Qaravəlli (Ağcabədi)
Qaravəlli — Azərbaycan Respublikasının Ağcabədi rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
| Kənd | |
| Qaravəlli | |
|---|---|
| Azərbaycan Respublikası Ağcabədi Rayonu Qaravəlli kəndi | |
| 40°11′12″ şm. e. 47°14′52″ ş. u. | |
| Ölkə | Azərbaycan |
| Region | Ağcabədi rayonu |
| Rayon | Ağcabədi rayonu |
| İcra nümayəndəsi | Firdovsi Dünyamalıyev |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | XVII əsr |
| Sahəsi | 18 kv. km² |
| Mərkəzin hündürlüyü | 45 m |
| İqlimi | Mülayim, isti və quru subtropik |
| Saat qurşağı | UTC+4 |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 3.000 nəfər (2012) |
| Sıxlığı | 0.006 nəf./km² |
| Milli tərkibi | Azərbaycanlı (Türk) |
| Rəsmi dili | Azərbaycan (Türkcəsi) dili |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +99421 |
| Poçt indeksi | AZ 0421 |
| qaravəlli.com | |
| | |
| Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.jpg.html){kind=link}
.svg.html){kind=link}
Tarixi
Kənd XVII əsrdən bəri obalardan ibarət olub (Belqışlaq, Qaraqışlaq, Güllüqışlaq v.s.). XIX əsrdən Yelizavetpol quberniyasının Şuşa qəzasına daxil olub.
Kolxozlaşma gedişində yuxarıda sayılan obalar bir yerə cəmləşdirilib. Kolxoz sistemi yaranandan sonra əhalinin tərəkəmə həyat tərzinə son qoyulur. Burdakı əhali əksərən tərəkəmə Qaravəlli elatından olanlardır. Zaman keçmiş və insanlar bu kəndin coğrafiyasına uyğunlaşmışlar.
Qaravəlli elatının yaşı min ildən çoxdur. Qoca tarixin yazdığına görə Oğuz xanın 6 oğlundan böyüyü Gün xanın dördüncü (sonbeşik) oğlu Qaraevli idi. Ondan törəyib el yapanlara Qaraevelli dedilər.
Tarixi abidələr
Kəndin ərazisində qədim və orta əsrlərin Torpaq Qalası (Səngər təpə V-X yüz il) var. Bundan əlavə, kənddə şəhid Şahin Məhərrəmovun da abidəsi mövcuddur.
İqtisadiyyatı
İqtisadiyyatın əsasını kənd təsərrüfatı – əkinçilik və maldarlıq təşkil edir. Əsas kənd təsərrüfatı sahəsi taxılçılıq, pambıqçılıq, yemçilikdir. Bundan başqa bostan və tərəvəz məhsulları istehsalı son illər xeyli artmışdır.
Coğrafi mövqeyi, təbiəti və iqlimi
Qaravəlli kəndi Ağcabədi rayonun Bərdə ilə sərhədində yerləşir. Lənbəran, Bəcirəvan (Bərdə), Quzanlı, Gələbədin ilə həmsərhəddir. Kənd Mingəçevir-Bəhramtəpə (Yevlax-Ağdam yolu) yolunun solunda, Yuxarı Qarabağ kanalının sol, Xaçınçayın sağ sahilində (Yuxarı Qarabağ kanalı və Xaçın çayın kəsişdikləri yerdə) yerləşir. Rayon mərkəzindən 25 km, Bakıdan hava xətti ilə 224 km, avtomobil yolu ilə 280 km aralıdır. Qarabağ düzündə yerləşir.
Dəniz səviyyəsindən 45 m hündürlükdə yerləşir. Orta aylıq temperatur yanvarda 1,2 – 1,7 C, avqustda isə 25-30 C-dir. İllik yağıntı 250–350 mm-dir.
Kəndin relyefi düzənlikdir. Bitkiləri çöl və yarımsəhra tiplidir.
Heyvanları: Qurd, çöldonuzu, çaqqal, tülkü, bataqlıq qunduzu, porsuq, boz dovşan, Kiçik Asiya qum siçanı və s.
Quşları: turac, göyərçin, qaraqarın bağrıqara, qırqovul, ördək və s.
