Qarabaşlılar evi (alm.Das Schwarzhäupterhaus, latış.Melngalvju nams) — XIV əsrə aid memarlıq abidəsi, Riqanın mərkəzində, köhnə şəhərdə yerləşir. Bina dəfələrlə yenidənqurulmaya məruz qalmışdı. İkinci dünya müharibəsi nəticəsində dağılmasına baxmayaraq, bina hazırda tamamilə bərpa olunub. Bina 1330—1353-cü illər arasında Livoniya ordeninin Baltikyanı ölkələri işğal etdikdən sonra inşa edilmişdi, ilk sənədli qeyd 1334-cü ilə aiddir (Böyük gildiyanın Yeni evi adı altında).
XIII əsrdə yaradılmış müqəddəs Georgi qardaşlığına gənc, subay və xarici tacirləri qəbul edirdilər. İlk öncə yeni yaradılmış qardaşlığın patronu cəngavər və döyüşçülərin himayədarı müqəddəs Georgi seçilmişdi, daha sonra isə patron dəyişdirilərək müqəddəs Mavrikiy seçilmişdi (onun rəmzi - qardaşlığın gerbində təsvir olunmuş qara başdır).
Yaradılmış korporasiya tamamilə kübar dairələrə mənsub insaları özündə birləşdirirdi. Mövcud olmuş Riqa Şirkətin təsisçiləri sırasına yerli və xarici ən zəngin və ən nüfuzlu komissioner və agentlər daxil idilər. Onlar malları alaraq Riqa şəhərinə çatdırılması ilə məşğul olurdular. Bu fəaliyyət Böyük gildiyada məskunlaşmış və vasitəçi ticarətlə məşğul olan yerli tacirlərdən fərqli olaraq böyük risk ilə üzləşirdi. Səyyar satıcılar və tacirlər Riqada ticarət tarazlığı yaratmaq məqsədilə "Qarabaşlılar" adlı kompaniyanı təsis edirlər. Buna baxmayaraq, Böyük gildiyanın asılılığından və nəzarətindən Qarabaşlılar yalnız XVII əsrin sonunda azad ola bilmişdilər.
1477-ci ildə Qarabaşlılar Riqa magistratının Yeni evinin yuxarı mərtəbəsində bir otaq kirayə edirlər. Evin özü ictimai ehtiyaclar üçün gildiya sənətkarları tərəfindən inşa edilmişdi. Zamanla, binanın bəzədilməsinə və yenidənqurma işlərinə sərmayə yatıran Qarabaşlılar bir sıra müavinətlər ilə binanın əsas icarəçilərinə çevrilirlər. Səhər saatlarında və nahardan öncə bina birja kimi fəaliyyət göstərir, axşamlar isə bürgerlərin istirahət və əyləncələri, çoxsaylı konsert və təntənəli tədbirlərin keçirilməsi üçün bir yerə çevrilir.
XVI əsrin ikinci yarısına kimi, təşkilat Böyük gildiya ilə birgə və bərabər şəkildə Riqanın ictimai həyatına rəhbərlik edirdi. Bundan başqa, Qarabaşlılar şəhərin mühafizəsində fəal iştirak edirdilər və Reformasiyanı dəstəkləyirdilər. 1895-ci ildə şirkət təmsil etdiyi silk korporasiyasının fəaliyyətini dayandırır və alman tacir klubuna çevrilir. Uzun illər fəaliyyət göstərən Klub etnik almanların 1939-cu ildə repatriasiyasından sonra ləğv edilir.
Fərqli dövrlərdə Qarabaşlılar evində düzənlənən bayramlarda rəsmi və ya inkoqnito şəklində rus çar və çariçaları iştirak edirdilər. Qəbul zalının əsas bəzək elementlərindən biri də divarlarda asılmış rus və isveç hökmdarların portretləri idi, o cümlədən, şəxsən II Yekaterina tərəfindən təqdim olunmuş portret. Fəxri qonaqlar kitabında həmçinin Almaniya kansleri Otto fon Bismarkın avtoqrafını görmək olar. Bundan başqa Tallində (Estoniyanın paytaxtı) Qarabaşlıların daha bir evi yerləşir. Ev Pikk keçəsi 26-da yerləşir və Tallinin intibah dövrünə aid az sayda binalardandır.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Qarabaşlılar evinin ilkin ölçülərini təxminən hazırki tikili ilə üst-üstə düşən fotoşəkillər təəssüf ki qorunub saxlanılmayıb. Binanın mərkəzi hissəsini böyük zal təşkil edirdi. Bundan başqa, onun altında yerləışən mərtəbədə bir neçə otaq, ən aşağıda zirzəmi, çardaqda isə anbarlar yerləşirdi. Bütün çoxsaylı dəyişiklik və yenilənmələrə baxmayaraq, binanın "nüvə" adlanan bünövrəsi qorunmuşdu. Ev yenidən bərpa edilərkən bu bünövrə yenidən əvvəlki şəkildə hazırlanmışdı.
