Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Python.
Python dili - interpretasiya olunan, yüksək səviyyəli və ümumi-məqsədli proqramlaşdırma dilidir. 1991-ci ildə Guido van Rossum tərəfindən yaradılmışdır. Python dilinin dizayn fəlsəfəsi boşluqlardan istifadə edərək kod oxunaqlılığını vurğulayır. Bu dilin məqsədi onun dil quruluşu və obyekt-yönümlülüyü ilə proqramçılara xırda və iri həcimli layihələrdə aydın, məntiqli kod yazmağa kömək etməkdir.
Python dinamik yazıla bilən və avtomatik yaddaş idarəetmə xüsusiyyətinə malikdir. Müxtəlif proqramlaşdırma paradiqmalarını dəstəkləyir, buna daxildir strukturlu (qismən, prosedurlu), obyekt-yönümlü və funksiyonal programlaşdırma paradigmaları. Onun geniş standart kitabxanası olduğuna görə Pythona "bataryaları daxildir" də deyilir.
Python 1980-ci illərin sonlarında ABC dilinin davamçısı olaraq yaradıldı. Python 2.0 2000-ci ildə təqdim edildi, o özü ilə birlikdə siyahı anlama və zibil toplayıcı sistemlə birgə referans sayıcı xüsusiyyətlərini gətirdi.
Python 3.0 2008-ci ildə təqdim edildi, o dilin böyük reviziyası olduğundan onun əvvələ-uyğunluğu tam deyil və bir çox Python 2 kodu dəyişikliyə ehtiyac olmadan Python 3-də işləyə bilmir.
Python 2 dili 2020-ci ildə rəsmi olaraq dayandırıldı (ilk dəfə 2015-ildə dayandırılması planlaşdırılmışdı) və Python 2.7.18 son Python 2.7 buraxılışı oldu və beləliklə son Python 2.7 buraxılışı da o oldu. Bunun üçün daha heç bir təhlükəsizlik yamağı yada başqa təkmilləşdirmə buraxılmayacaq. Python 2-lər üçün hər şey dayandırılıb, yalnız Python 3.6.x və daha sonrası dəstəklənir.
Bir çox əməliyyat sistemləri üçün Python interpretatorları mövcuddur. Bir qlobal proqramçılar cəmiyyəti azad və açıq-qaynaq kodlu istinad proqram olan CPythonu yazıb və inkişaf etdirir. Python və CPython-un inkişafı üçün qaynaqlari gəlir məqsədi güdməyən qurum olan Python Software Foundation idarə edir və yönləndirir.
Guido van Rossum Python-u istisna işləmə bacarığı və Amoeba əməliyyat sisteminin ara üzü olaraq 1980-ci ildə Riyaziyyat və Kompyuter Elmləri üzrə Milli Araşdırmalar İnstitutunda olarkən ABC dilinin (bu dil özü də SETL-dən ilham alıb) davamçısı olaraq düşündü. Onun Hazırlanması 1989-cu ilin Dekabr ayında başladı. Van Rossum layihənin əsas inkişaf etdiricisi olaraq bütün yükünü təkcə öz üzərinə götürdü. O bu vəzifəni Python-nun "Həyat üçün Xeyirxah diktatur"-u olaraq 12 iyul 2018-ci ildə özünün "daimi istirahətini" elan edənə qədər davam etdirdi, bu ləqəb ona Python cəmiyyəti tərəfindən onun layihənin uzun müddətli rəhbər qərar qəbul edəni öhdəliyi olduğunu əks etdirmək üçün bəxş edilmişdir. İndi O, öz liderliyini beş nəfərlik idarə şurəsının üzvü olaraq onlarla bölüşür. 2019-cu ilin yanvarında layihəyə rəhbərlik etməkdən ötrü Python-un aktiv özək inkişaf etdiriciləri Brett Cannon, Nick Coghlan, Barry Warsaw, Carol Willing və Van Rossum "İdarəetmə Şurası"-na beş üzv kimi seçildilər.
