fbpx
Wikipedia

Pul emissiyası

Avqust 01, 2021

Pulların emissiyası (ing. Money creation) — bu tədavülə əlavə pul burax­maq­dır ki, bu da tədavüldə olan pul kütləsinin artımına gətirir çıхa­rır. Emissiya (ing. issue) — bütün növ pul nişanlarının və qiymətli kağızların dövriyyəyə buraxılması. Pul nişanlarının emissiyası bir qayda olaraq dövlətə məxsusdur. Pulun emissiyasını ölkənin Mərkəzi Bankı həyata keçirir. Qiymətli kağızların emissiyası isə həm dövlət orqanları, həm də qeyri-dövlət qurumları tərəfindən həyata keçirilə bilər. Məhz bu cəhətinə görə qiymətli kağızları 2 qrupda təsnifləşdirilir: dövlət və qeyri dövlət .

Haqqında

Tədavülə pul buraxmaq hər gün bank əməliyyatları apa­rı­lan zaman icra olunur. Nağd pulun tədavülə buraxılması kas­­sa əməliyyatı aparılan vaxt baş verir bu da bankların müş­­tərilərə öz kassalarından nağd pul verməsi ilə davam edir (əməkhaqqının ödənişi, nağd formada əhaliyə verilən ssudalar). Mərkəzi Bank tərəfindən köhnə (yararsız) əsk­nas­la­rın yenisi ilə əvəz оlunması nağd pulun tədavülünə təsir edir.

Nağdsız pulların tədavülə buraxılması ssuda əməliyya­tı­nı yerinə yetirilərkən baş verir. O zaman bank öz müş­tərilərinə nağd­sız formada kreditlər verir. Amma tədavülə hər pul buraxılışı emissiya olunur və pul təkilfinin artımına səbəb оlur. Ssuda və kassa əməliyyatı za­manı təkcə pul buraxılışı yox, eyni zamanda onların bank­lara qaytarılmasına səbəb оlur. Beləliklə, banklardan nağd pu­lun verilməsi zamanı eyni vaxta nağd pulun banklarda qə­b­­ulu yerinə yetirlir (ticarət müəssisələrinin mədaxil inka­si­ya­sı, əmanətlərə  nağd pul qəbulu və. b) amma kreditlərin verilməsi ilə yanaşı əvvəl verilmiş ssudalar banka yenidən daхil edilir. Emissiya o vaxt baş verər ki, tədavülə buraxılan pul banklara qayıdan puldan daha çox olsun. Beləliklə, emissiyadan fərqli olaraq tədavülə pul buraxılışı həmişə pul kütləsinin artımına gətirib çıxartmır.

Tədavülə əlavə daxil olunmuş pul vəsaiti növündən asılı olaraq nağd və nağdsız pul emissiyalarına bölünür.

  • nağd pul emissiyası pul vahidlərinin əlavə olaraq təda­vülə buraxılma yolu ilə yerinə yetrilir (banklar və şirkətlər).
  • nağdsız pul emissiyası banklarda bank hesablarının vəsait həcminin artması zamanı banklalrada aktiv əməliy­yatların aparılması nəticəsində baş verir.

Nağdsız pul emissiyası  nağd emissiyaya nisbətən il­kin­dir. Bank müştəriyə müqavilə əsasında о zaman  nağd pul verir ki, müştərinin bank hesabında pul vəsaiti оlsun. Eyni za­manda verilən məbləğə görə müştərinin hesabından nağdsız vəsaitin silinməsi baş verir. Bankın kassasından  nağd pulun verilmə həcminin artırılması üçün əvvəlcə bank he­sabla­rın­da­kı qalıqlar artmalıdır ki, bu da nağdsız emis­siya səbəb оlur.

Nağd və nağdsız pulların bir vahid təbiəti var və оnlar qarşılıqlı bağlıdırlar. Bu zaman onlar bir formadan başqa formaya keçirlər. Nağd pullar nağdsız pula о zaman çevrilir ki, onlar bank kassalarına daxil olur və iqtisadi subyektlərin hesablarına köçürülür.