Öz hazırki görünüşünü bina XVII əsrin əvvəllərində qazanmışdı. O şimali Avropa manyerizmi üslubunda inşa olunmuşdu. Binanın müəllifinin adı naməlumdur, lakin professor B.R.Vipper tikilidə işlədilən oxşar memarlıq üsullarını hanza şəhərlərindən sayılan Bremenin ratuşasında da gördüyünü bildirmişdi. O hesab edir ki, Qarabaşlılar evinin memarının kim olduğunu bilmək üçün o zamanlar Bremen, Dantsiq və Danimarkada çalışan niderland ustalarının müəllifi olduqları tikililərlə tanış olmaq kifayətdir. Hazırda ehtimal olaraq memarlar B.Bodekerin və L.Yansenin adları daha çox çəkilir.
II Dünya müharibəsi zamanı binanın yerləşdiyi Ratuşa meydanı və kiçik məhəllə daha güclü dağıntıya məruz qalmışdı. Müharibədən sonra, bu məhəllənin bərpası səmərəsiz hesab edilərək 1948-ci ilə kimi qalan xarabalıqlar sökülmüşdür.
Müharibə nəticəsində məhv olmuş məhəllə və kiçik Ratuşa meydanının yerində yeni böyük Qızıl Latış atıcılarına abidə (1970) qoyulmuş və ətrafında eyniadlı böyük meydan salınmışdı. Latviyanın müstəqilliyinin bərpasından sonra, bu meydan öz əvvəlki adını geri qaytarmışdı, sovet dövründə inşa edilmiş muzey isə Latviyanın işğalı muzeyi adlandırılmışdı.
Bərpa
Tikili 1996-2000-ci illərdə öz əvvəlki yerində, Riqanın 800 illik yubileyi şərəfinə yenidən bərpa olunmuşdu. Bütün kompleksin tikinti xərcləri 3,952 780 lat təşkil etmişdir.
Fasad üzərində yazılar
Saat haqqında:
„ANNO 1334 - RENOV. ANNO 1999“
Binanın sol küncündə, şir heykəlinin aşağısında:
„DEN GERECHTEN GOTT LIEBT UND EHRT, (Mömini tanrı sevir və hörmət bəsləyir)
SEIN GESCHLECHT ER SEGNET UND VERMEHRT.“
Binanın sağ küncündə, şir heykəlinin aşağısında:
„WIDER GESETZ UND GEWISSEN HANDELN,
THUT GOTTES SEGEN IN FLUCH VERWANDELN.“
İkinci mərtəbənin aynasının üstündə
„MELNGALVJU NAMS TIKA SAGRAUTS 1941. GADĀ.
PILSĒTAS ASTOŅSIMTGADEI PAR GODU NAMU UZ VECAJIEM PAMATIEM NO JAUNA UZCĒLA RĪGAS PILSĒTA.“
tərcümədə:
„Qarabaşlılar evi 1941-ci ildə tamamilə məhv edilmişdi
Riqa şəhərinin 800 illik yubileyi şərəfinə, ev yenidən inşa olunmuşdu.“
Qarabaşlılar evi
Qarabaşlılar və Şvab evinin birgə frontonları.
Qarabaşlılar evi və müqəddəs Pyotr kafedralı.
Binanın fasadındakı heykəllər və yazılar.
Ədəbiyyat
J. Straubergs. «Rīgas vēsture»; Rīga, 1932
А. К. Круминь. «Сокровища зодчества народов СССР. Рига». Издательство Академии архитектуры СССР. Москва, 1947
Энциклопедия «Рига». Рига: Главная редакция энциклопедий, 1989. ISBN 5-89960-002-0 Стр. 306
. 2012-06-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-10.
Портал Рижского самоуправления
Rīga. Pilsētas attīstība, 1997—2001. — Riga. City Development, 1997—2001. — Rīga. Rīgas dome, 2001. — 239 стр. ISBN 9984-592-93-6 (латыш.), (англ.)
