fbpx
Wikipedia

Qaytağı (rəqs)

Qaytağı — Azərbaycanın milli kişi rəqsi.

Qaytağı

Qaytağı Rəqs
Taktı 6/8
Tempi Dinamik
Mənşəyi Azərbaycan
Müəllifi Səid Rüstəmov

Söz açımı

Çox guman ki, "qaytaq" sözüylə bağlıdır. Bu sözün iki anlamı var.

  • 1) Qaytaq xalqı. Abbasqulu ağa Bakıxanov özünün “Gülüstani-İrəm” adlı əsərində Şirvan əhalisinin dillərindən söz açarkən, türk və tat dilində danışanlarla yanaşı Azərbaycanın şimal-qərbində yaşayan və moğol (muğal) dilində danışan bir xalqdan da söhbət açır, fəqət həmin xalqın adını çəkmir, yalnız əski mənbələrə istinadən onların massagetlərin nəvə-nəticələri ola biləcəyini iddia edir. Övliya Çələbi isə həmin xalqdan “qaytaq” kimi söz açır, yerli xalqın onları “moğol” (mu-ğal) adlandırdıqlarını bildirir. Onların oğuz olduqlarını, “Buxara dilində” (Türküstan türkcəsində, yəni uyğur dilində) danışdıqlarını Şirvana Mahan vila-yətindən gəldiklərini qeyd edir.
Bu məlumatlardan göründüyü kimi, yerli əhali, o cümlədən yerli azsaylı qafqazdilli xalqlar başlanğıcda “muğal” adını sadəcə türkdilli qaytaqlara, yəni muğal (uyğur) dilində danışan, adı qaytağı rəqsinin adında yaşayan bir xalqa şamil etmiş, sonralar ləzgilərin və onlarla qohum olan bəzi digər xalqların dilində bu kəlmə ümumilikdə Azərbaycanın bütün türkdilli əhalisini ifadə edən bir etnonimə çevrilmişdir. Yerlilərin qaytaqları “muğal” adlandırmalarına səbəb isə onların moğollarla, yəni Hülakülərlə eyni dildə danışması olmuşdur. Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, N.Baskakov da özünün “Türk dilləri” kitabında muğallardan ayrıca söz açmış və onları Azərbaycan türklərinin etnogenezində yaxından iştirak edən türkdilli soy və boylardan olduğunu qeyd etmişdir.
  • 2) Qaytaq mahnı növü. Qaytaq xalq aşıqlarının yarış zamanı istifadə etdikləri mahnı formalarından biridir .

Özəllikləri

Melodik cəhətdən son dərəcə vazeh, müntəzəm, qəti və sürət (temp) etibarı ilə çox yeyin və dinamik olan Azərbaycan oyun havası. Musiqi ölçüsü başlıca olaraq 6/8 – dir, lakin musiqi cümlələri içərisində ikihissəli vəznlə üçhissəli vəznin ardıcıl surətdə növbələnməsinə də təsadüf edilir ki, bu da musiqinin itiliyini xeyli artırır. Qaytağı rəqs ifaçılığında ifaçılar arasında yarış duyğusu oyadır, onların çevikliyini, virtuozluq qabiliyyətini, yorulmazlığını, gücünü, qüvvətini nümayiş etdirir.

Qaytağı bəstəkar musiqisində

Azərbaycanın tanınmış bəstəkarları Səid RüstəmovTofiq Quliyev Qaytağı xalq rəqsinin motivləri əsasında yeni Qaytağı rəqsləri bəstələmişlər. Tofiq Quliyevin bəstələdiyi Qaytağı rəqsi Əhməd Haradadır filmində film musiqisi kimi istifadə edilmişdir.Maestro Niyazinin də qaytağı adlı əsəri vardır

İstinadlar

  1. Bəxtiyar Tuncay. Azərbaycançılıq məfkurəsi və Azərbaycan türk-islam renesansı
  2. Muğam Ensiklopediyası - Qaytaq
  3. Muğam Ensiklopediyası - Qaytağı