Mərkəzi bank tərəfindən pul yaradılması

Bank müştəriləri oz hesablarından pul vəsaitlərinin bir hissəsini çıxarırlar və onları  nağd formada pula çevirirlər. Nağd və nağdsız pulların vahid təbiəti emissiya prose­si­nin birləşməsi zamanı qarşılıqlı əlaqə yaranır. Belə ki, müasir şəraitdə nağd və nağdsız emissiya kredit хüsu­siy­yətini daşıyır. Yəni əlavə ödəmə vasitələri formalarından asılı olmayaraq kredit əməliyyatlar əsasında tədavülə daxil olur. Bu, aşağıdakı fоrmada baş verir.

Bankların əsas funk­siyası sərbəst pul vəsaitlərini səfərbər etməkdir. Banklar qay­tarılma əsasında pulları yerləşdirməklə əmanətləri səfər­bər edir. Eyni zamanda banklar istehsalla məşqul olan sub­yek­tlərə, əhali və dövlətə ssudalar verirlər və onlar da kredi­tor­lar olurlar. Bunun nəticəsində depozitlərin multiplikasiyası baş verir və iqtisadi agentlərin hesablaşma vəsaitlərinin ümu­mi həcmi artır. Оnlar da kreditə alınmış əlavə vasitələri öz ödə­nişlərini ödəmək üçün istifadə edirlər. Belə ki, bankların bоrc alanlara qarşı tələbləri ödəniş vasitələrinə çevrilirlər, yəni tədavülə çevrilən əlavə pul vəsaitləri daхil olur.

Pul-kredit siyasəti

Əsas məqalə: Pul-kredit (monetar) siyasəti

Pul-kredit siyasəti — bir ölkənin pul hakimiyyətinin, ümumiyyətlə mərkəzi bankın (və ya valyuta lövhəsinin) qısamüddətli faiz dərəcələrini idarə etdiyi və bir iqtisadiyyatda kreditin mövcudluğunu və maya dəyərini, habelə ümumi iqtisadi fəaliyyətini təsir etdiyi bir müddətdir.

Mərkəzi banklar pul siyasətini ümumiyyətlə açıq bazar əməliyyatları yolu ilə aparırlar. Borcların alınması və nəticədə bank ehtiyatlarının artmasına "pul siyasətinin yumşaldılması" deyilir. Qeyri-adi pul yumşaldılması prosesi likvidliyin artırılması və bank kreditləşməsini asanlaşdıraraq iqtisadiyyatı stimullaşdırmaq məqsədi daşıyan "kəmiyyət yumşalması" adlanır.

Pul emissiyası zamanı bankların rolu

Kommersiya bankları pul borc verdikdə bank depozitlərinin həcmini artırırlar . Bank sistemi, bir ölkənin pul kütləsini mərkəzi bankın yaratdığı və ya hədəflədiyi məbləğdən çox genişləndirərək geniş pul təklifinin çox hissəsini multiplikator effekti adlanan bir müddətdə yarada bilər.

Banklar, kapital nisbətlərinə və məcburi ehtiyat nisbətlərinə görə verə biləcəkləri ümumi məbləğlə məhdudlaşırlar. Ehtiyat tələbi bankları əmanətlərinin əvvəlcədən təyin olunmuş minimum faizini mərkəzi bank hesabında saxlamağa məcbur edir. Nəzəriyyə budur ki, bankların adətən əmanətlərinin yalnız bir hissəsini ehtiyatda saxladığı kəsrli ehtiyat bankçılığında, ilkin bank krediti əvvəlcədən verilmişdən daha çox pul yaradır.

Kreditlərin depozitlərə maksimum nisbəti, mərkəzi bank tərəfindən təyin olunan   məcburi ehtiyatlar nisbətidir.

 

burada   ehtiyatlardır və   əmanətlərdir.