Avqust 09, 2021
qarabaşlılar, riqa, qarabaşlılar, schwarzhäupterhaus, latış, melngalvju, nams, əsrə, memarlıq, abidəsi, riqanın, mərkəzində, köhnə, şəhərdə, yerləşir, bina, dəfələrlə, yenidənqurulmaya, məruz, qalmışdı, ikinci, dünya, müharibəsi, nəticəsində, dağılmasına, baxm. Qarabaslilar evi alm Das Schwarzhaupterhaus latis Melngalvju nams XIV esre aid memarliq abidesi Riqanin merkezinde kohne seherde yerlesir Bina defelerle yenidenqurulmaya meruz qalmisdi 2 Ikinci dunya muharibesi neticesinde dagilmasina baxmayaraq bina hazirda tamamile berpa olunub Bina 1330 1353 cu iller arasinda Livoniya ordeninin Baltikyani olkeleri isgal etdikden sonra insa edilmisdi ilk senedli qeyd 1334 cu ile aiddir Boyuk gildiyanin Yeni evi adi altinda Qarabaslilar eviMelngalvju namsQarabaslilar eviEsasi qoyulub 1334Baglanib 1948Olke Latviya 1 Yerlesir Latviya Riqa56 56 49 sm e 24 06 24 s u Qarabaslilar evimelngalvjunams lv Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Qarabaslilar qardasligi 2 Memarliq xususiyyetleri 3 Berpa 4 Fasad uzerinde yazilar 5 Edebiyyat 6 Xarici kecidler 7 IstinadlarQarabaslilar qardasligi Redakte Qarabaslilar simvolikasi XIII esrde yaradilmis muqeddes Georgi qardasligina genc subay ve xarici tacirleri qebul edirdiler Ilk once yeni yaradilmis qardasligin patronu cengaver ve doyusculerin himayedari muqeddes Georgi secilmisdi daha sonra ise patron deyisdirilerek muqeddes Mavrikiy secilmisdi onun remzi qardasligin gerbinde tesvir olunmus qara basdir Yaradilmis korporasiya tamamile kubar dairelere mensub insalari ozunde birlesdirirdi Movcud olmus Riqa Sirketin tesiscileri sirasina yerli ve xarici en zengin ve en nufuzlu komissioner ve agentler daxil idiler Onlar mallari alaraq Riqa seherine catdirilmasi ile mesgul olurdular Bu fealiyyet Boyuk gildiyada meskunlasmis ve vasiteci ticaretle mesgul olan yerli tacirlerden ferqli olaraq boyuk risk ile uzlesirdi Seyyar saticilar ve tacirler Riqada ticaret tarazligi yaratmaq meqsedile Qarabaslilar adli kompaniyani tesis edirler Buna baxmayaraq Boyuk gildiyanin asililigindan ve nezaretinden Qarabaslilar yalniz XVII esrin sonunda azad ola bilmisdiler 1477 ci ilde Qarabaslilar Riqa magistratinin Yeni evinin yuxari mertebesinde bir otaq kiraye edirler Evin ozu ictimai ehtiyaclar ucun gildiya senetkarlari terefinden insa edilmisdi Zamanla binanin bezedilmesine ve yenidenqurma islerine sermaye yatiran Qarabaslilar bir sira muavinetler ile binanin esas icarecilerine cevrilirler Seher saatlarinda ve nahardan once bina birja kimi fealiyyet gosterir axsamlar ise burgerlerin istirahet ve eylenceleri coxsayli konsert ve tenteneli tedbirlerin kecirilmesi ucun bir yere cevrilir XVI esrin ikinci yarisina kimi teskilat Boyuk gildiya ile birge ve beraber sekilde Riqanin ictimai heyatina rehberlik edirdi Bundan basqa Qarabaslilar seherin muhafizesinde feal istirak edirdiler ve Reformasiyani destekleyirdiler 1895 ci ilde sirket temsil etdiyi silk korporasiyasinin fealiyyetini dayandirir ve alman tacir klubuna cevrilir Uzun iller fealiyyet gosteren Klub etnik almanlarin 1939 cu ilde repatriasiyasindan sonra legv edilir Ferqli dovrlerde Qarabaslilar evinde duzenlenen bayramlarda resmi ve ya inkoqnito seklinde rus car ve caricalari istirak edirdiler Qebul zalinin esas bezek elementlerinden biri de divarlarda asilmis rus ve isvec hokmdarlarin portretleri idi o cumleden sexsen II Yekaterina terefinden teqdim olunmus portret Fexri qonaqlar kitabinda hemcinin Almaniya kansleri Otto fon Bismarkin avtoqrafini gormek olar Bundan basqa Tallinde Estoniyanin paytaxti Qarabaslilarin daha bir evi yerlesir Ev Pikk kecesi 26 da yerlesir ve Tallinin intibah dovrune aid az sayda binalardandir Memarliq xususiyyetleri RedakteQarabaslilar evinin ilkin olculerini texminen hazirki tikili ile ust uste dusen fotosekiller teessuf ki qorunub saxlanilmayib Binanin merkezi hissesini boyuk zal teskil edirdi Bundan basqa onun altinda yerleisen