Şəkillər

Video

Həmçinin bax

qaytağı, rəqs, qaytağı, azərbaycanın, milli, kişi, rəqsi, qaytağıqaytağı, rəqstaktı, 8tempi, dinamikmənşəyi, azərbaycanmüəllifi, səid, rüstəmov, mündəricat, söz, açımı, özəllikləri, qaytağı, bəstəkar, musiqisində, istinadlar, şəkillər, video, həmçinin, baxsöz,. Qaytagi Azerbaycanin milli kisi reqsi QaytagiQaytagi ReqsTakti 6 8Tempi DinamikMenseyi AzerbaycanMuellifi Seid Rustemov Mundericat 1 Soz acimi 2 Ozellikleri 3 Qaytagi bestekar musiqisinde 4 Istinadlar 5 Sekiller 6 Video 7 Hemcinin baxSoz acimi RedakteCox guman ki qaytaq sozuyle baglidir Bu sozun iki anlami var 1 Qaytaq xalqi Abbasqulu aga Bakixanov ozunun Gulustani Irem adli eserinde Sirvan ehalisinin dillerinden soz acarken turk ve tat dilinde danisanlarla yanasi Azerbaycanin simal qerbinde yasayan ve mogol mugal dilinde danisan bir xalqdan da sohbet acir feqet hemin xalqin adini cekmir yalniz eski menbelere istinaden onlarin massagetlerin neve neticeleri ola bileceyini iddia edir Ovliya Celebi ise hemin xalqdan qaytaq kimi soz acir yerli xalqin onlari mogol mu gal adlandirdiqlarini bildirir Onlarin oguz olduqlarini Buxara dilinde Turkustan turkcesinde yeni uygur dilinde danisdiqlarini Sirvana Mahan vila yetinden geldiklerini qeyd edir Bu melumatlardan gorunduyu kimi yerli ehali o cumleden yerli azsayli qafqazdilli xalqlar baslangicda mugal adini sadece turkdilli qaytaqlara yeni mugal uygur dilinde danisan adi qaytagi reqsinin adinda yasayan bir xalqa samil etmis sonralar lezgilerin ve onlarla qohum olan bezi diger xalqlarin dilinde bu kelme umumilikde Azerbaycanin butun turkdilli ehalisini ifade eden bir etnonime cevrilmisdir Yerlilerin qaytaqlari mugal adlandirmalarina sebeb ise onlarin mogollarla yeni Hulakulerle eyni dilde danismasi olmusdur Yeri gelmisken qeyd edek ki N Baskakov da ozunun Turk dilleri kitabinda mugallardan ayrica soz acmis ve onlari Azerbaycan turklerinin etnogenezinde yaxindan istirak eden turkdilli soy ve boylardan oldugunu qeyd etmisdir 1 2 Qaytaq mahni novu Qaytaq xalq asiqlarinin yaris zamani istifade etdikleri mahni formalarindan biridir 2 Ozellikleri RedakteMelodik cehetden son derece vazeh muntezem qeti ve suret temp etibari ile cox yeyin ve dinamik olan Azerbaycan oyun havasi Musiqi olcusu baslica olaraq 6 8 dir lakin musiqi cumleleri icerisinde ikihisseli veznle uchisseli veznin ardicil suretde novbelenmesine de tesaduf edilir ki bu da musiqinin itiliyini xeyli artirir Qaytagi reqs ifaciliginda ifacilar arasinda yaris duygusu oyadir onlarin cevikliyini virtuozluq qabiliyyetini yorulmazligini gucunu quvvetini numayis etdirir 3 Qaytagi bestekar musiqisinde RedakteAzerbaycanin taninmis bestekarlari Seid Rustemov ve Tofiq Quliyev Qaytagi xalq reqsinin motivleri esasinda yeni Qaytagi reqsleri bestelemisler Tofiq Quliyevin bestelediyi Qaytagi reqsi Ehmed Haradadir filminde film musiqisi kimi istifade edilmisdir Maestro Niyazinin de qaytagi adli eseri vardirIstinadlar Redakte Bextiyar Tuncay Azerbaycanciliq mefkuresi ve Azerbaycan turk islam renesansi Mugam Ensiklopediyasi Qaytaq Mugam Ensiklopediyasi QaytagiSekiller Redakte Qaytagi reqsinin not yazisiVideo RedakteHemcinin bax RedakteLezginkaMenbe https az wikipedia org w index php title Qaytagi reqs amp oldid 5628507, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.