Kəndin ərazisindən batıda Yuxarı Qarabağ kanalı və quzeydə Xaçın çayi keçir. Kənd onların kəsişdiyi yerdə olmaqla Bərdə və Ağdam rayonları ilə həmsərhəddir. Xaçın çayı həm də kəndin quzey sərhəddini müəyyən edir.
Relyefi
Qaravəlli kəndinin relyefi düzənlikdir, ərazinin səthi Aptropoden sisteminin kontinental – Allüduar və dəniz çöküntülərindən təşkil olunmuşdur. Boz-çəmən, boz, çəmən-boz torpaqlar yayılmışdır. Şor və şorakət torpaq sahəsinə də təsadüf olunur. Kənddə meliorasiya işləri tətbiq olunur.
Bələdiyyə
1999-cu ilin dekabrında keçirilən bələdiyyə seçkiləri nəticəsində Qaravəlli bələdiyyəsi yarandı.
Bələdiyyə daxil olan torpaqların ümumi sahəsi 1817 hektardır.
Mədəniyyəti
Kənddə Mədəniyyət Evi, klub, Kitabxana fəaliyyət göstərir. Yeni məktəb binası şagirdlərin istifadəsindədir, məktəb kompyuret ilə təmin olunub.Kənddə 15 çarpayılıq xəstəxana,2 dairə seçki məntəqəsi, telefon stansiyası, internet və poçt fəaliyyət göstərir.Kəndə təbii qaz çəkilib və daimi elektiriklə təmin edilib.
Təhsil
Kəndin təxminən 600 nəfərdən çox ali təhsillisi olmuşdur. Onlardan bir neçəsinin iki ali təhsili vardır. Qaravəlli kəndi təhsilin səviyyəsinə görə istər Sovetlər dönəmində,istərsədə Müstəqillikdən sonrakı dövrdə Ağcabədi rayonunda həmişə birincilərdən olmuşdur.
Əhalisi
Qaravəli kəndinə aid bilinən ilk rəsmi siyahıyaalma 1893-cü ilə aiddir. Həm il Kelabedin kend okruquna aid Qaravәlli kәndindә 293 nәfәr tatar (türk) yaşayıb. Hal-hazırda kəndin əhalisi 3625 nəfərdir. Əhalisinin yarıdan azı kənddə, qalanları rayon mərkəzində yaşayır.
Tanınmış şəxslər
İsmayılov Ceyhun Nəsib oğlu - iqtisad elmləri üzrə fəlsəfə doktoru
Quliyev Ərşad Yunis oğlu - kənd təsərrüfatı üzrə fəlsəfə doktoru
Bayramlı Zəkulla Niftulla oğlu - filologiya üzrə fəlsəfə doktoru
Bəylərov Arzuman Cəlil oğlu - kənd təsərrüfatı üzrə fəlsəfə doktoru
Şəhidlər
1. Əliyev Mustafa Cəlil oğlu - 1992-ci ildə Ağdərədə itkin düşmüşdür.
2. Məhərrəmov Şahin Nədulla oğlu - 1993-cü ildə şəhid olmuşdur.
3. Eyvazov Şirvan Hümbət oğlu - 1992-ci ildə şəhid olmuşdur.
4. Xudaverdiyev Fəqan Baxış oğlu - 2008-cı ildə şəhid olmuşdur.
5.Bayramov Xəzər Azad oğlu-2020-ci ildə şəhid olmuşdur
Qazilər
1. Alıyev İslam Baxış oğlu, kəşfiyyat komandiri, mayor
2. Abbasov Üzeyir Novruz oğlu
3. Abbasov Mütalim Məhəmməd oğlu
4. Abbasov Qərib Məhəmməd oğlu
5. Mehdiyev Əlisəfa Pəsərək oğlu
6. Bəylərov Vidadi Həsən oğlu
7. Fərzəliyev Cahangir Həmzə oğlu
8. Qəhramanov Namiq İldirim oğlu
9. Qəhramanov Sərdar İldirim oglu
10. Qəhramanov Eldar Balaeyde oglu
11. Həziyev Ramil Cəmil oğlu
12. Gülmaliyev Vüqar Tapdıq oğlu
13.Sadiqov Məhərrəm Bəhrəm oğlu
Fotoşəkilləri
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərpoçt. "İndekslər" (azərb.). www.azerpost.az. 2016-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-19.