Python 2.0 böyük yeni xüsusiyyətlərlə birlikdə 16 oktyabr 2000-ci ildə buraxildı, bunlara daxildir dövr-aşkarlayan zibil toplayıcı və Unikod dəstəyi.
Python 3.0 3 dekabr 2008-ci ildə buraxıldı. O dilin böyük revisiyası idi ki, əvvələ uyğunluğu olmadı. Yeni xüsusiyyətlərdən bir çoxu Python 2.6.x və 2.7.x versiya serialarına da integrasiya edildi. Python 3 buraxılışı 2to3 (2-dən 3-ə) alətini ehtiva edir, hansı ki Python 2 kodunun (heç olmuya bir qədərini) Python 3 koduna tərcüməsini avtomatlaşdırır.
Python 2.7 üçün həyatın sonu ilkin olaraq 2015-ci ilə təyin edildi sonra bu tarix 2020-ci ilə ertələndi, çünki böyük miqdarda kodları Python 3-ə çevirmək asan olmayacaqdı.
Xüsusiyyətləri və fəlsəfəsi
Python müxtəlif paradiqmaları dəstəkləyən proqramlaşdırma dilidir. Obyekt yönümlü proqramlaşdırma, struktur proqramlaşdırma, funksiyonal proqramlaşdırma bunlara misal ola bilər.
İstifadəsi
Python script dili kimi veb və desktop mühitlərində geniş istifadə olunur. Böyük şirkətlər Google, Yahoo və s python dilindən geniş istifadə edirlər. Python böyük araşdırma mərkəzlərində də (məsələn: CERN kimi) geniş istifadə olunur və elmi hesablamalar üçün çoxlu kitabxanalara malikdir. Bunlara misal olaraq NumPy, SciPy və Matplotlibi göstərmək olar.
Sintaksisi və semantikası
Pythonun sintaksisi öyrənmək üçün çox sadədir.
Salam Dünya
Pythond 2.7-də klassik "Salam Dunya" proqramı:
print"Funksiya
Python 3.x-da
print("Funksiya
Qeyd: 01.01.2020 il tarixindən etibarən Python 2.x versiyalarının dəstəklənməsi rəsmi olaraq dayandırıb. Beləliklə, son 2.x versiyası - Python 2.7 olur.
Dəyişənlər
C++ və ya Java kimi dillərdən fərqli olaraq dəyişənləri initializə etməyə gərək yoxdur. Dəyişənə qiymət vermək üçün sadəcə dəyişən adı, = işarəsi və dəyişən qiymətini yazmaq lazımdır. Məsələn, var adlı dəyişənə 56.89 qiymətinin verilməsi:
var=56.89
Şərhlər
Pythonda şərhlər # işarəsi vasitəsi ilə yaradılır. Məsələn:
# bu şərhdir# proqrama heç bir təsiri yoxdur
Pythonda birdən çox misralıq şərhləri yoxdur. Ancaq alternativ olaraq, üç dırnaq və yaxud üç apastrofdan istifadə olunur.
Bloklar
C-yə bənzər dillərdən fərqli olaraq, Python-da bloklar intendasiya (tablar və ya boşluqlar) vasitəsi ilə qurulur. Məsələn, sadə if bloku:
ifvar==5:var+=6print(var)
Funksiyalar
Funksiyalar def vasitəsi ilə qurulur. Sintaksis belədir:
deffunksiya_adı(arqumentlər):funksiya_bədəni
Məsələn, salam adlı funksiya bir argument götürür və Salam ad yazır:
defsalam(ad):print("Salam",ad)
Funksiyaların çağırılması isə sadədir:
funksiya_adı(parametirlər)
salam funcsiyasının "
" parametri ilə çağırılması:
salam("Insan")#Terminalda Salam Insan yazır
Obyekt yönlü proqramlaşdırma
Python əsas xüsusiyyətlərindən biri obyekt yönlü olmasıdır. Obyectlər klaslar vasitəsi ilə yaradılır. Polifomism və enkapsulyasiya digər dillərə nisbət daha sadədir. Belə ki, obyektləri poliformasiya edərkən hansı eləmentlərin köçürüləcəyini kontrol etmək olmur. Bundan başqa Pythonda obyekt elementləri yalnız iki halda olabilir: açıq və ya gizli. Bunun nəticəsi olaraq Pythonda obyektlərlə işləmək daha asandır.
