Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qazma məhlulu — Geotexniki mühəndislikdə qazma məhlulu torpaqdakı buruq quyularını qazmağa kömək etmək üçün istifadə edilir. Qazma mayesi tez-tez istifadə olunan və təbii qaz və həmçinin də kəşfiyyat qazma quyusunda artezian quyularındakı kimi çox sadə buruq quyularında istifadə olunur. Qazma mayesi tez-tez gilli məhlul da adlandırılır. Qazma mayesinin üç əsas növü var:su əsaslı qazma məhlulu (hansı ki dipers və qeyri-dispers ola bilir) , adətən neft əsaslı gilli məhlul adlanan qeyri sulu məhlullar və qazların geniş çeşidi istifadə oluna bilən qazəmələgətirici qazma məhlulu.
Qazma məhlulunun əsas funksiyasına quyu lüləsinə daxil olan lay mayelərinə olan təzyiqin qarşısını almaq, qazma zamanı qazma baltasını təmiz və sərin saxlamaq, qazma suxurlarını çıxarmaq daxildir. Xüsusi iş üçün istifadə olunan qazma mayesi laydakı zərərdən qaçmaq və korroziyanı məhdudlaşdırmaq üçün seçilib.
Qazma məhlulunun tipləri
Qazma məhlullarının bir çox növləri gündəlik istifadə olunur. Bəzi quyular tələb edir ki, dəliyin müxtəlif hissələrində qazma məhlulunun müxtəlif növlərindən istifadə olunsun və ya bəzi növləri digərləri ilə kombinasiyada istifadə olunsun. Ümumiyyətlə mayenin müxtəlif növləri bir neçə geniş kateqoriyaya bölünür:
- Hava:Sıxılmış hava ya quyunun dairəvi yeri ilə aşağı ya da qazma kəmərinin özünün aşağısına vurulur.
- Hava/su: Su əlavə etməklə özlülüyü artırmaq, quyunu yumaq, daha soyuq olmasını təmin etmək və təmizliyinə nəzarət etməkdir.
- Hava/Polimer:Tez- tez polimer növü kimi adlandırılan xüsusi olaraq işlənib hazırlanmış kimyəvi maddə xüsusi şərait yaratmaq üçün hava və su qarışığına əlavə edilir. Köpüklənən agent bu polimerlərə bariz nümunədir.
- Su:Su özü bəzi hallarda istifadə olunur. Dəliyin üst hissəsində qazma zamanı dəniz qazma işlərində dəniz suyu adəti üzrə istifadə olunur.
- Su əsaslı qazma məhlulu (SQM): Ən əsas su əsaslı qazma məhlulu sistemləri su ilə başlayır sonra şokoladlı süd və acıtma arasında bir şeyi xatırladan gil və digər kimyəvi maddələr daxil olan su homogen qarışığı yaradılır (özlülüyündən asılı olaraq) . Gil (qaya formasında adlanır) adətən qazma zamanı mayedə asılı qalmış təbii gillərin kombinasiyası olur və ya SƏM sistemi üçün aşqar kimi emal olunan və satılan xüsusi gil növləridir. Onlardan ən çox yayılanı, tez-tez yataqda"gel" kimi adlandırılan bentonitdir. Maye nasosla vurularkən gel vəziyyətə uyğun olaraq hazırlanır. Bu, çox nazik və dənəvər ola bilər (şokoladlı süd kimi), bununla belə nasos dayananda "gel"in strukturunu təşkil edən maye axına müqavimət göstərir. Adekvat güc nasosu ilə gel fasiləsində tətbiq ediləndə axın bərpa olunur və maye özünün əvvəlki dənəvər vəziyyətinə qayıdır. Müxtəlif effektlər əldə etmək üçün SQM sisteminə bir çox digər kimyəvi maddələr əlavə edilir. Bu effektlərə özlülüyə nəzarət, şistin sabitliyi, qazmanın sürətini artırmaq, soyutma və avadanlığın yağlılığı daxildir.
