Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Pereyaslavl müqaviləsi (pol. Ugoda perejasławska, ukr. Переяславська рада) — Ukraynadakı Kazak Ordu Şurasının Ukraynanı Çar Rusiyasına bağlamaq qərarı və Rus çarının nümayəndələri ilə Kazak atamanı Boqdan Xmelnitski arasındakı müqavilə. Çar Rusiyası ilə Polşa-Litva İttifaqı arasında 1654-1667 illəri əhatə edəcək On üçillik müharibənin başlanmasına səbəb olmuşdur.
| Pereyaslavl müqaviləsi | |
|---|---|
 Pereyaslavl müqaviləsinə həsr olunmuş SSRİ poçt pulu (1954) | |
| İmzalanma tarixi | 16 yanvar 1654 |
| İmzalayanlar | Rusiya Çarlığı Kazak Hetmanlığı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Arxa plan
1648-ci ildə Polşa administrasiyasına qarşı qiyam qaldıran Zaporojye kazaklarının atamanı Bogdan Hmelnitski tatar müttəfiqlərinin onu tək buraxması və polyak təhdidinin artmasından sonra 1651-ci ildə Rus çarından muxtar bir region olaraq Ukraynanın müdafiəsində kömək istədi. Ruslar əvvəlcə bu tələbi qəbul etməsələr də, tələb 1653-cü ilin oktyabrında Zemski Sobor adlı ölkə məclisində danışıqlar aparıldıqdan qəbul edildi. Sonra Çar Aleksey, Vasil Buturlinin rəhbərliyi ilə bir nümayəndə heyətini kazakların yanına göndərdi.
Müqavilə və nəticələri
Kazakların ağır məğlubiyyətindən dərhal sonra Pereyaslavlda (müasir Pereyaslav-Hmelnitski) Moskva nümayəndələrini qəbul edən Hmelnitski, rus çarı Alekseyə sadiqliyini bildirdi. Kazaklara geniş muxtariyyət verildi və Polşa rəhbərliyi dövründə Ukraynadakı digər xalqlarla birlikdə istifadə etdikləri bütün hüquq və imtiyazlar qorunurdu. Lakin sonrakı On üç illik müharibə (1654-1667) Ukraynanın Rusiya ilə Polşa arasında bölünməsi ilə nəticələnəcəkdi.
Müharibənin sonunda Kiyev bölgəsi Dnepr çayının şərqindəki torpaqlarla birlikdə rusların nəzarəti altına keçdi. Kazak atamanlığının Rusiyadan asılı olmasının başlanğıcı kimi qəbul edilə bilən bu müqavilədən sonra II Yekaterina dövründə 1764-cü ildə muxtariyyət ləğv edildi və tamamilə Rusiyadan asılı vəziyyətə gətirildi.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pereyaslavl muqavilesi pol Ugoda perejaslawska ukr Pereyaslavska rada Ukraynadaki Kazak Ordu Surasinin Ukraynani Car Rusiyasina baglamaq qerari ve Rus carinin numayendeleri ile Kazak atamani Boqdan Xmelnitski arasindaki muqavile Car Rusiyasi ile Polsa Litva Ittifaqi arasinda 1654 1667 illeri ehate edecek On ucillik muharibenin baslanmasina sebeb olmusdur Pereyaslavl muqavilesiPereyaslavl muqavilesine hesr olunmus SSRI poct pulu 1954 Imzalanma tarixi 16 yanvar 1654Imzalayanlar Rusiya Carligi Kazak Hetmanligi Vikianbarda elaqeli mediafayllarArxa plan1648 ci ilde Polsa administrasiyasina qarsi qiyam qaldiran Zaporojye kazaklarinin atamani Bogdan Hmelnitski tatar muttefiqlerinin onu tek buraxmasi ve polyak tehdidinin artmasindan sonra 1651 ci ilde Rus carindan muxtar bir region olaraq Ukraynanin mudafiesinde komek istedi Ruslar evvelce bu telebi qebul etmeseler de teleb 1653 cu ilin oktyabrinda Zemski Sobor adli olke meclisinde danisiqlar aparildiqdan qebul edildi Sonra Car Aleksey Vasil Buturlinin rehberliyi ile bir numayende heyetini kazaklarin yanina gonderdi Muqavile ve neticeleriKazaklarin agir meglubiyyetinden derhal sonra Pereyaslavlda muasir Pereyaslav Hmelnitski Moskva numayendelerini qebul eden Hmelnitski rus cari Alekseye sadiqliyini bildirdi Kazaklara genis muxtariyyet verildi ve Polsa rehberliyi dovrunde Ukraynadaki diger xalqlarla birlikde istifade etdikleri butun huquq ve imtiyazlar qorunurdu Lakin sonraki On uc illik muharibe 1654 1667 Ukraynanin Rusiya ile Polsa arasinda bolunmesi ile neticelenecekdi Muharibenin sonunda Kiyev bolgesi Dnepr cayinin serqindeki torpaqlarla birlikde ruslarin nezareti altina kecdi Kazak atamanliginin Rusiyadan asili olmasinin baslangici kimi qebul edile bilen bu muqavileden sonra II Yekaterina dovrunde 1764 cu ilde muxtariyyet legv edildi ve tamamile Rusiyadan asili veziyyete getirildi Istinadlarhttps global britannica com event Pereyaslav Agreemant olu kecid