Tiplər
Tip
İzahı
Misal
str
Sətir tipi
'Sətir tipi',"Sətir tipi"
bytes
Bitlər ardıcıllığı
b'ASCII bit'
list
Sonradan dəyişə bilər, tərkibində müxtəlif tiplər ola bilər
[10,"Python",True]
tuple
Sonradan dəyişdirilə bilmir, tərkibində müxtəlif tiplər ola bilər
(10,"Python",True)
dict
Açar və dəyər cütlüyündən ibarət qrup
{'bir':1,'on':10}
int
tamam ədəd
45
float
həqiqi ədəd
50.2345
complex
Kompleks ədəd
5+4j
bool
Doğru və ya Yanlış dəyərləri
True,False
set
Sıralanmamış çoxluq, tərkibində duplikat ola bilməz
set([10,"Python",True])
İstinadlar
↑ https://docs.python.org/3/license.html
Python 3.9.6, 3.8.11, 3.7.11, and 3.6.14 are now available — 2021.
python, proqramlaşdırma, dili, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, python, python, dili, interpretasiya, olunan, yüksək, səviyyəli, ümumi, məqsədli, proqramlaşdırma, dilidir, 1991, ildə, guido, rossum, tərəfindən, yaradılmışdır, python, dilinin, dizayn, fə. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Python Python dili interpretasiya olunan yuksek seviyyeli ve umumi meqsedli proqramlasdirma dilidir 1991 ci ilde Guido van Rossum terefinden yaradilmisdir Python dilinin dizayn felsefesi bosluqlardan istifade ederek kod oxunaqliligini vurgulayir Bu dilin meqsedi onun dil qurulusu ve obyekt yonumluluyu ile proqramcilara xirda ve iri hecimli layihelerde aydin mentiqli kod yazmaga komek etmekdir PythonYaradilma tarixi 20 fevral 1991 3 Muellifler Qvido van Rossum 1 Tertibatcilar Qvido van Rossum 1 Fayl sonlugu py pyc 4 pyd 5 pyo 6 pyw 7 pyz 8 ve ya pyi 9 Sonuncu versiyasi 3 9 6 28 iyun 2021 2 Tesirlenib C 10 C 11 Perl Java Lisp Haskell 12 APL proqramlasdirma dili ICONEmeliyyat sistemi kross platforma 13 python org ing Vikianbarda elaqeli mediafayllarPython dinamik yazila bilen ve avtomatik yaddas idareetme xususiyyetine malikdir Muxtelif proqramlasdirma paradiqmalarini destekleyir buna daxildir strukturlu qismen prosedurlu obyekt yonumlu ve funksiyonal programlasdirma paradigmalari Onun genis standart kitabxanasi olduguna gore Pythona bataryalari daxildir de deyilir Python 1980 ci illerin sonlarinda ABC dilinin davamcisi olaraq yaradildi Python 2 0 2000 ci ilde teqdim edildi o ozu ile birlikde siyahi anlama ve zibil toplayici sistemle birge referans sayici xususiyyetlerini getirdi Python 3 0 2008 ci ilde teqdim edildi o dilin boyuk reviziyasi oldugundan onun evvele uygunlugu tam deyil ve bir cox Python 2 kodu deyisikliye ehtiyac olmadan Python 3 de isleye bilmir Python 2 dili 2020 ci ilde resmi olaraq dayandirildi ilk defe 2015 ilde dayandirilmasi planlasdirilmisdi ve Python 2 7 18 son Python 2 7 buraxilisi oldu ve belelikle son Python 2 7 buraxilisi da o oldu Bunun ucun daha hec bir tehlukesizlik yamagi yada basqa tekmillesdirme buraxilmayacaq Python 2 ler ucun her sey dayandirilib yalniz Python 3 6 x ve daha sonrasi desteklenir Bir cox emeliyyat sistemleri ucun Python interpretatorlari movcuddur Bir qlobal proqramcilar