mertebede bir nece otaq en asagida zirzemi cardaqda ise anbarlar yerlesirdi Butun coxsayli deyisiklik ve yenilenmelere baxmayaraq binanin nuve adlanan bunovresi qorunmusdu Ev yeniden berpa edilerken bu bunovre yeniden evvelki sekilde hazirlanmisdi Oz hazirki gorunusunu bina XVII esrin evvellerinde qazanmisdi O simali Avropa manyerizmi uslubunda insa olunmusdu Binanin muellifinin adi namelumdur lakin professor B R Vipper tikilide isledilen oxsar memarliq usullarini hanza seherlerinden sayilan Bremenin ratusasinda da gorduyunu bildirmisdi O hesab edir ki Qarabaslilar evinin memarinin kim oldugunu bilmek ucun o zamanlar Bremen Dantsiq ve Danimarkada calisan niderland ustalarinin muellifi olduqlari tikililerle tanis olmaq kifayetdir Hazirda ehtimal olaraq memarlar B Bodekerin ve L Yansenin adlari daha cox cekilir II Dunya muharibesi zamani binanin yerlesdiyi Ratusa meydani ve kicik mehelle daha guclu dagintiya meruz qalmisdi Muharibeden sonra bu mehellenin berpasi semeresiz hesab edilerek 1948 ci ile kimi qalan xarabaliqlar sokulmusdur Muharibe neticesinde mehv olmus mehelle ve kicik Ratusa meydaninin yerinde yeni boyuk Qizil Latis aticilarina abide 1970 qoyulmus ve etrafinda eyniadli boyuk meydan salinmisdi Latviyanin musteqilliyinin berpasindan sonra bu meydan oz evvelki adini geri qaytarmisdi sovet dovrunde insa edilmis muzey ise Latviyanin isgali muzeyi adlandirilmisdi Berpa RedakteTikili 1996 2000 ci illerde oz evvelki yerinde Riqanin 800 illik yubileyi serefine yeniden berpa olunmusdu 3 Butun kompleksin tikinti xercleri 3 952 780 lat teskil etmisdir 4 Fasad uzerinde yazilar RedakteSaat haqqinda ANNO 1334 RENOV ANNO 1999 Binanin sol kuncunde sir heykelinin asagisinda DEN GERECHTEN GOTT LIEBT UND EHRT Momini tanri sevir ve hormet besleyir SEIN GESCHLECHT ER SEGNET UND VERMEHRT Binanin sag kuncunde sir heykelinin asagisinda WIDER GESETZ UND GEWISSEN HANDELN THUT GOTTES SEGEN IN FLUCH VERWANDELN Ikinci mertebenin aynasinin ustunde MELNGALVJU NAMS TIKA SAGRAUTS 1941 GADA PILSETAS ASTONSIMTGADEI PAR GODU NAMU UZ VECAJIEM PAMATIEM NO JAUNA UZCELA RiGAS PILSETA tercumede Qarabaslilar evi 1941 ci ilde tamamile mehv edilmisdi Riqa seherinin 800 illik yubileyi serefine ev yeniden insa olunmusdu Qarabaslilar evi Qarabaslilar ve Svab evinin birge frontonlari Qarabaslilar evi ve muqeddes Pyotr kafedrali Binanin fasadindaki heykeller ve yazilar Edebiyyat RedakteJ Straubergs Rigas vesture Riga 1932 A K Krumin Sokrovisha zodchestva narodov SSSR Riga Izdatelstvo Akademii arhitektury SSSR Moskva 1947 Enciklopediya Riga Riga Glavnaya redakciya enciklopedij 1989 ISBN 5 89960 002 0 Str 306 Andris Kolbergs Kniga o Rige Poligraficheskaya firma Yanya seta Riga 1998 Janis Krastins Ivars Strautmanis Riga The Complete Guide to Architecture Riga Projekts 2004Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Qarabaslilar evi ile elaqeli mediafayllar var Qarabaslilar evinin kohne sekilleri Ratusa meydani ve Qarabaslilar evi haqqinda etrafli melumatlar Dom Chernogolovyh na Wikimapia ing Veb kamera vid v realnom vremeni Arxivlesdirilib 2008 07 11 at the Wayback Machine Valentina Tomashevskaya Ekaterina Velikaya Dom ChernogolovyhIstinadlar Redakte archINFORM 1994 lt a href https wikidata org wiki Track P5383 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5604 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q265049 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5573 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5508 gt lt a gt Dom Chernogolovyh na oficialnom turisticheskom portale Latvii 2012 06 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 02 10 Portal Rizhskogo samoupravleniya Riga Pilsetas attistiba 1997 2001 Riga City Development 1997 2001 Riga Rigas dome 2001 239 str ISBN 9984 592 93 6 latysh angl Menbe https az wikipedia org w index php title Qarabaslilar evi Riqa amp oldid 5972229, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
