Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Qlikogenoliz — əsasən qaraciyərdə və əzələlərdə həyata keçirilən qlikogenin qlükozaya parçalanmasının biokimyəvi prosesi. Qlikogenolizin əsas vəzifəsi qanda qlükoza səviyyəsini sabit saxlamaqdır.
Qlikogenogenezin tənzimlənməsində iştirak edən ən mühüm hormonlar insulin, qlükaqon və adrenalindir.
Mexanizmi
| ]Qlikogenoliz qlikogenin (n) qlükoza-1-fosfat və qlikogenə (n-1) parçalanmasıdır. Qlikogen budaqları qlükoza monomerlərinin qlikogen fosforilaza fermenti tərəfindən fosforoliz yolu ilə ardıcıl çıxarılması ilə katabolizasiya olunur.
Əzələlərdə qlikogenoliz cAMP-nin fosforilaza kinaza ilə bağlanması səbəbindən başlayır, sonuncunu aktiv formasına çevirir ki, fosforilaza b-ni qlikogenin parçalanmasını kataliz etməkdən məsul olan a-ya çevirə bilsin.
Qlikogenin qlükoza-1-fosfata parçalanması üçün ümumi reaksiya:
- glycogen(n residues) + Pi ⇌ glycogen(n-1 residues) + glucose-1-phosphate
Burada qlikogen fosforilaza α[1→4] əlaqəsi üçün fosforil qrupunu əvəz etməklə, qlükoza qalığını glikogen budaqına bağlayan bağı parçalayır.
Qlükoza-1-fosfat, fosfoqlükutaza fermentinin ucları ilə qlükoza-6-fosfata (çox vaxt qlikolizdə olur) çevrilir.
Sonradan, qlükoza heksokinaza ilə qlükoza-6-fosfata fosforlaşdırılır.
Funksiyası
| ]Qlikogenoliz hormonal və sinir siqnallarına cavab olaraq əzələ və qaraciyər toxumalarının hüceyrələrində baş verir. Xüsusilə, qlikogenoliz qanda qlükoza səviyyəsinin tənzimlənməsində mühüm rol oynayır.
Miyositlərdə (əzələ hüceyrələri) qlikogenin dehradasiyası qlikoliz üçün dərhal qlükoza-6-fosfat mənbəyini təmin etməyə, əzələ daralması üçün enerji təmin etməyə xidmət edir.
Hepatositlərdə (qaraciyər hüceyrələri) qlikogenin parçalanmasının əsas məqsədi qlükozanın digər hüceyrələr tərəfindən mənimsənilməsi üçün qana buraxılmasıdır. Qlükoza-6-fosfatın fosfat qrupu miyositlərdə olmayan qlükoza-6-fosfataz fermenti tərəfindən xaric edilir və sərbəst qlükoza hepatosit hüceyrə membranında GLUT2 asanlaşdırılmış diffuziya kanalları vasitəsilə hüceyrədən çıxır.
Tənzimləməsi
| ]Qlikogenoliz, qlükaqon və insulin tərəfindən qan şəkərinin səviyyəsinə cavab olaraq hormonal olaraq tənzimlənir və döyüş və ya qaçış reaksiyası zamanı epinefrin tərəfindən stimullaşdırılır. İnsulin qlikogenolizi güclü şəkildə inhibə edir.
Miyositlərdə qlikogenin dehradasiyası sinir siqnalları ilə də stimullaşdırıla bilər.
Klinik əhəmiyyəti
| ]Qlükaqonun parenteral (venadaxili) tətbiqi şəkəri təbii yolla qəbul edə bilmədiyi diabetik fövqəladə hallar üçün insanlarda ümumi tibbi müdaxilədir. Həm də əzələdaxili olaraq tətbiq oluna bilər.
İstinadlar
| ]- [ Гликогенолиз] — Mənbə:Толкового словаря по медицине
- Северин, 2011
- DL Nelson & MM Cox. Lehninger principles of biochemistry (5th). New York: W.H. Freeman. 2008. 595-596. ISBN . OCLC 191854286.
- Paredes-Flores, MA; Mohiuddin, SS. "Biochemistry, Glycogenolysis". yanvar 2022. PMID 32119304 (#bad_pmid).
- Sargsyan A, Herman MA. "Regulation of Glucose Production in the Pathogenesis of Type 2 Diabetes". 19 (9). 2019: 77. doi:10.1007/s11892-019-1195-5. PMC 6834297. PMID 31377934.