İstinadlar

  1. European Central Bank (20 June 2017). "What is money?". European Central Bank (ingilis). İstifadə tarixi: 8 March 2018.
  2. Money supply, Federal Reserve System
  3. Cœuré, Benoît (16 May 2017). "Dissecting the yield curve: a central bank perspective". Eurosystem. European Central Bank. İstifadə tarixi: 8 March 2018.
  4. Pessoa, Mario; Williams, Mike (November 2012). "Government Cash Management: Relationship between the Treasury and the Central Bank" (PDF). Fiscal Affairs Dept. International Monetary Fund. İstifadə tarixi: 8 March 2018.
  5. Spencer, Roger W. (1975). "Inflation, Unemployment, and Hayek" (PDF). Federal Reserve Bank of St. Louis. İstifadə tarixi: 8 March 2018.
  6. Jahan, Sarwat; Papageorgiou, Chris (March 2014). "What Is Monetarism?" (PDF). Finance & Development. IMF. İstifadə tarixi: 8 March 2018.
  7. Open-market operations, FRS
  8. Pilkington, Philip (15 August 2014). "Does the Central Bank Control Long-Term Interest Rates?: A Glance at Operation Twist". Fixing the economists. İstifadə tarixi: 8 March 2018.
  9. IMF (3 November 2017) "Monetary Policy and Central Banking"
  10. McLeay, Michael; Radia, Amar; Thomas, Ryland (2014). "Money creation in the modern economy" (PDF). Quarterly Bulletin. Bank of England. İstifadə tarixi: 8 March 2018.

Ədəbiyyat

  • Maliyyə bazarlarının terminləri lüğəti 2010 səhifə 78
  • Asmundson, Irena; Oner, Ceyda (September 2012). "What Is Money?" (PDF). Finance & Development. IMF. İstifadə tarixi: 8 March 2018.
  • Federal Reserve historical statistics (11 June 2009) iyun 5, 2009, at the Wayback Machine
  • Hegeland, Hugo (1970) [1954]. Multiplier Theory (7). Harvard University Press. ISBN 978-0678001622.
  • Mankiw, N. Gregory (2012). Macroeconomics (8th). Worth. 81–107. ISBN 978-1429240024.
  • Werner, Richard A. (16 September 2014). "Can banks individually create money out of nothing? The theories and the empirical evidence" (ingilis). Elsevier. SSRN 2489665.

Xarici keçidlər

  • "The Role of Central Bank Money in Payment Systems", Bank for International Settlements, August 2003
  • Mitchell, William (2009) "Deficit spending 101: Part 1"; "Part 2"; "Part 3"

