyə displeyin ekranında təqdim olunan interfeys elementləri (menyu, düymələr, simgələr, siyahılar və s.) qrafik görüntülər şəklində olur. Komanda sətri interfeysindən (COMMAND-LINE INTERFACE) fərqli olaraq, GUI-də istifadəçi ekranda görünən bütün obyektlərə (interfeys elementlərinə) giriş qurğuları (klaviatura, siçan, coystik və s.) vasitəsilə ixtiyari qaydada erişə və onlarla birbaşa manipulyasiya edə bilir. Hazırda GUI mövcud əməliyyat sistemlərinin və tətbiqi proqramların əksəriyyətində tətbiq olunur. Məsələn, Mac OS, GEM, Atari TOS, Microsoft Windows, Solaris, GNU/Linux, NeXTSTEP, OS/2, BeOS, Android, iOS, Bada, MeeGo kimi sistemlər qrafik istifadəçi interfeysinə əsaslanır.
Tətbiqi proqram gəlişdiricilərinə GUI-interfeyslər elə mühit verir ki, kompüterlə qarşılıqlı əlaqəni həmin mühit öz üzərinə götürür. Bunun da sayəsində gəlişdirici ekrana çıxarmağın və klaviatura, yaxud siçanla daxil etməyin detallarına varmadan fikrini proqramın işlənib hazırlanmasına cəmləşdirə bilər. Bundan başqa, proqramçılar tez-tez rastlaşılan məsələləri (məsələn, verilənlər faylının saxlanması) həmişə eyni qaydada emal edən proqramlar yaratmaq imkanı əldə edirlər, çünki interfeys pəncərələr və dialoqlar şəklində olan standart nəzarət mexanizmlərini nəzərdə tutur. GUI-interfeysin başqa üstünlüyü ondan ibarətdir ki, onun üçün yazılmış tətbiqi proqramlar qurğulardan asılı olmur: interfeysə yeni giriş və çıxış qurğularının (məsələn, böyük ekranlı monitor və ya optik yaddasaxlama qurğusu) dəstəklənməsi əlavə edilirsə, tətbiqi proqram heç bir dəyişiklik olmadan bu qurğulardan istifadə edə bilər.
Nümunələr
- Masa üstü mühitin qrafik nümunəsi
-
![image]()
(KDE Plasma) (KDE 4) -
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
A environment -
![image]()
Windows on a -
![image]()
The
Qİİ-li əməliyyat sistemləri
- FreeBSD
- MS Windows
- Mac OS
- Mac OS X
- Amiga OS
- Linux
- BeOS
- SkyOS
- RISC OS
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qrafik istifadeci interfeysi ing graphical user interface GUI istifadeci interfeysinin bir novudur Bu interfeysde istifadeciye displeyin ekraninda teqdim olunan interfeys elementleri menyu duymeler simgeler siyahilar ve s qrafik goruntuler seklinde olur Komanda setri interfeysinden COMMAND LINE INTERFACE ferqli olaraq GUI de istifadeci ekranda gorunen butun obyektlere interfeys elementlerine giris qurgulari klaviatura sican coystik ve s vasitesile ixtiyari qaydada erise ve onlarla birbasa manipulyasiya ede bilir Hazirda GUI movcud emeliyyat sistemlerinin ve tetbiqi proqramlarin ekseriyyetinde tetbiq olunur Meselen Mac OS GEM Atari TOS Microsoft Windows Solaris GNU Linux NeXTSTEP OS 2 BeOS Android iOS Bada MeeGo kimi sistemler qrafik istifadeci interfeysine esaslanir Tetbiqi proqram gelisdiricilerine GUI interfeysler ele muhit verir ki komputerle qarsiliqli elaqeni hemin muhit oz uzerine goturur Bunun da sayesinde gelisdirici ekrana cixarmagin ve klaviatura yaxud sicanla daxil etmeyin detallarina varmadan fikrini proqramin islenib hazirlanmasina cemlesdire biler Bundan basqa proqramcilar tez tez rastlasilan meseleleri meselen verilenler faylinin saxlanmasi hemise eyni qaydada emal eden proqramlar yaratmaq imkani elde edirler cunki interfeys pencereler ve dialoqlar seklinde olan standart nezaret mexanizmlerini nezerde tutur GUI interfeysin basqa ustunluyu ondan ibaretdir ki onun ucun yazilmis tetbiqi proqramlar qurgulardan asili olmur interfeyse yeni giris ve cixis qurgularinin meselen boyuk ekranli monitor ve ya optik yaddasaxlama qurgusu desteklenmesi elave edilirse tetbiqi proqram hec bir deyisiklik olmadan bu qurgulardan istifade ede biler NumunelerMasa ustu muhitin qrafik numunesi KDE Plasma KDE 4 Xfce A environment Windows on a TheQII li emeliyyat sistemleriFreeBSD MS Windows Mac OS Mac OS X Amiga OS Linux BeOS SkyOS RISC OSHemcinin baxGNOME KDEEdebiyyatIsmayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti 2017 Baki nesriyyati 996 s