cemiyyeti azad ve aciq qaynaq kodlu istinad proqram olan CPythonu yazib ve inkisaf etdirir Python ve CPython un inkisafi ucun qaynaqlari gelir meqsedi gudmeyen qurum olan Python Software Foundation idare edir ve yonlendirir Mundericat 1 Tarixi 2 Xususiyyetleri ve felsefesi 2 1 Istifadesi 3 Sintaksisi ve semantikasi 3 1 Salam Dunya 3 2 Deyisenler 3 3 Serhler 3 4 Bloklar 3 5 Funksiyalar 3 6 Obyekt yonlu proqramlasdirma 3 7 Tipler 4 IstinadlarTarixi Redakte Guido van Rossum at OSCON 2006 Esas meqale Python un tarixiGuido van Rossum Python u istisna isleme bacarigi ve Amoeba emeliyyat sisteminin ara uzu olaraq 1980 ci ilde Riyaziyyat ve Kompyuter Elmleri uzre Milli Arasdirmalar Institutunda olarken ABC dilinin bu dil ozu de SETL den ilham alib davamcisi olaraq dusundu Onun Hazirlanmasi 1989 cu ilin Dekabr ayinda basladi Van Rossum layihenin esas inkisaf etdiricisi olaraq butun yukunu tekce oz uzerine goturdu O bu vezifeni Python nun Heyat ucun Xeyirxah diktatur u olaraq 12 iyul 2018 ci ilde ozunun daimi istirahetini elan edene qeder davam etdirdi bu leqeb ona Python cemiyyeti terefinden onun layihenin uzun muddetli rehber qerar qebul edeni ohdeliyi oldugunu eks etdirmek ucun bexs edilmisdir Indi O oz liderliyini bes neferlik idare suresinin uzvu olaraq onlarla bolusur 2019 cu ilin yanvarinda layiheye rehberlik etmekden otru Python un aktiv ozek inkisaf etdiricileri Brett Cannon Nick Coghlan Barry Warsaw Carol Willing ve Van Rossum Idareetme Surasi na bes uzv kimi secildiler Python 2 0 boyuk yeni xususiyyetlerle birlikde 16 oktyabr 2000 ci ilde buraxildi bunlara daxildir dovr askarlayan zibil toplayici ve Unikod desteyi Python 3 0 3 dekabr 2008 ci ilde buraxildi O dilin boyuk revisiyasi idi ki evvele uygunlugu olmadi Yeni xususiyyetlerden bir coxu Python 2 6 x ve 2 7 x versiya serialarina da integrasiya edildi Python 3 buraxilisi 2to3 2 den 3 e aletini ehtiva edir hansi ki Python 2 kodunun hec olmuya bir qederini Python 3 koduna tercumesini avtomatlasdirir Python 2 7 ucun heyatin sonu ilkin olaraq 2015 ci ile teyin edildi sonra bu tarix 2020 ci ile ertelendi cunki boyuk miqdarda kodlari Python 3 e cevirmek asan olmayacaqdi Xususiyyetleri ve felsefesi RedaktePython muxtelif paradiqmalari destekleyen proqramlasdirma dilidir Obyekt yonumlu proqramlasdirma struktur proqramlasdirma funksiyonal proqramlasdirma bunlara misal ola biler Istifadesi Redakte Python script dili kimi veb ve desktop muhitlerinde genis istifade olunur Boyuk sirketler Google Yahoo ve s python dilinden genis istifade edirler Python boyuk arasdirma merkezlerinde de meselen CERN kimi genis istifade olunur ve elmi hesablamalar ucun coxlu kitabxanalara malikdir Bunlara misal olaraq NumPy SciPy ve Matplotlibi gostermek olar Sintaksisi ve semantikasi RedaktePythonun sintaksisi oyrenmek ucun cox sadedir Salam Dunya Redakte Pythond 2 7 de klassik Salam Dunya proqrami print Funksiya Python 3 x da print Funksiya Qeyd 01 