Avqust 01, 2021
emissiyası, pulların, emissiyası, money, creation, tədavülə, əlavə, burax, dır, tədavüldə, olan, kütləsinin, artımına, gətirir, çıхa, rır, emissiya, issue, bütün, növ, nişanlarının, qiymətli, kağızların, dövriyyəyə, buraxılması, nişanlarının, emissiyası, qayda. Pullarin emissiyasi ing Money creation bu tedavule elave pul burax maq dir ki bu da tedavulde olan pul kutlesinin artimina getirir ciha rir Emissiya ing issue butun nov pul nisanlarinin ve qiymetli kagizlarin dovriyyeye buraxilmasi Pul nisanlarinin emissiyasi bir qayda olaraq dovlete mexsusdur Pulun emissiyasini olkenin Merkezi Banki heyata kecirir Qiymetli kagizlarin emissiyasi ise hem dovlet orqanlari hem de qeyri dovlet qurumlari terefinden heyata kecirile biler Mehz bu cehetine gore qiymetli kagizlari 2 qrupda tesniflesdirilir dovlet ve qeyri dovlet 1 Mundericat 1 Haqqinda 2 Merkezi bank terefinden pul yaradilmasi 2 1 Pul kredit siyaseti 3 Pul emissiyasi zamani banklarin rolu 4 Istinadlar 5 Edebiyyat 6 Xarici kecidlerHaqqinda RedakteTedavule pul buraxmaq her gun bank emeliyyatlari apa ri lan zaman icra olunur Nagd pulun tedavule buraxilmasi kas sa emeliyyati aparilan vaxt bas verir bu da banklarin mus terilere oz kassalarindan nagd pul vermesi ile davam edir emekhaqqinin odenisi 2 nagd formada ehaliye verilen ssudalar Merkezi Bank terefinden kohne yararsiz esk nas la rin yenisi ile evez olunmasi nagd pulun tedavulune tesir edir Nagdsiz pullarin tedavule buraxilmasi ssuda emeliyya ti ni yerine yetirilerken bas verir O zaman bank oz mus terilerine nagd siz formada kreditler verir Amma tedavule her pul buraxilisi emissiya olunur ve pul tekilfinin artimina sebeb olur Ssuda ve kassa emeliyyati za mani tekce pul buraxilisi yox eyni zamanda onlarin bank lara qaytarilmasina sebeb olur 3 Belelikle banklardan nagd pu lun verilmesi zamani eyni vaxta nagd pulun banklarda qe b ulu yerine yetirlir ticaret muessiselerinin medaxil inka si ya si emanetlere nagd pul qebulu ve b amma kreditlerin verilmesi ile yanasi evvel verilmis ssudalar banka yeniden dahil edilir Emissiya o vaxt bas verer ki tedavule buraxilan pul banklara qayidan puldan daha cox olsun Belelikle emissiyadan ferqli olaraq tedavule pul buraxilisi hemise pul kutlesinin artimina getirib cixartmir Tedavule elave daxil olunmus pul vesaiti novunden asili olaraq nagd ve nagdsiz pul emissiyalarina bolunur 4 nagd pul emissiyasi pul vahidlerinin elave olaraq teda vule buraxilma yolu ile yerine yetrilir banklar ve sirketler nagdsiz pul emissiyasi banklarda bank hesablarinin vesait hecminin artmasi zamani banklalrada aktiv emeliy yatlarin aparilmasi neticesinde bas verir Nagdsiz pul emissiyasi nagd emissiyaya nisbeten il kin dir Bank musteriye muqavile esasinda o zaman nagd pul verir ki musterinin bank hesabinda pul vesaiti olsun 5 Eyni za manda verilen meblege gore musterinin hesabindan nagdsiz vesaitin silinmesi bas verir Bankin kassasindan nagd pulun verilme hecminin artirilmasi ucun evvelce bank he sabla rin da ki qaliqlar artmalidir ki bu da nagdsiz emis siya sebeb olur Nagd ve nagdsiz pullarin bir vahid tebieti var ve onlar qarsiliqli baglidirlar Bu zaman onlar bir formadan basqa formaya kecirler Nagd pullar nagdsiz pula o zaman cevrilir ki onlar bank kassalarina daxil olur ve iqtisadi subyektlerin hesablarina kocurulur Merkezi bank terefinden pul yaradilmasi RedakteBank musterileri oz hesablarindan pul vesaitlerinin bir hissesini cixarirlar ve onlari nagd formada pula cevirirler Nagd ve nagdsiz pullarin vahid tebieti emissiya prose si nin birlesmesi zamani qarsiliqli elaqe yaranir Bele ki muasir seraitde nagd ve nagdsiz emissiya kredit husu siy yetini dasiyir Yeni elave odeme vasiteleri formalarindan asili olmayaraq kredit emeliyyatlar esasinda tedavule daxil olur Bu asagidaki formada bas verir 6 Banklarin esas funk siyasi serbest pul vesaitlerini seferber etmekdir Banklar qay tarilma esasinda pullari yerlesdirmekle emanetleri sefer ber edir Eyni zamanda banklar istehsalla mesqul olan sub yek tlere ehali ve dovlete ssudalar verirler ve onlar da kredi tor lar olurlar Bunun neticesinde depozitlerin