- Lodish; və b. Molecular Cell Biology (6th). W. H. Freeman and Company. 2007. səh. 658. ISBN .
Xarici keçidlər
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Qlikogen Qlikogenoliz esasen qaraciyerde ve ezelelerde heyata kecirilen qlikogenin qlukozaya parcalanmasinin biokimyevi prosesi Qlikogenolizin esas vezifesi qanda qlukoza seviyyesini sabit saxlamaqdir Qlikogenogenezin tenzimlenmesinde istirak eden en muhum hormonlar insulin qlukaqon ve adrenalindir Mexanizmi span Qlikogenoliz qlikogenin n qlukoza 1 fosfat ve qlikogene n 1 parcalanmasidir Qlikogen budaqlari qlukoza monomerlerinin qlikogen fosforilaza fermenti terefinden fosforoliz yolu ile ardicil cixarilmasi ile katabolizasiya olunur Ezelelerde qlikogenoliz cAMP nin fosforilaza kinaza ile baglanmasi sebebinden baslayir sonuncunu aktiv formasina cevirir ki fosforilaza b ni qlikogenin parcalanmasini kataliz etmekden mesul olan a ya cevire bilsin Qlikogenin qlukoza 1 fosfata parcalanmasi ucun umumi reaksiya glycogen n residues Pi glycogen n 1 residues glucose 1 phosphate Burada qlikogen fosforilaza a 1 4 elaqesi ucun fosforil qrupunu evez etmekle qlukoza qaligini glikogen budaqina baglayan bagi parcalayir Qlukoza 1 fosfat fosfoqlukutaza fermentinin uclari ile qlukoza 6 fosfata cox vaxt qlikolizde olur cevrilir Sonradan qlukoza heksokinaza ile qlukoza 6 fosfata fosforlasdirilir Funksiyasi span Qlikogenoliz hormonal ve sinir siqnallarina cavab olaraq ezele ve qaraciyer toxumalarinin huceyrelerinde bas verir Xususile qlikogenoliz qanda qlukoza seviyyesinin tenzimlenmesinde muhum rol oynayir Miyositlerde ezele huceyreleri qlikogenin dehradasiyasi qlikoliz ucun derhal qlukoza 6 fosfat menbeyini temin etmeye ezele daralmasi ucun enerji temin etmeye xidmet edir Hepatositlerde qaraciyer huceyreleri qlikogenin parcalanmasinin esas meqsedi qlukozanin diger huceyreler terefinden menimsenilmesi ucun qana buraxilmasidir Qlukoza 6 fosfatin fosfat qrupu miyositlerde olmayan qlukoza 6 fosfataz fermenti terefinden xaric edilir ve serbest qlukoza hepatosit huceyre membraninda GLUT2 asanlasdirilmis diffuziya kanallari vasitesile huceyreden cixir Tenzimlemesi span Qlikogenoliz qlukaqon ve insulin terefinden qan sekerinin seviyyesine cavab olaraq hormonal olaraq tenzimlenir ve doyus ve ya qacis reaksiyasi zamani epinefrin terefinden stimullasdirilir Insulin qlikogenolizi guclu sekilde inhibe edir Miyositlerde qlikogenin dehradasiyasi sinir siqnallari ile de stimullasdirila biler Klinik ehemiyyeti span Qlukaqonun parenteral venadaxili tetbiqi sekeri tebii yolla qebul ede bilmediyi diabetik fovqelade hallar ucun insanlarda umumi tibbi mudaxiledir Hem de ezeledaxili olaraq tetbiq oluna biler Istinadlar span Glikogenoliz Menbe Tolkovogo slovarya po medicine Severin 2011 DL Nelson amp MM Cox Lehninger principles of biochemistry 5th New York W H Freeman 2008 595 596 ISBN 071677108X OCLC 191854286 Paredes Flores MA Mohiuddin SS Biochemistry Glycogenolysis yanvar 2022 PMID 32119304 bad pmid Sargsyan A Herman MA Regulation of Glucose Production in the Pathogenesis of Type 2 Diabetes 19 9 2019 77 doi 10 1007 s11892 019 1195 5 PMC 6834297 PMID 31377934 Lodish ve b Molecular Cell Biology 6th W H Freeman and Company 2007 seh 658 ISBN 1429203145 Xarici kecidler span Lugetler ve ensiklopediyalarBritannica onlayn Normativ yoxlamaMicrosoft 2777949327 Kateqoriyalar HepatologiyaDiabet