Neft əsaslı qazma məhlulu (NQM): Özlülü mayenin dizel yanacağı kimi neft məhsulu olan yerdə neft əsaslı qazma məhlulu qazma məhlulu kimi istifadə olunur. Neft əsaslı qazma məhlulları bir çox səbəblərə görə istifadə olunur, bunlara yağlılığın artırılması, gücləndirilmiş şist ingibitorlaşması və az qatılıqla yüksək təmizlik qabiliyyəti daxildir. Həmçinin neft əsaslı qazma məhlulları yüksək istiliyə xarab olmadan davam gətirir. Xüsusilə riskli quyularda , müvafiq yerdə doğranmış suxurların zərərsizləşdirilməsi kimi ekoloji mülahizələr və kəşfiyyat quyularında neft əsaslı qazma məhlulundan istifadə kimi neft əsaslı qazma məhlullarının istifadəsi üçün xüsusi mülahizələri var. Neft əsaslı qazma məhlulu suxur hissələrinin və kernlərin (quyulardan çıxarılan lüləşəkilli suxur nümunəsi) geokimyəvi analizi mane olur. ANI (Amerika Neft İnstitutu) üzrə çəkinin müəyyənləşdirilməsi ilə əsas maye laydan qayıtmış neftdən fərləndrilə bilməz.
Sintetik əsaslı qazma məhlulu(SQM) (başqa adla Aşağı Toksiklikli Neft əsaslı Qazma Məhlulu və ya ATNQM):Əsas mayenin sintetik neft olduğu yerlərdə sintetik əsaslı maye qazma məhluludur. Bu ən çox dəniz qurğularında istifadə olunur, çünki onda neft əsaslı qazma məhlulunun xassələri var, ancaq bu mayenin toksik buxarları neft əsaslı mayeninkindən xeyli azdır. İşçilər belə dəniz qazma qurğusu kimi qapalı məkanda məhlul ilə işləyərkən bu çox vacibdir. Sintetik-əsaslı məhlul neft əsaslı məhlul kimi eyni ekoloji və araşdırma problemləri yaradır.
İstinadlar
- (ingilis). www.aesfluids.com. 2016-01-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 noyabr,2014.
Xarici keçidlər
- Drilling Fluids Systems & Products 2014-11-06 at the Wayback Machine (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qazma mehlulu Geotexniki muhendislikde qazma mehlulu torpaqdaki buruq quyularini qazmaga komek etmek ucun istifade edilir Qazma mayesi tez tez istifade olunan ve tebii qaz ve hemcinin de kesfiyyat qazma quyusunda artezian quyularindaki kimi cox sade buruq quyularinda istifade olunur Qazma mayesi tez tez gilli mehlul da adlandirilir Qazma mayesinin uc esas novu var su esasli qazma mehlulu hansi ki dipers ve qeyri dispers ola bilir adeten neft esasli gilli mehlul adlanan qeyri sulu mehlullar ve qazlarin genis cesidi istifade oluna bilen qazemelegetirici qazma mehlulu Qazma qurgusuna rod stringden asagi anti kopuklenen agent token qazmaciSu esasli qazma mehlulu hazirlamaqda istifade olunan barit tozu Qazma mehlulunun esas funksiyasina quyu lulesine daxil olan lay mayelerine olan tezyiqin qarsisini almaq qazma zamani qazma baltasini temiz ve serin saxlamaq qazma suxurlarini cixarmaq daxildir Xususi is ucun istifade olunan qazma mayesi laydaki zererden qacmaq ve korroziyani mehdudlasdirmaq ucun secilib Qazma mehlulunun tipleriQazma mehlullarinin bir cox novleri gundelik istifade olunur Bezi quyular teleb edir ki deliyin muxtelif hisselerinde qazma mehlulunun muxtelif novlerinden istifade olunsun ve ya bezi novleri digerleri ile kombinasiyada istifade olunsun Umumiyyetle mayenin muxtelif novleri bir nece genis kateqoriyaya bolunur Hava Sixilmis hava ya quyunun dairevi yeri ile asagi ya da qazma kemerinin ozunun