multiplikasiyasi bas verir ve iqtisadi agentlerin hesablasma vesaitlerinin umu mi hecmi artir Onlar da kredite alinmis elave vasiteleri oz ode nislerini odemek ucun istifade edirler Bele ki banklarin borc alanlara qarsi telebleri odenis vasitelerine cevrilirler yeni tedavule cevrilen elave pul vesaitleri dahil olur 7 Pul kredit siyaseti Redakte Esas meqale Pul kredit monetar siyasetiPul kredit siyaseti bir olkenin pul hakimiyyetinin umumiyyetle merkezi bankin ve ya valyuta lovhesinin qisamuddetli faiz derecelerini idare etdiyi ve bir iqtisadiyyatda kreditin movcudlugunu ve maya deyerini 8 habele umumi iqtisadi fealiyyetini tesir etdiyi bir muddetdir 9 Merkezi banklar pul siyasetini umumiyyetle aciq bazar emeliyyatlari yolu ile aparirlar Borclarin alinmasi ve neticede bank ehtiyatlarinin artmasina pul siyasetinin yumsaldilmasi deyilir Qeyri adi pul yumsaldilmasi prosesi likvidliyin artirilmasi ve bank kreditlesmesini asanlasdiraraq iqtisadiyyati stimullasdirmaq meqsedi dasiyan kemiyyet yumsalmasi adlanir Pul emissiyasi zamani banklarin rolu RedakteKommersiya banklari pul borc verdikde bank depozitlerinin hecmini artirirlar 10 Bank sistemi bir olkenin pul kutlesini merkezi bankin yaratdigi ve ya hedeflediyi meblegden cox genislendirerek genis pul teklifinin cox hissesini multiplikator effekti adlanan bir muddetde yarada biler Banklar kapital nisbetlerine ve mecburi ehtiyat nisbetlerine gore vere bilecekleri umumi meblegle mehdudlasirlar Ehtiyat telebi banklari emanetlerinin evvelceden teyin olunmus minimum faizini merkezi bank hesabinda saxlamaga mecbur edir Nezeriyye budur ki banklarin adeten emanetlerinin yalniz bir hissesini ehtiyatda saxladigi kesrli ehtiyat bankciliginda ilkin bank krediti evvelceden verilmisden daha cox pul yaradir Kreditlerin depozitlere maksimum nisbeti merkezi bank terefinden teyin olunan R R R displaystyle mathit RRR mecburi ehtiyatlar nisbetidir R R R R D displaystyle mathit RRR frac R D burada R displaystyle R ehtiyatlardir ve D displaystyle D emanetlerdir Istinadlar Redakte European Central Bank 20 June 2017 What is money European Central Bank ingilis Istifade tarixi 8 March 2018 Money supply Federal Reserve System Cœure Benoit 16 May 2017 Dissecting the yield curve a central bank perspective Eurosystem European Central Bank Istifade tarixi 8 March 2018 Pessoa Mario Williams Mike November 2012 Government Cash Management Relationship between the Treasury and the Central Bank PDF Fiscal Affairs Dept International Monetary Fund Istifade tarixi 8 March 2018 Spencer Roger W 1975 Inflation Unemployment and Hayek PDF Federal Reserve Bank of St Louis Istifade tarixi 8 March 2018 Jahan Sarwat Papageorgiou Chris March 2014 What Is Monetarism PDF Finance amp Development IMF Istifade tarixi 8 March 2018 Open market operations FRS Pilkington Philip 15 August 2014 Does the Central Bank Control Long Term Interest Rates A Glance at Operation Twist Fixing the economists Istifade tarixi 8 March 2018 IMF 3 November 2017 Monetary Policy and Central Banking McLeay Michael Radia Amar Thomas Ryland 2014 Money creation in the modern economy PDF Quarterly Bulletin Bank of England Istifade tarixi 8 March 2018 Edebiyyat RedakteMaliyye bazarlarinin terminleri lugeti 2010 sehife 78 Asmundson Irena Oner Ceyda September 2012 What Is Money PDF Finance amp Development IMF Istifade tarixi 8 March 2018 Federal Reserve historical statistics 11 June 2009 Arxivlesdirilib iyun 5 2009 at the Wayback Machine Hegeland Hugo 1970 1954 Multiplier Theory 7 Harvard University Press ISBN 978 0678001622 Mankiw N Gregory 2012 Macroeconomics 8th Worth 81 107 ISBN 978 1429240024 Werner Richard A 16 September 2014 Can banks individually create money out of nothing The theories and the empirical evidence ingilis Elsevier SSRN 2489665 Xarici kecidler Redakte The Role of Central Bank Money in Payment Systems Bank for International Settlements August 2003 Mitchell William 2009 Deficit spending 101 Part 1 Part 2 Part 3 Menbe https az wikipedia org w index php title Pul emissiyasi amp oldid 5945467, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.