fbpx
Wikipedia

Pirallahı (qəsəbə)

PirallahıAzərbaycan Respublikasının paytaxtı Bakı şəhərinin Pirallahı rayonunun inzibati ərazi vahidində qəsəbə.

Pirallahı
40°28′15″ şm. e. 50°19′18″ ş. u.
Ölkə  Azərbaycan
Rayon Pirallahı rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 13.583 nəf. (2008)
Xəritəni göstər/gizlə
Pirallahı
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

Pirallahı – Xezer dənizinin Abşeron körfəzində eyni adlı arxipelaqa aid olan və Bakı şəhərinin Pirallahı rayonu ərazisində yerləşən ən böyük adadır.

Əvvəlcə Pirallahının adı rus dilinə tərcümə olunaraq ("bojya svyatınya") "Svyatoy" formasını almışdır. 1936-cı ildə ada inqilabçı F.A.Sergeyevin gizli partiya ləqəbinin şərəfinə "Artyom adası" adlandırılmışdır.

1990-cı ildə rəsmən köhnə adı bərpa edilmişdir.

21 dekabr 2012-ci ildə yeni yaradılan rayonun inzibati ərazi bölgüsünə Pirallahı, Çilov və Neft Daşları qəsəbə inzibati ərazi dairələri daxildir

Coğrafiyası və iqlimi

Pirallahı adası Abşeron yarımadasından şərqdə Xəzər dənizində ən böyük adalardan biridir. Adanın sahəsi 17,56 (1755,49 ha) km2 , uzunluğu 12 km, eni 0.2 km-dən 4 km-ə qədərdir.

Pirallahı adasında yeni neft yataqlarının istismara başlanması, 2-ci dünya müharibəsi illərinə təsadüf edir. Neftə daha çox ehtiyac olduğu nəzərə alınaraq Pirallahı adasına dövlət səviyyəsində maraq daha da artır.

1939-cu ildə Azərneftyağ sənaye Nazirliyi tərəfindən Moskva şəhərində “Damba” körpüsünün tikilməsi üçün layihə təsdiq edilmişdir. Adanı sahillə birləşdirən körpünün tikintisi 1941–ci ildə başlanmış, 1944–cü ildə başa çatmışdır.

1941–ci ilə qədər adanı sahillə birləşdirən heç bir yol olmayıb. Bu vaxta qədər ada ilə sahil arasında gəmi və katerlərdən istifadə olunub.

Adanın zəngin təbii sərvəti, insan yaşayışı üçün lazımi iqlim şəraiti imkan vermişdir ki, adada yeni obyeklərin tikintisi aparılsın, yaşayış evləri salınsın.

Çilov - Xəzər dənizinin Abşeron körfəzində eyni adlı arxipelaqa aid olan adadır. Adanın sahəsi 11,4 (1100,40 ha) km-dir. Çilov adası səsləşməsinə görə "Jiloy" adlandırılıb. Adanın qədim adı Çilov – Şahilandır, daha əvvəl isə o, Ronis (fars adıdır) adlanıb.

Neft Daşları -dünyanda ilk neft platformasıdır. Sahəsi 600,0 ha təşkil edir . Bünövrəsi 1947-ci ildə qoyulmuşdur. Neft Daşları şəhər tipli qəsəbədir və Bakının Pirallahı rayonunun ərazisinə daxildir. Xəzər dənizi səthindən azca görünən "Qara qayaların" ətrafında tikilmişdir. Abşeron yarımadasından 42 km cənub-şərqdə yerləşən bu qəsəbə dənizin dibinə bərkidilmiş metal dirəklərin üstündəki estakadalar üzərində dəniz səthindən bir neçə metr hündürlükdə tikilmişdir.

1949-cu il noyabrın 7-də Azərbaycan neftçiləri dünyada ilk dəfə olaraq, dənizin dibindən sənaye məqsədilə karbohidrogenləri əldə etməklə öz tarixində yeni səhifə açdılar. Həmin gün Neft Daşları yatağının 942 m dərinliyindən Xəzər nefti fəvvarə vurdu. Hələ XIX əsrin əvvələrində (1798-1830-cu illər) Xəzər dənizindən (Bibi-Heybət) ilk neft alınmışdır. Ancaq sənaye istehsalı yalnız 1925-ci ildə başlamışdır. Bakı buxtasında dənizin bir neçə metr dərinliyində və ağac dirəklərin üstündə yerləşən cəmi bir quyu qazılmışdı.

Sonralar Abşeron yarımadasının sahil zonasında neft və qaz ehtiyatları olan Pirallahı-Dəniz, Gürgən-Dəniz, Banka-Darvin yataqları işlənməyə başlamışdır. Bu yataqlar şərti olaraq, dəniz yataqları adlandırıla bilər, çünki onlar öz başlanğıcını qurudan götürürlər. Neft Daşlarının (Bakının 110 km-də) isə quru ilə heç bir əlaqəsi yoxdur.

 
Abşeron arxipelaqının adaları

Əhalisi

21302 nəfər.

Yerli əhali əsasən azərbaycanlılar olsa da, burada ləzgi, tatar, rus, avar, və başqa xalqların nümayəndələri də yaşayır. Ermənistanın işğal etdiyi ərazilərdən qaçqın və məcburi köçkün düşmüş 232 ailə-884 nəfər soydaşımız hazırda rayonun pansionat, sanatoriya və uşaq düşərgələrində, bağ sahələrində məskunlaşmışlar.

Mənbə

  • Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. Bakı: 2007, səh. 39.