asagisina vurulur Hava su Su elave etmekle ozluluyu artirmaq quyunu yumaq daha soyuq olmasini temin etmek ve temizliyine nezaret etmekdir Hava Polimer Tez tez polimer novu kimi adlandirilan xususi olaraq islenib hazirlanmis kimyevi madde xususi serait yaratmaq ucun hava ve su qarisigina elave edilir Kopuklenen agent bu polimerlere bariz numunedir Su Su ozu bezi hallarda istifade olunur Deliyin ust hissesinde qazma zamani deniz qazma islerinde deniz suyu adeti uzre istifade olunur Su esasli qazma mehlulu SQM En esas su esasli qazma mehlulu sistemleri su ile baslayir sonra sokoladli sud ve acitma arasinda bir seyi xatirladan gil ve diger kimyevi maddeler daxil olan su homogen qarisigi yaradilir ozluluyunden asili olaraq Gil qaya formasinda adlanir adeten qazma zamani mayede asili qalmis tebii gillerin kombinasiyasi olur ve ya SEM sistemi ucun asqar kimi emal olunan ve satilan xususi gil novleridir Onlardan en cox yayilani tez tez yataqda gel kimi adlandirilan bentonitdir Maye nasosla vurularken gel veziyyete uygun olaraq hazirlanir Bu cox nazik ve denever ola biler sokoladli sud kimi bununla bele nasos dayananda gel in strukturunu teskil eden maye axina muqavimet gosterir Adekvat guc nasosu ile gel fasilesinde tetbiq edilende axin berpa olunur ve maye ozunun evvelki denever veziyyetine qayidir Muxtelif effektler elde etmek ucun SQM sistemine bir cox diger kimyevi maddeler elave edilir Bu effektlere ozluluye nezaret sistin sabitliyi qazmanin suretini artirmaq soyutma ve avadanligin yagliligi daxildir Neft esasli qazma mehlulu NQM Ozlulu mayenin dizel yanacagi kimi neft mehsulu olan yerde neft esasli qazma mehlulu qazma mehlulu kimi istifade olunur Neft esasli qazma mehlullari bir cox sebeblere gore istifade olunur bunlara yagliligin artirilmasi guclendirilmis sist ingibitorlasmasi ve az qatiliqla yuksek temizlik qabiliyyeti daxildir Hemcinin neft esasli qazma mehlullari yuksek istiliye xarab olmadan davam getirir Xususile riskli quyularda muvafiq yerde dogranmis suxurlarin zerersizlesdirilmesi kimi ekoloji mulahizeler ve kesfiyyat quyularinda neft esasli qazma mehlulundan istifade kimi neft esasli qazma mehlullarinin istifadesi ucun xususi mulahizeleri var Neft esasli qazma mehlulu suxur hisselerinin ve kernlerin quyulardan cixarilan lulesekilli suxur numunesi geokimyevi analizi mane olur ANI Amerika Neft Institutu uzre cekinin mueyyenlesdirilmesi ile esas maye laydan qayitmis neftden ferlendrile bilmez Sintetik esasli qazma mehlulu SQM basqa adla Asagi Toksiklikli Neft esasli Qazma Mehlulu ve ya ATNQM Esas mayenin sintetik neft oldugu yerlerde sintetik esasli maye qazma mehluludur Bu en cox deniz qurgularinda istifade olunur cunki onda neft esasli qazma mehlulunun xasseleri var ancaq bu mayenin toksik buxarlari neft esasli mayeninkinden xeyli azdir Isciler bele deniz qazma qurgusu kimi qapali mekanda mehlul ile isleyerken bu cox vacibdir Sintetik esasli mehlul neft esasli mehlul kimi eyni ekoloji ve arasdirma problemleri yaradir Istinadlar ingilis www aesfluids com 2016 01 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 noyabr 2014 Xarici kecidlerDrilling Fluids Systems amp Products 2014 11 06 at the Wayback Machine ing