01 2020 il tarixinden etibaren Python 2 x versiyalarinin desteklenmesi resmi olaraq dayandirib Belelikle son 2 x versiyasi Python 2 7 olur Deyisenler Redakte C ve ya Java kimi dillerden ferqli olaraq deyisenleri initialize etmeye gerek yoxdur Deyisene qiymet vermek ucun sadece deyisen adi isaresi ve deyisen qiymetini yazmaq lazimdir Meselen var adli deyisene 56 89 qiymetinin verilmesi var 56 89 Serhler Redakte Pythonda serhler isaresi vasitesi ile yaradilir Meselen bu serhdir proqrama hec bir tesiri yoxdur Pythonda birden cox misraliq serhleri yoxdur Ancaq alternativ olaraq uc dirnaq ve yaxud uc apastrofdan istifade olunur Bloklar Redakte C ye benzer dillerden ferqli olaraq Python da bloklar intendasiya tablar ve ya bosluqlar vasitesi ile qurulur Meselen sade if bloku if var 5 var 6 print var Funksiyalar Redakte Funksiyalar def vasitesi ile qurulur Sintaksis beledir def funksiya adi arqumentler funksiya bedeni Meselen salam adli funksiya bir argument goturur ve Salam i ad i yazir def salam ad print Salam ad Funksiyalarin cagirilmasi ise sadedir funksiya adi parametirler salam funcsiyasinin parametri ile cagirilmasi salam Insan Terminalda Salam Insan yazir Obyekt yonlu proqramlasdirma Redakte Python esas xususiyyetlerinden biri obyekt yonlu olmasidir Obyectler klaslar vasitesi ile yaradilir Polifomism ve enkapsulyasiya diger dillere nisbet daha sadedir Bele ki obyektleri poliformasiya ederken hansi elementlerin kocuruleceyini kontrol etmek olmur Bundan basqa Pythonda obyekt elementleri yalniz iki halda olabilir aciq ve ya gizli Bunun neticesi olaraq Pythonda obyektlerle islemek daha asandir Tipler Redakte Tip Izahi Misalstr Setir tipi Setir tipi Setir tipi bytes Bitler ardicilligi b ASCII bit list Sonradan deyise biler terkibinde muxtelif tipler ola biler 10 Python True tuple Sonradan deyisdirile bilmir terkibinde muxtelif tipler ola biler 10 Python True dict Acar ve deyer cutluyunden ibaret qrup bir 1 on 10 int tamam eded 45float heqiqi eded 50 2345complex Kompleks eded 5 4 jbool Dogru ve ya Yanlis deyerleri True Falseset Siralanmamis coxluq terkibinde duplikat ola bilmez set 10 Python True Istinadlar Redakte 1 2 3 4 https docs python org 3 license html Python 3 9 6 3 8 11 3 7 11 and 3 6 14 are now available 2021 Historique et licence https docs python org 3 library py compile html https docs python org 3 faq windows html is a pyd file the same as a dll https www python org dev peps pep 0488 https docs python org 3 using windows html https docs python org 3 library zipapp html https www python org dev peps pep 0484 An Introduction to Python for UNIX C Programmers Classes The Python Tutorial Python Software Foundation lt a href https wikidata org wiki Track Q83818 gt lt a gt Functional Programming HOWTO https www python org downloads Menbe https az wikipedia org w index php title Python proqramlasdirma dili amp oldid 6010612, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