İstinadlar

  1. Milli Məclisin plenar iclası keçirilib[ölü keçid]

Xarici keçidlər

pirallahı, qəsəbə, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, pirallahı, dəqiqləşdirmə, pirallahı, azərbaycan, respublikasının, paytaxtı, bakı, şəhərinin, pirallahı, rayonunun, inzibati, ərazi, vahidində, qəsəbə, pirallahı40, ölkə, azərbaycanrayon, pirallahı, ray. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Pirallahi deqiqlesdirme Pirallahi Azerbaycan Respublikasinin paytaxti Baki seherinin Pirallahi rayonunun inzibati erazi vahidinde qesebe Pirallahi40 28 15 sm e 50 19 18 s u Olke AzerbaycanRayon Pirallahi rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 13 583 nef 2008 1 Xeriteni goster gizle Pirallahi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Cografiyasi ve iqlimi 3 Ehalisi 4 Menbe 5 Istinadlar 6 Xarici kecidlerTarixi RedaktePirallahi Xezer denizinin Abseron korfezinde eyni adli arxipelaqa aid olan ve Baki seherinin Pirallahi rayonu erazisinde yerlesen en boyuk adadir Evvelce Pirallahinin adi rus diline tercume olunaraq bojya svyatinya Svyatoy formasini almisdir 1936 ci ilde ada inqilabci F A Sergeyevin gizli partiya leqebinin serefine Artyom adasi adlandirilmisdir 1990 ci ilde resmen kohne adi berpa edilmisdir 21 dekabr 2012 ci ilde yeni yaradilan rayonun inzibati erazi bolgusune Pirallahi Cilov ve Neft Daslari qesebe inzibati erazi daireleri daxildir 2 Cografiyasi ve iqlimi Redakte Pirallahi adasi Abseron yarimadasindan serqde Xezer denizinde en boyuk adalardan biridir Adanin sahesi 17 56 1755 49 ha km2 uzunlugu 12 km eni 0 2 km den 4 km e qederdir Pirallahi adasinda yeni neft yataqlarinin istismara baslanmasi 2 ci dunya muharibesi illerine tesaduf edir Nefte daha cox ehtiyac oldugu nezere alinaraq Pirallahi adasina dovlet seviyyesinde maraq daha da artir 1939 cu ilde Azerneftyag senaye Nazirliyi terefinden Moskva seherinde Damba korpusunun tikilmesi ucun layihe tesdiq edilmisdir Adani sahille birlesdiren korpunun tikintisi 1941 ci ilde baslanmis 1944 cu ilde basa catmisdir 1941 ci ile qeder adani sahille birlesdiren hec bir yol olmayib Bu vaxta qeder ada ile sahil arasinda gemi ve katerlerden istifade olunub Adanin zengin tebii serveti insan yasayisi ucun lazimi iqlim seraiti imkan vermisdir ki adada yeni obyeklerin tikintisi aparilsin yasayis evleri salinsin Cilov Xezer denizinin Abseron korfezinde eyni adli arxipelaqa aid olan adadir Adanin sahesi 11 4 1100 40 ha km dir Cilov adasi seslesmesine gore Jiloy adlandirilib Adanin qedim adi Cilov Sahilandir daha evvel ise o Ronis fars adidir adlanib Neft Daslari dunyanda ilk neft platformasidir Sahesi 600 0 ha teskil edir Bunovresi 1947 ci ilde qoyulmusdur Neft Daslari seher tipli qesebedir ve Bakinin Pirallahi rayonunun erazisine daxildir Xezer denizi sethinden azca gorunen Qara qayalarin etrafinda tikilmisdir Abseron yarimadasindan 42 km cenub serqde yerlesen bu qesebe denizin dibine berkidilmis metal direklerin ustundeki estakadalar uzerinde deniz sethinden bir nece metr hundurlukde tikilmisdir 1949 cu il noyabrin 7 de Azerbaycan neftcileri dunyada ilk defe olaraq denizin dibinden senaye meqsedile karbohidrogenleri elde etmekle oz tarixinde yeni sehife acdilar Hemin gun Neft Daslari yataginin 942 m derinliyinden Xezer nefti fevvare vurdu Hele XIX esrin evvelerinde 1798 1830 cu iller Xezer denizinden Bibi Heybet ilk neft alinmisdir Ancaq senaye istehsali yalniz 1925 ci ilde baslamisdir Baki buxtasinda denizin bir nece metr derinliyinde ve agac direklerin ustunde yerlesen cemi bir quyu qazilmisdi Sonralar Abseron yarimadasinin sahil zonasinda neft ve qaz ehtiyatlari olan Pirallahi Deniz Gurgen Deniz Banka Darvin yataqlari islenmeye baslamisdir Bu yataqlar serti olaraq deniz yataqlari adlandirila biler cunki onlar oz baslangicini qurudan gotururler Neft Daslarinin Bakinin 110 km de ise quru ile hec bir elaqesi yoxdur Abseron arxipelaqinin adalariEhalisi Redakte21302 nefer Yerli ehali esasen azerbaycanlilar olsa da burada lezgi tatar rus avar ve basqa xalqlarin numayendeleri de yasayir Ermenistanin isgal etdiyi erazilerden qacqin ve mecburi kockun dusmus 232 aile 884 nefer soydasimiz hazirda rayonun pansionat sanatoriya ve usaq dusergelerinde bag sahelerinde meskunlasmislar Menbe RedakteAzerbaycan Milli Ensiklopediyasi Baki 2007 seh 39 Istinadlar Redakte https web archive org web 20110930003927 http azizbeyov ih gov az ru Milli Meclisin plenar iclasi kecirilib olu kecid Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Pirallahi ile elaqeli mediafayllar var Baki seheri ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Pirallahi qesebe amp oldid 6035585, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.